Add parallel Print Page Options

Đây là sứ điệp cho thành Ni-ni-ve [a]. Đây cũng là sách ghi lại sự hiện thấy của Na-hâm, quê ở Ên-cốt.

Chúa nổi giận cùng Ni-ni-ve

CHÚA là Thượng-Đế ganh tị, Ngài trừng phạt;
    CHÚA trừng phạt và đầy thịnh nộ.
Ngài trừng phạt những kẻ chống nghịch Ngài,
    và nổi giận cùng kẻ thù Ngài.
CHÚA rất chậm giận,
    quyền năng Ngài lớn lao.
CHÚA sẽ không để kẻ có tội
    thoát khỏi trừng phạt.
Nơi nào CHÚA đi,
    đều có gió lốc và giông bão,
còn các đám mây là bụi phủ dưới chân Ngài.
Ngài quở trách biển thì nó liền khô;
    Ngài khiến các sông ngòi khô cạn.
Các vùng Ba-san và Cạt-mên khô khan,
    các bông hoa của Li-băng khô héo.
Các núi rung chuyển trước mặt Ngài,
    còn các đồi tan chảy.
Khi Ngài ngự đến, thì đất rung chuyển;
Thế gian và mọi loài sống trong đó
    liền run sợ.
Khi CHÚA tức giận thì không ai sống nổi;
    chẳng ai sống sót qua cơn thịnh nộ Ngài.
Cơn giận Ngài trút ra như lửa;
    các tảng đá bị Ngài đập nát.

Chúa rất nhân từ,
    ra tay bảo bọc trong lúc khốn khó.
Ngài biết những ai tin cậy nơi Ngài.
Nhưng Ngài sẽ hoàn toàn tiêu diệt kẻ thù Ngài,
    như nước lụt tràn đến;
Ngài sẽ rượt theo kẻ thù
    cho đến khi giết được chúng.
Sao các ngươi lập mưu chống CHÚA?
    Ngài sẽ mang đến sự hủy diệt
để ngươi không còn gây rối nữa.
10 Chúng nó sẽ như gai gốc vướng víu
hay như kẻ say vì rượu mình uống;
    chúng sẽ cháy rụi nhanh chóng như cỏ khô.
11 Có kẻ đến từ Ni-ni-ve,
âm mưu ác nghịch lại CHÚA
    và xúi giục bậy bạ.

12 Vì thế nên CHÚA phán:
“Dù cho A-xy-ri hùng mạnh và đông dân,
    nó sẽ bị đánh bại và đến đường cùng.
Dù ta đã làm cho ngươi khốn khổ,
    hỡi Giu-đa, ta sẽ không còn làm ngươi khổ sở nữa.
13 Nay ta sẽ giải thoát ngươi
    khỏi vòng kiềm tỏa của chúng
và cắt đứt dây xích ngươi.”

14 Hỡi Ni-ni-ve,
CHÚA ra mệnh lệnh nầy cho ngươi:
    “Ngươi sẽ không còn con cháu
    để lưu danh nữa.
Ta sẽ tiêu diệt tượng chạm
    và các hình tượng bằng sắt
    ở trong đền thờ của các thần ngươi.
Ta sẽ đào mộ cho ngươi,
    vì ngươi gian ác [b].”

15 Kìa, hãy nhìn lên đồi,
    có kẻ đang báo tin mừng!
Nó loan tin hoà bình!
    Hỡi dân Giu-đa,
hãy kỷ niệm các lễ lộc ngươi,
    và dâng sinh tế
    mà ngươi đã hứa nguyện cho Thượng Đế.
Kẻ ác sẽ không còn đến tấn công ngươi nữa;
    vì chúng nó đã hoàn toàn bị tận diệt rồi.

Ni-ni-ve sẽ bị tiêu diệt

Hỡi Ni-ni-ve,
kẻ hủy diệt đang đến tấn công ngươi.
    Hãy đề phòng cẩn thận.
    Canh chừng đường cái.
Hãy sẵn sàng.
    Hãy dồn hết sức mạnh ngươi lại!
Những kẻ hủy diệt đã tiêu diệt dân của Thượng-Đế,
    phá hoại các dây nho họ,
nhưng CHÚA sẽ phục hồi niềm kiêu hãnh của Gia-cốp,
    giống như niềm kiêu hãnh của Ít-ra-en.

Các thuẫn của binh sĩ Ngài màu đỏ;
    đạo quân Ngài mặc đồng phục đỏ.
Các quân xa sáng loáng như lửa,
    chúng xếp hàng sẵn sàng lâm trận;
các con ngựa của chúng dậm chân sốt ruột.
Các quân xa phóng nhanh qua các đường phố
    chạy qua chạy lại trong khu công cộng.
Chúng giống như đuốc;
    lướt nhanh như chớp.

Các kẻ thù triệu tập các binh sĩ thiện chiến,
    nhưng chúng vấp ngã đang khi tiến quân.
Chúng chạy đến vách thành,
    và giàn các khiên chống lại cây đà tấn công.
Các cửa sông mở toang ra,
    và cung điện vua đã bị tiêu hủy.
Người ta loan báo rằng
    dân Ni-ni-ve sẽ bị bắt mang đi.
Các tớ gái rên rỉ như bồ câu,
    đấm ngực vì rầu rĩ.
Ni-ni-ve như cái hồ, nay đã cạn nước.
Dân chúng kêu,
    “Hãy dừng lại, đứng lại!”
    Nhưng không ai quay lại.
Hãy lấy bạc! Hãy cướp vàng!
    Của báu nhiều vô số,
    Hàng đống của cải đủ loại chồng chất.
10 Ni-ni-ve đã bị cướp bóc,
    tàn hại và tiêu diệt.
Dân chúng mất hết can đảm,
    các đầu gối đụng nhau.
Bụng thì đau,
    và mặt ai nấy đều tái xanh.

11 Hang sư tử đâu rồi?
    Sư tử đực và sư tử cái ở đó.
    Sư tử con không sợ.
12 Sư tử đực giết đủ mồi cho các sư tử con, và sư tử cái.
Nó kéo các con thú nó giết được vào đầy hang;
    nó chất đầy hang thịt nó đã hạ.
13 “Hỡi Ni-ni-ve, ta nghịch ngươi,”
    CHÚA Toàn-Năng phán.
“Ta sẽ thiêu đốt quân xa ngươi ra mây khói,
    và gươm sẽ giết các sư tử tơ của ngươi.
Ta sẽ ngăn không cho ngươi
    truy lùng kẻ khác trên đất,
và sẽ không còn ai nghe tiếng
    của sứ giả ngươi nữa.”

Khốn khó cho Ni-ni-ve

Khốn cho thành đã giết nhiều người.
    Nó đầy dẫy lời dối gạt
    và của cải cướp được từ các nước khác.
Lúc nào nó cũng giết người.
Hãy nghe tiếng roi quất vun vút của nó,
    và tiếng bánh xe chạy rầm rập.
Hãy nghe tiếng vó ngựa phi
    và tiếng quân xa nhún nhảy từng nhịp!
Ngựa đang phi nhanh,
    các lưỡi gươm sáng loáng,
    các lưỡi giáo bóng lộn!
Nhiều người ngã chết;
    Thây chất thành đống,
    đếm không hết.
Người ta đi đâu cũng vấp phải xác chết.
Thành phố đó như con điếm;
    thật hấp dẫn và ưa thích ma thuật.
Nó dùng thuật điếm đàng và bùa ếm của nó
    để bắt các dân làm nô lệ.

CHÚA Toàn Năng phán,
    “Hỡi Ni-ni-ve! Ta nghịch ngươi!”
“Ta sẽ vén áo [c] lên phủ mặt ngươi
    để cho các dân thấy sự trần truồng ngươi
    và các nước nhìn sự hổ nhục ngươi.
Ta sẽ ném rác vào mặt ngươi
    khiến ngươi thành trò hề.
Ta sẽ khiến mọi người chăm chăm nhìn ngươi.
Ai thấy ngươi cũng bỏ chạy và nói,
    ‘Ni-ni-ve điêu tàn rồi.
Ai mà than khóc cho nó?’
Hỡi Ni-ni-ve,
    ta tìm đâu ra người để an ủi ngươi?”

Ngươi chẳng khá gì hơn Thê-be [d],
    nó ngồi cạnh sông Nin,
    chung quanh có nước phủ.
Sông đó là hàng rào bảo vệ nó;
    nước là vách bao quanh nó.
Cút và Ai-cập đã ban cho nó sức mạnh vô song;
Dân Bút và Li-bi yểm trợ nó.
10 Nhưng Thê-be bị bắt cầm tù.
    Con cái nó bị đánh chết
    ở mỗi góc đường.
Người ta bắt thăm để lấy những kẻ chức tước của nó,
    và tất cả những lãnh tụ nó đều bị xiềng.

11 Hỡi Ni-ni-ve, ngươi cũng sẽ bị say rượu.
Ngươi sẽ trốn tránh;
    kiếm chỗ an toàn núp khỏi kẻ thù.
12 Tất cả những tuyến phòng thủ ngươi
    như cây vả đầy trái chín.
Khi rung cây, thì trái rơi vào miệng kẻ ăn.
13 Hãy nhìn các binh sĩ ngươi.
    Chúng nó toàn là đàn bà!
Các cổng của xứ ngươi mở toang
    đón tiếp quân thù;
    lửa đã thiêu đốt các thanh chận cổng.

14 Hãy trữ nước cho đủ
    trước khi cuộc chiến tranh dai dẳng bắt đầu.
Hãy củng cố tuyến phòng thủ!
    Hãy kiếm bùn, trộn đất sét, làm gạch!
15 Lửa sẽ thiêu đốt ngươi ở đó.
Gươm sẽ giết ngươi;
    như cào cào cắn phá mùa màng,
    chiến tranh sẽ hoàn toàn tiêu diệt ngươi.
Hãy gia tăng dân số như châu chấu;
    Hãy gia tăng dân số
    như cào cào hàng đàn hàng lũ!
16 Các lái buôn ngươi
    đông hơn sao trên trời,
nhưng chúng bóc lột đất đai
    và biến đi như cào cào.
17 Các lính canh ngươi như cào cào.
    Các sĩ quan ngươi như bầy châu chấu
    bám vào vách trong một ngày lạnh giá.
Khi mặt rời mọc lên chúng liền bay mất,
    chẳng ai biết chúng bay đi đâu.
18 Hỡi vua A-xy-ri,
    các quan cai trị ngươi đang mê ngủ;
    các kẻ chức tước ngươi đang nằm nghỉ.
Dân cư ngươi đang bị phân tán
    trên các núi,
Không ai mang họ trở về.
19 Không có gì chữa lành vết thương ngươi được;
    vết thương ngươi sẽ không bao giờ lành.
Ai nghe những chuyện ấy
    cũng sẽ sung sướng vỗ tay.
Vì ai nấy đều đã nếm
    sự tàn bạo vô song của ngươi.

Footnotes

  1. Na-hum 1:1 Ni-ni-ve Thủ đô của A-xy-ri. A-xy-ri tiêu hủy nước Ít-ra-en vào năm 722–721 trước Công nguyên.
  2. Na-hum 1:14 vì ngươi gian ác Hay “ngày tận cùng của ngươi sắp đến rồi.”
  3. Na-hum 3:5 vén áo Đây là một lối chơi chữ trong tiếng Hê-bơ-rơ. Cụm từ nầy cũng có nghĩa là “tiêu diệt một xứ và đày dân chúng sang các nước khác.”
  4. Na-hum 3:8 Thê-be Một thành phố lớn ở Ai-cập. Thành phố nầy bị quân A-xy-ri tiêu hủy vào năm 663 trước Công nguyên.

Đây là sứ điệp mà Ha-ba-cúc, nhà tiên tri nhận được.

Ha-ba-cúc than phiền

Lạy Chúa, tôi xin Ngài cứu giúp,
    đến khi nào Ngài mới đáp lời tôi?
Tôi kêu la cùng Ngài
    về những sự bạo ngược,
nhưng Ngài chẳng giải cứu chúng tôi!
Sao Ngài bắt tôi nhìn điều dữ
    và buộc tôi phải chứng kiến cảnh khốn khổ?
Người ta hủy phá mọi thứ
    và làm hại nhau trước mắt tôi;
    Họ cãi nhau và đánh nhau.
Cho nên những lời giáo huấn
    thật vô ích, công lý không bao giờ đến.
Kẻ ác thắng thế
    trong khi người nhân đức thất thế;
    các quan án không phân xử công bình nữa.

Chúa trả lời

“Hãy nhìn các dân!
    Hãy nhìn họ mà kinh ngạc và sửng sốt.
Trong đời ngươi ta sẽ làm một điều
    mà ngươi không tin nổi,
dù cho được nghe kể lại cũng vậy.
Ta sẽ dùng người Ba-by-lôn [a],
    những kẻ hung bạo và dã man
    tràn qua mặt đất,
    chiếm đoạt đất không thuộc về mình.
Chúng khiến kẻ khác hoảng sợ.
Chúng muốn làm gì thì làm,
    miễn có lợi cho chúng là được.
Ngựa của chúng phi nhanh hơn cọp beo,
    nguy hiểm hơn chó sói lúc chiều tà.
Các lính cỡi ngựa của chúng
    tấn công chớp nhoáng;
chúng đến từ nơi xa xăm.
Chúng tấn công chớp nhoáng,
    như chim ưng vồ mồi.
Chúng kéo nhau lại để đánh.
Không gì ngăn bước chúng được.
    Tù binh chúng nhiều như cát.
10 Chúng cười nhạo các vua,
    chế giễu các quan quyền.
Chúng xem thường các thành có vách kiên cố
    và đắp đất lên đến đỉnh vách
    để chiếm lấy các thành ấy.
11 Sau đó chúng bỏ đi như gió,
    tiến đến nơi khác gây thêm tội lỗi.
    Chúng chỉ thờ lạy sức mạnh của mình mà thôi.”

Ha-ba-cúc than phiền nữa

12 Lạy CHÚA, Ngài sống đời đời,
    lạy Thượng-Đế, Thượng-Đế chí thánh của tôi.
    Ngài sẽ không bao giờ chết [b].
Lạy CHÚA, Ngài đã chọn người Ba-by-lôn
    để trừng phạt các dân;
Lạy Khối Đá chúng tôi,
    Ngài dùng chúng để trừng phạt.
13 Mắt Chúa quá thánh khiết,
    không thể nhìn điều ác;
Ngài không chịu nổi
    khi thấy kẻ làm điều quấy.
Vậy sao Ngài để cho những điều ác đó xảy ra?
Sao Ngài im lặng
    khi kẻ ác ăn nuốt người tốt hơn chúng?

14 Ngài đối với con người như cá trong biển,
    như sinh vật giữa đại dương
    không có kẻ dẫn đầu.
15 Kẻ thù dùng móc lôi chúng vào,
    Nó bắt chúng trong lưới
    và kéo chúng vào trong lưới mình.
Vì thế nó sung sướng reo mừng.
16 Kẻ thù dâng sinh tế cho lưới nó
    và đốt hương thờ phụng nó,
    vì nhờ lưới mà đời nó sung túc
và hưởng cao lương mỹ vị.
17 Kẻ thù sẽ mãi thu của cải
    bằng lưới mình sao?
Nó sẽ tiếp tục tiêu diệt dân chúng
    mà không tỏ chút thương hại sao?

Tôi sẽ đứng chờ nơi vọng canh.
Trông đợi điều Ngài sẽ phán cùng tôi;
Tôi sẽ chờ xem Thượng-Đế trả lời tôi ra sao về lời than phiền của tôi.

Chúa trả lời

CHÚA đáp lời tôi như sau:
    “Hãy ghi lại dị tượng;
    viết rõ ràng trên bảng đá
    để cho ai đọc thì chạy đến báo cho kẻ khác.
Chưa đến thời kỳ mà sứ điệp ta được thành tựu,
    nhưng thời kỳ ấy cũng sắp đến rồi;
sứ điệp ta sắp thành tựu.
Trông có vẻ quá lâu,
    nhưng hãy kiên nhẫn chờ đợi,
    vì chắc chắn nó sẽ đến,
    không trì hoãn đâu.
Nó huênh hoang;
    ao ước của nó không chính đáng.
Nhưng người công chính sẽ sống bằng đức tin [c].

Như rượu có thể phỉnh con người,
    những kẻ tự phụ sẽ không sống lâu,
vì sự ao ước chúng nó như huyệt mả
    mong ước cái chết,
    và như thần chết tham lam.
Chúng thu gom các dân khác về cho mình
    và thu các nước khác về với mình.
Nhưng các dân nào
    đã bị người Ba-by-lôn làm hại
    sẽ cười chúng.
Họ sẽ chế giễu người Ba-by-lôn
    và bảo, ‘Khốn cho kẻ ăn cắp nhiều thứ
bắt người khác đóng góp cho mình
    để làm giàu,
Tình trạng nầy sẽ kéo dài bao lâu nữa?’

Một ngày nào đó các chủ nợ
    sẽ đứng lên nghịch ngươi.
Họ sẽ biết rõ đầu đuôi
    và sẽ khiến ngươi run sợ.
Họ sẽ chiếm đoạt hết tài sản ngươi.
Vì ngươi đã đánh cắp của nhiều dân,
    nên những kẻ còn sót lại
    sẽ chiếm của cải ngươi.
Vì ngươi đã giết hại nhiều người,
    tiêu hủy nhiều nước,
    đô thị và cư dân trong đó.
Khốn cho dân làm giàu bất chính,
    nghĩ rằng mình sẽ an toàn
    không gặp tai biến gì.
10 Vì ngươi đã âm mưu gian ác,
    làm những điều nhơ nhuốc,
    khiến cho gia đình ngươi xấu hổ về ngươi.
Cho nên chính ngươi sẽ mất mạng.
11 Các tảng đá trong vách thành
    sẽ kêu la nghịch ngươi,
thậm chí các cây đà đỡ trần nhà
    cũng nhìn nhận ngươi có tội.

12 Khốn cho dân giết người
    để xây thành, làm hại người khác
để xây thị trấn.
13 CHÚA Toàn Năng sẽ sai lửa xuống
    thiêu hủy những gì chúng xây nên;
những kỳ công chúng nó làm
    đều trở thành vô ích.
14 Rồi như nước bao phủ biển,
    dân chúng các nơi sẽ biết sự vinh hiển của Chúa.

15 Khốn cho kẻ phục rượu người láng giềng mình,
rót rượu từ trong bình ra cho họ uống
    cho đến khi họ say sưa
để nó nhìn sự trần truồng của họ.
16 Dân Ba-by-lôn các ngươi phải hổ nhục,
    không được tôn kính đâu.
Đến phiên các ngươi uống rượu
    té xuống đất như người say.
Ly thịnh nộ trên tay phải CHÚA
    đang đến trên ngươi.
Nầy quan trưởng gian ác, ngươi sẽ uống ly ấy,
    ngươi sẽ bị sỉ nhục chứ không được tôn kính đâu.
17 Ngươi đã làm hại lắm người trong Li-băng,
    nhưng nay đến phiên ngươi sẽ bị tổn hại.
Ngươi giết hại vô số súc vật nơi đó,
    nên bây giờ ngươi đâm ra sợ hãi
    vì điều mình làm cho xứ,
các đô thị, và dân sống trong đó.

Sứ điệp về thần tượng

18 Thần tượng thật vô ích
    vì do tay người làm ra;
    nó chỉ là bức tượng dạy điều dối trá.
Kẻ làm ra nó mong việc tay mình làm ra sẽ giúp mình.
Nhưng nó làm ra tượng không biết nói!
19 Khốn cho kẻ nói cùng tượng gỗ rằng,
    ‘Hãy sống dậy!’
Khốn cho kẻ bảo tượng đá trơ trơ rằng,
    ‘Hãy đứng lên!’
Tượng đó đâu có biết bảo ngươi làm gì.
    Nó chỉ là tượng bọc vàng thếp bạc;
    làm gì có sự sống.
20 CHÚA ngự trong đền thờ thánh Ngài;
    cả thế gian hãy im lặng trước mặt Ngài.”

Lời cầu nguyện của Ha-ba-cúc

Sau đây là lời cầu nguyện của Ha-ba-cúc theo điệu Si-ghi-ô-nốt [d].

Lạy CHÚA, tôi đã nghe uy danh Ngài;
    Tôi kinh ngạc về những điều Ngài làm.
Lạy CHÚA, xin hãy làm những việc lớn lao lần nữa trong đời chúng tôi;
Xin thực hiện những điều đó lần nữa
    trong đời chúng tôi.
Dù cho khi Ngài nổi giận,
    xin nhớ tỏ lòng nhân từ.

Thượng-Đế đến từ Thê-man;
    Đấng Thánh đến từ núi Pha-ran.
Vinh hiển Ngài bao trùm bầu trời,
    và tiếng ca ngợi Ngài phủ cả đất.
Ngài như ánh sáng chói lọi.
    Tay Ngài chiếu ra tia sáng,
    và Ngài giấu quyền lực mình trong đó.
Bệnh tật đi trước mặt Ngài,
    và đau ốm đi theo sau Ngài [e].
Ngài đứng và làm rung chuyển đất.
    Ngài nhìn thì các dân run sợ.
Các núi vốn vững bền từ lâu,
    bỗng nhiên tan vỡ;
Các đồi xưa sụp đổ,
    vì Thượng Đế làm điều ấy.

Tôi thấy các lều của người Cút
    đang gặp khốn khó
    và lều của người Mi-đi-an run rẩy.
Lạy CHÚA, Ngài nổi giận cùng sông ngòi
    hay nổi giận cùng suối nước?
Có phải Ngài nổi thịnh nộ cùng biển cả
    khi Ngài cỡi ngựa và quân xa đi đến chiến thắng chăng?
Ngài lấy cung ra khỏi bao
    và bảo mang thật nhiều mũi tên đến cho Ngài. Xê-la
Ngài dùng sông chia đất ra.
10 Các núi trông thấy Ngài liền run sợ.
    Dòng nước ào ào chảy.
Biển gầm thét ồn ào,
    và dợn sóng lên cao.
11 Mặt trời và mặt trăng
    đứng yên trong bầu trời;
chúng dừng lại khi nhìn lằn chớp của Ngài xẹt ngang.
Lằn chớp ấy như mũi tên và lưỡi giáo Ngài
    bắn qua bầu trời.
12 Ngài dẫm qua đất trong cơn giận mình;
    Ngài trừng phạt các dân trong cơn thịnh nộ.
13 Chúa bước ra để giải cứu dân Ngài,
    để cứu kẻ được Ngài chọn [f].
Ngài chà đạp lãnh tụ của những kẻ ác
    và cướp hết những gì nó có,
    từ đầu đến chân. Xê-la

14 Ngài dùng gươm của chính kẻ thù
    mà đâm kẻ chỉ huy quân đội chúng.
Binh sĩ nó túa ra như vũ bão
    để phân tán chúng tôi.
Chúng hớn hở khi bóc lột người nghèo
    một cách kín đáo.
15 Nhưng lạy CHÚA,
Ngài bước qua biển cùng với ngựa của Ngài,
    quấy động các dòng cuồng lưu.
16 Tôi nghe những điều ấy,
    lòng tôi liền run rẩy;
    môi tôi run khi tôi nghe tiếng.
Xương cốt tôi bủn rủn,
    chân tôi run.
Nhưng tôi sẽ kiên nhẫn chờ đợi
    ngày thảm họa xảy đến
    cho kẻ tấn công chúng tôi.

Hãy luôn vui mừng trong Chúa

17 Cây vả sẽ không ra trái,
    sẽ không còn trái trên dây nho.
Cây ô liu không mọc nữa,
    ruộng nương không sinh sản.
Sẽ không còn chiên trong ràn
    hay gia súc trong chuồng.
18 Nhưng tôi sẽ vẫn vui mừng trong CHÚA;
    Tôi sẽ hớn hở trong Thượng-Đế
    là Đấng Cứu Rỗi tôi.
19 Thượng-Đế, CHÚA tôi, ban sức mạnh của tôi.
Ngài khiến tôi chạy nhanh như nai.
    Ngài dẫn tôi an toàn trên các ngọn núi.

Soạn cho nhạc trưởng để dùng với nhạc khí bằng dây của tôi.

Footnotes

  1. Ha-ba-cúc 1:6 người Ba-by-lôn Nguyên văn, “người Canh-đê,” một chi tộc A-ram chiếm quyền ở Ba-by-lôn. Vua Nê-bu-cát-nết-xa xuất thân từ chi tộc nầy.
  2. Ha-ba-cúc 1:12 Ngài sẽ không bao giờ chết Hay “Lạy CHÚA, Ngài là Thượng Đế tôi cho đến đời đời! Chúng tôi sẽ không bao giờ chết.”
  3. Ha-ba-cúc 2:4 Nhưng người công chính … đức tin Câu nầy có thể dịch “Nhưng những ai làm vừa lòng Thượng Đế sẽ sống bằng niềm tin của mình,” hoặc “Người công chính sẽ sống bằng tính cách đáng tin của sứ điệp ấy.”
  4. Ha-ba-cúc 3:1 điệu Si-ghi-ô-nốt Một điệu hay một loại nhạc đặc biệt.
  5. Ha-ba-cúc 3:5 Bệnh tật … sau Ngài Đây có thể ám chỉ những bệnh tật hay thiên sứ tàn sát các con đầu lòng người Ai-cập khi Thượng Đế giải thoát dân Ít-ra-en ra khỏi ách nô lệ của Ai-cập.
  6. Ha-ba-cúc 3:13 chọn Nguyên văn, “xức dầu.”