Beginning

Nangandam si Jacob sa Pagpakigkita kang Esau

32 Mipadayon usab sila si Jacob sa ilang lakaw, ug gitagbo siya sa mga anghel sa Dios. ² Pagkakita ni Jacob kanila, miingon siya, “Mga sundalo kini sa Dios.” Busa ginganlan niya kadto nga dapit ug Mahanaim.^[a]

³ Nagsugo si Jacob ug mga tawo nga mouna kaniya ngadto sa iyang igsoon nga si Esau didto sa yuta sa Seir, ang dapit nga gitawag usab ug Edom. ⁴ Gimandoan niya sila sa pag-ingon, “Ingna ninyo si Esau nga mao kini ang akong gisulti: Mipuyo ako uban kang Laban sulod sa dugayng panahon ug karon pa ako makapauli. ⁵ Sultihi usab ninyo siya nga aduna akoy mga baka, asno, karnero, kanding, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye. Gipadala ko kining mga tawo sa pagpahibalo ug paghangyo kanimo nga unta pakitaan mo ako sa imong kaayo.”

⁶ Pagbalik sa mga tawo nga gisugo ni Jacob, miingon sila, “Didto kami sa imong igsoon nga si Esau, ug nagapadulong na siya dinhi sa pagsugat kanimo. May kauban siya nga 400 ka mga lalaki.” ⁷ Gikulbaan pag-ayo si Jacob ug wala siya mahimutang, busa gibahin niya sa duha ka grupo ang iyang kauban nga mga tawo, apil ang iyang mga karnero, baka, kanding, ug kamelyo. ⁸ Naghunahuna siya nga kon pananglit moabot si Esau ug sulongon ang usa ka grupo, makaikyas pa ang usa ka grupo.

⁹ Unya nagaampo si Jacob, “Dios sa akong apohan nga si Abraham ug Dios sa akong amahan nga si Isaac, ikaw ang Ginoo nga nagaingon kanako nga mobalik ako sa akong mga paryente, didto sa yuta diin ako natawo, ug panalanginan mo ako. ¹⁰ Dili ako takos nga modawat sa tanan nga kaayo ug pagkamatinumanon nga imo nang gipakita kanako nga imong alagad. Kay sa pagtabok ko kaniadto sa Jordan baston ra gayod ang akong dala, apan karon may duha na ako ka grupo. ¹¹ Nagahangyo ako kanimo nga luwason mo ako gikan sa kamot sa akong igsoon nga si Esau. Nahadlok ako nga tingalig moanhi siya ug pamatyon kaming tanan, apil ang mga inahan ug ang ilang mga anak. ¹² Apan misaad ka kanako nga panalanginan mo ako ug padaghanon mo ang akong mga kaliwat sama sa balas sa baybayon nga dili maihap.”

¹³ Gipalabay nila ni Jacob ang gabii didto sa maong dapit. Pagkabuntag, nagpili si Jacob ug mga hayop nga igasa kang Esau: ¹⁴ 200 ka bayeng kanding ug 20 ka laking kanding, 200 ka bayeng karnero ug 20 ka hamtong nga laking karnero, ¹⁵ 30 ka gatasan nga kamelyo uban sa ilang mga nati, 40 ka bayeng baka ug 10 ka torong baka, 20 ka bayeng asno ug 10 ka laking asno. ¹⁶ Unya gibahin-bahin ni Jacob ang mga hayop, ug ang matag panon may mga sulugoon nga nagbantay. Giingnan niya ang iyang mga sulugoon, “Pag-una kamo kanako. Sa inyong paglakaw, pagbutang kamog distansya gikan sa usa ka panon ngadto sa laing panon.” ¹⁷ Giingnan niya ang mga sulugoon nga nagbantay sa unang panon, “Kon magtagbo kamo sa akong igsoon nga si Esau ug mangutana siya kon kang kinsa kamong sulugoon ug asa kamo paingon, ug kon kang kinsa kanang mga hayop nga inyong dala, ¹⁸ tubaga siya nga akoa kining mga hayop ug gasa ko kini kaniya. Ingna usab ninyo siya nga nagasunod ako.” ¹⁹ Mao usab ang iyang gisulti sa ikaduha, sa ikatulo, ug sa tanang mga sulugoon nga nagsunod sa mga panon sa mga kahayopan. ²⁰ Ug gipahinumdoman gayod niya sila nga dili kalimtan ang pag-ingon kang Esau nga anaa siya nagasunod. Kay matod ni Jacob sa iyang kaugalingon, “Pakalmahon ko si Esau pinaagi sa mga gasa nga akong ipadala pag-una. Basin pa ug inigkita namo pasayloon na niya ako.” ²¹ Busa gipauna niya ang iyang mga gasa, apan nagpabilin siya niadtong gabhiona didto sa dapit nga ilang gipundohan.

May Nakiglayog kang Jacob sa Peniel

²² Unya mibangon si Jacob niadtong gabhiona. Gidala niya ang iyang duha ka asawa, ang iyang duha ka sulugoon nga babaye ug ang iyang 11 ka anak, ug mitabok sila sa tabokanan sa Jabok. ²³ Pagkahuman, gitabok usab ni Jacob ang tanan niyang mga kabtangan. ²⁴ Sa dihang nagainusara na siya, may usa ka lalaki nga nakiglayog kaniya. Naglayog sila hangtod sa buntag. ²⁵ Sa dihang nakita sa tawo nga dili niya mapildi si Jacob, gilubag niya ang bat-ang ni Jacob ug nalisa kini. ²⁶ Unya miingon ang tawo, “Buhii na ako kay buntag na.” Apan mitubag si Jacob, “Dili ko ikaw buhian kon dili mo ako panalanginan.” ²⁷ Nangutana ang tawo kaniya, “Unsay imong ngalan?” Mitubag siya, “Si Jacob.” ²⁸ Unya miingon ang tawo, “Sukad karon dili na Jacob ang imong ngalan kondili Israel^[b] na tungod kay nakigbisog ka sa Dios ug sa tawo, ug midaog ka.” ²⁹ Nangutana usab si Jacob kaniya, “Palihog, sultihi usab ako sa imong ngalan.” Apan mitubag ang tawo, “Nganong mangutana ka man sa akong ngalan?” Unya gipanalanginan niya si Jacob didto.

³⁰ Ginganlan ni Jacob kadtong dapita ug Peniel,^[c] kay miingon siya, “Nakita ko ang nawong sa Dios apan buhi pa gihapon ako.” ³¹ Misidlak na ang adlaw sa pagbiya ni Jacob sa Peniel. Nagkiang-kiang siya tungod sa nalisa niya nga bat-ang. ³² Mao kini ang hinungdan kon nganong hangtod karon ang mga Israelinhon dili mokaon sa labit-labit nga anaa sa bat-ang sa hayop. Kay dinha nianang bahina sa lawas piangi sa Dios si Jacob.

Ang Pagkita ni Esau ug ni Jacob

33 Unya, pagtan-aw ni Jacob, nakita niya si Esau nga nagpadulong uban sa 400 ka mga lalaki. Busa gipauban niya ang iyang mga anak sa ilang tagsa-tagsa ka inahan. ² Ug paglakaw nila, gipauna niya ang duha ka sulugoon nga babaye ug ang ilang mga anak, sunod si Lea ug ang iyang mga anak, ug unya si Raquel ug ang iyang anak nga si Jose. ³ Nagauna si Jacob kanilang tanan ug pila gayod ka higayon^[d] nga miyukbo siya samtang nagpaduol sa iyang igsoon.

⁴ Apan midagan si Esau sa pagtagbo kaniya. Gigakos siya ni Esau ug gihalokan, ug mihilak silang duha. ⁵ Sa dihang nakita ni Esau ang mga babaye ug ang mga kabataan gipangutana niya si Jacob, “Kinsa kanang mga kauban mo?” Mitubag si Jacob, “Sila ang mga anak nga gihatag sa Dios kanako tungod sa iyang kaayo.” ⁶ Unya mipaduol kang Esau ang duha ka sulugoon nga babaye ug ang ilang mga anak, ug miyukbo sila sa pagtahod kaniya. ⁷ Misunod usab si Lea ug ang iyang mga anak sa pagyukbo. Ug pagkahuman, mipaduol si Jose ug ang iyang inahan nga si Raquel ug miyukbo.

⁸ Nangutana si Esau kang Jacob, “Unsay imong buot ipasabot niadtong mga panon sa kahayopan nga akong natagboan?” Miingon si Jacob, “Gasa ko kadto kanimo aron dawaton mo ako.” ⁹ Apan mitubag si Esau, “Daghan na akog kabtangan, igsoon ko, busa tipigi na lang kadto alang sa imong kaugalingon.” ¹⁰ Apan namugos gayod si Jacob, “Palihog dawata na kadto. Kon tinuod nga gidawat mo na ako, dawata ang gasa ko kanimo. Kay sa pagkakita ko sa imong nawong daw sa nakita ko usab ang nawong sa Dios. Karon nga gidawat mo na ako, ¹¹ palihog, dawata ang gihatag ko kanimo tungod kay maayo ang Dios kanako ug gihatag niya kanako ang tanan kong mga kinahanglanon.” Nagsige gayod ug pamugos si Jacob kang Esau, busa gidawat na lang ni Esau ang iyang gasa.

¹² Unya miingon si Esau, “Dali na, mag-uban na lang ta ug panglakaw.” ¹³ Apan mitubag si Jacob, “Nasayod ka nga hinay molakaw ang mga bata, ug kinahanglan ko usab nga atimanon ang mga hayop nga nagapasuso. Kon pugson ta ang mga hayop sa paglakaw bisan usa na lang ka adlaw, tingalig mangamatay sila. ¹⁴ Mas maayo tingali kon mouna ka na lang kanamo. Mohinay-hinay lang kami ug sunod kanimo sumala sa gikusgon sa linaktan sa mga bata ug sa mga hayop nga nagauna kanamo. Magkita na lang kita didto sa Seir.” ¹⁵ Miingon si Esau, “Kon mao kana, ibilin ko na lang ang uban ko nga mga tawo kanimo.” Mitubag si Jacob, “Dili na kinahanglan. Ang mahinungdanon mao nga gidawat mo na ako.” ¹⁶ Busa milakaw si Esau balik sa Seir niadtong adlawa. ¹⁷ Apan sila si Jacob didto namaingon sa Sucot. Pag-abot nila didto, naghimo si Jacob ug puloy-anan ug gibuhatan usab niya ug silonganan ang iyang mga hayop. Busa kadto nga dapit gitawag nga Sucot.^[e]

¹⁸ Gikan sa ilang pagbiya sa Padan Aram, nakaabot ra gayod sila si Jacob sa lungsod sa Shekem nga sakop sa Canaan, nga walay daotang nahitabo kanila. Gipahimutang nila ang ilang mga tolda duol sa lungsod. ¹⁹ Unya gipalit ni Jacob gikan sa mga anak ni Hamor nga amahan ni Shekem ang bahin sa uma nga nahimutangan sa ilang mga tolda sa kantidad nga 100 ka buok nga pilak. ²⁰ Ug didto, nagbuhat si Jacob ug halaran nga ginganlan niya ug El Elohe Israel.^[f]

Gilugos si Dina

34 Usa niadto ka adlaw, milakaw si Dina, ang dalagang anak ni Jacob ug ni Lea aron makigkita sa mga dalaga nga taga-Canaan. ² Nakita siya ni Shekem nga anak ni Hamor nga Hibihanon, ang pangulo niadtong dapita. Gidagit ni Shekem si Dina ug gilugos. ³ Nahulog ang iyang pagbati kang Dina ug nagustohan niya kini, busa gialam-alaman niya ang dalaga. ⁴ Unya, miingon si Shekem sa iyang amahan nga si Hamor, “Tay, pangitai ug paagi nga maasawa ko kanang dalagaha.”

⁵ Pagkahibalo ni Jacob nga gipanamastamasan ni Shekem ang pagkababaye ni Dina, wala una siyay gihimo kay didto pa man sa uma ang iyang mga anak nga lalaki nga nagabantay sa iyang kahayopan. ⁶ Miadto si Hamor ug ang iyang anak nga si Shekem kang Jacob aron makigsulti kaniya.

⁷ Pagkadungog sa mga anak nga lalaki ni Jacob sa nahitabo, mipauli dayon sila gikan sa uma. Misurok ang ilang dugo ug napungot sila pag-ayo kang Shekem tungod kay gihimo niini ang dili gayod angay himuon, nga naghatag ug kaulawan sa pamilya ni Jacob.^{[g] 8} Apan miingon si Hamor kanila, “Nakagusto gayod ang akong anak nga si Shekem sa inyong dalaga, busa palihog, ipaasawa na lang ninyo siya kaniya. ⁹ Ug maayo usab tingali nga ipaasawa ninyo ang inyong mga dalaga sa among mga ulitawo ug ipaasawa usab namo ang among mga dalaga sa inyong mga ulitawo. ¹⁰ Mahimo kamong mopuyo uban kanamo bisan asa ninyo gusto. Mahimo usab kamong magnegosyo dinhi ug manag-iya ug yuta.”

¹¹ Unya miingon si Shekem sa amahan ug sa mga igsoon ni Dina, “Kon mahimo ipaasawa na lang ninyo si Dina kanako. Ihatag ko kaninyo bisan unsay inyong pangayoon. ¹² Kamoy akong pabut-on kon pilay inyong pangayoon ug kon unsay akong igasa. Bayran ko kamo bisag pila basta ipaasawa lang ninyo kanako si Dina.”

¹³ Apan tungod kay gipanamastamasan ni Shekem ang pagkababaye ni Dina, gilimbongan sa mga anak ni Jacob si Shekem ug ang iyang amahan nga si Hamor. ¹⁴ Miingon sila, “Dili mahimo nga ipaasawa namo si Dina sa tawo nga wala matuli, kay makauulaw kana alang kanamo. ¹⁵ Mosugot lang kami kon ang tanang mga lalaki nga taga-dinhi magpatuli sama kanamo. ¹⁶ Kon magpatuli kamo, mahimo namong ipaasawa ang among mga dalaga kaninyo ug kami usab mangasawa sa inyong mga dalaga. Mopuyo kami uban kaninyo ug mahimo kitang usa ka katawhan. ¹⁷ Apan kon dili kamo mosugot nga magpatuli, kuhaon namo si Dina ug mobiya kami.”

¹⁸ Nakita ni Hamor ug ni Shekem nga daw maayo ang kondisyon nga gihatag sa mga anak ni Jacob. ¹⁹ Busa tungod kay nakagusto gayod si Shekem kang Dina, wala na siya mag-usik pa ug panahon sa pagtuman sa giingon sa mga anak ni Jacob.

Si Shekem tinahod gayod sa panimalay sa iyang amahan. ²⁰ Busa miadto dayon siya uban sa iyang amahan didto sa pultahan sa lungsod ug nakigsulti sa mga lalaki sa ilang lungsod. ²¹ Miingon sila, “Mahigalaon kini nga mga tawo, busa tugotan lang nato sila nga mopuyo dinhi ug magnegosyo bisan asa. Total, dako man kining atong dapit. Makapangasawa kita sa ilang mga dalaga ug sila makapangasawa usab sa atong mga dalaga. ²² Apan mosugot lang sila nga mopuyo uban kanato ingon nga usa ka katawhan kon mosugot usab ang tanan nato nga mga kalalakin-an nga magpatuli sama kanila. ²³ Kon mosugot kita nga dinhi na sila mopuyo, di ba maato na usab ang tanan nilang mga kahayopan ug mga kabtangan? Busa mouyon na lang kita sa ilang kondisyon aron mopuyo sila uban kanato.” ²⁴ Misugot ang tanang mga lalaki sa lungsod sa gisulti ni Hamor ug sa iyang anak nga si Shekem. Busa nagpatuli ang tanang mga lalaki.

²⁵ Paglabay sa tulo ka adlaw, samtang nagaantos pa sa kasakit ang mga lalaki, misulod sa lungsod ang duha ka anak ni Jacob nga si Simeon ug si Levi, nga mga igsoon ni Dina. Wala makabantay ang mga tawo didto nga daotan diay ang ilang tuyo. May dala silang espada ug gipamatay nila ang tanang mga lalaki. ²⁶ Gipatay usab nila si Hamor ug ang iyang anak nga si Shekem. Unya gikuha nila si Dina sa balay ni Shekem ug milakaw. ²⁷ Pagkahuman, gisulod usab sa uban pa nga mga anak ni Jacob ang lungsod ug gipanguha ang mga kabtangan. Gibuhat nila kini tungod kay gipanamastamasan ang pagkababaye sa ilang igsoon nga si Dina. ²⁸ Gipanguha nila ang mga karnero, mga baka, mga asno, ug ang tanang atua sa lungsod ug sa uma. ²⁹ Gipanguha nila ang tanang bahandi sa lungsod, apil na ang mga kabtangan sa sulod sa kabalayan. Ug gibihag nila ang tanang mga babaye ug mga kabataan.

³⁰ Unya, miingon si Jacob kang Simeon ug kang Levi, “Gihatagan ninyo ako ug dakong problema. Dumtan na kita karon sa mga Canaanhon ug mga Perisihanon niining dapita. Gamay ra kita kaayo. Mamatay gayod kitang tanan kon maghiusa sila sa pagsulong kanato.” ³¹ Apan mitubag ang duha, “Pasagdan lang ba namo nga trataron ang among igsoon nga morag usa ka babayeng nagabaligya sa iyang dungog?”