Font Size
Fyrsta bók Móse 38-40
Icelandic Bible
Fyrsta bók Móse 38-40
Icelandic Bible
38 Um þessar mundir bar svo við, að Júda fór frá bræðrum sínum og lagði lag sitt við mann nokkurn í Adúllam, sem Híra hét.
2 Þar sá Júda dóttur kanversks manns, sem Súa hét, og tók hana og hafði samfarir við hana.
3 Og hún varð þunguð og ól son, og hún nefndi hann Ger.
4 Og hún varð þunguð í annað sinn og ól son, og hún nefndi hann Ónan.
5 Og enn ól hún son og nefndi hann Sela. En hún var í Kesíb, er hún ól hann.
6 Og Júda tók konu til handa Ger, frumgetnum syni sínum. Hún hét Tamar.
7 En Ger, frumgetinn sonur Júda, var vondur í augum Drottins, svo að Drottinn lét hann deyja.
8 Þá mælti Júda við Ónan: "Gakk þú inn til konu bróður þíns og gegn þú mágskyldunni við hana, að þú megir afla bróður þínum afkvæmis."
9 En með því að Ónan vissi, að afkvæmið skyldi eigi verða hans, þá lét hann sæðið spillast á jörðu í hvert sinn er hann gekk inn til konu bróður síns, til þess að hann aflaði eigi bróður sínum afkvæmis.
10 En Drottni mislíkaði það, er hann gjörði, og lét hann einnig deyja.
11 Þá sagði Júda við Tamar tengdadóttur sína: "Ver þú sem ekkja í húsi föður þíns, þangað til Sela sonur minn verður fulltíða." Því að hann hugsaði: "Ella mun hann og deyja, eins og bræður hans." Fór Tamar þá burt og var í húsi föður síns.
12 En er fram liðu stundir, andaðist dóttir Súa, kona Júda. Og er Júda lét af harminum, fór hann upp til Timna, til sauðaklippara sinna, hann og Híra vinur hans frá Adúllam.
13 Var þá Tamar sagt svo frá: "Sjá, tengdafaðir þinn fer upp til Timna að klippa sauði sína."
14 Þá fór hún úr ekkjubúningi sínum, huldi sig blæju og hjúpaði sig og settist við hlið Enaímborgar, sem er við veginn til Timna. Því að hún sá, að Sela var orðinn fulltíða, og hún var þó ekki honum gefin fyrir konu.
15 Júda sá hana og hugði, að hún væri skækja, því að hún hafði hulið andlit sitt.
16 Og hann vék til hennar við veginn og mælti: "Leyf mér að leggjast með þér!" Því að hann vissi ekki, að hún var tengdadóttir hans. Hún svaraði: "Hvað viltu gefa mér til þess, að þú megir leggjast með mér?"
17 Og hann mælti: "Ég skal senda þér hafurkið úr hjörðinni." Hún svaraði: "Fáðu mér þá pant, þangað til þú sendir það."
18 Þá mælti hann: "Hvaða pant skal ég fá þér?" En hún svaraði: "Innsiglishring þinn og festi þína og staf þinn, sem þú hefir í hendinni." Og hann fékk henni þetta og lagðist með henni, og hún varð þunguð af hans völdum.
19 Því næst stóð hún upp, gekk burt og lagði af sér blæjuna og fór aftur í ekkjubúning sinn.
20 Og Júda sendi hafurkiðið með vini sínum frá Adúllam, svo að hann fengi aftur pantinn af hendi konunnar, en hann fann hana ekki.
21 Og hann spurði menn í þeim stað og sagði: "Hvar er portkonan, sem sat við veginn hjá Enaím?" En þeir svöruðu: "Hér hefir engin portkona verið."
22 Fór hann þá aftur til Júda og mælti: "Ég fann hana ekki, enda sögðu menn í þeim stað: ,Hér hefir engin portkona verið."`
23 Þá mælti Júda: "Haldi hún því, sem hún hefir, að vér verðum ekki hafðir að spotti. Sjá, ég sendi þetta kið, en þú hefir ekki fundið hana."
24 Að þrem mánuðum liðnum var Júda sagt: "Tamar tengdadóttir þín hefir drýgt hór, og meira að segja: Hún er þunguð orðin í hórdómi." Þá mælti Júda: "Leiðið hana út, að hún verði brennd."
25 En er hún var út leidd, gjörði hún tengdaföður sínum þessa orðsending: "Af völdum þess manns, sem þetta á, er ég þunguð orðin." Og hún sagði: "Hygg þú að, hver eiga muni innsiglishring þennan, festi og staf."
26 En Júda kannaðist við gripina og mælti: "Hún hefir betri málstað en ég, fyrir þá sök að ég hefi eigi gift hana Sela syni mínum." Og hann kenndi hennar ekki upp frá því.
27 En er hún skyldi verða léttari, sjá, þá voru tvíburar í kviði hennar.
28 Og í fæðingunni rétti annar út höndina. Tók þá ljósmóðirin rauðan þráð og batt um hönd hans og sagði: "Þessi kom fyrr í ljós."
29 En svo fór, að hann kippti aftur að sér hendinni, og þá kom bróðir hans í ljós. Þá mælti hún: "Hví hefir þú brotist svo fram þér til góða?" Og hún nefndi hann Peres.
30 Eftir það fæddist bróðir hans, og var rauði þráðurinn um hönd hans. Og hún nefndi hann Sera.
39 Jósef var fluttur til Egyptalands, og Pótífar, hirðmaður Faraós og lífvarðarforingi, maður egypskur, keypti hann af Ísmaelítum, sem hann höfðu þangað flutt.
2 En Drottinn var með Jósef, svo að hann varð maður lángefinn, og hann var í húsi húsbónda síns, hins egypska manns.
3 Og er húsbóndi hans sá, að Drottinn var með honum og að Drottinn lét honum heppnast allt, sem hann tók sér fyrir hendur,
4 þá fann Jósef náð í augum hans og þjónaði honum. Og hann setti hann yfir hús sitt og fékk honum í hendur allt, sem hann átti.
5 Og upp frá þeirri stundu, er hann hafði sett Jósef yfir hús sitt og yfir allt, sem hann átti, blessaði Drottinn hús hins egypska manns sakir Jósefs, og blessun Drottins var yfir öllu, sem hann átti innan húss og utan.
6 Og hann fól Jósef til umráða allar eigur sínar og var afskiptalaus um allt hjá honum og gekk aðeins að máltíðum. Jósef var vel vaxinn og fríður sýnum.
7 Og eftir þetta bar svo til, að kona húsbónda hans renndi augum til Jósefs og mælti: "Leggstu með mér!"
8 En hann færðist undan og sagði við konu húsbónda síns: "Sjá, húsbóndi minn lítur ekki eftir neinu í húsinu hjá mér, og allar eigur sínar hefir hann fengið mér í hendur.
9 Hann hefir ekki meira vald í þessu húsi en ég, og hann fyrirmunar mér ekkert nema þig, með því að þú ert kona hans. Hvernig skyldi ég þá aðhafast þessa miklu óhæfu og syndga á móti Guði?"
10 Og þó að hún leitaði til við Jósef með þessum orðum dag eftir dag, þá lét hann ekki að vilja hennar að leggjast með henni og hafa samfarir við hana.
11 Þá bar svo til einn dag, er hann gekk inn í húsið til starfa sinna og enginn heimilismanna var þar inni,
12 að hún greip í skikkju hans og mælti: "Leggstu með mér!" En hann lét skikkjuna eftir í hendi hennar og flýði og hljóp út.
13 En er hún sá, að hann hafði látið eftir skikkjuna í hendi hennar og var flúinn út,
14 þá kallaði hún á heimafólk sitt og mælti við það: "Sjáið, hann hefir fært oss hebreskan mann til þess að dára oss. Hann kom inn til mín og vildi hafa lagst með mér, en ég æpti hástöfum.
15 Og er hann heyrði, að ég hrópaði og kallaði, lét hann skikkju sína eftir hjá mér og flýði og hljóp út."
16 Því næst geymdi hún skikkju hans hjá sér þangað til húsbóndi hans kom heim.
17 Sagði hún honum þá sömu söguna og mælti: "Hebreski þrællinn, sem þú hefir til vor haft, kom til mín til þess að dára mig.
18 En þegar ég hrópaði og kallaði, lét hann eftir skikkju sína hjá mér og flýði út."
19 Er húsbóndi hans heyrði orð konu sinnar, er hún talaði við hann svo mælandi: "Þannig hefir þræll þinn hegðað sér við mig," þá varð hann ákaflega reiður.
20 Og húsbóndi Jósefs tók hann og setti hann í myrkvastofu, þar sem bandingjar konungs voru geymdir, og hann sat þar í myrkvastofunni.
21 Drottinn var með Jósef og veitti honum mannahylli og lét hann finna náð í augum forstjóra myrkvastofunnar.
22 Og forstjóri myrkvastofunnar fékk Jósef á vald alla bandingjana, sem voru í myrkvastofunni. Og hvað eina, sem þeir gjörðu þar, gjörðu þeir að hans fyrirlagi.
23 Forstjóri myrkvastofunnar leit ekki eftir neinu, sem var undir hans hendi, því að Drottinn var með honum. Og hvað sem hann gjörði, það lét Drottinn heppnast.
40 Eftir þetta varð sá atburður, að byrlari konungsins í Egyptalandi og bakarinn brutu á móti herra sínum, Egyptalandskonungi.
2 Og Faraó reiddist báðum hirðmönnum sínum, yfirbyrlaranum og yfirbakaranum,
3 og lét setja þá í varðhald í húsi lífvarðarforingjans, í myrkvastofuna, þar sem Jósef var í haldi.
4 Og lífvarðarforinginn setti Jósef til þess að þjóna þeim, og voru þeir nú um hríð í varðhaldi.
5 Þá dreymdi þá báða draum, byrlara og bakara konungsins í Egyptalandi, sem haldnir voru í myrkvastofunni, sinn drauminn hvorn sömu nóttina, og hafði hvor draumurinn sína þýðingu.
6 Og er Jósef kom inn til þeirra um morguninn, sá hann að þeir voru óglaðir.
7 Spurði hann þá hirðmenn Faraós, sem voru með honum í varðhaldi í húsi húsbónda hans, og mælti: "Hvers vegna eruð þið svo daprir í bragði í dag?"
8 En þeir svöruðu honum: "Okkur hefir dreymt draum, og hér er enginn, sem geti ráðið hann." Þá sagði Jósef við þá: "Er það ekki Guðs að ráða drauma? Segið mér þó."
9 Þá sagði yfirbyrlarinn Jósef draum sinn og mælti við hann: "Mér þótti í svefninum sem vínviður stæði fyrir framan mig.
10 Á vínviðinum voru þrjár greinar, og jafnskjótt sem hann skaut frjóöngum, spruttu blóm hans út og klasar hans báru fullvaxin vínber.
11 En ég hélt á bikar Faraós í hendinni og tók vínberin og sprengdi þau í bikar Faraós og rétti svo bikarinn að Faraó."
12 Þá sagði Jósef við hann: "Ráðning draumsins er þessi: Þrjár vínviðargreinarnar merkja þrjá daga.
13 Að þrem dögum liðnum mun Faraó hefja höfuð þitt og setja þig aftur inn í embætti þitt. Munt þú þá rétta Faraó bikarinn, eins og áður var venja, er þú varst byrlari hans.
14 En minnstu mín, er þér gengur í vil, og gjör þá miskunn á mér að minnast á mig við Faraó, svo að þú megir frelsa mig úr þessu húsi.
15 Því að mér var með leynd stolið úr landi Hebrea, og eigi hefi ég heldur hér neitt það til saka unnið, að ég yrði settur í þessa dýflissu."
16 En er yfirbakarinn sá, að ráðning hans var góð, sagði hann við Jósef: "Mig dreymdi líka, að ég bæri á höfðinu þrjár karfir með hveitibrauði.
17 Og í efstu körfunni var alls konar sælgætisbrauð handa Faraó, og fuglarnir átu það úr körfunni á höfði mér."
18 Þá svaraði Jósef og mælti: "Ráðning draumsins er þessi: Þrjár karfirnar merkja þrjá daga.
19 Að þrem dögum liðnum mun Faraó hefja höfuð þitt af þér og festa þig á gálga, og fuglarnir munu eta af þér hold þitt."
20 Og það bar til á þriðja degi, á afmælisdegi Faraós, að hann hélt öllum þjónum sínum veislu. Hóf hann þá upp höfuð yfirbyrlarans og höfuð yfirbakarans í viðurvist þjóna sinna.
21 Setti hann yfirbyrlarann aftur í embætti hans, að hann mætti aftur bera Faraó bikarinn,
22 en yfirbakarann lét hann hengja, eins og Jósef hafði ráðið drauminn fyrir þá.
23 En eigi minntist yfirbyrlarinn Jósefs, heldur gleymdi honum.
Genesis 38-40
New International Version
Genesis 38-40
New International Version
Judah and Tamar
38 At that time, Judah(A) left his brothers and went down to stay with a man of Adullam(B) named Hirah.(C) 2 There Judah met the daughter of a Canaanite man named Shua.(D) He married her and made love to her; 3 she became pregnant and gave birth to a son, who was named Er.(E) 4 She conceived again and gave birth to a son and named him Onan.(F) 5 She gave birth to still another son and named him Shelah.(G) It was at Kezib that she gave birth to him.
6 Judah got a wife for Er, his firstborn, and her name was Tamar.(H) 7 But Er, Judah’s firstborn, was wicked in the Lord’s sight;(I) so the Lord put him to death.(J)
8 Then Judah said to Onan, “Sleep with your brother’s wife and fulfill your duty to her as a brother-in-law to raise up offspring for your brother.”(K) 9 But Onan knew that the child would not be his; so whenever he slept with his brother’s wife, he spilled his semen on the ground to keep from providing offspring for his brother. 10 What he did was wicked in the Lord’s sight; so the Lord put him to death also.(L)
11 Judah then said to his daughter-in-law(M) Tamar,(N) “Live as a widow in your father’s household(O) until my son Shelah(P) grows up.”(Q) For he thought, “He may die too, just like his brothers.” So Tamar went to live in her father’s household.
12 After a long time Judah’s wife, the daughter of Shua,(R) died. When Judah had recovered from his grief, he went up to Timnah,(S) to the men who were shearing his sheep,(T) and his friend Hirah the Adullamite(U) went with him.
13 When Tamar(V) was told, “Your father-in-law is on his way to Timnah to shear his sheep,”(W) 14 she took off her widow’s clothes,(X) covered herself with a veil(Y) to disguise herself, and then sat down(Z) at the entrance to Enaim, which is on the road to Timnah.(AA) For she saw that, though Shelah(AB) had now grown up, she had not been given to him as his wife.
15 When Judah saw her, he thought she was a prostitute,(AC) for she had covered her face. 16 Not realizing(AD) that she was his daughter-in-law,(AE) he went over to her by the roadside and said, “Come now, let me sleep with you.”(AF)
“And what will you give me to sleep with you?”(AG) she asked.
17 “I’ll send you a young goat(AH) from my flock,” he said.
“Will you give me something as a pledge(AI) until you send it?” she asked.
18 He said, “What pledge should I give you?”
“Your seal(AJ) and its cord, and the staff(AK) in your hand,” she answered. So he gave them to her and slept with her, and she became pregnant by him.(AL) 19 After she left, she took off her veil and put on her widow’s clothes(AM) again.
20 Meanwhile Judah sent the young goat by his friend the Adullamite(AN) in order to get his pledge(AO) back from the woman, but he did not find her. 21 He asked the men who lived there, “Where is the shrine prostitute(AP) who was beside the road at Enaim?”
“There hasn’t been any shrine prostitute here,” they said.
22 So he went back to Judah and said, “I didn’t find her. Besides, the men who lived there said, ‘There hasn’t been any shrine prostitute here.’”
23 Then Judah said, “Let her keep what she has,(AQ) or we will become a laughingstock.(AR) After all, I did send her this young goat, but you didn’t find her.”
24 About three months later Judah was told, “Your daughter-in-law Tamar is guilty of prostitution, and as a result she is now pregnant.”
Judah said, “Bring her out and have her burned to death!”(AS)
25 As she was being brought out, she sent a message to her father-in-law. “I am pregnant by the man who owns these,” she said. And she added, “See if you recognize whose seal and cord and staff these are.”(AT)
26 Judah recognized them and said, “She is more righteous than I,(AU) since I wouldn’t give her to my son Shelah.(AV)” And he did not sleep with her again.
27 When the time came for her to give birth, there were twin boys in her womb.(AW) 28 As she was giving birth, one of them put out his hand; so the midwife(AX) took a scarlet thread and tied it on his wrist(AY) and said, “This one came out first.” 29 But when he drew back his hand, his brother came out,(AZ) and she said, “So this is how you have broken out!” And he was named Perez.[a](BA) 30 Then his brother, who had the scarlet thread on his wrist,(BB) came out. And he was named Zerah.[b](BC)
Joseph and Potiphar’s Wife
39 Now Joseph(BD) had been taken down to Egypt. Potiphar, an Egyptian who was one of Pharaoh’s officials, the captain of the guard,(BE) bought him from the Ishmaelites who had taken him there.(BF)
2 The Lord was with Joseph(BG) so that he prospered, and he lived in the house of his Egyptian master. 3 When his master saw that the Lord was with him(BH) and that the Lord gave him success in everything he did,(BI) 4 Joseph found favor in his eyes(BJ) and became his attendant. Potiphar put him in charge of his household,(BK) and he entrusted to his care everything he owned.(BL) 5 From the time he put him in charge of his household and of all that he owned, the Lord blessed the household(BM) of the Egyptian because of Joseph.(BN) The blessing of the Lord was on everything Potiphar had, both in the house and in the field.(BO) 6 So Potiphar left everything he had in Joseph’s care;(BP) with Joseph in charge, he did not concern himself with anything except the food he ate.
Now Joseph was well-built and handsome,(BQ) 7 and after a while his master’s wife took notice of Joseph and said, “Come to bed with me!”(BR)
8 But he refused.(BS) “With me in charge,” he told her, “my master does not concern himself with anything in the house; everything he owns he has entrusted to my care.(BT) 9 No one is greater in this house than I am.(BU) My master has withheld nothing from me except you, because you are his wife. How then could I do such a wicked thing and sin against God?”(BV) 10 And though she spoke to Joseph day after day, he refused(BW) to go to bed with her or even be with her.
11 One day he went into the house to attend to his duties,(BX) and none of the household servants(BY) was inside. 12 She caught him by his cloak(BZ) and said, “Come to bed with me!”(CA) But he left his cloak in her hand and ran out of the house.(CB)
13 When she saw that he had left his cloak in her hand and had run out of the house, 14 she called her household servants.(CC) “Look,” she said to them, “this Hebrew(CD) has been brought to us to make sport of us!(CE) He came in here to sleep with me, but I screamed.(CF) 15 When he heard me scream for help, he left his cloak beside me and ran out of the house.”(CG)
16 She kept his cloak beside her until his master came home. 17 Then she told him this story:(CH) “That Hebrew(CI) slave(CJ) you brought us came to me to make sport of me. 18 But as soon as I screamed for help, he left his cloak beside me and ran out of the house.”
19 When his master heard the story his wife told him, saying, “This is how your slave treated me,” he burned with anger.(CK) 20 Joseph’s master took him and put him in prison,(CL) the place where the king’s prisoners were confined.
But while Joseph was there in the prison, 21 the Lord was with him;(CM) he showed him kindness(CN) and granted him favor in the eyes of the prison warden.(CO) 22 So the warden put Joseph in charge of all those held in the prison, and he was made responsible for all that was done there.(CP) 23 The warden paid no attention to anything under Joseph’s(CQ) care, because the Lord was with Joseph and gave him success in whatever he did.(CR)
The Cupbearer and the Baker
40 Some time later, the cupbearer(CS) and the baker(CT) of the king of Egypt offended their master, the king of Egypt. 2 Pharaoh was angry(CU) with his two officials,(CV) the chief cupbearer and the chief baker, 3 and put them in custody in the house of the captain of the guard,(CW) in the same prison where Joseph was confined. 4 The captain of the guard(CX) assigned them to Joseph,(CY) and he attended them.
After they had been in custody(CZ) for some time, 5 each of the two men—the cupbearer and the baker of the king of Egypt, who were being held in prison—had a dream(DA) the same night, and each dream had a meaning of its own.(DB)
6 When Joseph came to them the next morning, he saw that they were dejected. 7 So he asked Pharaoh’s officials who were in custody(DC) with him in his master’s house, “Why do you look so sad today?”(DD)
8 “We both had dreams,” they answered, “but there is no one to interpret them.”(DE)
Then Joseph said to them, “Do not interpretations belong to God?(DF) Tell me your dreams.”
9 So the chief cupbearer(DG) told Joseph his dream. He said to him, “In my dream I saw a vine in front of me, 10 and on the vine were three branches. As soon as it budded, it blossomed,(DH) and its clusters ripened into grapes. 11 Pharaoh’s cup was in my hand, and I took the grapes, squeezed them into Pharaoh’s cup and put the cup in his hand.”
12 “This is what it means,(DI)” Joseph said to him. “The three branches are three days.(DJ) 13 Within three days(DK) Pharaoh will lift up your head(DL) and restore you to your position, and you will put Pharaoh’s cup in his hand, just as you used to do when you were his cupbearer.(DM) 14 But when all goes well with you, remember me(DN) and show me kindness;(DO) mention me to Pharaoh(DP) and get me out of this prison. 15 I was forcibly carried off from the land of the Hebrews,(DQ) and even here I have done nothing to deserve being put in a dungeon.”(DR)
16 When the chief baker(DS) saw that Joseph had given a favorable interpretation,(DT) he said to Joseph, “I too had a dream: On my head were three baskets(DU) of bread.[c] 17 In the top basket were all kinds of baked goods for Pharaoh, but the birds were eating them out of the basket on my head.”
18 “This is what it means,” Joseph said. “The three baskets are three days.(DV) 19 Within three days(DW) Pharaoh will lift off your head(DX) and impale your body on a pole.(DY) And the birds will eat away your flesh.”(DZ)
20 Now the third day(EA) was Pharaoh’s birthday,(EB) and he gave a feast for all his officials.(EC) He lifted up the heads of the chief cupbearer and the chief baker(ED) in the presence of his officials: 21 He restored the chief cupbearer(EE) to his position,(EF) so that he once again put the cup into Pharaoh’s hand(EG)— 22 but he impaled the chief baker,(EH) just as Joseph had said to them in his interpretation.(EI)
23 The chief cupbearer, however, did not remember Joseph; he forgot him.(EJ)
Footnotes
- Genesis 38:29 Perez means breaking out.
- Genesis 38:30 Zerah can mean scarlet or brightness.
- Genesis 40:16 Or three wicker baskets
Icelandic Bible (ICELAND)
by Icelandic Bible Society
New International Version (NIV) 
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.