Châm Ngôn 4-6
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Sự khôn ngoan vô cùng quan trọng
4 Các con ơi, hãy nghe lời dạy dỗ của cha;
hãy chú ý để hiểu biết.
2 Lời ta nói ra đều tốt lành,
cho nên chớ quên điều ta dạy con.
3 Khi ta còn là con trong nhà cha ta,
ta như đứa con duy nhất của mẹ ta,
4 Cha ta thường dạy ta như sau,
“Hãy hết lòng nghe lời dạy của cha.
Vâng theo lời chỉ dạy của cha thì con sẽ sống.
5 Hãy tìm kiếm sự khôn ngoan và trí hiểu biết.
Đừng quên hay bỏ qua lời ta dạy.
6 Đừng lìa xa sự khôn ngoan thì nó sẽ chăm sóc con.
Yêu mến nó thì nó sẽ giữ con an toàn.
7 Sự khôn ngoan vô cùng quan trọng;
cho nên hãy cố gắng có được sự khôn ngoan.
Dù tốn kém bao nhiêu
cũng hãy ráng tìm được sự thông hiểu.
8 Hãy quí trọng sự khôn ngoan, nó sẽ khiến con được cao trọng;
nắm giữ nó thì nó sẽ mang vinh dự đến cho con.
9 Nó sẽ như hoa trên tóc con,
như mão triều rực rỡ trên đầu con.”
10 Con ơi, hãy lắng nghe và chấp nhận điều cha nói,
thì con sẽ sống lâu.
11 Cha dạy con đi theo đường khôn ngoan,
cha dẫn con đi trên lối ngay thẳng.
12 Khi con đi, sẽ không có gì kềm giữ con lại;
lúc con chạy, con sẽ không bị vấp ngã.
13 Hãy luôn luôn ghi nhớ điều con đã được dạy,
đừng quên lãng.
Hãy giữ lấy điều con đã học
vì nó vô cùng quan trọng cho đời con.
14 Đừng bước vào con đường kẻ ác;
cũng đừng làm như chúng.
15 Hãy tránh xa lối ấy, chớ chạy theo chúng.
Hãy tránh xa khỏi đường ấy
và tiếp tục đi đường con.
16 Chúng không thể ngủ yên được
cho đến khi làm cho người khác vấp ngã.
Chúng không nghỉ ngơi được
cho đến khi đã làm hại người khác.
17 Chúng ăn nuốt điều ác và điều hung bạo
như thể ăn bánh và uống rượu.
18 Đường lối của người công chính như ánh bình minh,
càng ngày càng rực sáng cho đến giữa trưa.
19 Nhưng con đường kẻ ác rất tăm tối;
chúng không biết tại sao mình vấp ngã.
20 Con ơi, hãy lưu ý lời cha,
nghe cho kỹ điều cha nói đây.
21 Đừng bao giờ bỏ qua lời cha;
hãy ghi tạc nó trong trí con.
22 Vì chúng là sự sống cho ai tìm được;
chúng mang sức khoẻ cho cả thân thể.
23 Trên hết mọi việc hãy giữ tấm lòng của con,
vì sự sống phát xuất từ đó [a].
24 Chớ dùng miệng lưỡi mình mà nói dối;
Hãy lấy môi gian dối ra khỏi con.
25 Mắt con hãy nhìn thẳng phía trước,
hãy nhìn thẳng trước mặt.
26 Hãy thận trọng điều con làm,
thì các bước đi của con sẽ vững chắc.
27 Chớ quay qua bên phải hay bên trái;
hãy tránh xa con đường độc ác.
Khuyên răn về tội ngoại tình
5 Con ơi, hãy để ý đến sự khôn ngoan ta;
hãy lắng nghe sự hiểu biết của ta.
2 Hãy thận trọng mà sống cho khôn ngoan,
đừng để môi miệng mình nói điều không phải.
3 Vì lời dụ dỗ của vợ người khác nghe ngon ngọt như mật;
trơn láng hơn dầu ô-liu.
4 Nhưng cuối cùng nàng sẽ mang đến cho con sự cay đắng,
đâm con đau như gươm hai lưỡi.
5 Nàng đang đi trên con đường dẫn đến sự chết;
các bước chân nàng hướng thẳng vào mồ mả.
6 Nàng đã bỏ con đường sự sống,
cũng không hề biết đường mình đi là sai quấy.
7 Nầy các con ta, hãy nghe cha,
đừng bỏ qua điều cha dặn.
8 Hãy tránh xa hạng đàn bà như thế.
Chớ bén mảng đến gần cửa nhà nàng
9 nếu không con sẽ phải trao danh dự mình cho kẻ khác,
và dâng cuộc đời con cho kẻ hung ác.
10 Các người dưng sẽ hưởng của cải con,
và những gì con khổ công gây dựng sẽ lọt vào tay kẻ khác.
11 Cuối đời con sẽ rên rỉ
vì sức khoẻ con không còn.
12 Lúc đó con sẽ nói, “Tại sao tôi ghét sự dạy dỗ?
Tại sao tôi không thèm nghe sự sửa dạy?
13 Tôi chẳng thèm nghe thầy dạy tôi,
và bỏ ngoài tai sự sửa dạy.
14 Cho nên bây giờ tôi phải chịu khốn khổ đủ điều,
đến nỗi ai cũng biết.”
15 Hãy chung thủy với vợ con,
như uống nước giếng nhà mình.
16 Nếu không nước sẽ chảy ra ngoài đường,
nước con sẽ chảy ra chỗ công cộng.
17 Nước ấy chỉ cho một mình con dùng,
không nên san sẻ với người lạ.
18 Nguyện nguồn nước của con được phước.
Hãy hưởng khoái lạc với vợ con cưới lúc còn trẻ.
19 Nàng dễ thương như nai tơ,
và duyên dáng như dê rừng.
Nguyện thân hình nàng làm con vui sướng;
và tình yêu nàng mãi mãi mê hoặc con.
20 Con ơi, đừng bị quyến dụ bởi người đàn bà,
Chớ ôm ấp vợ người khác.
21 Chúa nhìn thấy lối đi của con người,
và Ngài dò xét đường lối họ.
22 Kẻ ác sẽ sụp vào mưu ác mình;
Dây tội lỗi sẽ buộc chặt nó.
23 Nó sẽ chết vì không biết tự chế,
và sự ngu dại nó sẽ dẫn nó đi lầm lạc.
Đừng bảo lãnh cho ai
6 Con ơi, nếu con bảo lãnh cho người láng giềng,
nhất là cam kết trả nợ cho người khác.
2 Thì con có thể bị mắc kẹt trong lời cam kết mình;
bị vướng trong lời hứa mình.
3 Con ơi, nếu số phận con nằm trong tay người láng giềng,
thì hãy gỡ mình ra như sau.
Con hãy hạ mình, đi đến người ấy
van xin được gỡ khỏi lời hứa của con.
4 Chớ ngủ hay chợp mắt
5 nhưng hãy tự giải thoát
như con nai chạy thoát khỏi tay thợ săn,
như con chim bay vụt khỏi kẻ đánh bẫy.
Cái nguy của sự biếng nhác
6 Nầy kẻ lười biếng, hãy quan sát loài kiến.
Hãy nhìn chúng mà học khôn.
7 Tuy chúng không có kẻ chỉ huy,
người lãnh đạo hay quan tướng,
8 nhưng chúng biết tích trữ thực phẩm lúc mùa hè,
và thu chứa lương thực vào mùa gặt.
9 Nầy kẻ biếng nhác,
các ngươi nằm nướng như thế cho đến bao giờ?
Chừng nào thì các ngươi thức dậy?
10 Ngủ một chút; chợp mắt một chút.
Khoanh tay nghỉ ngơi một chút
11 thì sự nghèo khổ sẽ nhanh chóng đến trên con;
và cảnh thiếu thốn sẽ ập đến như kẻ cướp.
Những kẻ gây rối
12 Có những người gian ác và vô tích sự.
Chỉ đi quanh phao tin thất thiệt,
13 chúng chớp mắt, làm dấu bằng chân, ra hiệu bằng tay.
14 Lòng hư hỏng của kẻ âm mưu điều ác,
lúc nào cũng muốn gieo xích mích.
15 Cho nên bỗng chốc tai hoạ sẽ chụp bắt chúng;
thình lình chúng bị thiệt hại đến nỗi không ai giúp được.
Điều Chúa ghét
16 Có sáu điều Chúa ghét.
Có bảy điều Ngài không chịu nổi:
17 cái nhìn tự phụ, lưỡi dối gạt,
tay giết người vô tội,
18 lòng định mưu ác,
chân vội vàng làm điều ác,
19 kẻ chứng gian tuôn ra điều dối gạt,
và gây chuyện hục hặc trong gia đình.
Lời răn dạy về tội ngoại tình
20 Con ơi, hãy vâng theo lời dạy bảo của cha,
đừng quên sự dạy dỗ của mẹ con.
21 Buộc nó vào lòng con,
đeo nó quanh cổ con.
22 Nó sẽ hướng dẫn khi con bước đi.
Nó sẽ bảo vệ con khi con ngủ nghỉ.
Nó sẽ chuyện trò với con khi con thức dậy.
23 Những lời dạy bảo ấy giống như ngọn đèn;
lời giáo huấn đó là ánh sáng.
Sự sửa trị của nó là con đường sống cho con.
24 Chúng sẽ giúp con tránh khỏi người đàn bà tội lỗi,
và những lời đường mật của người vợ bất chính.
25 Chớ mê nhan sắc nàng.
Đừng để cái liếc mắt đưa tình của nàng quyến rũ con.
26 Gái làng chơi chỉ tốn có một ổ bánh,
nhưng vợ người khác săn lùng đời sống quí báu của con.
27 Con không thể nào ôm lửa đỏ vào lòng, mà không cháy quần áo,
28 cũng không thể bước trên than hồng mà không bị phỏng chân.
29 Nếu con ăn nằm với vợ người khác thì cũng giống như vậy.
Ai làm chuyện đó thế nào cũng lãnh trừng phạt.
30 Kẻ nào vì đói mà phải ăn cắp
thì không bị khinh chê.
31 Nhưng nếu bị bắt thì phải bồi thường bảy lần vật nó đánh cắp,
có thể phải lấy hết tài sản mình mà bồi thường nữa.
32 Kẻ phạm tội ngoại tình thiếu hiểu biết;
nó sẽ tự hủy hoại mình.
33 Nó sẽ bị đánh đập và bị sỉ nhục,
cái nhục đó không bao giờ phai.
34 Vì một khi đàn ông nổi ghen thì tràn đầy thịnh nộ,
khi người đó báo thù thì chẳng bao giờ nương tay.
35 Người sẽ không bao giờ chấp nhận món bồi thường nào cho chuyện quấy ấy cả;
đền bù bao nhiêu người cũng không nhận.
Footnotes
- Châm Ngôn 4:23 vì sự sống phát xuất từ đó Hay “vì tư tưởng con kiểm soát cả cuộc đời con.”
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center