Font Size
Fyrsta bók Móse 43-45
Icelandic Bible
Fyrsta bók Móse 43-45
Icelandic Bible
43 Hallærið var mikið í landinu.
2 Og er þeir höfðu etið upp kornið, sem þeir höfðu sótt til Egyptalands, sagði faðir þeirra við þá: "Farið aftur og kaupið oss nokkuð af vistum."
3 Þá svaraði Júda honum og mælti: "Maðurinn lagði ríkt á við oss og sagði: ,Þér skuluð ekki sjá auglit mitt, nema bróðir yðar sé með yður.`
4 Ef þú sendir bróður vorn með oss, þá skulum vér fara og kaupa þér vistir.
5 En ef þú vilt ekki senda hann með, þá förum vér hvergi, því að maðurinn sagði við oss: ,Þér skuluð ekki sjá auglit mitt, nema bróðir yðar sé með yður."`
6 Ísrael mælti: "Hví hafið þér gjört mér svo illa til, að segja manninum, að þér ættuð einn bróður enn?"
7 Þeir svöruðu: "Maðurinn spurði ítarlega um oss og ætt vora og sagði: ,Er faðir yðar enn á lífi? Eigið þér einn bróður enn?` Og vér sögðum honum eins og var. Gátum vér vitað, að hann mundi segja:
8 ,Komið hingað með bróður yðar`?" Júda sagði við Ísrael föður sinn: "Láttu sveininn fara með mér. Þá skulum vér taka oss upp og fara af stað, svo að vér megum lífi halda og ekki deyja, bæði vér og þú og börn vor.
9 Ég skal ábyrgjast hann, af minni hendi skalt þú krefjast hans. Komi ég ekki með hann aftur til þín og leiði ég hann ekki fram fyrir þig, skal ég vera sekur við þig alla ævi.
10 Því að hefðum vér ekki tafið, þá værum vér nú komnir aftur í annað sinn."
11 Þá sagði Ísrael faðir þeirra við þá: "Ef svo verður að vera, þá gjörið þetta: Takið af gæðum landsins í sekki yðar og færið manninum að gjöf lítið eitt af balsami og lítið eitt af hunangi, reykelsi og myrru, pistasíuhnetur og möndlur.
12 Og takið með yður tvöfalt gjald og hafið aftur með yður silfurpeningana, sem komu aftur ofan á í sekkjum yðar. Vera má, að það hafi verið af vangá.
13 Og takið bróður yðar. Leggið því næst upp og farið aftur til mannsins.
14 Og Almáttugur Guð gefi, að maðurinn sýni yður nú miskunnsemi og láti lausan við yður hinn bróður yðar og Benjamín. Ég hefi hvort sem er þegar orðið fyrir sonamissi."
15 Og mennirnir tóku þessa gjöf; líka tóku þeir tvöfalt gjald með sér og Benjamín. Og þeir lögðu af stað og fóru til Egyptalands og gengu fyrir Jósef.
16 Er Jósef sá Benjamín með þeim, sagði hann við ráðsmann sinn: "Far þú með þessa menn inn í húsið og slátra þú og matreið, því að þessir menn skulu eta með mér miðdegisverð í dag."
17 Og maðurinn gjörði sem Jósef bauð og fór með mennina inn í hús Jósefs.
18 Mennirnir urðu hræddir, af því að þeir voru leiddir inn í hús Jósefs, og sögðu: "Sakir silfurpeninganna, sem aftur komu í sekki vora hið fyrra sinnið, erum vér hingað leiddir, svo að hann geti ráðist að oss og vaðið upp á oss og gjört oss að þrælum og tekið asna vora."
19 Þá gengu þeir til ráðsmanns Jósefs og töluðu við hann úti fyrir dyrum hússins
20 og sögðu: "Æ, herra minn, vér komum hingað í fyrra skiptið að kaupa vistir.
21 En svo bar til, er vér komum í áfangastað og opnuðum sekki vora, sjá, þá voru silfurpeningar hvers eins ofan á í sekk hans, silfurpeningar vorir með fullri vigt, og vér erum nú komnir með þá aftur.
22 Og annað silfur höfum vér með oss til að kaupa vistir. Eigi vitum vér, hver látið hefir peningana í sekki vora."
23 Hann svaraði: "Verið ókvíðnir, óttist ekki! Yðar Guð og Guð föður yðar hefir gefið yður fjársjóð í sekki yðar. Silfur yðar er komið til mín." Síðan leiddi hann Símeon út til þeirra.
24 Maðurinn fór með þá inn í hús Jósefs og gaf þeim vatn, að þeir mættu þvo fætur sína, og ösnum þeirra gaf hann fóður.
25 Og tóku þeir nú gjöfina fram, að hún væri til taks, er Jósef kæmi um miðdegið, því að þeir höfðu heyrt, að þeir ættu að matast þar.
26 Er Jósef kom heim, færðu þeir honum gjöfina, sem þeir höfðu meðferðis, inn í húsið og hneigðu sig til jarðar fyrir honum.
27 En hann spurði, hvernig þeim liði, og mælti: "Líður yðar aldraða föður vel, sem þér gátuð um? Er hann enn á lífi?"
28 Þeir svöruðu: "Þjóni þínum, föður vorum, líður vel. Hann er enn á lífi." Og þeir hneigðu sig og lutu honum.
29 Jósef hóf upp augu sín og sá Benjamín bróður sinn, son móður sinnar, og mælti: "Er þetta yngsti bróðir yðar, sem þér gátuð um við mig?" Og hann sagði: "Guð sé þér náðugur, son minn!"
30 Og Jósef hraðaði sér burt, því að hjarta hans brann af ást til bróður hans, og hann vék burt til þess að gráta og fór inn í innra herbergið og grét þar.
31 Síðan þvoði hann andlit sitt og gekk út, og hann lét ekki á sér sjá og mælti: "Berið á borð!"
32 Og menn báru á borð fyrir hann sér í lagi og fyrir þá sér í lagi og sér í lagi fyrir þá Egypta, sem með honum mötuðust, því að ekki mega Egyptar eta með Hebreum, fyrir því að Egyptar hafa andstyggð á því.
33 Og þeim var skipað til sætis gegnt honum, hinum frumgetna eftir frumburðarrétti hans og hinum yngsta eftir æsku hans, og mennirnir litu með undrun hver á annan.
34 Og hann lét bera skammta frá sér til þeirra, en skammtur Benjamíns var fimm sinnum stærri en skammtur nokkurs hinna. Og þeir drukku með honum og urðu hreifir.
44 Jósef bauð ráðsmanni sínum og mælti: "Fyll þú sekki mannanna vistum, svo mikið sem þeir geta með sér flutt, og láttu silfurpeninga hvers eins ofan á í sekk hans.
2 Og bikar minn, silfurbikarinn, skalt þú láta ofan á í sekk hins yngsta og silfurpeningana fyrir korn hans." Og hann gjörði eins og Jósef bauð honum.
3 Er bjart var orðið næsta morgun, voru mennirnir látnir fara, þeir og asnar þeirra.
4 Og er þeir voru komnir út úr borginni, en skammt burt farnir, sagði Jósef við ráðsmann sinn: "Bregð þú við og veit mönnunum eftirför, og þegar þú nær þeim, skalt þú segja við þá: ,Hví hafið þér launað gott með illu? Hví hafið þér stolið silfurbikar mínum?
5 Er það ekki sá, sem herra minn drekkur af og hann spáir í? Þar hafið þér illa gjört."`
6 Og er hann náði þeim, talaði hann þessi orð til þeirra.
7 En þeir sögðu við hann: "Hví talar herra minn þannig? Fjarri sé það þjónum þínum að gjöra slíkt.
8 Sjá, það silfur, sem vér fundum ofan á í sekkjum vorum, færðum vér þér aftur frá Kanaanlandi, og hvernig skyldum vér þá stela silfri eða gulli úr húsi herra þíns?
9 Hver sá af þjónum þínum, sem bikarinn finnst hjá, skal deyja, og þar að auki skulum vér hinir vera þrælar herra míns."
10 Hann svaraði: "Sé þá svo sem þér segið. Sá sem hann finnst hjá, veri þræll minn, en þér skuluð vera lausir."
11 Þá flýttu þeir sér að taka ofan hver sinn sekk, og þeir opnuðu hver sinn sekk.
12 Og hann leitaði, byrjaði á hinum elsta og endaði á hinum yngsta, og fannst þá bikarinn í sekk Benjamíns.
13 Þá rifu þeir klæði sín, létu hver upp á sinn asna og fóru aftur til borgarinnar.
14 Júda og bræður hans gengu inn í hús Jósefs, en hann var þar enn þá, og þeir féllu fram fyrir honum til jarðar.
15 Þá sagði Jósef við þá: "Hvílík óhæfa er þetta, sem þér hafið framið? Vissuð þér ekki, að annar eins maður og ég kann að spá?"
16 Og Júda mælti: "Hvað skulum vér segja við herra minn, hvað skulum vér tala og hvernig skulum vér réttlæta oss? Guð hefir fundið misgjörð þjóna þinna. Sjá, vér erum þrælar herra míns, bæði vér og sá, sem bikarinn fannst hjá."
17 Og hann svaraði: "Fjarri sé mér að gjöra slíkt. Sá maður, sem bikarinn fannst hjá, hann sé þræll minn, en farið þér í friði til föður yðar."
18 Þá gekk Júda nær honum og mælti: "Æ, herra minn, leyf þjóni þínum að tala nokkur orð í áheyrn herra míns, og reiði þín upptendrist ekki gegn þjóni þínum, því að þú ert sem Faraó.
19 Herra minn spurði þjóna sína og mælti: ,Eigið þér föður eða bróður?`
20 Og vér sögðum við herra minn: ,Vér eigum aldraðan föður og ungan bróður, sem hann gat í elli sinni. Og bróðir hans er dáinn, og hann er einn á lífi eftir móður sína, og faðir hans elskar hann.`
21 Og þú sagðir við þjóna þína: ,Komið með hann hingað til mín, að ég fái litið hann með augum mínum.`
22 Og vér sögðum við herra minn: ,Sveinninn má ekki yfirgefa föður sinn, því að yfirgæfi hann föður sinn, mundi það draga hann til dauða.`
23 Þá sagðir þú við þjóna þína: ,Ef yngsti bróðir yðar kemur ekki hingað með yður, þá skuluð þér ekki framar fá að sjá auglit mitt.`
24 Og þegar vér komum heim til þjóns þíns, föður míns, þá sögðum vér honum ummæli herra míns.
25 Og faðir vor sagði: ,Farið aftur og kaupið oss lítið eitt af vistum.`
26 Þá svöruðum vér: ,Vér getum ekki farið þangað. Megi yngsti bróðir vor fara með oss, þá skulum vér fara þangað, því að vér fáum ekki að sjá auglit mannsins, ef yngsti bróðir vor er ekki með oss.`
27 Og þjónn þinn, faðir minn, sagði við oss: ,Þér vitið, að kona mín ól mér tvo sonu.
28 Annar þeirra fór að heiman frá mér, og ég sagði: Vissulega er hann sundur rifinn. _ Og hefi ég ekki séð hann síðan.
29 Og ef þér takið nú þennan líka burt frá mér og verði hann fyrir slysi, þá munuð þér leiða hærur mínar með hörmung til heljar.`
30 Og komi ég nú til þjóns þíns, föður míns, og sé sveinninn ekki með oss, _ því að hann ann honum sem lífi sínu, _
31 þá mun svo fara, að sjái hann, að sveinninn er eigi með oss, þá deyr hann, og þjónar þínir munu leiða hærur þjóns þíns, föður vors, með harmi til heljar.
32 Því að þjónn þinn tók ábyrgð á sveininum við föður minn og sagði: ,Ef ég kem ekki með hann aftur, skal ég vera sekur við föður minn alla ævi.`
33 Og lát þú því þjón þinn verða hér eftir sem þræl herra míns í stað sveinsins, en leyf sveininum að fara heim með bræðrum sínum.
34 Því að hvernig gæti ég farið heim til föður míns, sé sveinninn ekki með mér? Ég yrði þá að sjá þá hörmung, sem koma mundi yfir föður minn."
45 Jósef gat þá ekki lengur haft stjórn á sér í augsýn allra, sem viðstaddir voru, og kallaði: "Látið alla ganga út frá mér!" Og enginn maður var inni hjá honum, þegar hann sagði bræðrum sínum hver hann væri.
2 Og hann grét hástöfum, svo að Egyptar heyrðu það, og hirðmenn Faraós heyrðu það.
3 Jósef mælti við bræður sína: "Ég er Jósef. Er faðir minn enn á lífi?" En bræður hans gátu ekki svarað honum, svo hræddir urðu þeir við hann.
4 Og Jósef sagði við bræður sína: "Komið hingað til mín!" Og þeir gengu til hans. Hann mælti þá: "Ég er Jósef bróðir yðar, sem þér selduð til Egyptalands.
5 En látið það nú ekki fá yður hryggðar, og setjið það ekki fyrir yður, að þér hafið selt mig hingað, því að til lífs viðurhalds hefir Guð sent mig hingað á undan yður.
6 Því að nú hefir hallærið verið í landinu í tvö ár, og enn munu líða svo fimm ár, að hvorki verði plægt né uppskorið.
7 En Guð hefir sent mig hingað á undan yður til þess að halda við kyni yðar á jörðinni og sjá lífi yðar borgið, til mikils hjálpræðis.
8 Það er því ekki þér, sem hafið sent mig hingað, heldur Guð. Og hann hefir látið mig verða Faraó sem föður og herra alls húss hans og höfðingja yfir öllu Egyptalandi.
9 Hraðið yður nú og farið heim til föður míns og segið við hann: ,Svo segir Jósef sonur þinn: Guð hefir gjört mig að herra alls Egyptalands; kom þú til mín og tef eigi.
10 Og þú skalt búa í Gósenlandi og vera í nánd við mig, þú og synir þínir og sonasynir þínir og sauðfé þitt og nautgripir þínir og allt, sem þitt er.
11 En ég skal sjá þér þar fyrir viðurværi, _ því að enn verður hallæri í fimm ár _, svo að þú komist ekki í örbirgð, þú og þitt hús og allt, sem þitt er.`
12 Og nú sjá augu yðar, og augu Benjamíns bróður míns sjá, að ég með eigin munni tala við yður.
13 Og segið föður mínum frá allri vegsemd minni á Egyptalandi og frá öllu, sem þér hafið séð, og flýtið yður nú og komið hingað með föður minn."
14 Og hann féll um háls Benjamín bróður sínum og grét, og Benjamín grét um háls honum.
15 Og hann minntist við alla bræður sína, faðmaði þá og grét. Eftir það töluðu bræður hans við hann.
16 Þau tíðindi bárust til hirðar Faraós: "Bræður Jósefs eru komnir!" Og lét Faraó og þjónar hans vel yfir því.
17 Og Faraó sagði við Jósef: "Seg þú við bræður þína: ,Þetta skuluð þér gjöra: Klyfjið eyki yðar og haldið af stað og farið til Kanaanlands.
18 Takið föður yðar og fjölskyldur yðar og komið til mín, og skal ég gefa yður bestu afurðir Egyptalands, og þér skuluð eta feiti landsins.`
19 Og bjóð þú þeim: ,Gjörið svo: Takið yður vagna í Egyptalandi handa börnum yðar og konum yðar og flytjið föður yðar og komið.
20 Og hirðið eigi um búshluti yðar, því að hið besta í öllu Egyptalandi skal vera yðar."`
21 Og synir Ísraels gjörðu svo, og Jósef fékk þeim vagna eftir boði Faraós, og hann gaf þeim nesti til ferðarinnar.
22 Hann gaf og sérhverjum þeirra alklæðnað, en Benjamín gaf hann þrjú hundruð sikla silfurs og fimm alklæðnaði.
23 Og föður sínum sendi hann sömuleiðis tíu asna klyfjaða hinum bestu afurðum Egyptalands og tíu ösnur klyfjaðar korni og brauði og vistum handa föður hans til ferðarinnar.
24 Lét hann síðan bræður sína fara, og þeir héldu af stað. Og hann sagði við þá: "Deilið ekki á leiðinni."
25 Og þeir fóru frá Egyptalandi og komu til Kanaanlands, heim til Jakobs föður síns.
26 Og þeir færðu honum tíðindin og sögðu: "Jósef er enn á lífi og er höfðingi yfir öllu Egyptalandi." En hjarta hans komst ekki við, því að hann trúði þeim ekki.
27 En er þeir báru honum öll orð Jósefs, sem hann hafði við þá talað, og hann sá vagnana, sem Jósef hafði sent til að flytja hann á, þá lifnaði yfir Jakob föður þeirra.
28 Og Ísrael sagði: "Mér er það nóg, að Jósef sonur minn er enn á lífi. Ég vil fara og sjá hann áður en ég dey."
Genesis 43-45
New International Version
Genesis 43-45
New International Version
The Second Journey to Egypt
43 Now the famine was still severe in the land.(A) 2 So when they had eaten all the grain they had brought from Egypt,(B) their father said to them, “Go back and buy us a little more food.”(C)
3 But Judah(D) said to him, “The man warned us solemnly, ‘You will not see my face again unless your brother is with you.’(E) 4 If you will send our brother along with us, we will go down and buy food for you.(F) 5 But if you will not send him, we will not go down, because the man said to us, ‘You will not see my face again unless your brother is with you.(G)’”
6 Israel(H) asked, “Why did you bring this trouble(I) on me by telling the man you had another brother?”
7 They replied, “The man questioned us closely about ourselves and our family. ‘Is your father still living?’(J) he asked us. ‘Do you have another brother?’(K) We simply answered his questions. How were we to know he would say, ‘Bring your brother down here’?”(L)
8 Then Judah(M) said to Israel(N) his father, “Send the boy along with me and we will go at once, so that we and you and our children may live and not die.(O) 9 I myself will guarantee his safety; you can hold me personally responsible for him.(P) If I do not bring him back to you and set him here before you, I will bear the blame(Q) before you all my life.(R) 10 As it is, if we had not delayed,(S) we could have gone and returned twice.”
11 Then their father Israel(T) said to them, “If it must be, then do this: Put some of the best products(U) of the land in your bags and take them down to the man as a gift(V)—a little balm(W) and a little honey, some spices(X) and myrrh,(Y) some pistachio nuts and almonds. 12 Take double the amount(Z) of silver with you, for you must return the silver that was put back into the mouths of your sacks.(AA) Perhaps it was a mistake. 13 Take your brother also and go back to the man at once.(AB) 14 And may God Almighty[a](AC) grant you mercy(AD) before the man so that he will let your other brother and Benjamin come back with you.(AE) As for me, if I am bereaved, I am bereaved.”(AF)
15 So the men took the gifts and double the amount of silver,(AG) and Benjamin also. They hurried(AH) down to Egypt and presented themselves(AI) to Joseph. 16 When Joseph saw Benjamin(AJ) with them, he said to the steward of his house,(AK) “Take these men to my house, slaughter an animal and prepare a meal;(AL) they are to eat with me at noon.”
17 The man did as Joseph told him and took the men to Joseph’s house.(AM) 18 Now the men were frightened(AN) when they were taken to his house.(AO) They thought, “We were brought here because of the silver that was put back into our sacks(AP) the first time. He wants to attack us(AQ) and overpower us and seize us as slaves(AR) and take our donkeys.(AS)”
19 So they went up to Joseph’s steward(AT) and spoke to him at the entrance to the house. 20 “We beg your pardon, our lord,” they said, “we came down here the first time to buy food.(AU) 21 But at the place where we stopped for the night we opened our sacks and each of us found his silver—the exact weight—in the mouth of his sack. So we have brought it back with us.(AV) 22 We have also brought additional silver with us to buy food. We don’t know who put our silver in our sacks.”
23 “It’s all right,” he said. “Don’t be afraid. Your God, the God of your father,(AW) has given you treasure in your sacks;(AX) I received your silver.” Then he brought Simeon out to them.(AY)
24 The steward took the men into Joseph’s house,(AZ) gave them water to wash their feet(BA) and provided fodder for their donkeys. 25 They prepared their gifts(BB) for Joseph’s arrival at noon,(BC) because they had heard that they were to eat there.
26 When Joseph came home,(BD) they presented to him the gifts(BE) they had brought into the house, and they bowed down before him to the ground.(BF) 27 He asked them how they were, and then he said, “How is your aged father(BG) you told me about? Is he still living?”(BH)
28 They replied, “Your servant our father(BI) is still alive and well.” And they bowed down,(BJ) prostrating themselves before him.(BK)
29 As he looked about and saw his brother Benjamin, his own mother’s son,(BL) he asked, “Is this your youngest brother, the one you told me about?”(BM) And he said, “God be gracious to you,(BN) my son.” 30 Deeply moved(BO) at the sight of his brother, Joseph hurried out and looked for a place to weep. He went into his private room and wept(BP) there.
31 After he had washed his face, he came out and, controlling himself,(BQ) said, “Serve the food.”(BR)
32 They served him by himself, the brothers by themselves, and the Egyptians who ate with him by themselves, because Egyptians could not eat with Hebrews,(BS) for that is detestable to Egyptians.(BT) 33 The men had been seated before him in the order of their ages, from the firstborn(BU) to the youngest;(BV) and they looked at each other in astonishment. 34 When portions were served to them from Joseph’s table, Benjamin’s portion was five times as much as anyone else’s.(BW) So they feasted(BX) and drank freely with him.
A Silver Cup in a Sack
44 Now Joseph gave these instructions to the steward of his house:(BY) “Fill the men’s sacks with as much food as they can carry, and put each man’s silver in the mouth of his sack.(BZ) 2 Then put my cup,(CA) the silver one,(CB) in the mouth of the youngest one’s sack, along with the silver for his grain.” And he did as Joseph said.
3 As morning dawned, the men were sent on their way with their donkeys.(CC) 4 They had not gone far from the city when Joseph said to his steward,(CD) “Go after those men at once, and when you catch up with them, say to them, ‘Why have you repaid good with evil?(CE) 5 Isn’t this the cup(CF) my master drinks from and also uses for divination?(CG) This is a wicked thing you have done.’”
6 When he caught up with them, he repeated these words to them. 7 But they said to him, “Why does my lord say such things? Far be it from your servants(CH) to do anything like that!(CI) 8 We even brought back to you from the land of Canaan(CJ) the silver(CK) we found inside the mouths of our sacks.(CL) So why would we steal(CM) silver or gold from your master’s house? 9 If any of your servants(CN) is found to have it, he will die;(CO) and the rest of us will become my lord’s slaves.(CP)”
10 “Very well, then,” he said, “let it be as you say. Whoever is found to have it(CQ) will become my slave;(CR) the rest of you will be free from blame.”(CS)
11 Each of them quickly lowered his sack to the ground and opened it. 12 Then the steward(CT) proceeded to search,(CU) beginning with the oldest and ending with the youngest.(CV) And the cup was found in Benjamin’s sack.(CW) 13 At this, they tore their clothes.(CX) Then they all loaded their donkeys(CY) and returned to the city.
14 Joseph was still in the house(CZ) when Judah(DA) and his brothers came in, and they threw themselves to the ground before him.(DB) 15 Joseph said to them, “What is this you have done?(DC) Don’t you know that a man like me can find things out by divination?(DD)”
16 “What can we say to my lord?(DE)” Judah(DF) replied. “What can we say? How can we prove our innocence?(DG) God has uncovered your servants’(DH) guilt. We are now my lord’s slaves(DI)—we ourselves and the one who was found to have the cup.(DJ)”
17 But Joseph said, “Far be it from me to do such a thing!(DK) Only the man who was found to have the cup will become my slave.(DL) The rest of you, go back to your father in peace.”(DM)
18 Then Judah(DN) went up to him and said: “Pardon your servant, my lord,(DO) let me speak a word to my lord. Do not be angry(DP) with your servant, though you are equal to Pharaoh himself. 19 My lord asked his servants,(DQ) ‘Do you have a father or a brother?’(DR) 20 And we answered, ‘We have an aged father, and there is a young son born to him in his old age.(DS) His brother is dead,(DT) and he is the only one of his mother’s sons left, and his father loves him.’(DU)
21 “Then you said to your servants,(DV) ‘Bring him down to me so I can see him for myself.’(DW) 22 And we said to my lord,(DX) ‘The boy cannot leave his father; if he leaves him, his father will die.’(DY) 23 But you told your servants, ‘Unless your youngest brother comes down with you, you will not see my face again.’(DZ) 24 When we went back to your servant my father,(EA) we told him what my lord(EB) had said.(EC)
25 “Then our father said, ‘Go back and buy a little more food.’(ED) 26 But we said, ‘We cannot go down. Only if our youngest brother is with us will we go. We cannot see the man’s face unless our youngest brother is with us.’(EE)
27 “Your servant my father(EF) said to us, ‘You know that my wife bore me two sons.(EG) 28 One of them went away from me, and I said, “He has surely been torn to pieces.”(EH) And I have not seen him since.(EI) 29 If you take this one from me too and harm comes to him, you will bring my gray head down to the grave(EJ) in misery.’(EK)
30 “So now, if the boy is not with us when I go back to your servant my father,(EL) and if my father, whose life is closely bound up with the boy’s life,(EM) 31 sees that the boy isn’t there, he will die.(EN) Your servants(EO) will bring the gray head of our father down to the grave(EP) in sorrow. 32 Your servant guaranteed the boy’s safety to my father. I said, ‘If I do not bring him back to you, I will bear the blame before you, my father, all my life!’(EQ)
33 “Now then, please let your servant remain here as my lord’s slave(ER) in place of the boy,(ES) and let the boy return with his brothers. 34 How can I go back to my father if the boy is not with me? No! Do not let me see the misery(ET) that would come on my father.”(EU)
Joseph Makes Himself Known
45 Then Joseph could no longer control himself(EV) before all his attendants, and he cried out, “Have everyone leave my presence!”(EW) So there was no one with Joseph when he made himself known to his brothers. 2 And he wept(EX) so loudly that the Egyptians heard him, and Pharaoh’s household heard about it.(EY)
3 Joseph said to his brothers, “I am Joseph! Is my father still living?”(EZ) But his brothers were not able to answer him,(FA) because they were terrified at his presence.(FB)
4 Then Joseph said to his brothers, “Come close to me.”(FC) When they had done so, he said, “I am your brother Joseph, the one you sold into Egypt!(FD) 5 And now, do not be distressed(FE) and do not be angry with yourselves for selling me here,(FF) because it was to save lives that God sent me ahead of you.(FG) 6 For two years now there has been famine(FH) in the land, and for the next five years there will be no plowing and reaping. 7 But God sent me ahead of you to preserve for you a remnant(FI) on earth and to save your lives by a great deliverance.[b](FJ)
8 “So then, it was not you who sent me here, but God.(FK) He made me father(FL) to Pharaoh, lord of his entire household and ruler of all Egypt.(FM) 9 Now hurry(FN) back to my father and say to him, ‘This is what your son Joseph says: God has made me lord of all Egypt. Come down to me; don’t delay.(FO) 10 You shall live in the region of Goshen(FP) and be near me—you, your children and grandchildren, your flocks and herds, and all you have.(FQ) 11 I will provide for you there,(FR) because five years of famine(FS) are still to come. Otherwise you and your household and all who belong to you will become destitute.’(FT)
12 “You can see for yourselves, and so can my brother Benjamin,(FU) that it is really I who am speaking to you.(FV) 13 Tell my father about all the honor accorded me in Egypt(FW) and about everything you have seen. And bring my father down here quickly.(FX)”
14 Then he threw his arms around his brother Benjamin and wept, and Benjamin(FY) embraced him,(FZ) weeping. 15 And he kissed(GA) all his brothers and wept over them.(GB) Afterward his brothers talked with him.(GC)
16 When the news reached Pharaoh’s palace that Joseph’s brothers had come,(GD) Pharaoh and all his officials(GE) were pleased.(GF) 17 Pharaoh said to Joseph, “Tell your brothers, ‘Do this: Load your animals(GG) and return to the land of Canaan,(GH) 18 and bring your father and your families back to me. I will give you the best of the land of Egypt(GI) and you can enjoy the fat of the land.’(GJ)
19 “You are also directed to tell them, ‘Do this: Take some carts(GK) from Egypt for your children and your wives, and get your father and come. 20 Never mind about your belongings,(GL) because the best of all Egypt(GM) will be yours.’”
21 So the sons of Israel did this. Joseph gave them carts,(GN) as Pharaoh had commanded, and he also gave them provisions for their journey.(GO) 22 To each of them he gave new clothing,(GP) but to Benjamin he gave three hundred shekels[c] of silver and five sets of clothes.(GQ) 23 And this is what he sent to his father: ten donkeys(GR) loaded with the best things(GS) of Egypt, and ten female donkeys loaded with grain and bread and other provisions for his journey.(GT) 24 Then he sent his brothers away, and as they were leaving he said to them, “Don’t quarrel on the way!”(GU)
25 So they went up out of Egypt(GV) and came to their father Jacob in the land of Canaan.(GW) 26 They told him, “Joseph is still alive! In fact, he is ruler of all Egypt.”(GX) Jacob was stunned; he did not believe them.(GY) 27 But when they told him everything Joseph had said to them, and when he saw the carts(GZ) Joseph had sent to carry him back, the spirit of their father Jacob revived. 28 And Israel said, “I’m convinced!(HA) My son Joseph is still alive. I will go and see him before I die.”(HB)
Footnotes
- Genesis 43:14 Hebrew El-Shaddai
- Genesis 45:7 Or save you as a great band of survivors
- Genesis 45:22 That is, about 7 1/2 pounds or about 3.5 kilograms
Icelandic Bible (ICELAND)
by Icelandic Bible Society
New International Version (NIV) 
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.