Orðskviðirnir 30-31

Icelandic Bible

30 Orð Agúrs Jakesonar. Guðmælið. Maðurinn segir: Ég hefi streitst, ó Guð, ég hefi streitst, ó Guð, og er að þrotum kominn.

² Því að ég er of heimskur til að geta talist maður, og ég hefi eigi mannsvit,

³ ég hefi eigi lært speki, svo að ég hafi þekking á Hinum heilaga.

⁴ Hver hefir stigið upp til himna og komið niður? Hver hefir safnað vindinum í greipar sínar? Hver hefir bundið vatnið í skikkju sína? Hver hefir reist öll endimörk jarðar? Hvað heitir hann og hvað heitir sonur hans _ fyrst þú veist það?

⁵ Sérhvert orð Guðs er hreint, hann er skjöldur þeim, er leita hælis hjá honum.

⁶ Bæt engu við orð hans, til þess að hann ávíti þig eigi og þú standir sem lygari.

⁷ Um tvennt bið ég þig, synja mér þess eigi, áður en ég dey:

⁸ Lát fals og lygaorð vera fjarri mér, gef mér hvorki fátækt né auðæfi, en veit mér minn deildan verð.

⁹ Ég kynni annars að verða of saddur og afneita og segja: "Hver er Drottinn?" eða ef ég yrði fátækur, kynni ég að stela og misbjóða nafni Guðs míns.

¹⁰ Ræg eigi þjóninn við húsbónda hans, svo að hann biðji þér ekki óbæna og þú verðir að gjalda.

¹¹ Til er það kyn, sem bölvar föður sínum og blessar ekki móður sína,

¹² kyn, sem þykist vera hreint og hefir þó eigi þvegið af sér saurinn

¹³ kyn, sem lyftir hátt augunum og sperrir upp augnahárin,

¹⁴ kyn, sem hefir sverð að tönnum og hnífa að jöxlum til þess að uppeta hina voluðu úr landinu og hina fátæku burt frá mönnunum.

¹⁵ Blóðsugan á tvær dætur, sem heita Gefðu! Gefðu! Þrennt er til, sem er óseðjandi, fernt, sem aldrei segir: "Það er nóg!" _

¹⁶ Helja og móðurlíf óbyrjunnar, jörðin, sem aldrei seðst af vatni, og eldurinn, sem aldrei segir: "Það er nóg!"

¹⁷ Það auga, sem gjörir gys að föður sínum og fyrirlítur hlýðni við móður sína, mega hrafnarnir við lækinn kroppa út og arnarungarnir eta.

¹⁸ Þrennt er, sem mér virðist undursamlegt, og fernt, sem ég skil eigi:

¹⁹ vegur arnarins um loftið, vegur höggormsins yfir klettinn, vegur skipsins um reginhaf og vegur manns hjá konu.

²⁰ Þannig er atferli hórkonunnar: Hún neytir, þurrkar sér um munninn og segir: "Ég hefi ekkert rangt gjört."

²¹ Undan þrennu nötrar jörðin, og undir fernu getur hún ekki risið:

²² undir þræli, þegar hann verður konungur, og guðlausum manni, þegar hann mettast brauði,

²³ undir smáðri konu, þegar hún giftist, og þernu, þegar hún bolar burt húsmóður sinni.

²⁴ Fjórir eru smáir á jörðinni, og þó eru þeir vitrir spekingar:

²⁵ Maurarnir eru kraftlítil þjóð, og þó afla þeir sér fæðunnar á sumrin.

²⁶ Stökkhérarnir eru þróttlítil þjóð, og þó gjöra þeir sér híbýli í klettunum.

²⁷ Engispretturnar hafa engan konung, og þó fer allur hópurinn út í röð og reglu.

²⁸ Ferfætlunni getur þú náð með tómum höndunum, og þó er hún í konungahöllum.

²⁹ Þrír eru þeir, sem tigulegir eru á velli, og fjórir, sem tigulegir eru í gangi:

³⁰ ljónið, hetjan meðal dýranna, er eigi hopar fyrir neinni skepnu,

³¹ lendgyrtur hesturinn og geithafurinn og konungur, er enginn fær móti staðið.

³² Hafir þú heimskast til að upphefja sjálfan þig, eða hafir þú gjört það af ásettu ráði, þá legg höndina á munninn!

³³ Því að þrýstingur á mjólk framleiðir smjör, og þrýstingur á nasir framleiðir blóð, og þrýstingur á reiði framleiðir deilu.

31 Orð Lemúels konungs í Massa, er móðir hans kenndi honum.

² Hvað á ég að segja þér, sonur minn? og hvað, sonur kviðar míns? og hvað, sonur áheita minna?

³ Gef ekki konum kraft þinn, né ástarhót þín þeim er spilla konungum.

⁴ Ekki sæmir konungum, Lemúel, ekki sæmir konungum að drekka vín, né höfðingjum áfengur drykkur.

⁵ Þeir kynnu að drekka og gleyma lögunum og rangfæra málefni allra aumra manna.

⁶ Gefið áfengan drykk þeim, sem kominn er í örþrot, og vín þeim, sem sorgbitnir eru.

⁷ Drekki hann og gleymi fátækt sinni og minnist ekki framar mæðu sinnar.

⁸ Ljúk þú upp munni þínum fyrir hinn mállausa, fyrir málefni allra þeirra manna, sem eru að örmagnast.

⁹ Ljúk þú upp munni þínum, dæm með réttvísi og rétt þú hlut hinna voluðu og snauðu.

¹⁰ Væna konu, hver hlýtur hana? hún er miklu meira virði en perlur.

¹¹ Hjarta manns hennar treystir henni, og ekki vantar að honum fénist.

¹² Hún gjörir honum gott og ekkert illt alla ævidaga sína.

¹³ Hún sér um ull og hör og vinnur fúslega með höndum sínum.

¹⁴ Hún er eins og kaupförin, sækir björgina langt að.

¹⁵ Hún fer á fætur fyrir dag, skammtar heimilisfólki sínu og segir þernum sínum fyrir verkum.

¹⁶ Hún hefir augastað á akri og kaupir hann, af ávexti handa sinna plantar hún víngarð.

¹⁷ Hún gyrðir lendar sínar krafti og tekur sterklega til armleggjunum.

¹⁸ Hún finnur, að atvinna hennar er arðsöm, á lampa hennar slokknar eigi um nætur.

¹⁹ Hún réttir út hendurnar eftir rokknum, og fingur hennar grípa snælduna.

²⁰ Hún breiðir út lófann móti hinum bágstadda og réttir út hendurnar móti hinum snauða.

²¹ Hún er ekki hrædd um heimilisfólk sitt, þótt snjói, því að allt heimilisfólk hennar er klætt skarlati.

²² Hún býr sér til ábreiður, klæðnaður hennar er úr baðmull og purpura.

²³ Maður hennar er mikils metinn í borgarhliðunum, þá er hann situr með öldungum landsins.

²⁴ Hún býr til skyrtur og selur þær, og kaupmanninum fær hún belti.

²⁵ Kraftur og tign er klæðnaður hennar, og hún hlær að komandi degi.

²⁶ Hún opnar munninn með speki, og ástúðleg fræðsla er á tungu hennar.

²⁷ Hún vakir yfir því, sem fram fer á heimili hennar, og etur ekki letinnar brauð.

²⁸ Synir hennar ganga fram og segja hana sæla, maður hennar gengur fram og hrósar henni:

²⁹ "Margar konur hafa sýnt dugnað, en þú tekur þeim öllum fram!"

³⁰ Yndisþokkinn er svikull og fríðleikinn hverfull, en sú kona, sem óttast Drottin, á hrós skilið.