Beginning

Si Juda ug si Tamar

38 Niadto usab nga panahon, mibulag si Juda sa iyang mga igsoon ug didto siya mipuyo uban kang Hira nga taga-Adulam. ² Nakita ni Juda didto ang anak ni Shua nga taga-Canaan ug gipangasawa niya kini. ³ Namabdos ang asawa ni Juda, ug nanganak kini ug lalaki nga ginganlan ni Juda ug Er. ⁴ Namabdos siya pag-usab ug nanganak ug lalaki ug ginganlan niya kini ug Onan. ⁵ Namabdos siya sa ikatulong higayon ug lalaki gihapon ang iyang anak ug ginganlan niya kini ug Shela. Natawo si Shela didto sa Kezib.

⁶ Gipaasawa ni Juda kang Er, nga iyang kamagulangang anak, ang usa ka babaye nga ginganlan ug Tamar. ⁷ Apan si Er daotan atubangan sa Ginoo, busa gipatay siya sa Ginoo. ⁸ Unya miingon si Juda kang Onan, “Pangasaw-a ang imong bayaw kay katungdanan mo kana isip igsoon sa iyang bana nga namatay, aron pinaagi kanimo makabaton usab ug mga anak ang imong igsoon.” ⁹ Apan nasayod si Onan nga dili isipon nga iya ang mahimong anak nila ni Tamar, busa sa matag higayon nga magdulog sila ni Tamar, dili niya ipasulod ang iyang semilya aron dili siya makaanak alang sa iyang igsoon. ¹⁰ Daotan ang gibuhat ni Onan atubangan sa Ginoo, busa gipatay usab siya sa Ginoo.

¹¹ Unya miingon si Juda kang Tamar nga iyang umagad, “Pauli una sa imong amahan, ug ayaw pamana hangtod nga maulitawo na si Shela.” Giingon kadto ni Juda kay nahadlok siya nga mamatay usab si Shela sama sa iyang mga igsoon. Busa mipauli si Tamar sa iyang amahan.

¹² Miabot ang panahon, namatay ang asawa ni Juda. Pagkahuman sa iyang pagbangotan, miadto siya sa mga tigtupi sa iyang mga karnero didto sa Timnah. Kauban niya sa pag-adto ang iyang amigo nga si Hira nga taga-Adulam.

¹³ May misulti kang Tamar nga miadto sa Timnah ang iyang ugangan aron pagpanupi sa iyang mga karnero. ¹⁴ Pagkadungog niadto ni Tamar, giilisan niya ang iyang gisul-ob nga bisti nga alang sa balo, ug gitabonan niya ug belo ang iyang nawong. Unya milingkod siya dapit sa pultahan sa lungsod sa Enaim, sa daplin sa dalan nga paingon sa Timnah. (Gihimo niya kini tungod kay nakita niya nga ulitawo na si Shela apan wala gihapon siya ipaasawa kaniya.)

^15-16 Sa pagkakita ni Juda kang Tamar sa daplin sa dalan, gipakaingon niya ug usa kini ka babayeng nagabaligya sa iyang dungog, kay may tabon man ang nawong niini. Busa miduol siya kang Tamar (nga wala niya mailhi nga iya diayng umagad) ug miingon, “Dali, magdulog kita.” Mitubag si Tamar, “Unsa may imong ibayad kanako sa pagpakigdulog ko kanimo?” ¹⁷ Miingon si Juda, “Hatagan ko ikaw ug kanding gikan sa akong kahayopan.” Mitubag si Tamar, “Mosugot ako kon may ihatag ka kanako nga garantiya hangtod nga ikapadala mo na ang kanding.” ^18-19 Nangutana si Juda, “Unsay gusto nimo nga akong igarantiya?” Mitubag si Tamar, “Ihatag kanako ang imong pangtimbre apil ang higot niini, ug ang imong baston.” Busa gihatag kadto ni Juda ug nakigdulog siya kang Tamar. Human niadto mipauli si Tamar. Gikuha niya ang tabon sa iyang nawong ug gisul-ob pag-usab ang bisti nga alang sa balo. Wala madugay namabdos siya.

²⁰ Gipahatod ni Juda sa iyang amigo, nga si Hira nga taga-Adulam, ang kanding aron makuha gikan sa babaye ang mga butang nga iyang gihatag ingon nga garantiya, apan wala kini makita ni Hira. ²¹ Nangutana si Hira sa mga taga-Enaim kon hain na ang babayeng nagabaligya sa iyang dungog, nga didto maglingkod sa daplin sa dalan. Apan mitubag ang mga tawo, “Wala may babaye dinhi nga nagabaligya sa iyang dungog.”

²² Busa mibalik si Hira kang Juda ug miingon, “Wala ko siya makita. Ug matod pa sa mga tawo wala man kunoy babaye didto nga nagabaligya sa iyang dungog.” ²³ Miingon si Juda, “Pasagdi na! Iya na lang kadtong mga butang nga atua kaniya, kay basin ug mahimo kitang kataw-anan kon sige pa tag pangita sa wala. Gipahatdan ko na bitaw siya niining kanding, apan wala mo man kaha siya makita didto!”

²⁴ Paglabay sa tulo ka bulan, gisultihan si Juda nga ang iyang umagad nga si Tamar nagabaligya sa iyang dungog ug mabdos na gani. Busa miingon si Juda, “Dad-a ninyo siya sa gawas sa lungsod aron sunogon.” ²⁵ Apan sa dihang gidala na si Tamar, may gisugo siya aron pagsulti kang Juda niini, “Ania ang pangtimbre, apil ang higot niini, ug ang baston. Ang tag-iya niini mao ang amahan sa akong gimabdos. Palihog, susiha kon kang kinsa kini.”

²⁶ Nailhan ni Juda nga iya kadtong mga butang busa miingon siya, “Wala siyay sala. Ako ang nakasala^[a] kay wala ko siya ipaasawa sa akong anak nga si Shela.” Ug wala na mousab ug pakigdulog si Juda kang Tamar.

²⁷ Sa dihang hapit na manganak si Tamar, nadiskobrehan niya nga kaluha ang iyang gimabdos. ²⁸ Sa dihang nagbati na siya, migawas ang kamot sa usa ka bata. Gihiktan kini sa mananabang ug higot nga pula aron mahibaloan nga siya ang una nga natawo. ²⁹ Apan gisulod pagbalik sa bata ang iyang kamot ug ang iyang kaluha mao ang una nga migawas. Miingon ang mananabang, “Nagdali ka gayod sa paggawas.” Busa ginganlan ang bata ug Perez.^{[b] 30} Unya migawas usab ang iyang kaluha nga may higot nga pula sa iyang kamot. Ginganlan siya ug Zera.^[c]

Si Jose ug ang Asawa ni Potifar

39 Gidala sa mga Ishmaelinhon si Jose ngadto sa Ehipto, ug gipalit siya ni Potifar nga usa sa mga opisyal sa hari sa Ehipto.^[d] (Si Potifar kapitan sa mga guwardya sa palasyo.) ² Giubanan gayod sa Ginoo si Jose, busa nagmauswagon siya. Didto siya mipuyo sa balay sa iyang agalon nga Ehiptohanon nga si Potifar. ³ Nakita ni Potifar nga nagauban gayod ang Ginoo kang Jose ug gipalampos sa tanan niyang gihimo, ⁴ busa gikahimut-an ni Potifar si Jose. Gihimo niya kini nga iyang personal nga katabang ug tigdumala sa iyang panimalay ug sa tanan niyang kabtangan. ⁵ Sukad niadto, gipanalanginan sa Ginoo ang panimalay sa Ehiptohanon nga si Potifar ug ang tanan niyang kabtangan sulod sa balay ug didto sa iyang uma. Gihimo kini sa Ginoo tungod kang Jose. ⁶ Gitugyan ni Potifar ang tanan kang Jose ug wala na siyay gikabalak-an pa gawas sa paghunahuna kon unsay iyang kaonon.

Guwapo si Jose ug maayog barog. ⁷ Unya, naibog kaniya ang asawa sa iyang agalon. Gihagad niya si Jose nga makigdulog kaniya. ⁸ Apan mibalibad si Jose. Miingon siya sa asawa sa iyang agalon, “Gitugyan kanako sa akong agalon ang tanan niyang kabtangan ug wala na siyay gikabalak-an dinhi sa iyang panimalay. ⁹ Gihatagan niya ako sa labawng katungod dinhi niini nga panimalay, ug gitugyan niya kanako ang tanan gawas lang kanimo tungod kay ikaw iyang asawa. Busa dili ko mahimong budhian ang akong agalon ug magpakasala sa Dios.” ¹⁰ Bisan ug adlaw-adlaw gidani sa babaye si Jose aron nga makigdulog kaniya, wala gayod kini mosugot.

¹¹ Usa ka adlaw, misulod si Jose sa balay aron motrabaho, ug naatol nga wala gayoy bisan usa ka sulugoon didto sa sulod sa balay. ¹² Kalit nga gihawiran ang iyang bisti sa asawa sa iyang agalon ug miingon kini kaniya, “Pakigdulog kanako.” Apan midagan si Jose ngadto sa gawas sa balay, ug nahibilin ang iyang kupo nga nabira sa babaye. ¹³ Sa pagkakita sa babaye nga midagan sa gawas si Jose ug nahibilin diha kaniya ang kupo niini, ¹⁴ gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug miingon, “Tan-awa ninyo kini! Gidad-an kita dinhi sa akong bana ug Hebreo aron pakaulawan kita. Misulod siya sa akong kuwarto aron paglugos kanako, apan misinggit ako. ¹⁵ Busa midagan siya pagawas, ug nabiyaan niya ang iyang bisti.”

¹⁶ Gitipigan sa babaye ang bisti ni Jose hangtod sa pagpauli sa iyang bana. ¹⁷ Unya gisugilon niya sa iyang bana ang nahitabo. Miingon siya, “Ang Hebreo nga sulugoon nga gidala mo dinhi, buot akong pakaulawan. Misulod siya sa akong kuwarto aron lugoson ako. ¹⁸ Apan sa dihang misinggit ako midagan siya ngadto sa gawas, ug nabiyaan niya ang iyang kupo.”

¹⁹ Sa pagkadungog ni Potifar sa gisulti sa iyang asawa mahitungod sa gibuhat ni Jose, nasuko siya pag-ayo. ²⁰ Busa gidala niya si Jose ug gisulod sa prisohan nga alang sa mga piniriso sa hari. Apan bisan didto sa prisohan, ²¹ nagauban gihapon ang Ginoo kang Jose. Ug tungod sa kaayo sa Ginoo, gikahimut-an sa tigdumala sa prisohan si Jose. ²² Gitugyan niya kang Jose ang pagdumala sa tanang mga piniriso ug ang tanang mga buluhaton didto. ²³ Wala na maghunahuna pa ang tigdumala sa prisohan bahin sa mga butang nga gitugyan niya kang Jose, tungod kay uban ang Ginoo kang Jose ug gihatagan siya sa Ginoo ug kalamposan sa tanan niyang gihimo.

Gisaysay ni Jose ang Kahulogan sa Duha ka Damgo

40 ^1-2 Nahitabo usab nga ang pangulo sa mga tigsilbi ug bino ngadto sa hari sa Ehipto ug ang pangulo sa iyang mga panadero nakasala batok kaniya. Nasuko pag-ayo ang hari^[e] niining duha niya ka opisyal. ³ Busa gipapriso niya sa bilanggoan diin napriso si Jose, sa lugar nga binantayan sa kapitan sa mga guwardya. ⁴ Si Jose ang gisaligan sa kapitan sa mga guwardya nga moatiman kanila, ug dugay-dugay silang napriso didto.

⁵ Usa niana ka gabii, nagdamgo ang tigsilbi ug bino ug ang panadero nga didto sa prisohan. Managlahi ang ilang damgo ug managlahi usab ang kahulogan niini. ⁶ Nianang pagkabuntag, sa pag-adto ni Jose kanila, namatikdan niya nga nagmagul-anon sila. ⁷ Busa gipangutana niya sila, “Nganong magul-anon man kamo?” ⁸ Mitubag sila, “Nagdamgo man gud kami apan walay makasaysay sa kahulogan niini.” Miingon si Jose, “Ang Dios lang ang makahatag ug kaalam sa pagsaysay sa kahulogan sa mga damgo. Sultihi ninyo ako, palihog, kon unsa ang inyong mga damgo.”

⁹ Busa gisultihan sa pangulo sa mga tigsilbi ug bino ang iyang damgo. Miingon siya, “Nagdamgo ako nga may usa ka punoan sa ubas diha sa akong atubangan ¹⁰ ug may tulo kini ka sanga. Nanalingsing kini, namulak, ug nahinog ang mga bunga. ¹¹ Nagkupot ako sa kopa sa hari sa Ehipto, ug nagkuha ako ug ubas ug unya gipuga ko kini diha sa kopa. Human niini, gihatag ko ang kopa ngadto sa hari.”

¹² Miingon si Jose, “Mao kini ang kahulogan sa imong damgo: Ang tulo ka sanga nagkahulogan ug tulo ka adlaw. ¹³ Sa dili pa mahuman ang tulo ka adlaw, pagawason ka sa hari gikan sa prisohan ug pabalikon sa imong naandang trabaho ingon nga tigsilbi kaniya ug bino. ¹⁴ Hinumdomi unya ako kon anaa ka na sa maayo nga kahimtang. Ug isip timaan sa imong kaayo, palihog, sultihi ang hari bahin kanako aron matabangan mo ako nga makagawas dinhi sa prisohan. ¹⁵ Kay ang tinuod, pinugos ang pagdala kanako dinhi sa Ehipto gikan sa dapit sa mga Hebreo, ug bisan dinhi wala gayod akoy gibuhat nga mahimong hinungdan nga prisohon nila ako.”

¹⁶ Pagkadungog sa pangulo sa mga panadero nga maayo ang kahulogan sa damgo sa iyang kauban, gisulti usab niya ang iyang damgo ngadto kang Jose. Miingon siya, “Nagdamgo ako nga may gilukdo ako nga tulo ka basket nga anaay mga pan. ¹⁷ Ang kinaibabwan gisudlan sa nagkalain-laing klase sa pan alang sa hari sa Ehipto, apan gipangtuhak kini sa mga langgam.”

¹⁸ Miingon si Jose, “Mao kini ang kahulogan sa imong damgo: Ang tulo ka basket nagkahulogan ug tulo ka adlaw. ¹⁹ Sa dili pa mahuman ang tulo ka adlaw, pagawason ka sa hari gikan sa prisohan apan ipapatay ka niya ug tuhogon sa kahoy ang imong patayng lawas ug ipatindog sa taliwala, ug tuhakon kini sa mga langgam.”

²⁰ Tulo ka adlaw gikan niini, gisaulog sa hari sa Ehipto ang iyang adlawng natawhan. Busa nagpakombira siya alang sa tanan niyang mga opisyal. Gipagawas niya gikan sa prisohan ang pangulo sa iyang mga tigsilbi ug bino ug ang pangulo sa iyang mga panadero ug gipaatubang sa iyang mga opisyal. ²¹ Gipabalik niya ang pangulo sa mga tigsilbi ug bino sa iyang naandang trabaho, ²² apan gipapatay niya ang pangulo sa mga panadero, ug gituhog sa kahoy ang iyang patayng lawas sumala sa gisulti ni Jose. ²³ Apan wala gayod mahinumdomi sa pangulo sa mga tigsilbi ug bino si Jose.