Add parallel Print Page Options

Chúa và các thần tượng

10 Hỡi nhà Ít-ra-en, hãy nghe lời CHÚA phán cùng các ngươi. Ngài phán như sau:

“Đừng sống như các dân khác,
    đừng lo sợ các dấu lạ trên trời [a],
    dù rằng các dân khác sợ.
Phong tục của các dân khác không có giá trị gì.
    Thần tượng chúng nó chỉ là khúc gỗ đốn trong rừng,
    rồi thợ đục đẽo mà thành.
Chúng dùng vàng bạc giát lên các thần tượng đó.
    Rồi dùng búa và đinh đóng xuống
    cho chúng khỏi ngã.
Các thần tượng chúng như hình nộm đặt trong ruộng dưa;
    chúng không biết nói.
Vì không biết đi,
    nên người ta phải khiêng chúng.
Đừng sợ các thần tượng đó,
    vì chúng không thể làm hại các ngươi được,
    cũng chẳng giúp gì được cho ngươi.”

Lạy CHÚA, không có ai giống như Ngài,
    Ngài thật cao cả,
    danh Ngài oai nghi và hùng mạnh.
Hỡi Vua của các dân, mọi người phải tôn kính Ngài;
    Ngài đáng được tôn kính.
Trong số tất cả các người khôn ngoan
    giữa các dân, giữa các nước,
    không ai khôn ngoan như Ngài.
Những kẻ khôn ngoan đó thật ngu dại và ngờ nghệch.
Những điều dạy dỗ của chúng
    đều đến từ các thần tượng bằng gỗ vô dụng.
Bạc giát mỏng từ Tạt-si
    và vàng mang từ U-pha về,
    để cho các thợ khéo và thợ bạc tạc tượng.
    Chúng mặc áo quần xanh và tím cho tượng.
    Tất cả những đồ đó đều do tay thợ khéo làm ra.
10 Nhưng CHÚA là Thượng Đế chân thật duy nhất.
    Ngài là Thượng Đế hằng sống duy nhất,
    là Vua đời đời.
    Đất rung chuyển khi CHÚA nổi giận,
    các dân không thể chịu nổi cơn giận Ngài.

11 Hãy bảo chúng như sau:
    “Các thần đó không tạo ra trời đất;
    chúng sẽ bị tiêu hủy và biến mất khỏi trời đất.” [b]

12 Thượng Đế dùng quyền năng Ngài tạo nên trái đất.
    Ngài dùng sự khôn ngoan mình dựng nên thế gian
    và dùng sự thông sáng Ngài trải các bầu trời ra.
13 Khi Ngài gầm lên, thì nước trên trời vang động.
    Ngài khiến mây mọc lên trên bầu trời,
    đầy khắp cả đất.
Ngài sai sấm chớp đến với mưa
    và mang gió ra từ các kho Ngài.

14 Loài người ngu dại, ít hiểu biết.
    Các thợ bạc cảm thấy xấu hổ
    về những tượng chạm mình,
    vì các tượng đó chỉ là thần giả.
    Chúng không có hơi thở [c].
15 Chúng hoàn toàn vô dụng;
    người ta chế diễu chúng.
Khi bị xét xử, chúng sẽ bị tiêu diệt.
16 Nhưng Thượng Đế là phần của Gia-cốp [d],
    không giống các thần ấy.
Ngài tạo nên muôn vật,
    và chọn Ít-ra-en làm dân riêng của Ngài.
Danh Ngài là CHÚA Toàn Năng.

Sự hủy phá sắp đến

17 Hãy gom góp của cải ngươi và chuẩn bị rời xứ,
các ngươi là những kẻ đang bị kẻ thù bao vây.
18 CHÚA phán như sau:
    “Vào lúc nầy ta sẽ trục xuất
    những dân sống trong xứ nầy.
Ta sẽ mang khốn khổ đến cho chúng
    để chúng bị bắt làm tù binh.”

19 Khốn cho tôi vì thương tích của tôi.
    Vết thương tôi không thể chữa lành.
Nhưng tôi vẫn tự nhủ,
    “Đây là bệnh tật của tôi,
    tôi phải gánh chịu.”
20 Lều tôi đã bị tiêu hủy rồi,
    các dây thừng giăng lều đã đứt.
Các con cái tôi đã ra đi, bỏ tôi lại.
    Không còn ai giúp tôi dựng lều trở lại
    hay làm một nơi tạm trú cho tôi.
21 Các người chăn chiên rất ngu dại
    không thèm hỏi ý CHÚA.
Vì thế họ làm việc gì cũng không thành công,
    các bầy chiên của họ đã bị tản lạc.
22 Hãy nghe! Có tin loan ra.
    Có tiếng vang ra từ phương Bắc [e]
    để biến các thị trấn Giu-đa
    ra sa mạc hoang vu
    làm nơi ở cho chó rừng!

Lời cầu nguyện của Giê-rê-mi

23 Lạy CHÚA, tôi biết mạng sống con người
    không ở trong tay họ.
    Không ai làm chủ được đời mình.
24 Lạy CHÚA, xin sửa dạy tôi nhưng hãy công bằng.
    Đừng trừng phạt tôi trong khi Ngài nổi giận,
    nếu không Ngài sẽ tiêu diệt tôi.
25 Xin hãy trút cơn giận Ngài trên các dân khác
    là những dân không biết Ngài
    và không cầu khẩn cùng Ngài.
Các dân đó đã tiêu diệt nhà Gia-cốp.
    Chúng đã hoàn toàn ăn nuốt nhà đó,
và phá hủy xứ họ.

Giao Ước bị phá

11 Đây là lời CHÚA phán cùng Giê-rê-mi: “Hãy nghe những lời của giao ước nầy rồi thuật lại cho dân cư Giu-đa và Giê-ru-sa-lem. Hãy bảo cho họ biết rằng CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en phán: ‘Khốn cho kẻ nào không vâng theo những lời của giao ước nầy mà ta đã lập với tổ tiên các ngươi khi ta mang họ ra khỏi Ai-cập. Ai-cập là một lò lửa hừng luyện sắt!’ Ta bảo họ, ‘Hãy vâng lời và làm theo mọi mệnh lệnh ta thì các ngươi sẽ là dân ta, còn ta sẽ làm Thượng Đế của các ngươi.

Ta sẽ giữ lời hứa ta cùng tổ tiên các ngươi rằng ta sẽ ban cho họ một xứ phì nhiêu.’ Và hiện nay các ngươi đang sống trong xứ đó.”

Tôi thưa, “Lạy CHÚA, A-men.”

CHÚA phán cùng tôi, “Hãy loan báo điều nầy trong các thị trấn Giu-đa và các đường phố Giê-ru-sa-lem: Hãy nghe những lời của giao ước nầy và làm theo. Ta đã khuyên răn tổ tiên các ngươi phải vâng lời ta khi ta mang họ ra khỏi Ai-cập. Ta khuyên đi khuyên lại nhiều lần cho đến ngày nay: ‘Hãy vâng lời ta!’ Nhưng tổ tiên các ngươi không thèm vâng lời ta. Họ ương ngạnh và nhất định làm theo lòng gian ác mình. Vì thế ta giáng những điều nguyền rủa trong giao ước nầy trên họ. Ta truyền dặn họ vâng theo giao ước nhưng họ không nghe.”

Rồi CHÚA phán cùng tôi, “Ta biết dân Giu-đa và dân Giê-ru-sa-lem đang âm mưu. 10 Chúng đã trở lại phạm những tội giống như tổ tiên mình. Tổ tiên chúng đã không nghe lời ta, trái lại đi thờ lạy các thần khác. Nhà Ít-ra-en và Giu-đa đã phá giao ước ta lập với tổ tiên chúng.”

11 Nên CHÚA phán như sau: “Hãy để ý đây. Ta sẽ sớm mang thảm họa trên dân Giu-đa, họ sẽ không thoát được. Họ sẽ kêu cứu cùng ta nhưng ta sẽ không thèm nghe. 12 Dân sống trong các thị trấn Giu-đa và thành Giê-ru-sa-lem sẽ cầu nguyện cùng các thần tượng mà chúng nó đã đốt hương nhưng các thần đó không giúp gì được khi thảm họa đến.

13 Hỡi dân Giu-đa, các ngươi có bao nhiêu thị trấn thì có bấy nhiêu thần. Các ngươi đã xây số bàn thờ nhiều bằng số đường phố của Giê-ru-sa-lem để đốt hương cho thần Ba-anh gớm ghiếc.”

14 Còn về phần ngươi, hỡi Giê-rê-mi, chớ cầu khẩn cho dân nầy, đừng kêu khóc cho chúng nó hay xin ân huệ nào giùm cho chúng. Ta sẽ không nghe khi chúng nó kêu xin cùng ta trong lúc khốn cùng.

15 “Giu-đa yêu dấu của ta hiện đang làm gì trong đền thờ ta
    khi nó lập nhiều mưu ác?
Ngươi cho rằng những sinh tế
    sẽ giúp ngươi tránh khỏi trừng phạt sao?
Khi ngươi làm ác thì ngươi mãn nguyện lắm.”
16 CHÚA gọi ngươi là “cây ô-liu rậm lá
    có trái xinh đẹp, hình dạng tốt tươi.”
Nhưng qua một cơn giông ào ạt,
    thì Ngài sẽ thiêu đốt nó,
rồi bao nhiêu nhánh nó đều sẽ bị cháy tiêu [f].
17 CHÚA Toàn Năng, Đấng đã trồng ngươi,
    loan báo rằng thảm họa sẽ đến trên ngươi.
Vì nhà Ít-ra-en và Giu-đa đã làm ác,
    đốt hương cho Ba-anh và chọc giận Ngài.

Âm mưu nghịch Giê-rê-mi

18 CHÚA cho tôi biết những người ở A-na-thốt [g] âm mưu hại tôi. Vì Ngài cho tôi biết âm mưu của họ nên tôi biết họ đang nghịch tôi. 19 Phần tôi, tôi như con cừu non chờ bị làm thịt. Tôi chẳng biết họ âm mưu hại tôi rằng:

“Chúng ta hãy đốn cây và trái luôn.
    Chúng ta hãy giết hắn,
    để không ai còn nhớ đến hắn nữa.”
20 Nhưng lạy CHÚA Toàn Năng,
    Ngài là quan án công minh.
Ngài biết thử lòng và trí loài người.
    Tôi sẽ trình bày lý lẽ tôi cùng Ngài,
để Ngài trừng phạt chúng thật đích đáng.

21 Cho nên CHÚA phán về những người ở A-na-thốt âm mưu giết Giê-rê-mi là kẻ nói rằng, “Đừng nói tiên tri nhân danh CHÚA nữa, nếu không chúng ta sẽ giết ngươi đó!” 22 CHÚA Toàn Năng phán như sau: “Ta sẽ sớm trừng phạt những người ở A-na-thốt. Các trai tráng chúng nó sẽ chết trong chiến tranh. Con trai con gái chúng nó sẽ chết đói. 23 Sẽ không ai trong thành A-na-thốt sống sót vì ta sẽ giáng một đại họa đến cho chúng nó vào năm đó.”

Lời phàn nàn đầu tiên của Giê-rê-mi

12 Lạy CHÚA, khi tôi trình bày trường hợp của tôi cùng Ngài,
    thì Ngài luôn luôn đúng.
Nhưng tôi muốn hỏi Ngài về công lý Ngài ban phát.
    Tại sao kẻ ác thành công?
Tại sao những kẻ bất lương sống thoải mái?
Ngài đặt những kẻ ác ở đây
    như cây có rễ vững chắc.
Chúng mọc lên và sinh trái.
Môi miệng chúng nói ngon ngọt về Ngài,
    nhưng lòng chúng cách xa Ngài.
Nhưng lạy CHÚA, Ngài biết lòng tôi.
    Ngài thấy tôi và thử tư tưởng tôi đối với Ngài.
Xin hãy lôi kẻ ác đi như chiên sắp bị làm thịt.
    Xin để chúng riêng ra cho ngày giết chóc.
Xứ sẽ bị khô cằn
    và cỏ trong đồng bị héo úa trong bao lâu nữa?
Súc vật và chim chóc trong xứ đều đã chết,
    vì dân cư quá độc ác.
Thật vậy, thậm chí họ nói,
    “Thượng Đế không thấy số phận của chúng ta.”

Chúa trả lời cho Giê-rê-mi

“Nếu ngươi chạy đua với người mà còn thấy mỏi mệt,
    thì làm sao đua được với ngựa?
Nếu trong đồng trống mà ngươi còn vấp ngã,
    thì khi gặp những bụi rậm dọc theo bờ sông Giô-đanh
    ngươi sẽ làm sao?
Thậm chí đến anh em và thân nhân
    trong chính gia đình ngươi
    cũng âm mưu hại ngươi.
Chúng kêu la nghịch cùng ngươi.
    Đừng tin vào chúng,
    dù cho chúng nói ngon ngọt cùng ngươi!

Ta đã lìa bỏ Ít-ra-en;
    Ta đã lìa bỏ dân ta [h].
Ta đã trao dân mà ta yêu dấu
    vào tay kẻ thù chúng.
Dân ta đối với ta như sư tử trong rừng.
    Chúng gầm thét cùng ta,
    cho nên ta ghét chúng.
Dân ta đối với ta như chim,
    bị chim ưng vây tứ phía,
Hãy đi gom muông thú trong xứ lại.
    Hãy cho chúng nó ăn.
10 Vô số kẻ chăn chiên đã làm hư vườn nho ta
    và dẫm lên các cây non trong ruộng.
Chúng đã biến ruộng nương xinh đẹp của ta
    ra sa mạc hoang vu.
11 Chúng đã biến đồng ruộng ta ra sa mạc khô cằn và chết chóc.
Cả xứ đã trở thành sa mạc hoang vu,
    vì chẳng ai sống ở đó lo đến nó nữa.
12 Vô số chiến sĩ đã dẫm lên các đồi trọc.
CHÚA dùng các đạo quân để trừng phạt đất
    từ đầu nầy đến đầu kia.
Chẳng ai được an ninh cả.
13 Dân chúng đã trồng lúa mì,
    nhưng chỉ gặt được gai gốc.
Họ ra sức làm việc đến mệt lả,
    nhưng rốt cuộc không thu kết quả gì.
Họ xấu hổ về mùa gặt nghèo nàn
    của mình vì cơn thịnh nộ CHÚA đã gây ra tình trạng đó.”

Lời Chúa hứa cho các nước lân bang của Ít-ra-en

14 CHÚA phán cùng tôi như sau: “Ta sẽ làm thế nầy cho những láng giềng độc ác đã chiếm đất mà ta giao cho dân Ít-ra-en ta. Còn dân Giu-đa, ta sẽ nhổ chúng lên. 15 Nhưng sau khi ta đã nhổ chúng lên thì ta sẽ lại tội nghiệp cho chúng. Ta sẽ mang từng người trở về với sản nghiệp và đất đai mình. 16 Ta muốn chúng học bài học của mình thật thuộc. Trước kia chúng dạy cho dân ta thề thốt trong danh Ba-anh. Nhưng nếu nay chúng học thề trong danh ta rằng, ‘Thật như CHÚA hằng sống …’ Ta sẽ cho chúng quay về trong vòng dân ta. 17 Nhưng nếu dân tộc nào không chịu nghe lời ta thì ta sẽ nhổ bỏ hoàn toàn và tiêu diệt chúng,” CHÚA phán vậy.

Thắt lưng vải của Giê-rê-mi

13 CHÚA phán cùng tôi như sau: “Hãy đi mua một cái khố [i] bằng vải rồi mặc vào. Đừng làm ướt cái khố đó.”

Vậy tôi đi mua một thắt lưng vải theo như CHÚA dặn bảo và buộc quanh hông tôi. Rồi CHÚA phán cho tôi lần thứ nhì: “Hãy lấy thắt lưng mà ngươi đã mua và đang quấn đi đến Bê-rát [j]. Hãy giấu thắt lưng đó trong kẽ đá.”

Vậy tôi đi đến Bê-rát và giấu thắt lưng ở đó như CHÚA dặn bảo. Sau nhiều ngày CHÚA bảo tôi, “Bây giờ hãy đi đến Bê-rát lấy thắt lưng mà ta bảo ngươi giấu ở đó.”

Vậy tôi đi đến Bê-rát đào thắt lưng lên khỏi nơi tôi đã giấu. Nhưng nó đã bị mục nát hết, không dùng được việc gì.

Rồi CHÚA phán cùng tôi. CHÚA phán: “Cũng vậy, ta sẽ hủy hoại lòng kiêu căng của dân Giu-đa và lòng tự phụ quá đáng của Giê-ru-sa-lem. 10 Các dân gian ác đó không chịu nghe lời cảnh cáo của ta. Chúng ương ngạnh chỉ làm theo ý riêng mình, đi theo các thần khác để phục vụ và bái lạy. Nên chúng sẽ như thắt lưng vải mục nát nầy, hoàn toàn vô dụng. 11 Như thắt lưng được dùng để quấn quanh hông người, ta đã quấn các gia đình Ít-ra-en và Giu-đa quanh ta,” CHÚA phán vậy. “Ta đã làm như vậy để họ làm dân ta, để mang danh tiếng, sự tán dương, và tôn trọng đến cho ta nhưng chúng không nghe.”

Lời cảnh cáo Giu-đa

12 “Hãy bảo chúng: ‘CHÚA là Thượng Đế của Ít-ra-en phán: Tất cả các bầu da phải đầy rượu.’ Dân chúng sẽ nói cùng ngươi: ‘Dĩ nhiên, chúng tôi biết các bầu da phải đầy rượu.’ 13 Vậy ngươi phải bảo chúng rằng, ‘CHÚA phán như sau: Ta sẽ biến tất cả mọi người trong xứ nầy say sưa, từ các vua ngồi trên ngôi Đa-vít, thầy tế lễ, nhà tiên tri, cho đến tất cả mọi người sống trong Giê-ru-sa-lem. 14 Ta sẽ khiến người nầy xô đẩy người kia, ngã té vào nhau, cha cũng như con, CHÚA phán vậy. Ta sẽ không tội nghiệp hay thương hại chúng mà nương tay không tiêu diệt chúng.’”

Lời đe dọa về nạn tôi mọi

15 Hãy nghe và để ý điều nầy.
    Đừng quá hợm hĩnh,
    vì CHÚA phán cùng các ngươi.
16 Hãy dâng vinh hiển cho CHÚA là Thượng Đế các ngươi,
    trước khi Ngài mang tăm tối đến,
    trước khi các ngươi té ngã trên núi đồi tối tăm.
Các ngươi sẽ mong có ánh sáng,
    nhưng Ngài sẽ biến nó ra bóng tối mịt mù;
Ngài sẽ khiến nó thành ra màn đêm ảm đạm.
17 Nếu các ngươi không vâng lời Ngài,
    thì ta sẽ khóc thầm về lòng tự phụ các ngươi.
Ta sẽ khóc lóc cay đắng,
    mắt ta sẽ đẫm nước mắt,
    vì bầy chiên của CHÚA [k] sẽ bị bắt cầm tù.
18 Hãy rao điều nầy cho vua và thái hậu:
    “Hãy bước xuống khỏi ngôi báu,
    vì mão triều rực rỡ của ngươi
    đã rơi khỏi đầu các ngươi rồi.”
19 Các thành phố miền Nam Giu-đa đã bị khóa chặt,
    không ai mở được.
Tất cả Giu-đa sẽ bị bắt làm tù binh
    sang một xứ ngoại quốc;
    toàn thể dân cư đều sẽ bị bắt đi lưu đày.

20 Hỡi Giê-ru-sa-lem, hãy ngước lên mà nhìn
    kẻ thù tràn đến từ phương Bắc [l].
Bầy [m] chiên mà Thượng Đế giao cho các ngươi chăn giữ đâu rồi,
    bầy mà ngươi vẫn hãnh diện đó?
21 Các ngươi sẽ nói gì khi chúng cắt cử
    những người mà ngươi nghĩ là bạn hữu mình
    lên chỉ huy ngươi?
Chẳng lẽ ngươi không đau đớn khổ sở, như đàn bà đang sinh đẻ sao?
22 Ngươi có thể tự hỏi,
    “Tại sao chuyện nầy lại xảy đến cho tôi?”
Nó xảy đến là vì ngươi phạm quá nhiều tội.
Vì tội lỗi ngươi mà váy ngươi đã bị xé rách
    và thân thể ngươi bị bầm dập.
23 Có người Cút nào đổi được màu da mình không?
    Con beo có đổi được đốm của nó không?
Cũng vậy, hỡi Giê-ru-sa-lem,
    ngươi sẽ không thể nào thay đổi lòng được,
    để làm điều lành,
    vì ngươi đã quen làm ác rồi.

24 “Ta sẽ phân tán các ngươi ra
    như trấu bị gió sa mạc thổi bay tứ phía.
25 Đó là điều sẽ xảy đến cho các ngươi;
    vì vai trò của các ngươi
    trong chương trình của ta là như vậy,” CHÚA phán,
    “Vì các ngươi quên ta mà tin theo các điều dối trá,
26 Ta sẽ kéo váy ngươi lên trùm mặt ngươi
    để mọi người thấy sự xấu hổ ngươi.
27 Ta đã thấy những điều gớm ghiếc ngươi làm [n]:
    hành vi dâm ô và tiếng khịt mũi của ngươi,
    nếp sống điếm đàng của ngươi,
    các hành vi ghê tởm của ngươi
    trên các đồi và trong đồng ruộng.
Hỡi Giê-ru-sa-lem, thật khốn nạn cho ngươi.
    Ngươi sẽ mãi nhơ nhớp cho đến bao giờ?”

Footnotes

  1. Giê-rê-mi-a 10:2 dấu lạ trên trời Người ta tin rằng nếu trên trời có những dấu lạ như sao chổi, sao băng, nhật thực hay nguyệt thực thì người ta có thể dùng chúng để tiên đoán tương lai.
  2. Giê-rê-mi-a 10:11 Hãy bảo chúng … trời đất Phần nầy được viết bằng tiếng A-ram, không phải tiếng Hê-bơ-rơ. Tiếng A-ram là ngôn ngữ mà dân chúng dùng để giao tiếp với dân tộc của các quốc gia khác. Đó cũng là ngôn ngữ mà xứ Ba-by-lôn dùng.
  3. Giê-rê-mi-a 10:14 Chúng không có hơi thở Nguyên văn, “Chúng không có thần linh” nghĩa là “Chúng không có sự sống.”
  4. Giê-rê-mi-a 10:16 phần của Gia-cốp Nghĩa là Thượng Đế và Gia-cốp (tức dân Ít-ra-en) có một mối tương quan đặc biệt: Thượng Đế thuộc về Gia-cốp, và Gia-cốp thuộc về Thượng Đế.
  5. Giê-rê-mi-a 10:22 phương Bắc Đạo quân Ba-by-lôn từ phương Bắc đến tấn công Giu-đa. Các đạo quân thuộc phương Bắc và Đông của xứ Ít-ra-en hay theo những hướng ấy để tấn công Ít-ra-en và Giu-đa.
  6. Giê-rê-mi-a 11:16 Giu-đa … cháy tiêu Ý nghĩa của hai câu nầy hơi khó hiểu.
  7. Giê-rê-mi-a 11:18 người ở A-na-thốt A-na-thốt là tỉnh nhà của Giê-rê-mi. Những người âm mưu hại ông ở đó có cả bà con của ông nữa. Xem Giê 12:6.
  8. Giê-rê-mi-a 12:7 Ta đã lìa bỏ … dân ta Nguyên văn, “Ta đã lìa bỏ nhà ta, ta đã lìa bỏ tài sản của ta.”
  9. Giê-rê-mi-a 13:1 cái khố Một loại quần lót thông dụng ở xứ Giu-đa thời xưa. Loại khố nầy giống như một cái váy ngắn quấn quanh hông và dài đến phân nửa bắp vế.
  10. Giê-rê-mi-a 13:4 Bê-rát Có lẽ là một làng gần Giê-ru-sa-lem. Thị trấn nầy gọi là Bê-rát trong danh sách các thành phố thuộc xứ Bên-gia-min ghi ở Giôs 18:23. Tuy nhiên từ ngữ nầy cũng có nghĩa là sông Ơ-phơ-rát.
  11. Giê-rê-mi-a 13:17 bầy chiên của CHÚA Cụm từ nầy mang nghĩa bóng, ám chỉ dân Giu-đa. CHÚA được mô tả như người chăn chiên, còn dân của Ngài xem như là bầy chiên.
  12. Giê-rê-mi-a 13:20 phương Bắc Quân Ba-by-lôn đến từ hướng ấy để tấn công Giu-đa. Đạo quân của các quốc gia nằm về phía Bắc và Đông của Ít-ra-en hay theo hướng ấy đến tấn công Giu-đa và Ít-ra-en.
  13. Giê-rê-mi-a 13:20 Bầy Ở đây từ ngữ “bầy” có nghĩa là các thị trấn quanh Giê-ru-sa-lem, nghĩa là Giê-ru-sa-lem xem như là người chăn, còn các thành phố chung quanh là bầy chiên.
  14. Giê-rê-mi-a 13:27 Ta đã thấy … ngươi làm Có lẽ là sự thờ lạy các thần giả. Một trong lối thờ lạy đó là ăn nằm với các gái điếm trong đền thờ.