Lê-vi 24-25
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Luật lệ về Chân Đèn và Bánh Thánh
24 Chúa phán cùng Mô-se, 2 “Hãy bảo dân Ít-ra-en mang dầu ô-liu tinh khiết mới ép đến. Dầu đó sẽ dùng thắp các đèn để đèn luôn luôn sáng không bao giờ tắt. 3 A-rôn sẽ giữ đèn cháy sáng luôn trong Lều Họp từ chiều tối đến sáng hôm sau, trước mặt Chúa; đèn đó ở trước màn của Rương Giao Ước. Luật lệ nầy sẽ bắt đầu từ nay về sau. 4 A-rôn phải giữ cho đèn cháy luôn trên chân đèn bằng vàng ròng trước mặt Chúa.
5 Hãy lấy bột mịn làm mười hai ổ bánh mì, mỗi ổ dùng bốn lít [a] bột. 6 Xếp các ổ bánh thành hai dãy trên bàn cẩn vàng trước mặt Chúa, mỗi hàng sáu ổ. 7 Kế bên mỗi hàng, xếp hai dãy trầm hương nguyên chất để làm phần kỷ niệm, tượng trưng cho các ổ bánh. Đây là của lễ dâng lên cho Chúa. 8 Mỗi ngày Sa-bát, A-rôn sẽ thay mặt dân Ít-ra-en, bày bánh ra theo thứ tự như thế trước mặt Chúa, dùng làm giao ước đời đời. 9 Các bánh đó sẽ thuộc về A-rôn và các con trai người. Họ sẽ ăn bánh trong nơi thánh vì đó là phần rất thánh trong của lễ dâng lên cho Chúa. Bánh đó là phần vĩnh viễn thuộc về họ.”
Người nguyền rủa Chúa
10 Có một cậu trai, mà mẹ là người Ít-ra-en cha là người Ai-cập, cùng đi chung với dân Ít-ra-en. Người đó đánh nhau với một người Ít-ra-en khác trong doanh trại. 11 Cậu nầy bắt đầu chửi rủa và nói phạm đến Chúa, nên dân chúng bắt giải nó đến trước Mô-se. Mẹ nó tên Sê-lô-mít, con gái Đép-ri thuộc gia tộc Đan. 12 Dân chúng bắt giữ nó trong khi chờ đợi lệnh của Chúa tỏ ra cho họ.
13 Chúa phán cùng Mô-se rằng, 14 “Hãy bắt người đã nguyền rủa ta, mang ra ngoài doanh trại. Sau đó ai trong dân chúng đã nghe nó nguyền rủa sẽ đặt tay trên đầu [b] nó, rồi toàn dân sẽ ném đá cho nó chết. 15 Hãy dặn dân Ít-ra-en như sau: Nếu ai nguyền rủa Chúa sẽ mắc tội. 16 Ai nói phạm đến Chúa sẽ bị xử tử; dân chúng phải ném đá cho nó chết. Các ngoại kiều cũng phải bị trừng phạt giống như những người sinh trưởng trong dân Ít-ra-en; nếu nói phạm đến Chúa phải bị xử tử.
17 Ai giết người sẽ bị xử tử. 18 Ai giết một con vật thuộc về người khác phải đền con vật lại cho người ấy.
19 Ai gây thương tích cho người láng giềng phải bị thương tích trở lại: 20 Xương gãy đền xương gãy, mắt đền mắt, răng đền răng. Ai làm người khác bị thương tích phải bị gây thương tích giống như vậy để đền bù. 21 Ai giết súc vật của người khác phải đền con vật cho người đó. Nhưng ai giết người phải bị xử tử.
22 Luật lệ nầy áp dụng cho ngoại kiều cũng như cho các công dân của xứ các ngươi. Ta là Chúa và là Thượng Đế ngươi.”
23 Sau khi Mô-se căn dặn dân chúng như thế thì họ bắt người đã nguyền rủa Chúa ra ngoài doanh trại ném đá giết chết. Vậy dân Ít-ra-en làm y theo lời Chúa căn dặn Mô-se.
Thời gian cho đất nghỉ ngơi
25 Chúa phán cùng Mô-se trên núi Si-nai, 2 “Hãy bảo dân Ít-ra-en như sau: Khi các ngươi vào nhận đất mà ta ban cho, thì mỗi bảy năm hãy để đất nghỉ ngơi làm năm Sa-bát cho Chúa. 3 Các ngươi có thể gieo giống và trồng trọt trong sáu năm, tỉa vườn nho trong sáu năm và hưởng hoa lợi. 4 Nhưng đến năm thứ bảy, ngươi phải để đất nghỉ. Đó là thời kỳ đặc biệt các ngươi tôn kính Chúa. Ngươi không được gieo giống trong ruộng hay tỉa sửa vườn nho ngươi. 5 Ngươi không được gặt hái hoa lợi sinh ra tự nhiên sau mùa gặt hoặc hái nho trên cây chưa tỉa. Đất phải được nghỉ trong một năm.
6 Ngươi có thể ăn những gì đất sinh sản tự nhiên trong năm đất nghỉ. Hoa lợi sẽ làm thức ăn cho tôi trai tớ gái ngươi, cho những người làm công của ngươi và cho những ngoại kiều sống trong xứ ngươi. 7 Hoa lợi đó cũng sẽ dùng làm thức ăn cho gia súc và các muông thú trong xứ ngươi. Bất cứ thứ gì đất sinh sản ra các ngươi có thể ăn.
Năm Hoan hỉ
8 Tính bảy lần bảy năm tức bốn mươi chín năm. Sau đó đất sẽ nghỉ trong năm kế tiếp. 9 Trong ngày Thanh Tẩy, ngươi phải thổi kèn làm bằng sừng chiên đực; đó là ngày mười tháng bảy. Ngươi phải thổi kèn khắp xứ. 10 Năm thứ năm mươi sẽ là một năm đặc biệt. Hãy loan báo trả tự do cho tất cả mọi người sống trong xứ ngươi. Năm đó gọi là năm Hoan hỉ. Mỗi người trong các ngươi sẽ trở về với sản nghiệp mình, với gia đình hay họ hàng mình. 11 Năm thứ năm mươi sẽ làm một năm kỷ niệm đặc biệt [c] cho các ngươi. Đừng gieo giống hay gặt hái mùa màng sinh sản tự nhiên hay hái trái nho mọc tư nhiên trên các dây nho chưa tỉa. 12 Đó là năm Hoan hỉ; thời kỳ thánh cho các ngươi. Ngươi chỉ được phép ăn thổ sản mọc tự nhiên trong đồng ruộng. 13 Vào năm Hoan hỉ mỗi người trong các ngươi sẽ trở về với sản nghiệp mình.
14 Khi ngươi bán đất cho người láng giềng hoặc mua đất của láng giềng thì đừng lường gạt nhau. 15 Nếu ngươi mua đất của láng giềng thì phải tính số năm kể từ năm Hoan hỉ chót và dùng số đó để định giá cho đúng. Nếu láng giềng bán đất cho ngươi thì cũng phải tính số năm còn lại có thể gặt hái rồi dùng số đó để định giá cho đúng. 16 Nếu số năm còn lại nhiều thì giá sẽ cao. Nhưng nếu chỉ còn một vài năm giá sẽ hạ vì láng giềng chỉ bán cho ngươi có một vài vụ gặt thôi. 17 Các ngươi không nên lường gạt lẫn nhau nhưng phải tôn kính Thượng Đế. Ta là Chúa và Thượng Đế ngươi.
18 Hãy ghi nhớ và tuân giữ mọi luật lệ và qui tắc của ta để các ngươi sống bình yên trong xứ. 19 Đất sẽ sinh sản hoa lợi tốt cho ngươi, ngươi sẽ ăn uống no nê và sống bình an trong xứ.
20 Nhưng các ngươi có thể hỏi, ‘Nếu chúng tôi không gieo giống hay gặt hái thì lấy gì mà ăn trong năm thứ bảy?’ 21 Ta sẽ ban phước lớn trong năm thứ sáu, đất sẽ sinh sản đủ hoa lợi bằng ba năm. 22 Nên khi ngươi trồng trọt trong năm thứ tám, ngươi sẽ vẫn còn ăn thổ sản của các năm trước; ngươi sẽ vẫn ăn thổ sản cũ cho đến mùa gặt của năm thứ chín.
Luật về tài sản
23 Thật ra, đất thuộc về ta, cho nên các ngươi không thể bán đất vĩnh viễn được. Ngươi chỉ là ngoại kiều và lữ khách tạm cư trên đất của ta thôi. 24 Dân chúng có thể bán đất, nhưng phải làm sao cho gia đình người bán có thể chuộc lại được. 25 Nếu một công dân trong xứ ngươi quá nghèo khổ buộc phải bán đất, thì một thân nhân gần có thể chuộc lại. 26 Nếu không có thân nhân gần chuộc lại đất hoặc nếu người bán có đủ tiền để chuộc lại, 27 thì phải tính số năm kể từ ngày bán. Số năm đó sẽ được dùng để tính cho nguyên chủ phải trả bao nhiêu cho người mua. Sau đó đất sẽ trở về nguyên chủ. 28 Nhưng nếu không có đủ tiền để chuộc lại thì người mua sẽ giữ đất đó cho đến năm Hoan hỉ. Trong khi kỷ niệm năm ấy, đất sẽ trở về với gia đình nguyên chủ.
29 Nếu ai bán nhà trong một thành phố có thành bao quanh, thì người bán có trọn một năm để chuộc lại. 30 Nhưng nếu cả năm mà người bán không chuộc lại căn nhà thì tài sản đó sẽ thuộc về người mua và các con trai nối dòng của người. Căn nhà đó sẽ không trở về nguyên chủ dù cho đến năm Hoan hỉ cũng vậy. 31 Nhưng nhà cửa trong các thị trấn nhỏ không có thành bao quanh thì cũng giống như đồng ruộng, các tài sản đó có thể chuộc lại và phải trở về nguyên chủ trong năm Hoan hỉ.
32 Người Lê-vi bao giờ cũng có thể chuộc lại các nhà cửa trong những thành thuộc về họ. 33 Nếu ai mua nhà của người Lê-vi, thì nhà nào nằm trong thành thuộc về người Lê-vi sẽ trở về với họ trong năm Hoan hỉ. Vì những nhà trong thành của người Lê-vi thì thuộc về người Lê-vi. Dân Ít-ra-en đã cấp các thành đó cho họ. 34 Ngoài ra các đồng ruộng và đồng cỏ quanh các thành của người Lê-vi không được phép bán, vì các ruộng nương đó thuộc về người Lê-vi đời đời.
Luật về chủ nô lệ
35 Nếu ai trong các ngươi quá nghèo khổ không đủ sống, thì hãy giúp đỡ người để sống giữa các ngươi như giúp người khách lạ hay ngoại kiều. 36 Đừng tính tiền lời khi cho người vay, nhưng hãy tôn kính Chúa; hãy để các người nghèo khổ sống giữa các ngươi. 37 Đừng cho người vay để lấy tiền lời cũng đừng kiếm lời khi bán thức ăn cho người đó. 38 Ta là Chúa và Thượng Đế của ngươi, Đấng đã đem ngươi ra khỏi xứ Ai-cập để ban xứ Ca-na-an cho ngươi và để làm Thượng Đế ngươi.
39 Nếu ai trong xứ quá nghèo khổ phải bán thân làm nô lệ cho ngươi thì chớ bắt người làm việc như nô lệ. 40 Người phải được đối xử như người làm thuê và là khách ở trong nhà ngươi cho đến năm Hoan hỉ. 41 Sau đó người sẽ ra khỏi nhà ngươi, mang theo con cái để trở về với gia tộc và đất ruộng của tổ tiên mình. 42 Luật nầy qui định như thế, vì toàn dân Ít-ra-en là tôi tớ của ta. Chính ta đã giải thoát họ khỏi ách nô lệ trong xứ Ai-cập, nên họ không thể lại làm nô lệ lần nữa. 43 Ngươi không nên ngược đãi người, nhưng phải kính trọng Thượng Đế ngươi.
44 Ngươi phải tìm nô lệ nam hay nữ từ ở các dân tộc xung quanh ngươi. Hãy mua nô lệ từ các dân đó. 45 Ngoài ra các ngươi cũng có thể mua các trẻ con của các gia đình ngoại kiều, sống giữa các ngươi, để làm nô lệ. Các trẻ con nô lệ nầy sẽ thuộc về các ngươi. 46 Các ngươi cũng có thể giao chúng cho con cái mình sau khi các ngươi qua đời; các ngươi có thể bắt chúng làm nô lê đời đời. Nhưng các ngươi không được ngược đãi đồng bào mình là dân Ít-ra-en.
47 Giả sử có một ngoại kiều hay khách sống giữa các ngươi trở nên giàu có. Nếu một đồng bào ngươi nghèo khổ đến nỗi phải bán mình làm nô lệ cho ngoại kiều sống giữa các ngươi, hay cho một thân nhân nào trong gia đình ngoại kiều, 48 thì người nghèo khổ đó có quyền được chuộc lại và được tự do. Một trong các thân nhân sau đây có thể chuộc người lại: 49 chú, cậu, con của chú hay cậu hoặc bất cứ thân nhân nào gần đều có thể chuộc người lại. Hoặc nếu người có đủ tiền thì chính người có thể tự chuộc mình.
50 Người và thân nhân chuộc người phải tính thời gian từ lúc bán mình cho đến năm Hoan hỉ kế tiếp. Giá để phóng thích người phải dựa trên giá trả cho một người làm thuê trong cùng thời gian ấy. 51 Nếu số năm còn lại tính đến năm Hoan hỉ khá nhiều thì người phải trả lại một giá khá cao. 52 Nhưng nếu chỉ còn vài năm là đến năm Hoan hỉ thì chỉ phải trả giá hạ. 53 Tuy nhiên nếu người ở như kẻ làm thuê cho ngoại kiều từng năm một, thì đừng để ngoại kiều ngược đãi người.
54 Dù không có ai chuộc người lại, nhưng đến năm Hoan hỉ, người và con cái người phải được trả tự do. 55 Luật ta định như thế, vì tất cả dân Ít-ra-en đều là tôi tớ ta, là những người ta đã mua chuộc ra khỏi Ai-cập. Ta là Chúa và Thượng Đế ngươi.”
Footnotes
- Lê-vi 24:5 bốn lít Nguyên văn, “hai phần mười ê-pha” hay 16 cốc.
- Lê-vi 24:14 đặt tay trên đầu Chứng tỏ mọi người đồng lòng trừng phạt kẻ ấy.
- Lê-vi 25:11 kỷ niệm đặc biệt Nguyên văn, “năm Hoan hỉ.” Xem “Hoan hỉ” trong phần Giải Thích Từ Ngữ.
Leviticus 24-25
New International Version
Olive Oil and Bread Set Before the Lord(A)
24 The Lord said to Moses, 2 “Command the Israelites to bring you clear oil of pressed olives for the light so that the lamps may be kept burning continually. 3 Outside the curtain that shields the ark of the covenant law in the tent of meeting, Aaron is to tend the lamps before the Lord from evening till morning, continually. This is to be a lasting ordinance(B) for the generations to come. 4 The lamps on the pure gold lampstand(C) before the Lord must be tended continually.
5 “Take the finest flour and bake twelve loaves of bread,(D) using two-tenths of an ephah[a](E) for each loaf. 6 Arrange them in two stacks, six in each stack, on the table of pure gold(F) before the Lord. 7 By each stack put some pure incense(G) as a memorial[b] portion(H) to represent the bread and to be a food offering presented to the Lord. 8 This bread is to be set out before the Lord regularly,(I) Sabbath after Sabbath,(J) on behalf of the Israelites, as a lasting covenant. 9 It belongs to Aaron and his sons,(K) who are to eat it in the sanctuary area,(L) because it is a most holy(M) part of their perpetual share of the food offerings presented to the Lord.”
A Blasphemer Put to Death
10 Now the son of an Israelite mother and an Egyptian father went out among the Israelites, and a fight broke out in the camp between him and an Israelite. 11 The son of the Israelite woman blasphemed the Name(N) with a curse;(O) so they brought him to Moses.(P) (His mother’s name was Shelomith, the daughter of Dibri the Danite.)(Q) 12 They put him in custody until the will of the Lord should be made clear to them.(R)
13 Then the Lord said to Moses: 14 “Take the blasphemer outside the camp. All those who heard him are to lay their hands on his head, and the entire assembly is to stone him.(S) 15 Say to the Israelites: ‘Anyone who curses their God(T) will be held responsible;(U) 16 anyone who blasphemes(V) the name of the Lord is to be put to death.(W) The entire assembly must stone them. Whether foreigner or native-born, when they blaspheme the Name they are to be put to death.
17 “‘Anyone who takes the life of a human being is to be put to death.(X) 18 Anyone who takes the life of someone’s animal must make restitution(Y)—life for life. 19 Anyone who injures their neighbor is to be injured in the same manner: 20 fracture for fracture, eye for eye, tooth for tooth.(Z) The one who has inflicted the injury must suffer the same injury. 21 Whoever kills an animal must make restitution,(AA) but whoever kills a human being is to be put to death.(AB) 22 You are to have the same law for the foreigner(AC) and the native-born.(AD) I am the Lord your God.’”
23 Then Moses spoke to the Israelites, and they took the blasphemer outside the camp and stoned him.(AE) The Israelites did as the Lord commanded Moses.
The Sabbath Year
25 The Lord said to Moses at Mount Sinai,(AF) 2 “Speak to the Israelites and say to them: ‘When you enter the land I am going to give you, the land itself must observe a sabbath to the Lord. 3 For six years sow your fields, and for six years prune your vineyards and gather their crops.(AG) 4 But in the seventh year the land is to have a year of sabbath rest,(AH) a sabbath to the Lord. Do not sow your fields or prune your vineyards.(AI) 5 Do not reap what grows of itself(AJ) or harvest the grapes(AK) of your untended vines.(AL) The land is to have a year of rest. 6 Whatever the land yields during the sabbath year(AM) will be food for you—for yourself, your male and female servants, and the hired worker and temporary resident who live among you, 7 as well as for your livestock and the wild animals(AN) in your land. Whatever the land produces may be eaten.
The Year of Jubilee(AO)(AP)
8 “‘Count off seven sabbath years—seven times seven years—so that the seven sabbath years amount to a period of forty-nine years. 9 Then have the trumpet(AQ) sounded everywhere on the tenth day of the seventh month;(AR) on the Day of Atonement(AS) sound the trumpet throughout your land. 10 Consecrate the fiftieth year and proclaim liberty(AT) throughout the land to all its inhabitants. It shall be a jubilee(AU) for you; each of you is to return to your family property(AV) and to your own clan. 11 The fiftieth year shall be a jubilee(AW) for you; do not sow and do not reap what grows of itself or harvest the untended vines.(AX) 12 For it is a jubilee and is to be holy for you; eat only what is taken directly from the fields.
13 “‘In this Year of Jubilee(AY) everyone is to return to their own property.
14 “‘If you sell land to any of your own people or buy land from them, do not take advantage of each other.(AZ) 15 You are to buy from your own people on the basis of the number of years(BA) since the Jubilee. And they are to sell to you on the basis of the number of years left for harvesting crops. 16 When the years are many, you are to increase the price, and when the years are few, you are to decrease the price,(BB) because what is really being sold to you is the number of crops. 17 Do not take advantage of each other,(BC) but fear your God.(BD) I am the Lord your God.(BE)
18 “‘Follow my decrees and be careful to obey my laws,(BF) and you will live safely in the land.(BG) 19 Then the land will yield its fruit,(BH) and you will eat your fill and live there in safety.(BI) 20 You may ask, “What will we eat in the seventh year(BJ) if we do not plant or harvest our crops?” 21 I will send you such a blessing(BK) in the sixth year that the land will yield enough for three years.(BL) 22 While you plant during the eighth year, you will eat from the old crop and will continue to eat from it until the harvest of the ninth year comes in.(BM)
23 “‘The land(BN) must not be sold permanently, because the land is mine(BO) and you reside in my land as foreigners(BP) and strangers. 24 Throughout the land that you hold as a possession, you must provide for the redemption(BQ) of the land.
25 “‘If one of your fellow Israelites becomes poor and sells some of their property, their nearest relative(BR) is to come and redeem(BS) what they have sold. 26 If, however, there is no one to redeem it for them but later on they prosper(BT) and acquire sufficient means to redeem it themselves, 27 they are to determine the value for the years(BU) since they sold it and refund the balance to the one to whom they sold it; they can then go back to their own property.(BV) 28 But if they do not acquire the means to repay, what was sold will remain in the possession of the buyer until the Year of Jubilee. It will be returned(BW) in the Jubilee, and they can then go back to their property.(BX)
29 “‘Anyone who sells a house in a walled city retains the right of redemption a full year after its sale. During that time the seller may redeem it. 30 If it is not redeemed before a full year has passed, the house in the walled city shall belong permanently to the buyer and the buyer’s descendants. It is not to be returned in the Jubilee. 31 But houses in villages without walls around them are to be considered as belonging to the open country. They can be redeemed, and they are to be returned in the Jubilee.
32 “‘The Levites always have the right to redeem their houses in the Levitical towns,(BY) which they possess. 33 So the property of the Levites is redeemable—that is, a house sold in any town they hold—and is to be returned in the Jubilee, because the houses in the towns of the Levites are their property among the Israelites. 34 But the pastureland belonging to their towns must not be sold; it is their permanent possession.(BZ)
35 “‘If any of your fellow Israelites become poor(CA) and are unable to support themselves among you, help them(CB) as you would a foreigner and stranger, so they can continue to live among you. 36 Do not take interest(CC) or any profit from them, but fear your God,(CD) so that they may continue to live among you. 37 You must not lend them money at interest(CE) or sell them food at a profit. 38 I am the Lord your God, who brought you out of Egypt to give you the land of Canaan(CF) and to be your God.(CG)
39 “‘If any of your fellow Israelites become poor and sell themselves to you, do not make them work as slaves.(CH) 40 They are to be treated as hired workers(CI) or temporary residents among you; they are to work for you until the Year of Jubilee. 41 Then they and their children are to be released, and they will go back to their own clans and to the property(CJ) of their ancestors.(CK) 42 Because the Israelites are my servants, whom I brought out of Egypt,(CL) they must not be sold as slaves. 43 Do not rule over them ruthlessly,(CM) but fear your God.(CN)
44 “‘Your male and female slaves are to come from the nations around you; from them you may buy slaves. 45 You may also buy some of the temporary residents living among you and members of their clans born in your country, and they will become your property. 46 You can bequeath them to your children as inherited property and can make them slaves for life, but you must not rule over your fellow Israelites ruthlessly.
47 “‘If a foreigner residing among you becomes rich and any of your fellow Israelites become poor and sell themselves(CO) to the foreigner or to a member of the foreigner’s clan, 48 they retain the right of redemption(CP) after they have sold themselves. One of their relatives(CQ) may redeem them: 49 An uncle or a cousin or any blood relative in their clan may redeem them. Or if they prosper,(CR) they may redeem themselves. 50 They and their buyer are to count the time from the year they sold themselves up to the Year of Jubilee.(CS) The price for their release is to be based on the rate paid to a hired worker(CT) for that number of years. 51 If many years remain, they must pay for their redemption a larger share of the price paid for them. 52 If only a few years remain until the Year of Jubilee, they are to compute that and pay for their redemption accordingly.(CU) 53 They are to be treated as workers hired from year to year; you must see to it that those to whom they owe service do not rule over them ruthlessly.(CV)
54 “‘Even if someone is not redeemed in any of these ways, they and their children are to be released in the Year of Jubilee, 55 for the Israelites belong to me as servants. They are my servants, whom I brought out of Egypt.(CW) I am the Lord your God.(CX)
Footnotes
- Leviticus 24:5 That is, probably about 7 pounds or about 3.2 kilograms
- Leviticus 24:7 Or representative
© 2010 Bible League International
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.