Beginning
Timoteo tijpachij Pablo pach Silas
16 Pablo pach Silas xtawtak Derbe y xeltak chicbˈi claˈ xeˈtak Listra, claˈ xtaˈtak jun ajtakel re Kakaj Jesucristo ri jbˈij Timoteo, jchuch rijajliˈ Israel y takeliˈ Kakaj Jesucristo jwiˈl y jkaj maˈ rijajl taˈ Israel.
2 Yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wiˈtak Listra pach yak ri wiˈtak Iconio tijbˈijtak chi subˈlaj tziyiˈ jnoˈj Timoteo.
3 Pablo riˈ raj tibˈe Timoteo chirij, jwiˈliˈli xcoj retal jtioˈjl Timoteo pire maˈ tipe retzalak yak rijajl Israel chirij ri wiˈtak claˈ jwiˈl rechak retamakiˈ chi jkaj Timoteo maˈ rijajl taˈ Israel.
4 Juntir tilmit lamas xkˈaxtak, xcan jbˈijtak rechak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo chi trantak nen tijbˈij man cˈutuˈn ri xchomorsajtak yak jtakoˈn Kakaj Jesucristo y yak ajililtak jcholajl chijxoˈlak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wiˈtak Jerusalén.
5 Jilonli xyeˈsaj mas jcowil ranmak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo pire ticubˈar mas jchˈolak chirij Kakaj Jesucristo y nojel kˈij tijin tiqˈuiyantak.
Ri tril Pablo chapcaˈ li ichicˈ
6 Taˈ xyeˈsaj luwar rechak Pablo, Silas y Timoteo jwiˈl Lokˈlaj Jsantil Kakaj Dios xijtak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo Asia, jwiˈliˈli jiˈ xkˈaxtak laˈ mak luwar re Frigia y re Galacia. 7 Xtawtak li cˈulbˈatˈ re Misia. Claˈ xchomorsajtak chi tibˈetak Bitinia, pero Lokˈlaj Jsantil Kakaj Jesucristo taˈ xyeˈ luwar rechak xeˈtak claˈ. 8 Jwiˈliˈli jiˈ xkˈaxtak Misia, xtawtak Troas ri wiˈ chiˈ mar. 9 Y claˈ lakˈabˈ Pablo xril jun kelen chapcaˈ li ichicˈ. Xril jwich jun winak tipe Macedonia, waˈl chiwch y xij re: Pablo, tzaj kiqˈuil neri Macedonia y cojatˈoweˈ, xcheˈ re.
10 Cuando Pablo xril man kelen li chapcaˈ li ichicˈ, laj or xojbˈe Macedonia, jwiˈl xkachomorsaj chi Kakaj Diosiˈ xojsiqˈuin chi jbˈij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo claˈ.
Lidia tijjach ribˈ laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo
11 Troas xojjawbˈi li barc, xojbˈe sucˈul li man luwar ri jbˈij Samotracia ri wiˈ li mar y laj jcabˈ kˈij xojtaw Neápolis ri wiˈ chiˈ mar. 12 Ajrucˈreˈ xojbˈe Filipos jun tilmit re Macedonia. Wiˈ subˈlaj cristian aj Roma jekeltak claˈ y xojwaˈx quibˈ uxibˈ kˈij claˈ.
13 Li jun kˈij re uxlan xojelbˈi chirij man tilmit li. Xojbˈe chiˈ jun nimi jaˈ ri wiˈbˈi chirij man tilmit, jwiˈl xkachomorsaj chi wiˈ jono luwar claˈ lamas tibˈe chˈaˈwtak yak rijajl Israel riqˈui Kakaj Dios. Xojcubˈar claˈ y xojoc chi jbˈij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak anm ri wiˈtak claˈ. 14 Chijxoˈlak yak anm ri wiˈtak claˈ, wiˈ jun ri jbˈij Lidia aj Tiatira, ajcˈayal morad itzˈik y re tijnimirsajiˈ jkˈij Kakaj Dios. Kakaj Jesucristo ri Kajawl xanow re Lidia xoc juntir jyolj Pablo laj ranm. 15 Jilonli xansaj jaˈtiox re pach juntir yak ri wiˈtak laj richoch y cuando xantaj jaˈtiox rechak, xpe anm li, xij chike: Wi kes tzˈet iniˈ ajtakel re Kakaj Jesucristo ri Kajawl tawiltak, bˈanta aposadak la ja kiqˈuil, xcheˈ chike.
Pwers xan chike, xojcan riqˈuil.
Ticojsaj Pablo pach Silas li cars
16 Li jun kˈij bˈesalcoj laˈ man luwar lamas tibˈe chˈaˈwtak yak rijajl Israel riqˈui Kakaj Dios, xkacˈul jun kˈapoj anm ri wiˈ rajw. Re wiˈ etzl laj ranm ticwin chi jkˈijaj rij jun kelen, subˈlaj pwak tijchˈec pire mak jpatron. 17 Y man kˈapoj anm li xambˈer chikij kapach Pablo y xchˈejej chi jbˈij: Yak winak ri jtakoˈntakaˈ tzˈetel Dios lecj, riˈ tiyuk jbˈij chawechak nen mo atcolmajtak laj jkˈabˈ amacak, xcheˈ rechak cristian.
18 Qˈuilaj kˈij xambˈer chikij y jilon xan li. Xpe Pablo, xqˈuistaj ranm chi jtaic, xsolcopij ribˈ, xij re man etzl ri wiˈ laj ranm man kˈapoj anm: Laj jbˈij Kakaj Jesucristo tambˈij chawe chi atel laj ranm anm ri, xcheˈ re man etzl.
Y man etzl laj or xelbˈic. 19 Xriltak mak jpatron man kˈapoj anm li chi taˈ chiquiˈ tijchˈectak pwak chirij xchaptak Pablo pach Silas, xcˈamtakbˈi li kˈatbˈitzij ri wiˈ lamas tijmulbˈaˈ ribˈak cristian. 20 Xjachtak laj jkˈabˈak mak kˈatbˈitzij y xijtak: Mak winak ri rijajltakaˈ Israel tijin trantak cˈax rechak cristian laj katilmit. 21 Tijin ojjtijojtak re jun jalan cˈutuˈn chic ri taˈ tijnaˈ tikacoj y tikabˈan jwiˈl ojiˈ aj Roma, xcheˈtak.
22 Juntir cristian xbˈit ribˈak chirijak Pablo pach Silas y mak kˈatbˈitzij xtaktak resaj ritzˈikak Pablo pach Silas y xtak jseqˈuicak chi xicˈaˈy. 23 Subˈlaj cˈax jseqˈuicak xansaj. Y xantaj jseqˈuic Pablo pach Silas jwiˈlak, xcojtak li cars. Mak kˈatbˈitzij xijtak re man ajchajal prexbˈ chi tzi jchajaj tran. 24 Xta man ajchajal prexbˈ chi jilonli xijsaj re, xcojbˈi Pablo pach Silas li qˈuisbˈi jpam man cars y xcoj rakanak li cepo.
25 Xtaw nicˈaj akˈabˈ, Pablo pach Silas tijin tichˈaˈwtak riqˈui Kakaj Dios y tijin tijbˈixajtak jcojic jkˈij Kakaj Dios. Yak nicˈj prexbˈ chic ri wiˈtak li cars tijin tijtatak. 26 Etke xpe jun nimlaj cabˈrakn. Xyucxij man tzˈaak re jxeˈ man cars y xtertak juntir mak pwert re man cars y xquirmaj mak caden ri quiek laˈ ximiltakwiˈ juntir mak prexbˈ. 27 Xcˈastaj jwich man ajchajal prexbˈ, xril chi telchak mak pwert re man cars, laj or xresajch man respad, raj roj xcamsaj ribˈ jwiˈl chijchˈol re xelmajtakaˈbˈi juntir mak prexbˈ.
28 Pero Pablo subˈlaj cow xchˈejejc, xij: ¡Ma bˈan cˈax aybˈ, oj juntir wojiˈ neri! xcheˈ re.
29 Ajrucˈreˈ xtzˈonaj jun kˈakˈ man ajchajal prexbˈ, xocbˈi jol chi rilicak. Y tichak querquen jwiˈl jtzakic jchˈol, xxucaj ribˈ chiwch Pablo pach Silas. 30 Laj or xresajbˈi Pablo pach Silas li cars, xcˈamtakbˈi chirij man cars y xij rechak: Atak kaj, ¿nen tambˈan pire incolmaj laj jkˈabˈ immac? xcheˈ re Pablo pach Silas.
31 Pablo pach Silas xijtak re: Cubˈaˈ achˈol chirij Kakaj Jesús ri Kajawl pire atcolmaj laj jkˈabˈ amac pach awixokl y juntir awalcˈwal, xcheˈtak re.
32 Y xijtak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri Kajawl re man ajchajal prexbˈ pach rixokl y juntir ralcˈwal. 33 Man ajchajal prexbˈ li, laˈ man or li lakˈabˈ xoc chi jchˈajic jwich lamas nak xsocmaj rechak Pablo pach Silas chi xicˈaˈy.
Ajrucˈreˈ xpe Pablo pach Silas, xantak jaˈtiox re pach rixokl y ralcˈwal.
34 Xpe man ajchajal prexbˈ, xcˈambˈi Pablo pach Silas laj richoch y xyeˈ jwaak. Subˈlaj tiquiˈcottak man ajchajal prexbˈ pach rixokl y ralcˈwal jwiˈl xcubˈariˈ jchˈolak chirij Kakaj Dios.
35 Akˈabˈ laj jcabˈ kˈij, xtawtak nicˈj takoˈn chi jbˈij re man ajchajal prexbˈ jilonri: Tijbˈij mak kˈatbˈitzij chi tatakbˈi mak winak, xcheˈtak.
36 Man ajchajal prexbˈ li xij re Pablo: Mak kˈatbˈitzij xtaktakch jbˈij chi atintaktakbˈic. Lajori jattak pi quiˈcotemal, taˈ chiquiˈ nen tibˈanow cˈax chawechak, xcheˈ rechak.
37 Pero Pablo xij rechak mak jtakoˈn mak kˈatbˈitzij: Oj ojiˈ aj Roma. Xojjsecˈtak chiwchak juntir cristian chi maˈ retamak wi wiˈ kamac o taˈn y xojjcojtak li cars. Y lajori raj ojjtaktakbˈi chi mukukil chiwch cristian. Oj taˈ ojbˈec, petakna rechak ojyuk resajtak, xcheˈ rechak mak takoˈn.
38 Y mak takoˈn xeˈ jbˈijtak re mak kˈatbˈitzij nen xijsajbˈi rechak. Mak kˈatbˈitzij subˈlaj xtzaak jchˈolak cuando xtatak chi Pablo pach Silas aj Romatakaˈn. 39 Laj or xeˈtak chi jtzˈonaj jcuyic jmacak chiwchak Pablo pach Silas y xresajtak li cars, xtzˈonajtak tokˈobˈ rechak chi tieltakbˈi li tilmit. 40 Pablo pach Silas xeltakbˈi li cars, xeˈtak laj richoch Lidia. Cuando xmulbˈaˈ chic ribˈak pach yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, xyeˈtak jcowil ranmak y ajrucˈreˈ xeltak chicbˈi claˈ.
Pablo pach Silas wiˈtak Tesalónica
17 Pablo pach Silas bˈesaltak lak bˈe, xkˈaxtak Anfípolis pach Apolonia y xtawtak Tesalónica, claˈ wiˈ jun sinagog. 2 Pablo xan chapcaˈ nakˈtisajem ribˈ, re xeˈ li sinagog re kˈij re uxlan. Uxibˈ xuman nojel kˈij re uxlan tijin tijbˈij rechak cristian ri wiˈtak claˈ chapcaˈ tijbˈij li wuj re Lokˈlaj Jyolj Kakaj Dios. 3 Xij rechak chi wiˈ jun ri bˈil jwiˈl Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew y tina camsajna, pero ticˈastasajiˈ jwich laj jcamnakl xoˈlak camnakibˈ y xij rechak: Riˈ Kakaj Jesucristo ri tijin tambˈij chawechak lajori ri bˈil jwiˈl Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew, xcheˈ Pablo rechak.
4 Jujun yak rijajl Israel xcojowtak re tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo y xniqˈuibˈ jwichak riqˈui Pablo pach Silas. Y subˈlaj qˈui aj Acaya xjach ribˈak laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo pachak subˈlaj anm ri cojol jkˈijak.
5 Pero yak rijajl Israel ri taˈ jachem ribˈak laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo xtiˈtijtak Pablo pach Silas y xoctak chi jmolic mak cristian ri pur etzl jnoˈjak ri wiˈtak lak bˈe, pire tijtakchiˈjtak subˈlaj cristian li tilmit pire tipe retzalak chirij Pablo pach Silas. Y xtortak richoch Jasón chi jtoquic Pablo pach Silas pire tijjachtak lak jkˈabˈ mak cristian. 6 Pero jwiˈl taˈ xtaˈtak Pablo pach Silas, riˈ Jasón pach nicˈj ajtakeltak re Kakaj Jesucristo xcˈamtakbˈi chiwchak mak kˈatbˈitzij, xchˈejejtak chi jbˈij: ¡Mak winak ri tijin tijqˈuex jchomorsaˈnak juntir cristian wich ulew y lajori xpetak neri 7 y riˈ Jasón xcˈuluw rechak mak winak li laj richoch! Juntir ribˈilak taˈ tijin tijcojtak jkˈij kˈatbˈitzij ri wiˈ laj jkˈabˈ César, jwiˈl tijin tijbˈijtak chi wiˈ chiquiˈ jun jalan rey chic ri jbˈij Jesús, xcheˈtak.
8 Xtatak mak cristian y mak kˈatbˈitzij chi jilon xijtak li, subˈlaj xpe retzalak chi jtaic. 9 Xpe mak kˈatbˈitzij, xtzˈonaj pwak re Jasón pach yak jpach pire titaksajtak, xpetak rechak, xcan jyeˈtak pwak, ajrucˈreˈ xtaksajtakbˈic.
Pablo pach Silas titawtak Berea
10 Xike xoc akˈabˈ, xpetak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, xijtak re Pablo pach Silas chi tibˈetak laj or Berea. Y xeˈtak, xtawtak Berea, xoctak li sinagog. 11 Yak rijajl Israel ri wiˈtak claˈ poc kus tijtatak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo chiwchak mak ri wiˈtak Tesalónica. Rechak nojel ranmak xtatak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo y nojel kˈij triltak jwich wuj re Lokˈlaj Jyolj Kakaj Dios y riˈ rajak triltak wi tzˈetiˈ ri tijin tibˈijsaj rechak jwiˈl Pablo. 12 Y jilonli subˈlaj qˈui ribˈilak xjach ribˈak laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo y subˈlaj qˈui anm aj Acaya ri cojol jkˈijak pach subˈlaj qˈui winak aj Acaya xjach ribˈak laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo. 13 Pero yak rijajl Israel ri taˈ xjach ribˈak laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo ri wiˈtak Tesalónica xtatak jtaquil chi Pablo tijin tijbˈij Jyolj Kakaj Dios Berea, xeˈtak chic rechak claˈ, xoctak chi jtakchiˈj cristian pire tipe retzalak y tijbˈit ribˈak chirijak Pablo pach Silas.
14 Y yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo xijtak re Pablo chi tibˈe laj or chiˈ mar pire tibˈe li jun jalan luwar chic, pero Silas pach Timoteo xcantak Berea. 15 Yak ri xpachintakbˈi re Pablo, xeˈ jacheˈtak asta Atenas, ajrucˈreˈ xkˈajtak chicch Berea y xyuk jbˈijtak chic re Silas y Timoteo chi tijbˈij Pablo chi tibˈetak laj or riqˈuil Atenas.
Pablo wiˈ Atenas
16 Cuando Pablo xcan Atenas chi rulbˈejcak Timoteo pach Silas, subˈlaj xcˈaxcˈobˈ ranm chi rilicak mak cristian jwiˈl subˈlaj qˈui tiox tijcojtak jkˈij li man tilmit li. 17 Jwiˈliˈli xoc chi yoloj chirijak mak tiox riqˈuilak yak rijajl Israel y riqˈuilak yak maˈ rijajl taˈ Israel ri tinimirsantak jkˈij Kakaj Dios li sinagog. Y re nojel kˈij tiyolow riqˈuilak mak cristian li man luwar lamas tijmulbˈaˈ ribˈak cristian. 18 Xtawtak nicˈj winak riqˈui Pablo, wiˈ ri tijin titijontak re mak jcˈutuˈnak ri jbˈij epicúreo y wiˈ ri tijin titijontak re mak jcˈutuˈnak ri jbˈij estoico. Xoctak chi yoloj riqˈui Pablo. Wiˈ tijbˈijtak: ¿Nen chiquiˈ tijbˈij man winak li? Taˈ titaˈmaj nen tijbˈij, ticheˈtak.
Y wiˈ jujun chic tijbˈijtak: Riˈ re ajyeˈl jtaquil jalantak dios chic, ticheˈtak.
Jilonli xijtak jwiˈl Pablo xij rechak nen bˈanal jwiˈl Kakaj Jesucristo cuando ajquiˈ chi camsaj y cuando xcˈastasaj jwich laj jcamnakl.
19 Ajrucˈreˈ mak winak li xcˈamtakbˈi Pablo li man luwar lamas tijmulbˈaˈ ribˈak chi chomorsan ri jbˈij Areópago y xtzˈonajtak re Pablo: ¿Ton jnaˈ tiketemaj oj ri aacˈlaj cˈutuˈn ri tijin tabˈij? 20 Tijin tabˈij nicˈj yoloj chike ri taˈ tal kawiˈl y riˈ chikaj tiketemaj jcholajl nen tielwiˈ, xcheˈtak.
21 Juntir rajak tijtatak jyolj Pablo jwiˈl juntir mak aj Atenas pach mak ri tipetak lak jaljojtak tilmit ri wiˈtak li tilmit claˈ, riˈ mas tzi pi rechak tikˈasintak rat chi jtaic y chi jyolic aacˈtak cˈutuˈn.
22 Ajrucˈreˈ xwaˈr Pablo laj xoˈlak mak cristian ri mulantak li man luwar ri jbˈij Areópago y xij rechak: Atak aj Atenas, twil in riˈ mas tzi tawiltak tanimirsajtak jkˈijak mak tiox pi adiosak. 23 Cuando in tijin inwoˈcotc, xwil mak altar lamas tanimirsajtak jkˈijak mak adiosak. Xeˈ inteˈ jun altar lamas tzˈibˈal chiwch ri tijbˈij jilonri: RE RIˈ JUN DIOS RI TAˈ ETEMAL JWICH, ticheˈ.
Ri Dios li, ri tijin tacojtak jkˈij ri mitaˈ etemal jwich, riˈ Kakaj Dios li, ri tijin tambˈij chawechak. 24 Kakaj Dios ri xanow ulew pach juntir kelen ri wiˈtak chiwch, riˈ rajawl caj pach ulew. Re taˈ tiwaˈx lak ja ri bˈanalke jwiˈlak cristian. 25 Re taˈ rajwax titˈoˈsaj jwiˈlak cristian y taˈ nen rajwax re. Riˈ tiyeˈw jcˈaslemalak y ruxbˈlak cristian y riˈ re tiyeˈw juntir kelen rechak. 26 Kakaj Dios xanow nabˈe winak. Y jwiˈlke jun chi winak li xqˈuiyantak juntir cristian y xwaˈxtak juntir wich ulew. Y Kakaj Dios xchomorsaj jurubˈ junabˈ tiyoˈrtak wich ulew y xij lamas tiwaˈxtak.
27 Jilonli xan pire cristian tijtoctak Kakaj Dios ri Kajawl y pent tijmalajtak pire tijtaˈtak, pero kes tzˈetel tzˈet re taˈ naj wiˈ chike. 28 Y jwiˈlke Kakaj Dios yoˈlcojtak, ojsilibˈtak y wojtak neri wich ulew. Wiˈ jujun ajtzˈibˈal bˈix chaxoˈlak xijtak jilonri: Ojtakaˈ ralcˈwal Kakaj Dios, xcheˈtak.
29 Jwiˈl ojtakaˈ ralcˈwal Kakaj Dios, mi kabˈijtak laj kanm chi Kakaj Dios niqˈuiˈ pach mak tiox ri bˈanalke jwiˈlak cristian laˈ oro o laˈ plata o laˈ abˈaj chapcaˈ jchomorsaˈnak cristian. 30 Ojrtaktzij Kakaj Dios taˈ xyeˈ riqˈui ranm jmacak juntir cristian ri xantak jwiˈl taˈ retamak nen tijin trantak. Pero lajori Kakaj Dios tijbˈij rechak juntir cristian lak juntir luwar re wich ulew chi rajwaxiˈ tijqˈuex jnoˈjak, 31 jwiˈl bˈiliˈ jwiˈl chi tina tawna jun kˈij tran jkˈatbˈitzij pi jcholajl. Ri tibˈanow kˈatbˈitzij riˈ jun winak ri chaˈl jwiˈl. Riˈ xan jun cˈutbˈire chiwchak juntir cristian cuando xcˈastasaj jwich winak li laj jcamnakl xoˈlak camnakibˈ, xcheˈ Pablo rechak.
32 Rechak cuando xtatak xij Pablo chi tina cˈastasajna jwichak camnakibˈ laj jcamnaklak, wiˈ jujun mak ri taˈ tijcojtak chi ticˈastasajiˈ jwichak camnakibˈ laj jcamnaklak, xtzeˈjtak jwich Pablo, pero nicˈj chic xijtak: Tzˈakat tabˈij chic chike jilonri nen or, xcheˈtak.
33 Xpe Pablo, xelbˈi chijxoˈlak. 34 Pero wiˈ jujun xambˈertak chirij Pablo xjachaˈ ribˈak laj jkˈabˈ Kakaj Jesucristo. Chijxoˈlak rechak wiˈ Dionisio re riˈ jun rechak mak ri tijmulbˈaˈ ribˈak li Areópago, wiˈ jun anm chijxoˈlak ri jbˈij Dámaris y wiˈ chiquiˈ nicˈj chic.
Copyright © 1999 by Wycliffe Bible Translators International