Beginning
4 Whakarongo, e aku tamariki, ki te whakaako a te matua, tahuri mai hoki kia matauria ai nga whakaaro mohio.
2 He pai hoki te kupu mohio ka hoatu nei e ahau ki a koutou, kaua taku ture e whakarerea.
3 He tama ano hoki ahau ki toku papa, a he ngawari, he mea kotahi e matenuitia ana e toku whaea.
4 I whakaako ano ia i ahau, i mea ki ahau, Puritia aku kupu e tou ngakau; kia mau ki aku whakahau, a e ora koe.
5 Whaia mou te whakaaro nui, whaia mou te matauranga; kaua e wareware ki tera, kaua hoki e neke atu i nga kupu a toku mangai.
6 Kaua ia e whakarerea, a mana koe e tiaki; arohaina ia, a mana koe e mau ai.
7 Ko te whakaaro nui te tino mea; no reira whaia mau te whakaaro nui; a i ou whiwhinga katoa, kia whiwhi koe ki te matauranga.
8 Whakanuia ia, a mana koe ka kake ai; ka whakahonore ia i a koe ki te awhitia e koe.
9 Ka homai e ia he pare ataahua ki tou mahunga, ka potaea ano koe e ia ki te karauna whakapaipai.
10 Whakarongo, e taku tama, maharatia aku kupu, a he maha nga tau e ora ai koe.
11 He mea whakaako koe naku ki te ara o te whakaaro nui; he mea arahi koe naku i nga ara o te tika.
12 Ka haere koe, e kore ou takahanga e whakakikitia mai; ki te rere koe, e kore koe e tutuki.
13 Kia mau ki te ako, kaua e tukua atu; matapoporetia iho, ko tou oranga hoki ia.
14 Kaua e haere i te ara o te hunga kino, kaua hoki e takahia te huarahi o te hunga he.
15 Anga ke ake, kaua e tika na reira; peka ake i taua ara, haere tonu atu.
16 E kore hoki ratou e moe ki te kore e oti tetahi mahi he ma ratou; riro rawa to ratou moe, ki te kahore tetahi tangata e hinga i a ratou.
17 No te kino hoki te taro e kainga ana e ratou, no te nanakia te waina e inumia ana e ratou.
18 Ko te huarahi ia o te hunga tika, koia ano kei te marama e whiti ana, a ka neke haere tonu ake tona marama, a taea noatia te tino ra.
19 Ko te ara o te hunga kino, me he pouri; e kore ratou e mohio ki te mea i tutuki ai ratou.
20 E taku tama, tahuri ki aku kupu; anga mai tou taringa ki aku korero.
21 Kei kotiti ke enei i ou kanohi; puritia i waenganui o tou ngakau.
22 He oranga enei mo te hunga e kitea ai, he rongoa mo o ratou kikokiko katoa.
23 Kia pau ou mahara ki te tiaki i tou ngakau; no reira hoki nga putanga o te ora.
24 Whakarerea te mangai whanoke, kia matara rawa i a koe nga ngutu tutu.
25 Kia hangai tonu te titiro whakamua a ou kanohi; kia titiro ou kamo ki mua tonu i a koe.
26 Whakatikaia te huarahi o ou waewae, kia u ano hoki ou ara katoa.
27 Kaua e peka ki matau, ki maui; kia anga ke tou waewae i te kino.
5 E taku tama, tahuri ki oki whakaaro nui, kia anga tou taringa ki toku matauranga:
2 Kia u ai koe ki te ngarahu pai, kia mau ai te matauranga i ou ngutu.
3 Ko nga ngutu hoki o te wahine ke, kei te maturuturunga iho o te honikoma, ngawari iho tona mangai i te hinu.
4 He kawa rawa hoki tona mutunga i te taru kawa; he koi, ano he hoari matarua.
5 Ko ona waewae e heke ana ki te mate, mau pu te reinga i ona takahanga;
6 Heoi kahore i kitea e ia te ara totika ki te ora: he kotiti ke ona ara, a kahore ia i te matau.
7 Na reira, e aku tamariki, whakarongo mai ki ahau, kei mahue hoki nga kupu a toku mangai.
8 Kia matara tou ara i a ia, kaua hoki e tata ki te tatau o tona whare;
9 Kei hoatu tou honore ki nga tangata ke, ou tau ki te hunga nanakia:
10 Kei makona nga tangata ke i tou kaha, kei riro ou mauiui ki te whare o te tangata ke;
11 A ka tangi koe i tou whakamutunga, ina poto ou kikokiko me tou tinana.
12 A ka mea, Katae toku kino ki te ako; katae te mauiui o toku ngakau ki te tohutohu!
13 Kihai hoki ahau i whakarongo ki te reo o oku kaiwhakaako, kihai toku taringa i anga ki te hunga e tohutohu ana i ahau.
14 Wahi iti kei nga kino katoa ahau i waenganui o te whakaminenga, o te huihui.
15 Inumia he wai i roto i tau ake rua, me nga wai rere ano i roto i tau ake poka.
16 Kia tohatoha noa atu koia au puna wai, nga awa wai i nga huarahi?
17 Waiho ena mau anake, kauaka ma koutou tahi ko nga tangata ke.
18 Kia manaakitia tau puna wai: kia koa ano koe ki te wahine o tou taitamarikitanga.
19 Kia rite ia ki taua mea ahuareka, ki te hata, ki te mea ataahua ki te anaterope; kia makona koe i ona u i nga wa katoa, kia matenuitia tonutia e koe tona aroha.
20 He aha oti koe, e taku tama, ka matenui ai ki te wahine ke, i awhi ai i te uma o te wahine ke?
21 Kei mua hoki i nga kanohi o Ihowa nga ara o te tangata, a e meinga ana e ia kia papatairite ona ara katoa.
22 Ko ona kino ano hei hopu i te tangata kino, hei taura ona hara e mau ai ia.
23 Ka mate ia, he mea kihai i whakaakona, ka pohehe i te nui o tona wairangi.
6 E taku tama, ki te mea ko tau hei whakakapi mo ta tou hoa, ki te mea kua papaki tou ringa mo te tangata ke,
2 Kua oti koe te mahanga e nga kupu a tou mangai, kua mau koe i nga kupu a tou mangai.
3 Meinga tenei inaianei, e taku tama, kia ora ai koe, he mea hoki kua taka koe ki roto ki te ringa o tou hoa; haere whakaiti i a koe, a ka tohe ki tou hoa.
4 Kei tukua iho te moe ki ou kanohi; kei tunewha ou kamo.
5 Whakaora i a koe ano he anaterope i roto i te ringa o te kaiwhai, ano he manu i roto i te ringa o te kaihopu.
6 Haere ki te popokorua, e te tangata mangere, matakitakina iho ona ara, kia nui ai ou whakaaro:
7 Kahore nei ona kaitohutohu, ona kaitirotiro, ona rangatira,
8 Heoi e mahi kai ana mana i te raumati, e kohikohi ana i te kai mana i te kotinga witi.
9 Kia pehea ake te roa o tau takoto, e te tangata mangere? A hea koe maranga ai i tau moe?
10 Kia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuinga o nga ringa i a koe e takoto na:
11 Na ka rite ki te kaipahua te putanga mai o te muhore ki a koe, tou rawakore, ano he tangata he patu nei tana.
12 Ko te tangata kahore ona painga, ko te tangata hara, e haereere ana me te mangai tu ke;
13 E whakakini ana ona kanohi, e korero ana ona waewae, e tuhi ana ona maihao;
14 Kei roto te whanoke i tona ngakau, e whakatakoto ana ia i te kino i nga wa katoa; e rui ana ia i te ngangare.
15 Mo reira ka huaki tata te aitua ki a ia; e kore e aha ka whatiia ia, te taea te rongoa.
16 E ono nga mea e kino ana ki a Ihowa; ae ra, e whitu nga mea e whakariharihangia ana e ia:
17 Ko te kanohi whakakake, ko te arero teka, ko nga ringa whakaheke i te toto harakore;
18 He ngakau e whakatakoto ana i nga whakaaro kikino, he waewae e hohoro ana te rere ki te hianga;
19 He kaiwhakaatu teka e korero teka ana, ko te tangata hoki e rui ana i te ngangare ki waenganui i nga tuakana, i nga teina.
20 E taku tama, puritia te whakahau a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea:
21 Kia mau tonu te takai ki tou ngakau, heia ki tou kaki.
22 Ko tou kaiarahi ano tera ina haere koe; mana koe e tiaki ina takoto koe; ka korero mai ano ki a koe; ina ara koe.
23 He rama hoki te whakahau; a he marama te ture; ko nga riringa hoki, e whakaako ana, he ara ki te ora;
24 Hei tiaki i a koe kei he i te wahine kino, i te whakapati a te arero o te wahine ke.
25 Kei hiahia koe ki tona ataahua i roto i tou ngakau; kei mau ano koe i ona kamo.
26 Ko te tukunga iho o te tangata he wahi taro, he mea mo te wahine kairau; ko ta te wahine purema e whai ana ko te wairua utu nui.
27 E taea ranei e te tangata te tango i te ahi ki roto ki tona uma, a e kore ona kakahu e wera?
28 E taea ranei e tetahi te haere i runga i nga waro ratarata, a e kore ona waewae e hunua?
29 Ka pera ano te tangata e haere ana ki te wahine a tona hoa; e kore e kore ka whiua te tangata e pa ana ki a ia.
30 E kore e whakahaweatia e te tangata te tahae, ki te tahaetia e ia he mea e makona ai tona wairua i a hiakai ia.
31 Otiia ki te kitea ia, kia takiwhitu ana e whakautu ai; me homai e ia nga rawa katoa o tona whare.
32 Ko te tangata e puremu ana ki te wahine, kahore ona mohio: ko te tangata e pera ana, kei te whakangaro ia i tona wairua.
33 He kaiakiko, he whakama te wahi mona; e kore ano tona ingoa kino e horoia atu.
34 He riri nui hoki na te tangata te hae; e kore ano e tohungia e ia i te ra rapu utu.
35 E kore ia e manako ki tetahi utu; e kore hoki e tatu tona ngakau, ahakoa he nui au hakari e tapae ai.