Giô-suê 22-24

Bản Dịch 2011

Các Chi Tộc Phía Ðông Trở Về Sản Nghiệp của Họ

22 Bấy giờ Giô-suê triệu tập những người Ru-bên, những người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se lại ² và nói với họ, “Anh em đã vâng giữ mọi điều mà Môi-se tôi tớ Chúa đã truyền cho anh em, và anh em cũng đã vâng lời tôi trong mọi sự tôi đã truyền cho anh em. ³ Anh em đã không bỏ các anh em mình. Cho đến nay đã nhiều ngày rồi anh em đã cẩn thận vâng giữ mọi mạng lịnh của Chúa, Ðức Chúa Trời của anh em. ⁴ Bây giờ, Chúa, Ðức Chúa Trời của anh em, đã ban cho anh chị em^[a] của anh em được nghỉ ngơi như Ngài đã hứa với họ. Vậy bây giờ hãy trở về trại của anh em trong phần đất mà anh em đã làm chủ, nơi Môi-se tôi tớ Chúa đã ban cho anh em phía bên kia Sông Giô-đanh. ⁵ Khá cẩn thận vâng giữ điều răn và luật pháp mà Môi-se, tôi tớ Chúa, đã truyền cho anh em: Hãy yêu kính Chúa, Ðức Chúa Trời của anh em, bước đi trong mọi đường lối Ngài, vâng giữ các điều răn Ngài, bám chặt lấy Ngài, và phục vụ Ngài một cách hết lòng và hết linh hồn mình.” ⁶ Vậy Giô-suê chúc phước cho họ rồi tiễn họ lên đường, và họ đã trở về trại của họ.

⁷ Lúc ấy phân nửa của chi tộc Ma-na-se đã được Môi-se ban cho phần sản nghiệp ở Ba-san, còn phân nửa kia được Giô-suê ban cho phần sản nghiệp bên cạnh các anh chị em họ trong miền đất ở phía tây Sông Giô-đanh. Giô-suê đã tiễn họ lên đường và chúc phước cho họ. ⁸ Ông nói với họ, “Hãy trở về trại của anh em, mang theo nhiều của cải, rất nhiều súc vật, bạc, vàng, đồng, sắt, và vô số quần áo. Hãy chia sẻ những chiến lợi phẩm lấy được của quân thù cho bà con của anh em.” ⁹ Vậy người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se đi về. Họ từ giã dân I-sơ-ra-ên tại Si-lô, trong xứ Ca-na-an để về xứ Ghi-lê-át, phần đất của họ mà họ đã nhận làm sản nghiệp theo lịnh của Chúa đã truyền qua Môi-se.

Bàn Thờ Kỷ Niệm Dựng ở Phía Ðông Sông Giô-đanh

¹⁰ Khi họ đến Ghê-li-lốt, một địa điểm ở gần bờ Sông Giô-đanh, vẫn còn trong ranh giới của xứ Ca-na-an, người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se xây tại đó, bên bờ Sông Giô-đanh, một bàn thờ rất đồ sộ. ¹¹ Dân I-sơ-ra-ên nghe báo rằng người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se đã xây một bàn thờ ở ranh giới của xứ Ca-na-an, tại Ghê-li-ốt, gần bờ Sông Giô-đanh, trong ranh giới thuộc về dân I-sơ-ra-ên. ¹² Khi người I-sơ-ra-ên nghe tin ấy, toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên tập họp tại Si-lô để đi lên đánh họ.

¹³ Bấy giờ dân I-sơ-ra-ên sai Tư Tế Phi-nê-a con trai Ê-lê-a-xa đến gặp người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se trong xứ Ghi-lê-át. ¹⁴ Ði với ông có mười thủ lãnh, mỗi người là thủ lãnh của một chi tộc trong I-sơ-ra-ên, mỗi người là tộc trưởng của chi tộc mình trong I-sơ-ra-ên. ¹⁵ Phái đoàn ấy đến gặp người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se trong xứ Ghi-lê-át và nói với họ:

¹⁶ “Toàn thể hội chúng của Chúa nói rằng, ‘Ðiều gì đã xui khiến anh em phạm tội phản bội Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên mà ngày nay anh em lại quay bỏ Ngài và không theo Chúa nữa? Tại sao ngày nay anh em có thể xây cho mình một bàn thờ để chống lại Chúa như vậy? ¹⁷ Tội chúng ta đã phạm tại Pê-ô cho đến nay vẫn chưa tẩy sạch được. Vì tội ấy mà tai họa đã giáng xuống trên hội chúng của Chúa. Ðó nào phải là việc nhỏ sao? ¹⁸ Ðiều gì đã làm cho anh em phải quyết định rằng ngày nay anh em không còn muốn theo Chúa nữa? Nếu ngày nay anh em phản bội Chúa, thì ngày mai cơn giận của Chúa ắt sẽ nổi lên nghịch lại cả hội chúng I-sơ-ra-ên. ¹⁹ Còn nếu anh em cho rằng xứ anh em đang ở bị ô uế, thì hãy dọn qua bên xứ của Chúa, nơi Ðền Tạm của Chúa được dựng, rồi nhận lấy phần sản nghiệp cho mình ở giữa chúng tôi. Xin anh em chớ phản bội Chúa hay chống lại chúng tôi bằng cách xây cho anh em một bàn thờ khác hơn bàn thờ để thờ Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta. ²⁰ Không phải A-can con trai Xê-ra đã bất trung trong việc lấy những gì đã được biệt riêng ra thánh đến nỗi đã làm cho cơn thịnh nộ giáng xuống trên toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên sao? Và xin nhớ rằng không phải chỉ một mình ông ấy bị phạt chết vì tội của mình đâu!’”

²¹ Bấy giờ người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se trả lời với các thủ lãnh của các chi tộc I-sơ-ra-ên, ²² “Chúa là Ðức Chúa Trời của các thần! Chúa là Ðức Chúa Trời của các thần! Ngài biết rõ. Nguyện I-sơ-ra-ên cũng sẽ biết rõ. Nếu đây là một hình thức phản loạn hay là cách chối bỏ đức tin nơi Chúa, nguyện Ngài đừng cứu chúng tôi hôm nay, ²³ vì chúng tôi đã xây dựng một bàn thờ để lìa bỏ và không theo Chúa nữa; hoặc nếu chúng tôi đã xây dựng bàn thờ ấy để sẽ dâng trên đó các của lễ thiêu, các của lễ chay, và các của lễ cầu an, nguyện chính Chúa sẽ phạt chúng tôi.

²⁴ Thưa không, chúng tôi xây dựng bàn thờ ấy vì chúng tôi lo sợ rằng sau nầy con cháu anh em có thể nói với con cháu chúng tôi, ‘Các người có liên hệ gì với Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên chăng? ²⁵ Vì Chúa đã lấy Sông Giô-đanh làm ranh giới để phân biệt giữa chúng tôi và các người, nên các người, là người Ru-bên và người Gát, không có phần gì với Chúa cả.’ Như thế con cháu anh em có thể làm cho con cháu chúng tôi bỏ Chúa mà không kính thờ Ngài nữa. ²⁶ Vì lo sợ như thế nên chúng tôi đã nói với nhau, ‘Chúng ta phải xây một bàn thờ, không phải để dâng của lễ thiêu, cũng không phải để dâng các sinh tế, ²⁷ nhưng để làm chứng giữa chúng tôi và anh em, cùng giữa các con cháu của các thế hệ kế tiếp chúng ta rằng chúng tôi cũng phục vụ Chúa trước thánh nhan Ngài bằng các của lễ thiêu, các sinh tế, và các của lễ cầu an, để trong tương lai con cháu anh em sẽ không thể nói với con cháu chúng tôi rằng, “Các người không có phần gì với Chúa cả.”’ ²⁸ Chúng tôi đã nghĩ rằng, nếu trong tương lai có ai đó nói với chúng tôi hoặc nói với con cháu chúng tôi như thế, thì chúng tôi có thể đáp lại rằng, ‘Hãy xem đây, bàn thờ nầy giống y hệt bàn thờ của Chúa mà tổ tiên chúng ta đã xây dựng. Bàn thờ nầy không phải để dâng các của lễ thiêu, cũng không phải để dâng các sinh tế, mà để làm chứng giữa chúng tôi và anh chị em.’

²⁹ Chúng tôi không hề có ý phản loạn chống lại Chúa, mà ngày nay quay bỏ Ngài, không theo Chúa nữa, rồi xây cho mình một bàn thờ để dâng trên đó các của lễ thiêu, các của lễ chay, hay các sinh tế, khác với bàn thờ của Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, ở phía trước Ðền Tạm đâu.”

³⁰ Khi Tư Tế Phi-nê-a và các thủ lãnh của hội chúng, tức những vị lãnh đạo các chi tộc I-sơ-ra-ên, đi với ông nghe những lời của người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se nói với họ, họ lấy làm mát dạ. ³¹ Tư Tế Phi-nê-a con trai Ê-lê-a-xa nói với người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se, “Hôm nay chúng ta biết Chúa thật đang ngự giữa chúng ta, vì anh em không có ý phản bội Chúa. Quả thật anh em đã cứu dân I-sơ-ra-ên khỏi tay Chúa.”

³² Sau đó Tư Tế Phi-nê-a con trai Ê-lê-a-xa và các thủ lãnh từ giã người Ru-bên, người Gát, và phân nửa chi tộc Ma-na-se, trở về xứ Ca-na-an. Họ đến với dân I-sơ-ra-ên và tường trình cho họ những gì họ đã ghi nhận. ³³ Lời tường trình đó làm hài lòng dân I-sơ-ra-ên. Dân I-sơ-ra-ên dâng lời ca ngợi Ðức Chúa Trời và không bàn đến việc tham chiến để tàn phá lãnh thổ của người Ru-bên và người Gát đã định cư nữa. ³⁴ Người Ru-bên và người Gát gọi bàn thờ ấy là “Chứng Tích” vì họ bảo rằng, “Bàn thờ ấy sẽ làm một chứng tích ở giữa chúng tôi rằng Chúa là Ðức Chúa Trời.”

Giô-suê Khuyên Dân

23 Một thời gian khá lâu trôi qua, Chúa đã ban cho I-sơ-ra-ên được nghỉ ngơi và khỏi phải đối phó với mọi quân thù chung quanh. Bấy giờ Giô-suê đã già và cao tuổi. ² Giô-suê triệu tập toàn thể I-sơ-ra-ên lại, tức các vị trưởng lão, các thủ lãnh, các quan xét, và các vị chỉ huy. Ông nói với họ:

“Bây giờ tôi đã già và cao tuổi. ³ Anh chị em đã chứng kiến thể nào Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã làm cho tất cả các dân đó vì cớ anh chị em; Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã chiến đấu cho anh chị em. ⁴ Này, tôi đã cho bắt thăm chia xứ của các dân còn sót lại và xứ của các dân đã bị tôi tiêu diệt từ bờ Sông Giô-đanh đến Biển Lớn ở phía tây cho các chi tộc của anh chị em làm sản nghiệp. ⁵ Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, sẽ đánh lui chúng trước mặt anh chị em và loại trừ chúng khỏi mắt anh chị em. Anh chị em sẽ chiếm lấy xứ của chúng như Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã hứa với anh chị em. ⁶ Vì thế anh chị em phải hết sức cẩn thận vâng giữ và làm theo mọi điều đã chép trong sách luật pháp của Môi-se; chớ quay khỏi mọi điều ấy, dù qua bên phải hoặc bên trái, ⁷ để anh chị em sẽ không bị đồng hóa với các dân còn sót lại giữa anh chị em. Anh chị em chớ nhắc đến tên các thần của chúng, hoặc nhân danh các thần ấy mà thề, hoặc sấp mình xuống thờ lạy các thần ấy. ⁸ Nhưng anh chị em phải bám chặt lấy Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, như anh chị em đã làm cho đến ngày nay. ⁹ Vì Chúa đã đánh đuổi những dân lớn và mạnh đi khỏi mặt anh chị em. Còn về phần anh chị em, đến ngày nay vẫn không ai có thể chống nổi anh chị em. ¹⁰ Một người trong anh chị em có thể đánh đuổi một ngàn người bỏ chạy, bởi vì chính Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, chiến đấu cho anh chị em, như Ngài đã hứa với anh chị em. ¹¹ Vậy hãy hết sức cẩn thận yêu kính Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em. ¹² Vì nếu anh chị em quay đi và kết hiệp với những kẻ còn sót lại của các dân đang ở giữa anh chị em, nếu anh chị em dựng vợ gả chồng với chúng, tức cưới phụ nữ của chúng làm vợ và gả con gái của mình cho chúng, ¹³ thì anh chị em khá biết chắc rằng Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, sẽ không tiếp tục đuổi các dân ấy đi khỏi mắt anh chị em đâu; nhưng chúng sẽ trở thành một cái bẫy và một bẫy sập để bắt lấy anh chị em, một roi dây có móc sắt quất vào hông anh chị em, và những cây gai châm vào mắt anh chị em, cho đến khi anh chị em bị diệt mất khỏi xứ tốt đẹp mà Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã ban cho anh chị em.

¹⁴ Bây giờ tôi sắp sửa đi qua con đường mà mọi loài trên đất đều phải đi. Từ trong đáy lòng và trong linh hồn anh chị em, tất cả anh chị em đều biết rõ rằng mọi điều tốt đẹp mà Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã hứa với anh chị em, thì không một điều nào Ngài không thực hiện. Tất cả đều được ứng nghiệm cho anh chị em; không điều nào là không được thực hiện. ¹⁵ Nhưng giống như mọi điều tốt đẹp mà Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã hứa cho anh chị em đều được thực hiện cho anh chị em, thì Chúa cũng sẽ đem mọi điều dữ đến với anh chị em cho đến khi Ngài tiêu diệt anh chị em khỏi xứ tốt đẹp nầy mà Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, đã ban cho anh chị em, ¹⁶ nếu anh chị em vi phạm giao ước của Chúa, Ðức Chúa Trời của anh chị em, mà Ngài đã truyền cho anh chị em phải giữ, và nếu anh chị em đi, phục vụ các thần khác, và sấp mình xuống thờ lạy chúng. Cơn giận của Chúa ắt sẽ nổi phừng lên nghịch lại anh chị em, rồi anh chị em sẽ chóng bị diệt mất khỏi xứ tốt đẹp mà Ngài đã ban cho anh chị em.”

Lễ Tái Cam Kết Giữ Giao Ước

24 Bấy giờ Giô-suê triệu tập tất cả chi tộc của dân I-sơ-ra-ên lại tại Sê-chem. Ông mời các vị trưởng lão, các thủ lãnh, các quan xét, và các vị chỉ huy của I-sơ-ra-ên đến, rồi ông trình diện họ trước mặt Ðức Chúa Trời. ² Kế đó Giô-suê nói với toàn dân:

“Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên phán thế nầy: ‘Thuở xưa tổ tiên của các ngươi, Tê-ra cha của Áp-ra-ham và cha của Na-hô, sống ở bên kia Sông Cả^[b] và thờ các thần khác. ³ Ta đã đem Áp-ra-ham tổ phụ các ngươi từ bên kia Sông Cả, rồi dẫn nó qua khắp xứ Ca-na-an và làm cho dòng dõi nó trở nên đông đúc. Ta ban cho nó I-sác; ⁴ Ta ban cho I-sác hai con là Gia-cốp và Ê-sau. Ta ban cho Ê-sau miền cao nguyên Sê-i-rơ để làm sản nghiệp, nhưng Gia-cốp và các con cháu nó đi xuống Ai-cập. ⁵ Bấy giờ Ta đã sai Môi-se và A-rôn, và Ta cũng đã sai các tai họa đến với Ai-cập để đánh phạt chúng; sau đó Ta đã đem các ngươi ra đi. ⁶ Khi Ta đem tổ tiên các ngươi ra khỏi Ai-cập, các ngươi đi đến bờ biển. Người Ai-cập dùng xe chiến mã và kỵ binh đuổi theo tổ tiên các ngươi đến tận Hồng Hải.^{[c] 7} Khi họ kêu cầu với Chúa, Ta^[d] đã cho bóng tối đến ngăn cách giữa các ngươi và người Ai-cập, sau đó Ta đã dùng nước biển phủ trên chúng và chôn vùi chúng. Chính mắt các người đã thấy những gì Ta làm cho người Ai-cập. Sau đó các ngươi đã sống trong đồng hoang một thời gian khá lâu. ⁸ Kế đó Ta đã đem các ngươi ra khỏi xứ của dân A-mô-ri, tức dân sống ở bên kia Sông Giô-đanh. Chúng đã giao chiến với các ngươi, nhưng Ta đã trao chúng vào tay các ngươi. Các ngươi đã chiếm lấy xứ sở của chúng, và Ta đã tiêu diệt chúng trước mắt các ngươi. ⁹ Khi ấy Ba-lác con trai Xíp-pô ở Mô-áp kéo quân ra đánh I-sơ-ra-ên. Nó sai người đi mời Ba-la-am con trai Bê-ô đến nguyền rủa các ngươi, ¹⁰ nhưng Ta không muốn nhậm lời của Ba-la-am, nên nó phải chúc phước cho các ngươi, và Ta đã cứu các ngươi khỏi tay Ba-lác. ¹¹ Khi các ngươi đi qua Sông Giô-đanh và tiến đến Giê-ri-cô, dân Giê-ri-cô đã nghinh chiến với các ngươi, cũng có các dân A-mô-ri, dân Pê-ri-xi, dân Ca-na-an, dân Hít-ti, dân Ghi-ga-si, dân Hi-vi, và dân Giê-bu-si ra đánh các ngươi, nhưng Ta đã trao tất cả chúng vào tay các ngươi. ¹² Ta đã sai ong độc đi trước các ngươi. Chúng đã đuổi hai vua dân A-mô-ri trước mắt các ngươi. Ấy là chúng đã làm điều đó, chứ không phải do cung tên của các ngươi. ¹³ Ta đã ban cho các ngươi xứ sở mà các ngươi không phải lao động vất vả mới có được, và các thành mà các ngươi không phải bỏ công xây cất. Các ngươi đã sống trong các thành ấy. Các ngươi đã ăn trái của những vườn nho và những vườn ô-liu mà các ngươi không trồng.’

¹⁴ Vậy bây giờ anh chị em hãy kính sợ Chúa, hãy thờ Ngài một cách chân thành và trung tín. Hãy bỏ các thần mà tổ phụ anh chị em đã thờ bên kia Sông Cả và trong đất Ai-cập; anh chị em hãy thờ chỉ một mình Chúa mà thôi. ¹⁵ Bây giờ nếu anh chị em không muốn thờ Chúa, thì hôm nay hãy chọn lấy thần nào mình muốn thờ, hoặc các thần tổ tiên anh chị em đã thờ bên kia Sông Cả, hoặc các thần của dân A-mô-ri trong xứ anh chị em đang sống đây, nhưng tôi và gia đình tôi, chúng tôi sẽ thờ Chúa.”

¹⁶ Bấy giờ dân trả lời, “Không đời nào chúng tôi bỏ Chúa mà thờ các thần khác đâu, ¹⁷ bởi vì chính Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng tôi, đã đem chúng tôi và tổ tiên chúng tôi lên từ xứ Ai-cập, ra khỏi nhà nô lệ, và đã làm những việc lớn lao lạ lùng trước mắt chúng tôi. Ngài đã bảo vệ chúng tôi suốt cuộc hành trình mà chúng tôi đã đi qua, giữa mọi dân mà chúng tôi đã đi xuyên qua. ¹⁸ Ngoài ra Chúa còn đuổi khỏi mắt chúng tôi mọi dân, kể cả dân A-mô-ri đã sống trong xứ. Vì thế chúng tôi sẽ tiếp tục thờ Chúa, vì Ngài là Ðức Chúa Trời của chúng tôi.”

¹⁹ Nhưng Giô-suê nói với dân, “Anh chị em sẽ không thể thờ Chúa đâu, bởi vì Ngài là Ðức Chúa Trời thánh khiết, và là Ðức Chúa Trời ghen tương. Ngài sẽ không tha thứ những vi phạm và những tội lỗi của anh chị em đâu. ²⁰ Nếu anh chị em bỏ Chúa mà thờ các thần khác, Ngài sẽ quay lại làm hại anh chị em và tiêu diệt anh chị em, mặc dù trước đó Ngài đã ban phước cho anh chị em.”

²¹ Nhưng dân đáp với Giô-suê, “Không đâu, chúng tôi quyết chỉ thờ Chúa mà thôi!”

²² Bấy giờ Giô-suê nói với dân, “Vậy anh chị em hãy làm các nhân chứng cho chính mình để xác nhận rằng chính anh chị em đã chọn Chúa để chỉ thờ Ngài.”

Họ đáp, “Chúng tôi xin làm các nhân chứng ấy.”

²³ Ông nói, “Vậy hãy dẹp bỏ tất cả các thần của các dân ngoại khỏi giữa anh chị em và hãy hướng lòng của anh chị em về Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên.”

²⁴ Dân đáp với Giô-suê, “Chúng tôi sẽ thờ Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng tôi, và chúng tôi sẽ vâng lời Ngài.”

²⁵ Vậy ngày hôm đó Giô-suê lập một giao ước với dân và lập những luật lệ và mạng lịnh với họ tại Sê-chem. ²⁶ Giô-suê ghi những lời đó trong sách luật pháp của Ðức Chúa Trời; rồi ông lấy một tảng đá lớn và dựng nó lên dưới cây sồi trong nơi thánh của Chúa. ²⁷ Giô-suê nói với toàn dân, “Này, tảng đá nầy sẽ làm chứng cho chúng ta, vì nó đã nghe mọi lời Chúa phán với chúng ta, vì thế nó sẽ làm chứng cho chúng ta nếu chúng ta phản bội Ðức Chúa Trời chúng ta.” ²⁸ Sau đó Giô-suê tiễn họ trở về sản nghiệp của họ.

Giô-suê và Ê-lê-a-xa Qua Ðời

²⁹ Sau các việc đó Giô-suê con trai của Nun, tôi tớ Chúa, qua đời. Ông hưởng thọ một trăm mười tuổi. ³⁰ Người ta chôn ông trong sản nghiệp của ông ở Tim-nát Sê-ra, trong vùng cao nguyên Ép-ra-im, nằm về phía bắc Núi Ga-ách.

³¹ Dân I-sơ-ra-ên thờ phượng Chúa suốt đời của Giô-suê và suốt đời của tất cả các vị trưởng lão sống sau Giô-suê và biết rõ mọi điều Chúa đã làm cho I-sơ-ra-ên.

³² Hài cốt của Giô-sép mà dân I-sơ-ra-ên đã đem từ Ai-cập lên cũng được chôn tại Sê-chem trong phần đất mà Gia-cốp đã mua của con cháu Ha-mô cha của Sê-chem với giá một trăm miếng bạc. Nơi đó đã trở thành gia sản của con cháu Giô-sép.

³³ Sau đó Ê-lê-a-xa con trai A-rôn cũng qua đời. Người ta chôn ông tại Ghi-bê-a, thành của Phi-nê-a con trai ông; đó là thành người ta đã ban cho Phi-nê-a trong vùng cao nguyên Ép-ra-im.