Font Size
Þriðja bók Móse 24-25
Icelandic Bible
Þriðja bók Móse 24-25
Icelandic Bible
24 Drottinn talaði við Móse og sagði:
2 "Bjóð þú Ísraelsmönnum að færa þér tæra olíu af steyttum olífuberjum til ljósastikunnar, svo að lampar verði ávallt settir upp.
3 Fyrir utan fortjald sáttmálsins í samfundatjaldinu skal Aron tilreiða þá frá kveldi til morguns frammi fyrir Drottni stöðuglega. Það er ævarandi lögmál fyrir yður frá kyni til kyns.
4 Hann skal raða lömpunum á gull-ljósastikuna frammi fyrir Drottni stöðuglega.
5 Þú skalt taka fínt mjöl og baka úr því tólf kökur. Skulu vera tveir tíundupartar úr efu í hverri köku.
6 Og þú skalt leggja þær í tvær raðir, sex í hvora röð, á gullborðið frammi fyrir Drottni.
7 Og þú skalt láta hjá hvorri röð hreina reykelsiskvoðu, og skal hún vera sem ilmhluti af brauðinu, eldfórn Drottni til handa.
8 Á hverjum hvíldardegi skal hann raða þessu frammi fyrir Drottni stöðuglega. Er það ævinlegur sáttmáli af hálfu Ísraelsmanna.
9 Skal Aron og synir hans fá það og eta það á helgum stað, því að það heyrir honum sem háhelgur hluti af eldfórnum Drottins eftir ævinlegu lögmáli."
10 Sonur ísraelskrar konu gekk út meðal Ísraelsmanna, en faðir hans var egypskur. Lenti þá sonur ísraelsku konunnar í deilu við ísraelskan mann í herbúðunum.
11 Og sonur ísraelsku konunnar lastmælti nafninu og formælti. Þeir leiddu hann fyrir Móse. En móðir hans hét Selómít Díbrísdóttir, af ættkvísl Dans.
12 Og þeir settu hann í varðhald, til þess að þeim kæmi úrskurður fyrir munn Drottins.
13 Og Drottinn talaði við Móse og sagði:
14 "Leið þú lastmælandann út fyrir herbúðirnar, og allir þeir, er heyrt hafa, skulu leggja hendur sínar á höfuð honum, og því næst skal allur söfnuðurinn grýta hann.
15 Og þú skalt tala við Ísraelsmenn og segja: ,Hver sá, er formælir Guði sínum, bakar sér synd.
16 Og sá er lastmælir nafni Drottins, skal líflátinn verða. Allur söfnuðurinn skal vægðarlaust grýta hann. Hvort heldur er útlendur maður eða innborinn, lastmæli hann nafninu, skal hann líflátinn.
17 Og ljósti einhver mann til bana, skal hann líflátinn verða.
18 Og sá, er lýstur skepnu til bana, skal bæta hana, líf fyrir líf.
19 Og veiti maður náunga sínum áverka, þá skal honum gjört hið sama, sem hann hefir gjört:
20 Beinbrot fyrir beinbrot, auga fyrir auga, tönn fyrir tönn, hinn sami áverki, er hann hefir veitt öðrum, skal honum veittur.
21 Og sá, er lýstur skepnu til bana, skal bæta hana, en sá, er lýstur mann til bana, skal líflátinn.
22 Þér skuluð hafa ein lög, hvort heldur útlendur maður eða innborinn á í hlut, því að ég er Drottinn, Guð yðar."`
23 Og Móse talaði við Ísraelsmenn, og þeir leiddu lastmælandann út fyrir herbúðirnar og lömdu hann grjóti. Og Ísraelsmenn gjörðu svo sem Drottinn hafði boðið Móse.
25 Drottinn talaði við Móse á Sínaífjalli og sagði:
2 "Tala þú til Ísraelsmanna og seg við þá: Þegar þér komið í land það, sem ég mun gefa yður, þá skal landið halda Drottni hvíld.
3 Sex ár skalt þú sá akur þinn og sex ár skalt þú sniðla víngarð þinn og safna gróðrinum.
4 En sjöunda árið skal vera helgihvíld fyrir landið, hvíldartími Drottni til handa. Akur þinn skalt þú ekki sá og víngarð þinn skalt þú ekki sniðla.
5 Korn það, er vex sjálfsáið eftir uppskeru þína, skalt þú eigi skera, og vínber óskorins vínviðar þíns skalt þú eigi lesa. Það skal vera hvíldarár fyrir landið.
6 Gróður landsins um hvíldartímann skal vera yður til fæðu, þér, þræli þínum og ambátt, kaupamanni þínum og útlendum búanda, er hjá þér dvelja.
7 Og fénaði þínum og villidýrunum, sem í landi þínu eru, skal allur gróður þess vera til fæðu.
8 Þú skalt telja sjö hvíldarár, sjö ár sjö sinnum, svo að tími þeirra sjö hvíldarára verði fjörutíu og níu ár.
9 Og þá skaltu í sjöunda mánuðinum, tíunda dag mánaðarins, láta hvellilúðurinn gjalla. Friðþægingardaginn skuluð þér láta lúðurinn gjalla um gjörvallt land yðar,
10 og helga þannig hið fimmtugasta árið og boða frelsi í landinu fyrir alla íbúa þess. Það skal vera yður fagnaðarár. Þá skuluð þér hverfa aftur hver og einn til óðals síns, og þá skuluð þér hverfa aftur hver og einn til ættar sinnar.
11 Fagnaðarár skal fimmtugasta árið vera yður. Þér skuluð eigi sá og eigi uppskera það, sem vex sjálfsáið það ár, né heldur skuluð þér þá lesa vínber af óskornum vínviðum.
12 Því að það er fagnaðarár. Það sé yður heilagt. Skuluð þér eta af jörðinni það er á henni sprettur.
13 Á þessu fagnaðarári skuluð þér hverfa aftur hver og einn til óðals síns.
14 Þá er þú selur náunga þínum eitthvað eða þú kaupir eitthvað af náunga þínum, þá skuluð þér eigi sýna hver öðrum ójöfnuð.
15 Eftir því, hve mörg ár eru liðin frá fagnaðarári, skalt þú kaupa af náunga þínum, eftir því, hve uppskeruárin eru mörg, skal hann selja þér.
16 Því fleiri sem árin eru, því hærra skalt þú setja verðið, og því færri sem árin eru, því lægra skalt þú setja það, því að það er uppskerufjöldinn, sem hann selur þér.
17 Og þér skuluð eigi sýna hver öðrum ójöfnuð, heldur skalt þú óttast Guð þinn, því að ég er Drottinn, Guð yðar.
18 Fyrir því skuluð þér halda setningar mínar og varðveita lög mín og halda þau, svo að þér megið óhultir búa í landinu.
19 Þá mun landið gefa gróður sinn og þér eta yður sadda og búa óhultir í því.
20 Og ef þér segið: ,Hvað skulum vér eta sjöunda árið, þá er vér sáum eigi og hirðum eigi gróður vorn?`
21 þá vil ég senda yður blessun mína sjötta árið, og mun það leiða fram gróður til þriggja ára.
22 Og áttunda árið skuluð þér sá og eta af ávextinum, gamla forðanum. Til hins níunda árs, til þess er gróður þess fæst, skuluð þér eta gamla forðann.
23 Landið skal eigi selt fyrir fullt og allt, því að landið er mín eign, því að þér eruð dvalarmenn og hjábýlingar hjá mér.
24 Fyrir því skuluð þér í öllu eignarlandi yðar láta land falt til lausnar.
25 Ef bróðir þinn gjörist snauður og hann selur nokkuð af óðali sínu, þá skal lausnarmaður hans koma til, sá er það stendur næst, og leysa það, er bróðir hans hefir selt.
26 Nú hefir einhver engan lausnarmann, en er kominn svo í efni, að hann á fyrir lausnargjaldinu.
27 Þá skal hann telja árin frá því, er hann seldi, en það, sem yfir hefir, skal hann endurgreiða manni þeim, er hann seldi, og hverfur hann þá aftur til óðals síns.
28 En hafi hann ekki efni til að leysa, þá skal það, er hann hefir selt, vera í höndum kaupanda til fagnaðarárs. En á fagnaðarárinu gengur það úr eigu hans, og hverfur hann þá aftur til óðals síns.
29 Nú selur einhver íbúðarhús í múrgirtri borg, og skal honum heimilt að leysa það í heilt ár frá því, er hann seldi. Lausnarréttur hans skal vera tímabundinn.
30 En sé það ekki leyst áður en fullt ár er liðið, þá skal hús í múrgirtri borg verða full eign kaupanda og niðja hans. Það skal eigi ganga úr eigu hans fagnaðarárið.
31 En hús í þorpum, sem eigi eru múrgirt allt í kring, skulu talin með landi sveitarinnar. Þau skal jafnan heimilt að leysa, og þau skulu ganga úr eigu kaupanda á fagnaðarárinu.
32 Borgir levítanna, húsin í eignarborgum þeirra, skal levítunum heimilt að leysa á hverjum tíma sem er.
33 Og ef einhver af levítunum leysir eigi, þá skal selt hús ganga úr eigu kaupanda á fagnaðarárinu, sé það í eignarborg hans, því að húsin í borgum levítanna eru óðalseign þeirra meðal Ísraelsmanna.
34 En landið, er liggur undir borgir þeirra, skal eigi selja, því að það er ævinleg eign þeirra.
35 Ef bróðir þinn kemst í fátækt og verður ósjálfbjarga hjá þér, þá skalt þú styðja hann sem dvalarmann og hjábýling, svo að hann geti lifað hjá þér.
36 Þú skalt eigi taka fjárleigu af honum né aukagjald, heldur skalt þú óttast Guð þinn, svo að bróðir þinn geti lifað hjá þér.
37 Þú skalt eigi ljá honum silfur þitt gegn leigu, né heldur hjálpa honum um matvæli þín gegn aukagjaldi.
38 Ég er Drottinn, Guð yðar, sem leiddi yður út af Egyptalandi til þess að gefa yður Kanaanland og vera Guð yðar.
39 Komist bróðir þinn í fátækt hjá þér og selur sig þér, þá skalt þú ekki láta hann vinna þrælavinnu.
40 Sem kaupamaður, sem hjábýlingur skal hann hjá þér vera. Hann skal vinna hjá þér til fagnaðarárs.
41 En þá skal hann fara frá þér, og börn hans með honum, og hverfa aftur til ættar sinnar, og hann skal hverfa aftur til óðals feðra sinna.
42 Því að þeir eru þjónar mínir, sem ég hefi leitt út af Egyptalandi. Eigi skulu þeir seldir mansali.
43 Þú skalt eigi drottna yfir honum með hörku, heldur skalt þú óttast Guð þinn.
44 Viljir þú fá þér þræla og ambáttir, þá skuluð þér kaupa þræla og ambáttir af þjóðunum, sem umhverfis yður búa.
45 Svo og af börnum hjábýlinga, er hjá yður dvelja, af þeim skuluð þér kaupa og af ættliði þeirra, sem hjá yður er og þeir hafa getið í landi yðar, og þau skulu verða eign yðar.
46 Og þér skuluð láta þá ganga í arf til barna yðar eftir yður, svo að þau verði eign þeirra. Þér skuluð hafa þau að ævinlegum þrælum. En yfir bræðrum yðar, Ísraelsmönnum, skuluð þér eigi drottna með hörku, einn yfir öðrum.
47 Komist dvalarmaður eða hjábýlingur í efni hjá þér, en bróðir þinn kemst í fátækt hjá honum og selur sig dvalarmanni eða hjábýlingi hjá þér eða afkomanda dvalarmanns ættar,
48 þá skal heimilt að leysa hann eftir að hann hefir selt sig. Heimilt skal einhverjum af bræðrum hans að leysa hann,
49 eða föðurbróður hans eða bræðrungi hans eða einhverjum náfrænda í ætt hans, eða komist hann sjálfur í efni, þá er honum heimilt að leysa sig.
50 Og við þann, sem keypti hann, skal hann reikna frá árinu, er hann seldi sig honum, til fagnaðarársins, og söluverðið skal fara eftir árafjöldanum. Skal hann vera hjá honum ákveðinn tíma, svo sem kaupamaður væri.
51 Ef enn eru mörg ár eftir, þá skal hann að tiltölu við árafjöldann endurgreiða lausnargjald sitt af fé því, er hann var keyptur fyrir,
52 en ef fá ár eru eftir til fagnaðarárs, þá skal hann og reikna honum þau. Eftir áratölunni skal hann endurgreiða lausnargjald sitt.
53 Skal hann sæta sömu kjörum hjá honum eins og sá, sem er kaupamaður ár eftir ár. Hann skal eigi drottna yfir honum með hörku að þér ásjáandi.
54 En sé hann ekki leystur með þessum hætti, þá skal hann ganga úr eigu kaupanda fagnaðarárið, hann og börn hans með honum.
55 Því að Ísraelsmenn eru þjónar mínir, mínir þjónar eru þeir, sem ég hefi leitt út af Egyptalandi. Ég er Drottinn, Guð yðar.
Leviticus 24-25
New International Version
Leviticus 24-25
New International Version
Olive Oil and Bread Set Before the Lord(A)
24 The Lord said to Moses, 2 “Command the Israelites to bring you clear oil of pressed olives for the light so that the lamps may be kept burning continually. 3 Outside the curtain that shields the ark of the covenant law in the tent of meeting, Aaron is to tend the lamps before the Lord from evening till morning, continually. This is to be a lasting ordinance(B) for the generations to come. 4 The lamps on the pure gold lampstand(C) before the Lord must be tended continually.
5 “Take the finest flour and bake twelve loaves of bread,(D) using two-tenths of an ephah[a](E) for each loaf. 6 Arrange them in two stacks, six in each stack, on the table of pure gold(F) before the Lord. 7 By each stack put some pure incense(G) as a memorial[b] portion(H) to represent the bread and to be a food offering presented to the Lord. 8 This bread is to be set out before the Lord regularly,(I) Sabbath after Sabbath,(J) on behalf of the Israelites, as a lasting covenant. 9 It belongs to Aaron and his sons,(K) who are to eat it in the sanctuary area,(L) because it is a most holy(M) part of their perpetual share of the food offerings presented to the Lord.”
A Blasphemer Put to Death
10 Now the son of an Israelite mother and an Egyptian father went out among the Israelites, and a fight broke out in the camp between him and an Israelite. 11 The son of the Israelite woman blasphemed the Name(N) with a curse;(O) so they brought him to Moses.(P) (His mother’s name was Shelomith, the daughter of Dibri the Danite.)(Q) 12 They put him in custody until the will of the Lord should be made clear to them.(R)
13 Then the Lord said to Moses: 14 “Take the blasphemer outside the camp. All those who heard him are to lay their hands on his head, and the entire assembly is to stone him.(S) 15 Say to the Israelites: ‘Anyone who curses their God(T) will be held responsible;(U) 16 anyone who blasphemes(V) the name of the Lord is to be put to death.(W) The entire assembly must stone them. Whether foreigner or native-born, when they blaspheme the Name they are to be put to death.
17 “‘Anyone who takes the life of a human being is to be put to death.(X) 18 Anyone who takes the life of someone’s animal must make restitution(Y)—life for life. 19 Anyone who injures their neighbor is to be injured in the same manner: 20 fracture for fracture, eye for eye, tooth for tooth.(Z) The one who has inflicted the injury must suffer the same injury. 21 Whoever kills an animal must make restitution,(AA) but whoever kills a human being is to be put to death.(AB) 22 You are to have the same law for the foreigner(AC) and the native-born.(AD) I am the Lord your God.’”
23 Then Moses spoke to the Israelites, and they took the blasphemer outside the camp and stoned him.(AE) The Israelites did as the Lord commanded Moses.
The Sabbath Year
25 The Lord said to Moses at Mount Sinai,(AF) 2 “Speak to the Israelites and say to them: ‘When you enter the land I am going to give you, the land itself must observe a sabbath to the Lord. 3 For six years sow your fields, and for six years prune your vineyards and gather their crops.(AG) 4 But in the seventh year the land is to have a year of sabbath rest,(AH) a sabbath to the Lord. Do not sow your fields or prune your vineyards.(AI) 5 Do not reap what grows of itself(AJ) or harvest the grapes(AK) of your untended vines.(AL) The land is to have a year of rest. 6 Whatever the land yields during the sabbath year(AM) will be food for you—for yourself, your male and female servants, and the hired worker and temporary resident who live among you, 7 as well as for your livestock and the wild animals(AN) in your land. Whatever the land produces may be eaten.
The Year of Jubilee(AO)(AP)
8 “‘Count off seven sabbath years—seven times seven years—so that the seven sabbath years amount to a period of forty-nine years. 9 Then have the trumpet(AQ) sounded everywhere on the tenth day of the seventh month;(AR) on the Day of Atonement(AS) sound the trumpet throughout your land. 10 Consecrate the fiftieth year and proclaim liberty(AT) throughout the land to all its inhabitants. It shall be a jubilee(AU) for you; each of you is to return to your family property(AV) and to your own clan. 11 The fiftieth year shall be a jubilee(AW) for you; do not sow and do not reap what grows of itself or harvest the untended vines.(AX) 12 For it is a jubilee and is to be holy for you; eat only what is taken directly from the fields.
13 “‘In this Year of Jubilee(AY) everyone is to return to their own property.
14 “‘If you sell land to any of your own people or buy land from them, do not take advantage of each other.(AZ) 15 You are to buy from your own people on the basis of the number of years(BA) since the Jubilee. And they are to sell to you on the basis of the number of years left for harvesting crops. 16 When the years are many, you are to increase the price, and when the years are few, you are to decrease the price,(BB) because what is really being sold to you is the number of crops. 17 Do not take advantage of each other,(BC) but fear your God.(BD) I am the Lord your God.(BE)
18 “‘Follow my decrees and be careful to obey my laws,(BF) and you will live safely in the land.(BG) 19 Then the land will yield its fruit,(BH) and you will eat your fill and live there in safety.(BI) 20 You may ask, “What will we eat in the seventh year(BJ) if we do not plant or harvest our crops?” 21 I will send you such a blessing(BK) in the sixth year that the land will yield enough for three years.(BL) 22 While you plant during the eighth year, you will eat from the old crop and will continue to eat from it until the harvest of the ninth year comes in.(BM)
23 “‘The land(BN) must not be sold permanently, because the land is mine(BO) and you reside in my land as foreigners(BP) and strangers. 24 Throughout the land that you hold as a possession, you must provide for the redemption(BQ) of the land.
25 “‘If one of your fellow Israelites becomes poor and sells some of their property, their nearest relative(BR) is to come and redeem(BS) what they have sold. 26 If, however, there is no one to redeem it for them but later on they prosper(BT) and acquire sufficient means to redeem it themselves, 27 they are to determine the value for the years(BU) since they sold it and refund the balance to the one to whom they sold it; they can then go back to their own property.(BV) 28 But if they do not acquire the means to repay, what was sold will remain in the possession of the buyer until the Year of Jubilee. It will be returned(BW) in the Jubilee, and they can then go back to their property.(BX)
29 “‘Anyone who sells a house in a walled city retains the right of redemption a full year after its sale. During that time the seller may redeem it. 30 If it is not redeemed before a full year has passed, the house in the walled city shall belong permanently to the buyer and the buyer’s descendants. It is not to be returned in the Jubilee. 31 But houses in villages without walls around them are to be considered as belonging to the open country. They can be redeemed, and they are to be returned in the Jubilee.
32 “‘The Levites always have the right to redeem their houses in the Levitical towns,(BY) which they possess. 33 So the property of the Levites is redeemable—that is, a house sold in any town they hold—and is to be returned in the Jubilee, because the houses in the towns of the Levites are their property among the Israelites. 34 But the pastureland belonging to their towns must not be sold; it is their permanent possession.(BZ)
35 “‘If any of your fellow Israelites become poor(CA) and are unable to support themselves among you, help them(CB) as you would a foreigner and stranger, so they can continue to live among you. 36 Do not take interest(CC) or any profit from them, but fear your God,(CD) so that they may continue to live among you. 37 You must not lend them money at interest(CE) or sell them food at a profit. 38 I am the Lord your God, who brought you out of Egypt to give you the land of Canaan(CF) and to be your God.(CG)
39 “‘If any of your fellow Israelites become poor and sell themselves to you, do not make them work as slaves.(CH) 40 They are to be treated as hired workers(CI) or temporary residents among you; they are to work for you until the Year of Jubilee. 41 Then they and their children are to be released, and they will go back to their own clans and to the property(CJ) of their ancestors.(CK) 42 Because the Israelites are my servants, whom I brought out of Egypt,(CL) they must not be sold as slaves. 43 Do not rule over them ruthlessly,(CM) but fear your God.(CN)
44 “‘Your male and female slaves are to come from the nations around you; from them you may buy slaves. 45 You may also buy some of the temporary residents living among you and members of their clans born in your country, and they will become your property. 46 You can bequeath them to your children as inherited property and can make them slaves for life, but you must not rule over your fellow Israelites ruthlessly.
47 “‘If a foreigner residing among you becomes rich and any of your fellow Israelites become poor and sell themselves(CO) to the foreigner or to a member of the foreigner’s clan, 48 they retain the right of redemption(CP) after they have sold themselves. One of their relatives(CQ) may redeem them: 49 An uncle or a cousin or any blood relative in their clan may redeem them. Or if they prosper,(CR) they may redeem themselves. 50 They and their buyer are to count the time from the year they sold themselves up to the Year of Jubilee.(CS) The price for their release is to be based on the rate paid to a hired worker(CT) for that number of years. 51 If many years remain, they must pay for their redemption a larger share of the price paid for them. 52 If only a few years remain until the Year of Jubilee, they are to compute that and pay for their redemption accordingly.(CU) 53 They are to be treated as workers hired from year to year; you must see to it that those to whom they owe service do not rule over them ruthlessly.(CV)
54 “‘Even if someone is not redeemed in any of these ways, they and their children are to be released in the Year of Jubilee, 55 for the Israelites belong to me as servants. They are my servants, whom I brought out of Egypt.(CW) I am the Lord your God.(CX)
Footnotes
- Leviticus 24:5 That is, probably about 7 pounds or about 3.2 kilograms
- Leviticus 24:7 Or representative
Icelandic Bible (ICELAND)
by Icelandic Bible Society
New International Version (NIV) 
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.