Châm Ngôn 22-23
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
22 Danh tiếng tốt quí hơn tiền của.
Uy tín quí hơn vàng bạc.
2 Kẻ giàu và người nghèo đều giống nhau ở chỗ nầy:
CHÚA dựng nên cả hai.
3 Người khôn thấy trước nguy hiểm và tránh né,
kẻ khờ dại cứ đâm đầu vào rồi gặp rắc rối.
4 Nếu con tôn kính CHÚA và khiêm tốn,
con sẽ được giàu có, vinh dự và sống lâu.
5 Đời kẻ ác giống như lối đi đầy chông gai và bẫy dò.
Nhưng người thận trọng giữ mạng sống mình
và tránh những lối đi ấy.
6 Hãy dạy dỗ con cái biết cách sống,
để khi về già nó cũng không lạc lối.
7 Kẻ giàu quản trị người nghèo,
ai mắc nợ là tôi tớ của chủ nợ.
8 Kẻ gieo điều ác sẽ gặp thảm họa.
Sự kiêu căng giận dữ của chúng sẽ không kéo dài.
9 Người rộng rãi sẽ được phước,
vì họ biết san sẻ thức ăn với người nghèo khó.
10 Hãy đuổi kẻ xấc láo đi,
thì những cuộc tranh biện sẽ ngưng,
và những cuộc cãi vã sẽ chấm dứt.
11 Ai ham thích tư tưởng trong sạch và lời nói thanh nhã
sẽ được làm bạn với vua.
12 CHÚA canh giữ sự hiểu biết,
nhưng Ngài phá hỏng âm mưu của kẻ vô tín.
13 Kẻ biếng nhác bảo, “Có con sư tử ngoài kia!
Tôi có thể bị nó xé xác ngoài phố!”
14 Lời dụ dỗ của người vợ bất chính như bẫy sâu.
Những kẻ chọc giận CHÚA sẽ rơi vào đó.
15 Trẻ con nào cũng dại dột,
nhưng nhờ sửa phạt mà chúng sẽ trở nên khôn ngoan [a].
16 Ai làm giàu do ngược đãi người nghèo,
hay do hối lộ kẻ giàu sẽ trở nên nghèo khó.
Những câu châm ngôn khác
17 Hãy nghe thật kỹ lời người khôn nói;
hãy để ý lời ta dạy con.
18 Nên ghi tạc những lời nầy trong trí con để lúc nào con cũng sẵn sàng dùng đến.
19 Nay ta dạy con những điều ấy
để con đặt lòng tin cậy nơi CHÚA.
20 Ta đã viết ba mươi câu châm ngôn
và hiểu biết nầy cho con. [b]
21 Ta dạy con những lời chân thật và đáng tin
để con có thể trả lời chân thật cho những ai hỏi con.
— 1 —
22 Đừng thấy kẻ nghèo mà hiếp đáp họ,
chớ nên lợi dụng họ nơi tòa án.
23 CHÚA sẽ bênh vực họ. Ngài nâng đỡ người nghèo khổ.
Ngài sẽ tước đoạt những kẻ nào tước đoạt họ.
— 2 —
24 Chớ nên làm bạn với người nóng tính,
hay kết thân với kẻ dễ nổi giận.
25 Nếu không con cũng sẽ giống chúng.
Rồi con sẽ mắc bẫy.
— 3 —
26 Chớ nên bảo lãnh cho ai,
hay bảo đảm nợ của kẻ khác.
27 Vì nếu con không trả nổi,
thì cho đến cái giường con nằm cũng bị lấy đi.
— 4 —
28 Chớ dời lằn ranh cũ,
vì đó là ranh do tổ tiên con dựng lên.
— 5 —
29 Con có thấy người khéo tay trong việc mình làm không?
Họ sẽ làm việc cho vua chứ không phải cho người thường đâu.
— 6 —
23 Nếu con ngồi ăn với người có chức tước,
hãy để ý thức ăn dọn ra trước mặt con.
2 Hãy biết tự chế,
nếu con có tính háu ăn.
3 Đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của họ,
vì thức ăn ấy có thể chỉ là bẫy sập thôi.
— 7 —
4 Đừng vất vả làm giàu;
phải biết khôn ngoan và tiết độ.
5 Của cải có thể tan biến trong nháy mắt,
Chúng chắc chắn sẽ mọc cánh và bay mất như chim ưng.
— 8 —
6 Đừng ăn thức ăn của kẻ ích kỷ;
đừng tham muốn thức ăn ngon của chúng.
7 Kẻ ích kỷ lúc nào cũng lo lắng về phí tổn thức ăn [c].
Chúng mời mọc, “Mời anh ăn và uống,”
nhưng trong lòng thì không muốn.
8 Con sẽ phải mửa ra miếng thực phẩm con đã nuốt vào,
con sẽ phí lời nói nhân hậu.
— 9 —
9 Đừng uổng lời với kẻ ngu dại,
nó sẽ khinh dể lời khôn ngoan của con.
— 10 —
10 Chớ nên dời ranh giới cũ của con,
cũng đừng chiếm ruộng đất của kẻ mồ côi.
11 Thượng Đế, Đấng bênh vực họ rất mạnh;
Ngài sẽ đứng về phía họ mà nghịch lại con.
— 11 —
12 Hãy để ý nghe lời dạy bảo,
hãy nghe cho kỹ lời thông sáng.
— 12 —
13 Đừng ngần ngại trong việc sửa dạy trẻ con.
Dù trừng phạt bằng roi nó chẳng chết đâu.
14 Khi trị nó bằng roi vọt
là con cứu nó khỏi chết.
— 13 —
15 Con ơi, nếu con khôn ngoan,
cha sẽ rất vui mừng.
16 Tâm hồn cha sẽ mãn nguyện,
nếu con ăn nói phải cách.
— 14 —
17 Đừng ganh tị với kẻ có tội,
nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18 Con sẽ có hi vọng trong tương lai,
và ước vọng con sẽ thành đạt.
— 15 —
19 Con ơi, hãy lắng nghe và học khôn.
Hãy chuyên chú điều phải.
20 Đừng giao du với kẻ chè chén say sưa.
21 Những kẻ ăn uống quá độ sẽ trở nên nghèo túng.
Kẻ ngủ li bì sẽ trở nên rách rưới.
— 16 —
22 Hãy nghe lời cha là người sinh ra con,
đừng khinh rẻ mẹ con khi người trở nên già yếu.
23 Hãy mua sự thật, đừng bán nó [d].
Hãy học khôn, tiết độ và hiểu biết.
24 Cha của đứa nhân đức sẽ vui mừng;
Con khôn là nguồn vui cho cha.
25 Hãy làm cho cha mẹ con vui mừng;
hãy làm cho người mẹ sinh ra con được hớn hở.
— 17 —
26 Con ơi, hãy hết lòng nghe lời cha,
hãy quan sát đường lối của cha.
27 Gái điếm nguy hiểm như hố sâu,
còn người vợ bất chính giống như giếng hẹp.
28 Cô ta rình rập con như bọn cướp,
khiến đàn ông bất chính với vợ mình.
— 18 —
29 Ai gặp lôi thôi? Ai bị đau khổ?
Ai đánh nhau? Ai hay phàn nàn?
Ai bị thương tích vô cớ?
Ai có đôi mắt đỏ ngầu?
30 Đó là những kẻ khề khà bên rượu,
những kẻ nếm các thứ rượu pha.
31 Đừng ngắm nhìn ly rượu khi nó đỏ,
lúc nó lóng lánh trong ly,
và rót chảy dễ dàng.
32 Nhưng về sau nó cắn như rắn tiêm nọc độc.
33 Mắt con sẽ hoa lên,
trí con sẽ bấn loạn.
34 Con sẽ thấy choáng váng như bị say sóng trên tàu,
như thể nằm trên cột buồm.
35 Con thầm nghĩ, “Họ đánh nhưng tôi không biết đau.
Họ đập tôi nhưng tôi chẳng nhớ gì.
Khi tôi tỉnh dậy tôi sẽ tiếp tục uống rượu nữa.”
Footnotes
- Châm Ngôn 22:15 nhờ sửa phạt … khôn ngoan Hay “Nhờ sửa phạt mà xua đuổi sự dại dột.”
- Châm Ngôn 22:20 Ta đã viết … cho con Hay “Có phải ta đã viết những lời khôn ngoan trước đây cho con không?”
- Châm Ngôn 23:7 Kẻ ích kỷ … phí tổn thức ăn Nguyên văn, “Nó như lông mọc trong cổ họng.” Câu nầy trong nguyên văn Hê-bơ-rơ không rõ nghĩa.
- Châm Ngôn 23:23 Hãy mua … bán nó Nghĩa là “Hãy tìm kiếm sự thật, đừng đánh mất nó.”
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center