Châm Ngôn 22-24
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
22 Danh tiếng tốt quí hơn tiền của.
Uy tín quí hơn vàng bạc.
2 Kẻ giàu và người nghèo đều giống nhau ở chỗ nầy:
CHÚA dựng nên cả hai.
3 Người khôn thấy trước nguy hiểm và tránh né,
kẻ khờ dại cứ đâm đầu vào rồi gặp rắc rối.
4 Nếu con tôn kính CHÚA và khiêm tốn,
con sẽ được giàu có, vinh dự và sống lâu.
5 Đời kẻ ác giống như lối đi đầy chông gai và bẫy dò.
Nhưng người thận trọng giữ mạng sống mình
và tránh những lối đi ấy.
6 Hãy dạy dỗ con cái biết cách sống,
để khi về già nó cũng không lạc lối.
7 Kẻ giàu quản trị người nghèo,
ai mắc nợ là tôi tớ của chủ nợ.
8 Kẻ gieo điều ác sẽ gặp thảm họa.
Sự kiêu căng giận dữ của chúng sẽ không kéo dài.
9 Người rộng rãi sẽ được phước,
vì họ biết san sẻ thức ăn với người nghèo khó.
10 Hãy đuổi kẻ xấc láo đi,
thì những cuộc tranh biện sẽ ngưng,
và những cuộc cãi vã sẽ chấm dứt.
11 Ai ham thích tư tưởng trong sạch và lời nói thanh nhã
sẽ được làm bạn với vua.
12 CHÚA canh giữ sự hiểu biết,
nhưng Ngài phá hỏng âm mưu của kẻ vô tín.
13 Kẻ biếng nhác bảo, “Có con sư tử ngoài kia!
Tôi có thể bị nó xé xác ngoài phố!”
14 Lời dụ dỗ của người vợ bất chính như bẫy sâu.
Những kẻ chọc giận CHÚA sẽ rơi vào đó.
15 Trẻ con nào cũng dại dột,
nhưng nhờ sửa phạt mà chúng sẽ trở nên khôn ngoan [a].
16 Ai làm giàu do ngược đãi người nghèo,
hay do hối lộ kẻ giàu sẽ trở nên nghèo khó.
Những câu châm ngôn khác
17 Hãy nghe thật kỹ lời người khôn nói;
hãy để ý lời ta dạy con.
18 Nên ghi tạc những lời nầy trong trí con để lúc nào con cũng sẵn sàng dùng đến.
19 Nay ta dạy con những điều ấy
để con đặt lòng tin cậy nơi CHÚA.
20 Ta đã viết ba mươi câu châm ngôn
và hiểu biết nầy cho con. [b]
21 Ta dạy con những lời chân thật và đáng tin
để con có thể trả lời chân thật cho những ai hỏi con.
— 1 —
22 Đừng thấy kẻ nghèo mà hiếp đáp họ,
chớ nên lợi dụng họ nơi tòa án.
23 CHÚA sẽ bênh vực họ. Ngài nâng đỡ người nghèo khổ.
Ngài sẽ tước đoạt những kẻ nào tước đoạt họ.
— 2 —
24 Chớ nên làm bạn với người nóng tính,
hay kết thân với kẻ dễ nổi giận.
25 Nếu không con cũng sẽ giống chúng.
Rồi con sẽ mắc bẫy.
— 3 —
26 Chớ nên bảo lãnh cho ai,
hay bảo đảm nợ của kẻ khác.
27 Vì nếu con không trả nổi,
thì cho đến cái giường con nằm cũng bị lấy đi.
— 4 —
28 Chớ dời lằn ranh cũ,
vì đó là ranh do tổ tiên con dựng lên.
— 5 —
29 Con có thấy người khéo tay trong việc mình làm không?
Họ sẽ làm việc cho vua chứ không phải cho người thường đâu.
— 6 —
23 Nếu con ngồi ăn với người có chức tước,
hãy để ý thức ăn dọn ra trước mặt con.
2 Hãy biết tự chế,
nếu con có tính háu ăn.
3 Đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của họ,
vì thức ăn ấy có thể chỉ là bẫy sập thôi.
— 7 —
4 Đừng vất vả làm giàu;
phải biết khôn ngoan và tiết độ.
5 Của cải có thể tan biến trong nháy mắt,
Chúng chắc chắn sẽ mọc cánh và bay mất như chim ưng.
— 8 —
6 Đừng ăn thức ăn của kẻ ích kỷ;
đừng tham muốn thức ăn ngon của chúng.
7 Kẻ ích kỷ lúc nào cũng lo lắng về phí tổn thức ăn [c].
Chúng mời mọc, “Mời anh ăn và uống,”
nhưng trong lòng thì không muốn.
8 Con sẽ phải mửa ra miếng thực phẩm con đã nuốt vào,
con sẽ phí lời nói nhân hậu.
— 9 —
9 Đừng uổng lời với kẻ ngu dại,
nó sẽ khinh dể lời khôn ngoan của con.
— 10 —
10 Chớ nên dời ranh giới cũ của con,
cũng đừng chiếm ruộng đất của kẻ mồ côi.
11 Thượng Đế, Đấng bênh vực họ rất mạnh;
Ngài sẽ đứng về phía họ mà nghịch lại con.
— 11 —
12 Hãy để ý nghe lời dạy bảo,
hãy nghe cho kỹ lời thông sáng.
— 12 —
13 Đừng ngần ngại trong việc sửa dạy trẻ con.
Dù trừng phạt bằng roi nó chẳng chết đâu.
14 Khi trị nó bằng roi vọt
là con cứu nó khỏi chết.
— 13 —
15 Con ơi, nếu con khôn ngoan,
cha sẽ rất vui mừng.
16 Tâm hồn cha sẽ mãn nguyện,
nếu con ăn nói phải cách.
— 14 —
17 Đừng ganh tị với kẻ có tội,
nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18 Con sẽ có hi vọng trong tương lai,
và ước vọng con sẽ thành đạt.
— 15 —
19 Con ơi, hãy lắng nghe và học khôn.
Hãy chuyên chú điều phải.
20 Đừng giao du với kẻ chè chén say sưa.
21 Những kẻ ăn uống quá độ sẽ trở nên nghèo túng.
Kẻ ngủ li bì sẽ trở nên rách rưới.
— 16 —
22 Hãy nghe lời cha là người sinh ra con,
đừng khinh rẻ mẹ con khi người trở nên già yếu.
23 Hãy mua sự thật, đừng bán nó [d].
Hãy học khôn, tiết độ và hiểu biết.
24 Cha của đứa nhân đức sẽ vui mừng;
Con khôn là nguồn vui cho cha.
25 Hãy làm cho cha mẹ con vui mừng;
hãy làm cho người mẹ sinh ra con được hớn hở.
— 17 —
26 Con ơi, hãy hết lòng nghe lời cha,
hãy quan sát đường lối của cha.
27 Gái điếm nguy hiểm như hố sâu,
còn người vợ bất chính giống như giếng hẹp.
28 Cô ta rình rập con như bọn cướp,
khiến đàn ông bất chính với vợ mình.
— 18 —
29 Ai gặp lôi thôi? Ai bị đau khổ?
Ai đánh nhau? Ai hay phàn nàn?
Ai bị thương tích vô cớ?
Ai có đôi mắt đỏ ngầu?
30 Đó là những kẻ khề khà bên rượu,
những kẻ nếm các thứ rượu pha.
31 Đừng ngắm nhìn ly rượu khi nó đỏ,
lúc nó lóng lánh trong ly,
và rót chảy dễ dàng.
32 Nhưng về sau nó cắn như rắn tiêm nọc độc.
33 Mắt con sẽ hoa lên,
trí con sẽ bấn loạn.
34 Con sẽ thấy choáng váng như bị say sóng trên tàu,
như thể nằm trên cột buồm.
35 Con thầm nghĩ, “Họ đánh nhưng tôi không biết đau.
Họ đập tôi nhưng tôi chẳng nhớ gì.
Khi tôi tỉnh dậy tôi sẽ tiếp tục uống rượu nữa.”
— 19 —
24 Đừng ganh tị với kẻ ác,
cũng đừng mong ước kết bạn với chúng.
2 Đầu óc chúng chỉ âm mưu hung bạo,
và lúc nào cũng nói đến chuyện gây rối.
— 20 —
3 Muốn dựng gia đình tốt phải có khôn ngoan,
muốn tạo gia đình mạnh phải có hiểu biết.
4 Có hiểu biết phòng ốc mới đầy đủ,
và chứa những châu báu và của cải quí giá.
— 21 —
5 Người khôn ngoan hơn kẻ có sức mạnh,
ai hiểu biết mạnh hơn kẻ có sức.
6 Khi ra trận phải có chiến thuật hay.
Muốn chiến thắng phải có nhiều cố vấn giỏi.
— 22 —
7 Kẻ dại không hiểu nổi sự khôn ngoan.
Khi họp nơi công cộng chúng chẳng biết nói gì.
— 23 —
8 Kẻ âm mưu điều ác sẽ bị gọi là kẻ quấy rối.
9 Âm mưu ngu xuẩn là phạm tội,
người ta ghét kẻ xấc láo.
— 24 —
10 Nếu con tỏ ra yếu hèn khi gặp khó khăn,
chứng tỏ sức con quá kém.
— 25 —
11 Đừng ngần ngại giải cứu những kẻ sắp bị đưa đến chỗ chết;
giải thoát những kẻ sắp bị giết.
12 Nếu con nói, “Chúng ta chẳng hay biết gì về việc nầy cả,”
thì Thượng Đế, Đấng thấu rõ tâm tư con sẽ thấy.
Đấng đang trông chừng con sẽ biết.
Ngài sẽ đền đáp cho mỗi người theo điều họ làm.
— 26 —
13 Con ơi, hãy ăn mật ong vì nó ngon.
Mật ong từ tổ ong thật ngon ngọt.
14 Cũng vậy, sự khôn ngoan rất ngọt ngào cho đời con.
Nếu con tìm được sự khôn ngoan,
con sẽ có hi vọng trong tương lai,
ước vọng con sẽ không bị cắt đứt.
— 27 —
15 Đừng làm như kẻ gian ác rình rập nhà người công chính;
đặng cướp phá nơi ở họ.
16 Dù người công chính gặp khó khăn bảy lần,
họ sẽ không quỵ ngã,
nhưng kẻ ác sẽ bị sụp đổ vĩnh viễn vì một tai ương.
— 28 —
17 Chớ vui mừng khi kẻ thù con bị gục ngã;
đừng hớn hở khi nó gặp lôi thôi.
18 CHÚA sẽ thấy điều đó và không hài lòng.
Ngài sẽ không còn nổi giận cùng nó nữa.
— 29 —
19 Đừng ganh tị với kẻ ác,
đừng đố kỵ với kẻ gian tà.
20 Kẻ ác chẳng có gì mà trông mong;
chúng sẽ bị diệt đi như đèn tắt.
— 30 —
21 Con ơi, hãy kính trọng CHÚA và vua.
Đừng nhập bọn với kẻ
không vâng phục vua và CHÚA. [e]
22 CHÚA và vua sẽ mau chóng tiêu diệt bọn đó.
Hai vị đó có thể gây đại họa cho chúng.
Những lời khôn ngoan khác
23 Sau đây là lời lẽ của người khôn:
Khi ngồi phân xử không nên thiên vị bên nào.
24 Đừng xử kẻ ác mà cho rằng chúng vô tội;
vì dân chúng sẽ chưởi rủa con,
các nước sẽ hận thù con.
25 Nhưng nếu con phạt kẻ có tội thì mọi việc sẽ êm xuôi,
con sẽ nhận được ân phúc.
26 Lời đáp thẳng thắn như cái hôn lên môi.
27 Trước hết hãy thu xếp việc bên ngoài
và chuẩn bị ruộng nương của con.
Rồi sau đó hãy xây nhà.
28 Đừng vô cớ làm chứng nghịch người láng giềng mình.
Đừng khai những điều không thật.
29 Không nên nói, “Ta sẽ trả đũa;
Ta sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho ta.”
30 Ta đi ngang ruộng của kẻ biếng nhác
và đi qua vườn nho của kẻ thiếu hiểu biết.
31 Ta thấy gai gốc mọc khắp nơi.
Cỏ dại phủ kín đất, còn vách đá thì đổ nhào.
32 Ta suy nghĩ điều ta thấy;
và học được bài nầy.
33 Ngủ một chút, chợp mắt chốc lát.
Khoanh tay nằm xuống nghỉ giây lát.
34 Thì cái nghèo sẽ đến với con như chiến sĩ mang vũ khí;
con sẽ thiếu thốn như bị cướp.
Footnotes
- Châm Ngôn 22:15 nhờ sửa phạt … khôn ngoan Hay “Nhờ sửa phạt mà xua đuổi sự dại dột.”
- Châm Ngôn 22:20 Ta đã viết … cho con Hay “Có phải ta đã viết những lời khôn ngoan trước đây cho con không?”
- Châm Ngôn 23:7 Kẻ ích kỷ … phí tổn thức ăn Nguyên văn, “Nó như lông mọc trong cổ họng.” Câu nầy trong nguyên văn Hê-bơ-rơ không rõ nghĩa.
- Châm Ngôn 23:23 Hãy mua … bán nó Nghĩa là “Hãy tìm kiếm sự thật, đừng đánh mất nó.”
- Châm Ngôn 24:21 Đừng nhập bọn … CHÚA Hay “Đừng phản nghịch cùng hai vị ấy.”
II Cô-rinh-tô 8
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Sự dâng hiến của tín hữu
8 Thưa anh chị em, tôi muốn anh chị em biết về ân phúc mà Thượng Đế đã cho hội thánh ở Ma-xê-đoan. 2 Dù họ bị thử nghiệm trăm chiều và rất nghèo khó thế mà họ đã dâng hiến rộng rãi vì niềm vui ở trong lòng họ. 3 Tôi có thể nói rằng họ dâng hết khả năng của họ và còn vượt khả năng nữa. Không ai bảo họ phải dâng như thế. 4 Nhưng họ nài nỉ chúng tôi cho họ được góp phần trong việc phục vụ con dân Chúa. 5 Họ đã dâng theo cách mà chúng tôi không ngờ đến: Trước hết họ đã dâng chính mình họ cho Chúa rồi dâng cho chúng tôi. Đó là điều Thượng Đế muốn. 6 Cho nên tôi yêu cầu Tít giúp anh chị em hoàn tất công tác về ân phúc nầy vì Tít là người khởi đầu công tác ấy. 7 Anh chị em xuất sắc về mọi mặt—về đức tin, về cách ăn nói, về sự hiểu biết, về lòng mong muốn giúp đỡ, và về lòng yêu thương mà anh chị em đã học nơi chúng tôi. Vì thế chúng tôi cũng muốn anh chị em xuất sắc trong ơn dâng hiến nữa.
8 Tôi không truyền bảo anh chị em phải dâng nhưng tôi muốn xem thử tình yêu thương anh chị em ra sao so với những người khác là những người thực tâm muốn giúp đỡ. 9 Anh chị em biết ân phúc của Chúa Cứu Thế Giê-xu chúng ta. Ngài vốn giàu nhưng vì anh chị em, Ngài đã trở nên nghèo để vì sự nghèo khó của Ngài mà anh chị em trở nên giàu.
10 Đây là điều tôi nghĩ anh chị em nên làm: Năm ngoái anh chị em là người đầu tiên muốn dâng hiến và cũng là người đầu tiên đã dâng. 11 Bây giờ anh chị em nên hoàn tất công tác mà anh chị em đã bắt đầu. Như thế để cho “hành động” và “ước muốn” của anh chị em đi đôi với nhau. Có bao nhiêu dâng bấy nhiêu. 12 Nếu anh chị em muốn dâng thì của dâng hiến của anh chị em sẽ được chấp nhận. Của dâng sẽ quí ở điều mình có chứ không phải dựa trên điều mình không có. 13 Chúng tôi không muốn anh chị em túng quẫn trong khi những người khác dư dả, nhưng chúng tôi muốn mọi người đều bằng nhau. 14 Nay thì anh chị em đã dư dả. Những gì anh chị em có sẽ giúp những người túng thiếu. Sau nầy, nếu anh chị em túng thiếu thì họ có thể giúp đỡ lại anh chị em, vậy là công bằng. 15 Như Thánh Kinh chép,
“Người lượm nhiều cũng không dư,
và kẻ lượm ít cũng chẳng thiếu.” (A)
Tít và các đồng bạn giúp đỡ
16 Tôi tạ ơn Thượng Đế vì Ngài cho Tít có cùng một tình yêu giống như tình yêu tôi dành cho anh chị em. 17 Tít vui lòng nhận công tác chúng tôi giao cho. Anh ấy rất muốn đến thăm anh chị em vì đó là ao ước của Tít. 18 Chúng tôi gởi Tít đi cùng với một anh em nữa mà tất cả các hội thánh rất ca tụng vì tinh thần rao giảng Tin Mừng của anh. 19 Ngoài ra, anh ấy còn là người được các hội thánh chọn lựa để cử đi cùng với chúng tôi khi chúng tôi trao món tiền tặng nầy. Chúng tôi làm việc nầy để mang vinh hiển về cho Chúa và cũng để chứng tỏ chúng tôi thực lòng muốn giúp đỡ.
20 Chúng tôi hết sức thận trọng để không ai chỉ trích cách chúng tôi quản lý một món tiền lớn như thế. 21 Chúng tôi hết sức cố gắng để cả Chúa lẫn người đều thấy chúng tôi làm đúng.
22 Ngoài số tiền quyên tặng, chúng tôi cử một anh em cùng đi, một người lúc nào cũng sẵn lòng giúp đỡ. Anh đã chứng tỏ rất đáng tin trong nhiều việc, và bây giờ anh lại càng mong muốn giúp đỡ nhiều hơn nữa vì anh rất tin tưởng anh chị em.
23 Về phần Tít—anh ấy là bạn đồng công với tôi. Còn về các anh em khác thì họ là những người được các hội thánh gởi đi. Họ mang vinh hiển về cho Chúa Cứu Thế. 24 Cho nên anh chị em hãy cho họ thấy lòng yêu thương của mình và lý do tại sao chúng tôi kiêu hãnh về anh chị em để các hội thánh khác trông thấy.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center