Orðskviðirnir 16-18
Icelandic Bible
16 Fyrirætlanir hjartans eru á mannsins valdi, en svar tungunnar kemur frá Drottni.
2 Manninum þykja allir sínir vegir hreinir, en Drottinn prófar hugarþelið.
3 Fel þú Drottni verk þín, þá mun áformum þínum framgengt verða.
4 Allt hefir Drottinn skapað til síns ákveðna marks, svo og guðleysingjann til óheilladagsins.
5 Sérhver hrokafullur maður er Drottni andstyggð, hér er höndin upp á það: hann sleppur ekki óhegndur!
6 Með elsku og trúfesti er friðþægt fyrir misgjörð, og fyrir ótta Drottins forðast menn hið illa.
7 Þegar Drottinn hefir þóknun á breytni einhvers manns, þá sættir hann og óvini hans við hann.
8 Betra er lítið með réttu en miklar tekjur með röngu.
9 Hjarta mannsins upphugsar veg hans, en Drottinn stýrir gangi hans.
10 Goðsvar er á vörum konungsins, í dómi mun munni hans ekki skeika.
11 Rétt vog og reisla koma frá Drottni, lóðin á vogarskálunum eru hans verk.
12 Að fremja ranglæti er konungum andstyggð, því að hásætið staðfestist fyrir réttlæti.
13 Réttlátar varir eru yndi konunga, og þeir elska þann, er talar hreinskilni.
14 Konungsreiði er sem sendiboði dauðans, en vitur maður sefar hana.
15 Í mildilegu augnaráði konungs er líf, og hylli hans er sem vorregns-ský.
16 Hversu miklu betra er að afla sér visku en gulls og ákjósanlegra að afla sér hygginda en silfurs.
17 Braut hreinskilinna er að forðast illt, að varðveita sálu sína er að gæta breytni sinnar.
18 Drambsemi er undanfari tortímingar, og oflæti veit á fall.
19 Betra er að vera lítillátur með auðmjúkum en að skipta herfangi með dramblátum.
20 Sá sem gefur gætur að orðinu, hreppir hamingju, og sæll er sá, sem treystir Drottni.
21 Sá sem er vitur í hjarta, verður hygginn kallaður, og sætleiki varanna eykur fræðslu.
22 Lífslind er hyggnin þeim, sem hana á, en ögun afglapanna er þeirra eigin flónska.
23 Hjarta spekingsins gjörir munn hans hygginn og eykur fræðsluna á vörum hans.
24 Vingjarnleg orð eru hunangsseimur, sæt fyrir sálina, lækning fyrir beinin.
25 Margur vegurinn virðist greiðfær, en endar þó á helslóðum.
26 Hungur erfiðismannsins erfiðar með honum, því að munnur hans rekur á eftir honum.
27 Varmennið grefur óheillagröf, og á vörum hans er sem brennandi eldur.
28 Vélráður maður kveikir illdeilur, og rógberinn veldur vinaskilnaði.
29 Ofbeldismaðurinn ginnir náunga sinn og leiðir hann á vondan veg.
30 Sá sem lokar augunum, upphugsar vélræði, sá sem kreistir saman varirnar, er albúinn til ills.
31 Gráar hærur eru heiðurskóróna, á vegi réttlætis öðlast menn hana.
32 Sá sem seinn er til reiði, er betri en kappi, og sá sem stjórnar geði sínu, er meiri en sá sem vinnur borgir.
33 Í skikkjufellingum eru teningarnir hristir, en Drottinn ræður, hvað upp kemur.
17 Betri er þurr brauðbiti með ró en fullt hús af fórnarkjöti með deilum.
2 Hygginn þræll verður drottnari yfir spilltum syni, og hann tekur erfðahlut með bræðrunum.
3 Deiglan er fyrir silfrið og bræðsluofninn fyrir gullið, en Drottinn prófar hjörtun.
4 Illmennið gefur gaum að fláræðis-vörum, lygin hlýðir á glæpa-tungu.
5 Sá sem gjörir gys að fátækum, óvirðir þann er skóp hann, og sá sem gleðst yfir ógæfu, sleppur ekki óhegndur.
6 Barnabörnin eru kóróna öldunganna, og feðurnir eru heiður barnanna.
7 Ekki hæfa heimskum manni stóryrði, hve miklu síður göfgum manni lygavarir.
8 Mútan er gimsteinn í augum þess er hana fær, hvert sem maður snýr sér með hana, kemur hann sínu fram.
9 Sá sem breiðir yfir bresti, eflir kærleika, en sá sem ýfir upp sök, veldur vinaskilnaði.
10 Ávítur fá meira á hygginn mann en hundrað högg á heimskingja.
11 Uppreisnarmaðurinn hyggur á illt eitt, en grimmur sendiboði mun sendur verða móti honum.
12 Betra er fyrir mann að mæta birnu, sem rænd er húnum sínum, heldur en heimskingja í flónsku hans.
13 Sá sem launar gott með illu, frá hans húsi víkur ógæfan eigi.
14 Þegar deila byrjar, er sem tekin sé úr stífla, lát því af þrætunni, áður en rifrildi hefst.
15 Sá sem sekan sýknar, og sá sem saklausan sakfellir, þeir eru báðir Drottni andstyggð.
16 Hvað stoða peningar í hendi heimskingjans til þess að kaupa speki, þar sem vitið er ekkert?
17 Vinur elskar ætíð og í nauðum er hann sem bróðir.
18 Óvitur maður er sá, er til handsala gengur, sá sem gengur í ábyrgð fyrir náunga sinn.
19 Sá elskar yfirsjón, sem þrætu elskar, sá sem háar gjörir dyr sínar, sækist eftir hruni.
20 Rangsnúið hjarta öðlast enga gæfu, og sá sem hefir fláráða tungu, hrapar í ógæfu.
21 Sá sem getur af sér heimskingja, honum verður það til mæðu, og faðir glópsins fagnar ekki.
22 Glatt hjarta veitir góða heilsubót, en dapurt geð skrælir beinin.
23 Hinn óguðlegi þiggur mútur á laun til þess að beygja leiðir réttvísinnar.
24 Hygginn maður hefir viskuna fyrir framan sig, en augu heimskingjans eru úti á heimsenda.
25 Heimskur sonur er föður sínum til sorgar og þeirri til angurs, er ól hann.
26 Það eitt að sekta saklausan er ekki gott, en að berja tignarmenni tekur þó út yfir.
27 Fámálugur maður er hygginn, og geðrór maður er skynsamur.
28 Afglapinn getur jafnvel álitist vitur, ef hann þegir, hygginn, ef hann lokar vörunum.
18 Sérlyndur maður fer að sínum munum, hann illskast við öllu, sem hyggilegt er.
2 Heimskinginn hefir engar mætur á hyggindum, heldur á því að gjöra kunnar hugsanir sínar.
3 Þar sem hinn óguðlegi kemur, þar kemur og fyrirlitning, og með smáninni kemur skömm.
4 Djúp vötn eru orð af manns munni, lind viskunnar er sem rennandi lækur.
5 Það er ekki rétt að draga taum hins óguðlega, að halla rétti hins saklausa í dómi.
6 Varir heimskingjans valda deilum, og munnur hans kallar á högg.
7 Munnur heimskingjans verður honum að tjóni, og varir hans eru snara fyrir líf hans.
8 Orð rógberans eru eins og sælgæti, og þau læsa sig inn í innstu fylgsni hjartans.
9 Sá sem tómlátur er í verki sínu, er skilgetinn bróðir eyðsluseggsins.
10 Nafn Drottins er sterkur turn, þangað hleypur hinn réttláti og er þar óhultur.
11 Auður ríks manns er honum öflugt vígi og ókleifur múrveggur í sjálfs hans ímyndun.
12 Ofmetnaður hjartans er undanfari falls, en auðmýkt er undanfari virðingar.
13 Svari einhver áður en hann heyrir, þá er honum það flónska og skömm.
14 Hugrekki mannsins heldur honum uppi í sjúkdómi hans, en dapurt geð, hver fær borið það?
15 Hjarta hins hyggna aflar sér þekkingar, og eyra hinna vitru leitar þekkingar.
16 Gjöf sem maður gefur, rýmir til fyrir honum og leiðir hann fram fyrir stórmenni.
17 Hinn fyrri sýnist hafa á réttu að standa í þrætumáli sínu, en síðan kemur mótpartur hans og rannsakar röksemdir hans.
18 Hlutkestið gjörir enda á deilum og sker úr milli sterkra.
19 Erfiðara er að ávinna svikinn bróður en að vinna rammbyggða borg, og deilur slíkra manna eru sem slagbrandar fyrir hallardyrum.
20 Kviður mannsins mettast af ávexti munns hans, af gróðri varanna mettast hann.
21 Dauði og líf eru á tungunnar valdi, og sá sem hefir taum á henni, mun eta ávöxt hennar.
22 Sá sem eignast konu, eignast gersemi, og hlýtur náðargjöf af Drottni.
23 Hinn fátæki mælir bljúgum bænarorðum, en hinn ríki svarar með hörku.
24 Að vera allra vinur er til tjóns, en til er ástvinur, sem er tryggari en bróðir.
Proverbs 16-18
New International Version
16 To humans belong the plans of the heart,
but from the Lord comes the proper answer of the tongue.(A)
3 Commit to the Lord whatever you do,
and he will establish your plans.(E)
6 Through love and faithfulness sin is atoned for;
through the fear of the Lord(J) evil is avoided.(K)
7 When the Lord takes pleasure in anyone’s way,
he causes their enemies to make peace(L) with them.(M)
9 In their hearts humans plan their course,
but the Lord establishes their steps.(P)
10 The lips of a king speak as an oracle,
and his mouth does not betray justice.(Q)
11 Honest scales and balances belong to the Lord;
all the weights in the bag are of his making.(R)
12 Kings detest wrongdoing,
for a throne is established through righteousness.(S)
13 Kings take pleasure in honest lips;
they value the one who speaks what is right.(T)
17 The highway of the upright avoids evil;
those who guard their ways preserve their lives.(AA)
19 Better to be lowly in spirit along with the oppressed
than to share plunder with the proud.
20 Whoever gives heed to instruction prospers,[a](AE)
and blessed is the one who trusts in the Lord.(AF)
22 Prudence is a fountain of life to the prudent,(AH)
but folly brings punishment to fools.
26 The appetite of laborers works for them;
their hunger drives them on.
29 A violent person entices their neighbor
and leads them down a path that is not good.(AS)
30 Whoever winks(AT) with their eye is plotting perversity;
whoever purses their lips is bent on evil.
31 Gray hair is a crown of splendor;(AU)
it is attained in the way of righteousness.
32 Better a patient person than a warrior,
one with self-control than one who takes a city.
17 Better a dry crust with peace and quiet
than a house full of feasting, with strife.(AY)
2 A prudent servant will rule over a disgraceful son
and will share the inheritance as one of the family.
4 A wicked person listens to deceitful lips;
a liar pays attention to a destructive tongue.
5 Whoever mocks the poor(BB) shows contempt for their Maker;(BC)
whoever gloats over disaster(BD) will not go unpunished.(BE)
6 Children’s children(BF) are a crown to the aged,
and parents are the pride of their children.
7 Eloquent lips are unsuited to a godless fool—
how much worse lying lips to a ruler!(BG)
8 A bribe is seen as a charm by the one who gives it;
they think success will come at every turn.(BH)
9 Whoever would foster love covers over an offense,(BI)
but whoever repeats the matter separates close friends.(BJ)
10 A rebuke impresses a discerning person
more than a hundred lashes a fool.
11 Evildoers foster rebellion against God;
the messenger of death will be sent against them.
12 Better to meet a bear robbed of her cubs
than a fool bent on folly.(BK)
14 Starting a quarrel is like breaching a dam;
so drop the matter before a dispute breaks out.(BN)
16 Why should fools have money in hand to buy wisdom,
when they are not able to understand it?(BQ)
17 A friend loves at all times,
and a brother is born for a time of adversity.(BR)
18 One who has no sense shakes hands in pledge
and puts up security for a neighbor.(BS)
19 Whoever loves a quarrel loves sin;
whoever builds a high gate invites destruction.
20 One whose heart is corrupt does not prosper;
one whose tongue is perverse falls into trouble.
21 To have a fool for a child brings grief;
there is no joy for the parent of a godless fool.(BT)
24 A discerning person keeps wisdom in view,
but a fool’s eyes(BY) wander to the ends of the earth.
25 A foolish son brings grief to his father
and bitterness to the mother who bore him.(BZ)
26 If imposing a fine on the innocent is not good,(CA)
surely to flog honest officials is not right.
27 The one who has knowledge uses words with restraint,(CB)
and whoever has understanding is even-tempered.(CC)
28 Even fools are thought wise if they keep silent,
and discerning if they hold their tongues.(CD)
18 An unfriendly person pursues selfish ends
and against all sound judgment starts quarrels.
2 Fools find no pleasure in understanding
but delight in airing their own opinions.(CE)
3 When wickedness comes, so does contempt,
and with shame comes reproach.
4 The words of the mouth are deep waters,(CF)
but the fountain of wisdom is a rushing stream.
6 The lips of fools bring them strife,
and their mouths invite a beating.(CI)
8 The words of a gossip are like choice morsels;
they go down to the inmost parts.(CL)
9 One who is slack in his work
is brother to one who destroys.(CM)
11 The wealth of the rich is their fortified city;(CP)
they imagine it a wall too high to scale.
12 Before a downfall the heart is haughty,
but humility comes before honor.(CQ)
13 To answer before listening—
that is folly and shame.(CR)
14 The human spirit can endure in sickness,
but a crushed spirit who can bear?(CS)
15 The heart of the discerning acquires knowledge,(CT)
for the ears of the wise seek it out.
16 A gift(CU) opens the way
and ushers the giver into the presence of the great.
17 In a lawsuit the first to speak seems right,
until someone comes forward and cross-examines.
18 Casting the lot settles disputes(CV)
and keeps strong opponents apart.
19 A brother wronged(CW) is more unyielding than a fortified city;
disputes are like the barred gates of a citadel.
20 From the fruit of their mouth a person’s stomach is filled;
with the harvest of their lips they are satisfied.(CX)
23 The poor plead for mercy,
but the rich answer harshly.
24 One who has unreliable friends soon comes to ruin,
but there is a friend who sticks closer than a brother.(DC)
Notas al pie
- Proverbs 16:20 Or whoever speaks prudently finds what is good
- Proverbs 16:21 Or words make a person persuasive
- Proverbs 16:23 Or prudent / and make their lips persuasive
Síðara bréf Páls til Kori 6
Icelandic Bible
6 Sem samverkamenn hans áminnum vér yður einnig, að þér látið ekki náð Guðs, sem þér hafið þegið, verða til einskis.
2 Hann segir: Á hagkvæmri tíð bænheyrði ég þig, og á hjálpræðis degi hjálpaði ég þér. Nú er hagkvæm tíð, nú er hjálpræðis dagur.
3 Í engu viljum vér vera neinum til ásteytingar, til þess að þjónustan verði ekki fyrir lasti.
4 Á allan hátt sýnum vér, að vér erum þjónar Guðs, með miklu þolgæði í þrengingum, í nauðum, í angist,
5 undir höggum, í fangelsi, í upphlaupum, í erfiði, í vökum, í föstum,
6 með grandvarleik, með þekkingu, með langlyndi, með góðvild, með heilögum anda, með falslausum kærleika,
7 með sannleiksorði, með krafti Guðs, með vopnum réttlætisins til sóknar og varnar,
8 í heiðri og vanheiðri, í lasti og lofi. Vér erum álitnir afvegaleiðendur, en erum sannorðir,
9 óþekktir, en þó alþekktir, komnir í dauðann og samt lifum vér, tyftaðir og þó ekki deyddir,
10 hryggir, en þó ávallt glaðir, fátækir, en auðgum þó marga, öreigar, en eigum þó allt.
11 Frjálslega tölum vér við yður, Korintumenn. Rúmt er um yður í hjarta voru.
12 Ekki er þröngt um yður hjá oss, en í hjörtum yðar er þröngt.
13 En svo að sama komi á móti, _ ég tala eins og við börn mín _, þá látið þér líka verða rúmgott hjá yður.
14 Gangið ekki undir ósamkynja ok með vantrúuðum. Hvað er sameiginlegt með réttlæti og ranglæti? Hvaða samfélag hefur ljós við myrkur?
15 Hver er samhljóðan Krists við Belíar? Hver hlutdeild er trúuðum með vantrúuðum?
16 Hvernig má sætta musteri Guðs við skurðgoð? Vér erum musteri lifanda Guðs, eins og Guð hefur sagt: Ég mun búa hjá þeim og ganga um meðal þeirra, og ég mun vera Guð þeirra, og þeir munu vera lýður minn.
17 Þess vegna segir Drottinn: Farið burt frá þeim, og skiljið yður frá þeim. Snertið ekki neitt óhreint, og ég mun taka yður að mér
18 og ég mun vera yður faðir, og þér munuð vera mér synir og dætur, segir Drottinn alvaldur.
2 Corinthians 6
New International Version
6 As God’s co-workers(A) we urge you not to receive God’s grace in vain.(B) 2 For he says,
I tell you, now is the time of God’s favor, now is the day of salvation.
Paul’s Hardships
3 We put no stumbling block in anyone’s path,(D) so that our ministry will not be discredited. 4 Rather, as servants of God we commend ourselves in every way: in great endurance; in troubles, hardships and distresses; 5 in beatings, imprisonments(E) and riots; in hard work, sleepless nights and hunger;(F) 6 in purity, understanding, patience and kindness; in the Holy Spirit(G) and in sincere love;(H) 7 in truthful speech(I) and in the power of God;(J) with weapons of righteousness(K) in the right hand and in the left; 8 through glory and dishonor,(L) bad report(M) and good report; genuine, yet regarded as impostors;(N) 9 known, yet regarded as unknown; dying,(O) and yet we live on;(P) beaten, and yet not killed; 10 sorrowful, yet always rejoicing;(Q) poor, yet making many rich;(R) having nothing,(S) and yet possessing everything.(T)
11 We have spoken freely to you, Corinthians, and opened wide our hearts to you.(U) 12 We are not withholding our affection from you, but you are withholding yours from us. 13 As a fair exchange—I speak as to my children(V)—open wide your hearts(W) also.
Warning Against Idolatry
14 Do not be yoked together(X) with unbelievers.(Y) For what do righteousness and wickedness have in common? Or what fellowship can light have with darkness?(Z) 15 What harmony is there between Christ and Belial[b]?(AA) Or what does a believer(AB) have in common with an unbeliever?(AC) 16 What agreement is there between the temple of God and idols?(AD) For we are the temple(AE) of the living God.(AF) As God has said:
“I will live with them
and walk among them,
and I will be their God,
and they will be my people.”[c](AG)
17 Therefore,
“Come out from them(AH)
and be separate,
says the Lord.
Touch no unclean thing,
and I will receive you.”[d](AI)
18 And,
Notas al pie
- 2 Corinthians 6:2 Isaiah 49:8
- 2 Corinthians 6:15 Greek Beliar, a variant of Belial
- 2 Corinthians 6:16 Lev. 26:12; Jer. 32:38; Ezek. 37:27
- 2 Corinthians 6:17 Isaiah 52:11; Ezek. 20:34,41
- 2 Corinthians 6:18 2 Samuel 7:14; 7:8
by Icelandic Bible Society
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.