Add parallel Print Page Options

24 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

12 Po të thuash: "Ja, ne nuk e dinim," ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

24 Ai që i thotë të pabesit: "Ti je i drejtë," do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

29 Mos thuaj: "Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij".

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

25 Edhe këto janë fjalë të urta të Salomonit, të transkriptuara nga njerëzit e Ezekias, mbretit të Judës.

Éshtë lavdi e Perëndisë të fshehësh një gjë, por është lavdi e mbretërve ta hetosh atë.

Qiejtë për lartësinë e tyre, toka për thellësinë e saj dhe zemra e mbretërve janë të panjohshëm.

Hiq zgjyrën nga argjendi dhe ka për të dalë një enë për argjendarin.

Largo të pabesin nga prania e mbretit dhe froni i tij do të bëhet i qëndrueshëm në drejtësi.

Mos u përlëvdo në prani të mbretit dhe mos zër vendin e njerëzve të mëdhenj,

sepse është më mirë të thuhet: "Ngjitu këtu lart," se sa të të ulin përpara princit, që sytë e tu kanë parë.

Mos bëj padi me tepër nxitim, sepse në fund nuk do të dish çfarë të bësh, kur i afërmi yt do të të ketë bërë me turp.

Diskutoje padinë tënde kundër të afërmit tënd, por mos e zbulo sekretin e një tjetri,

10 me qëllim që ai që të dëgjon të mos të të diskreditojë dhe nami yt të njolloset për gjithnjë.

11 Një fjalë e thënë në kohën e duhur është si molla të arta mbi një enë argjendi.

12 Për një vesh të bindur, një i urtë që qorton është si një vath i artë, një zbukurim prej ari të kulluar.

13 Një lajmëtar besnik është, për ata që e dërgojnë, si freskia e borës në kohën e korrjes, sepse ai e freskon shpirtin e zotit të tij.

14 Ai që mburret duke gënjyer se ka bërë një dhuratë është si retë dhe era pa shi.

15 Me durimin i mbushet mendja një princi dhe gjuha e ëmbël thyen kockat.

16 Në rast se gjen mjaltë, ha aq sa të mjafton, me qëllim që të mos dendesh dhe pastaj të vjellësh.

17 Shko rrallë në shtëpinë e të afërmit tënd, që ai të mos mërzitet me ty sa të të urrejë.

18 Njeriu që deponon gënjeshtra kundër të afërmit të tij është si një topuz, një shpatë dhe një shigjetë e mprehtë.

19 Besimi te një njeri i pabesë ditën e fatkeqësisë është si një dhëmb i thyer dhe një këmbë e ndrydhur.

20 Kush i këndon këngë një zemre të pikëlluar është si ai që heq rrobat e tij në një ditë të ftohtë dhe si uthulla mbi sodën.

21 Në qoftë se armiku yt ka uri, jepi bukë për të ngrënë, dhe në se ka etje, jepi ujë për të pirë,

22 sepse kështu do të grumbullosh thëngjij mbi kokën e tij, dhe Zoti do të të shpërblejë.

23 Era e veriut sjell shiun, dhe gjuha që shpif tinëz e bën fytyrën të indinjuar.

24 Éshtë më mirë të banosh në cep të një çatie se sa në një shtëpi bashkë me një grua grindavece.

25 Një lajm i mirë nga një vend i largët është si ujë i freskët për një njeri të lodhur dhe të etur.

26 I drejti që dridhet përpara të pabesit është si një burim i turbullt dhe një pus i ndotur.

27 Të hash shumë mjaltë nuk është mirë, dhe të kërkosh lavdinë tënde nuk është lavdi.

28 Njeriu që nuk di të frenojë zemërimin e tij është si një qytet i shkrehur pa mure.

26 Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

10 Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

11 Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

12 A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

13 Përtaci thotë: "Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!".

14 Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

15 Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

16 Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

17 Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

18 Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

19 kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: "E bëra për shaka!".

20 Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

21 Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

22 Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

23 Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

24 Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

25 Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

26 Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

27 Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

28 Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.

Saying 20

24 Do not envy(A) the wicked,
    do not desire their company;
for their hearts plot violence,(B)
    and their lips talk about making trouble.(C)

Saying 21

By wisdom a house is built,(D)
    and through understanding it is established;
through knowledge its rooms are filled
    with rare and beautiful treasures.(E)

Saying 22

The wise prevail through great power,
    and those who have knowledge muster their strength.
Surely you need guidance to wage war,
    and victory is won through many advisers.(F)

Saying 23

Wisdom is too high for fools;
    in the assembly at the gate they must not open their mouths.

Saying 24

Whoever plots evil
    will be known as a schemer.
The schemes of folly are sin,
    and people detest a mocker.

Saying 25

10 If you falter in a time of trouble,
    how small is your strength!(G)
11 Rescue those being led away to death;
    hold back those staggering toward slaughter.(H)
12 If you say, “But we knew nothing about this,”
    does not he who weighs(I) the heart perceive it?
Does not he who guards your life know it?
    Will he not repay(J) everyone according to what they have done?(K)

Saying 26

13 Eat honey, my son, for it is good;
    honey from the comb is sweet to your taste.
14 Know also that wisdom is like honey for you:
    If you find it, there is a future hope for you,
    and your hope will not be cut off.(L)

Saying 27

15 Do not lurk like a thief near the house of the righteous,
    do not plunder their dwelling place;
16 for though the righteous fall seven times, they rise again,
    but the wicked stumble when calamity strikes.(M)

Saying 28

17 Do not gloat(N) when your enemy falls;
    when they stumble, do not let your heart rejoice,(O)
18 or the Lord will see and disapprove
    and turn his wrath away from them.(P)

Saying 29

19 Do not fret(Q) because of evildoers
    or be envious of the wicked,
20 for the evildoer has no future hope,
    and the lamp of the wicked will be snuffed out.(R)

Saying 30

21 Fear the Lord and the king,(S) my son,
    and do not join with rebellious officials,
22 for those two will send sudden destruction(T) on them,
    and who knows what calamities they can bring?

Further Sayings of the Wise

23 These also are sayings of the wise:(U)

To show partiality(V) in judging is not good:(W)
24 Whoever says to the guilty, “You are innocent,”(X)
    will be cursed by peoples and denounced by nations.
25 But it will go well with those who convict the guilty,
    and rich blessing will come on them.

26 An honest answer
    is like a kiss on the lips.

27 Put your outdoor work in order
    and get your fields ready;
    after that, build your house.

28 Do not testify against your neighbor without cause(Y)
    would you use your lips to mislead?
29 Do not say, “I’ll do to them as they have done to me;
    I’ll pay them back for what they did.”(Z)

30 I went past the field of a sluggard,(AA)
    past the vineyard of someone who has no sense;
31 thorns had come up everywhere,
    the ground was covered with weeds,
    and the stone wall was in ruins.
32 I applied my heart to what I observed
    and learned a lesson from what I saw:
33 A little sleep, a little slumber,
    a little folding of the hands to rest(AB)
34 and poverty will come on you like a thief
    and scarcity like an armed man.(AC)

More Proverbs of Solomon

25 These are more proverbs(AD) of Solomon, compiled by the men of Hezekiah king of Judah:(AE)

It is the glory of God to conceal a matter;
    to search out a matter is the glory of kings.(AF)
As the heavens are high and the earth is deep,
    so the hearts of kings are unsearchable.

Remove the dross from the silver,
    and a silversmith can produce a vessel;
remove wicked officials from the king’s presence,(AG)
    and his throne will be established(AH) through righteousness.(AI)

Do not exalt yourself in the king’s presence,
    and do not claim a place among his great men;
it is better for him to say to you, “Come up here,”(AJ)
    than for him to humiliate you before his nobles.

What you have seen with your eyes
    do not bring[a] hastily to court,
for what will you do in the end
    if your neighbor puts you to shame?(AK)

If you take your neighbor to court,
    do not betray another’s confidence,
10 or the one who hears it may shame you
    and the charge against you will stand.

11 Like apples[b] of gold in settings of silver(AL)
    is a ruling rightly given.
12 Like an earring of gold or an ornament of fine gold
    is the rebuke of a wise judge to a listening ear.(AM)

13 Like a snow-cooled drink at harvest time
    is a trustworthy messenger to the one who sends him;
    he refreshes the spirit of his master.(AN)
14 Like clouds and wind without rain
    is one who boasts of gifts never given.

15 Through patience a ruler can be persuaded,(AO)
    and a gentle tongue can break a bone.(AP)

16 If you find honey, eat just enough—
    too much of it, and you will vomit.(AQ)
17 Seldom set foot in your neighbor’s house—
    too much of you, and they will hate you.

18 Like a club or a sword or a sharp arrow
    is one who gives false testimony against a neighbor.(AR)
19 Like a broken tooth or a lame foot
    is reliance on the unfaithful in a time of trouble.
20 Like one who takes away a garment on a cold day,
    or like vinegar poured on a wound,
    is one who sings songs to a heavy heart.

21 If your enemy is hungry, give him food to eat;
    if he is thirsty, give him water to drink.
22 In doing this, you will heap burning coals(AS) on his head,
    and the Lord will reward you.(AT)

23 Like a north wind that brings unexpected rain
    is a sly tongue—which provokes a horrified look.

24 Better to live on a corner of the roof
    than share a house with a quarrelsome wife.(AU)

25 Like cold water to a weary soul
    is good news from a distant land.(AV)
26 Like a muddied spring or a polluted well
    are the righteous who give way to the wicked.

27 It is not good to eat too much honey,(AW)
    nor is it honorable to search out matters that are too deep.(AX)

28 Like a city whose walls are broken through
    is a person who lacks self-control.

26 Like snow in summer or rain(AY) in harvest,
    honor is not fitting for a fool.(AZ)
Like a fluttering sparrow or a darting swallow,
    an undeserved curse does not come to rest.(BA)
A whip for the horse, a bridle for the donkey,(BB)
    and a rod for the backs of fools!(BC)
Do not answer a fool according to his folly,
    or you yourself will be just like him.(BD)
Answer a fool according to his folly,
    or he will be wise in his own eyes.(BE)
Sending a message by the hands of a fool(BF)
    is like cutting off one’s feet or drinking poison.
Like the useless legs of one who is lame
    is a proverb in the mouth of a fool.(BG)
Like tying a stone in a sling
    is the giving of honor to a fool.(BH)
Like a thornbush in a drunkard’s hand
    is a proverb in the mouth of a fool.(BI)
10 Like an archer who wounds at random
    is one who hires a fool or any passer-by.
11 As a dog returns to its vomit,(BJ)
    so fools repeat their folly.(BK)
12 Do you see a person wise in their own eyes?(BL)
    There is more hope for a fool than for them.(BM)

13 A sluggard says,(BN) “There’s a lion in the road,
    a fierce lion roaming the streets!”(BO)
14 As a door turns on its hinges,
    so a sluggard turns on his bed.(BP)
15 A sluggard buries his hand in the dish;
    he is too lazy to bring it back to his mouth.(BQ)
16 A sluggard is wiser in his own eyes
    than seven people who answer discreetly.

17 Like one who grabs a stray dog by the ears
    is someone who rushes into a quarrel not their own.

18 Like a maniac shooting
    flaming arrows of death
19 is one who deceives their neighbor
    and says, “I was only joking!”

20 Without wood a fire goes out;
    without a gossip a quarrel dies down.(BR)
21 As charcoal to embers and as wood to fire,
    so is a quarrelsome person for kindling strife.(BS)
22 The words of a gossip are like choice morsels;
    they go down to the inmost parts.(BT)

23 Like a coating of silver dross on earthenware
    are fervent[c] lips with an evil heart.
24 Enemies disguise themselves with their lips,(BU)
    but in their hearts they harbor deceit.(BV)
25 Though their speech is charming,(BW) do not believe them,
    for seven abominations fill their hearts.(BX)
26 Their malice may be concealed by deception,
    but their wickedness will be exposed in the assembly.
27 Whoever digs a pit(BY) will fall into it;(BZ)
    if someone rolls a stone, it will roll back on them.(CA)
28 A lying tongue hates those it hurts,
    and a flattering mouth(CB) works ruin.

Footnotes

  1. Proverbs 25:8 Or nobles / on whom you had set your eyes. / Do not go
  2. Proverbs 25:11 Or possibly apricots
  3. Proverbs 26:23 Hebrew; Septuagint smooth