Font Size
Fyrsta bók Móse 30-31
Icelandic Bible
Fyrsta bók Móse 30-31
Icelandic Bible
30 En er Rakel sá, að hún ól Jakob ekki börn, öfundaði hún systur sína og sagði við Jakob: "Láttu mig eignast börn, ella mun ég deyja."
2 Jakob reiddist þá við Rakel og sagði: "Er ég þá Guð? Það er hann sem hefir synjað þér lífsafkvæmis."
3 Þá sagði hún: "Þarna er Bíla ambátt mín. Gakk þú inn til hennar, að hún megi fæða á skaut mitt og afla mér afkvæmis."
4 Og hún gaf honum Bílu ambátt sína fyrir konu, og Jakob gekk inn til hennar.
5 Og Bíla varð þunguð og ól Jakob son.
6 Þá sagði Rakel: "Guð hefir rétt hluta minn og einnig bænheyrt mig og gefið mér son." Fyrir því nefndi hún hann Dan.
7 Og Bíla, ambátt Rakelar, varð þunguð í annað sinn og ól Jakob annan son.
8 Þá sagði Rakel: "Mikið stríð hefi ég þreytt við systur mína og unnið sigur." Og hún nefndi hann Naftalí.
9 Er Lea sá, að hún lét af að eiga börn, tók hún Silpu ambátt sína og gaf Jakob hana fyrir konu.
10 Og Silpa, ambátt Leu, ól Jakob son.
11 Þá sagði Lea: "Til heilla!" Og hún nefndi hann Gað.
12 Og Silpa, ambátt Leu, ól Jakob annan son.
13 Þá sagði Lea: "Sæl er ég, því að allar konur munu mig sæla segja." Og hún nefndi hann Asser.
14 Rúben gekk eitt sinn út um hveitiskurðartímann og fann ástarepli á akrinum og færði þau Leu móður sinni. Þá sagði Rakel við Leu: "Gef þú mér nokkuð af ástareplum sonar þíns."
15 En hún svaraði: "Er það ekki nóg, að þú tekur bónda minn frá mér, viltu nú einnig taka ástarepli sonar míns?" Og Rakel mælti: "Hann má þá sofa hjá þér í nótt fyrir ástarepli sonar þíns."
16 Er Jakob kom heim um kveldið af akrinum, gekk Lea út á móti honum og sagði: "Þú átt að ganga inn til mín, því að ég hefi keypt þig fyrir ástarepli sonar míns." Og hann svaf hjá henni þá nótt.
17 En Guð bænheyrði Leu, og hún varð þunguð og ól Jakob hinn fimmta son og sagði:
18 "Guð hefir launað mér það, að ég gaf bónda mínum ambátt mína." Og hún nefndi hann Íssakar.
19 Og Lea varð enn þunguð og ól Jakob hinn sjötta son.
20 Þá sagði Lea: "Guð hefir gefið mér góða gjöf. Nú mun bóndi minn búa við mig, því að ég hefi alið honum sex sonu." Og hún nefndi hann Sebúlon.
21 Eftir það ól hún dóttur og nefndi hana Dínu.
22 Þá minntist Guð Rakelar og bænheyrði hana og opnaði móðurlíf hennar.
23 Og hún varð þunguð og ól son og sagði: "Guð hefir numið burt smán mína."
24 Og hún nefndi hann Jósef og sagði: "Guð bæti við mig öðrum syni!"
25 Er Rakel hafði alið Jósef, sagði Jakob við Laban: "Leyf þú mér nú að fara, að ég megi halda heim til átthaga minna og ættlands míns.
26 Fá mér konur mínar og börn mín, sem ég hefi þjónað þér fyrir, að ég megi fara, því að þú veist, hvernig ég hefi þjónað þér."
27 Þá sagði Laban við hann: "Hafi ég fundið náð í augum þínum, þá vertu kyrr. Ég hefi tekið eftir því, að Drottinn hefir blessað mig fyrir þínar sakir."
28 Og hann mælti: "Set sjálfur upp kaup þitt við mig, og skal ég gjalda það."
29 Jakob sagði við hann: "Þú veist sjálfur, hvernig ég hefi þjónað þér og hvað fénaður þinn er orðinn hjá mér.
30 Því að lítið var það, sem þú áttir, áður en ég kom, en það hefir aukist margfaldlega, og Drottinn hefir blessað þig við hvert mitt fótmál. Og auk þess, hvenær á ég þá að veita forsjá húsi sjálfs mín?"
31 Og Laban mælti: "Hvað skal ég gefa þér?" En Jakob sagði: "Þú skalt ekkert gefa mér, en viljir þú gjöra þetta, sem ég nú segi, þá vil ég enn þá halda fé þínu til haga og gæta þess.
32 Ég ætla í dag að ganga innan um allt fé þitt og skilja úr því hverja flekkótta og spreklótta kind. Og hver svört kind meðal sauðanna og hið spreklótta og flekkótta meðal geitanna, það skal vera kaup mitt.
33 Og ráðvendni mín skal eftirleiðis bera mér vitni, er þú kemur að skoða kaup mitt: Allt sem ekki er flekkótt og spreklótt meðal minna geita og svart meðal minna sauða, skal teljast stolið."
34 Og Laban sagði: "Svo skal þá vera sem þú hefir sagt."
35 Á þeim degi skildi Laban frá alla rílóttu og spreklóttu hafrana, og allar flekkóttu og spreklóttu geiturnar _ allt það, sem hafði á sér einhvern hvítan díla, _ og allt hið svarta meðal sauðanna og fékk sonum sínum.
36 Og hann lét vera þriggja daga leið milli sín og Jakobs. En Jakob gætti þeirrar hjarðar Labans, sem eftir varð.
37 Jakob tók sér stafi af grænni ösp, möndluviði og hlyni og skóf á þá hvítar rákir með því að nekja hið hvíta á stöfunum.
38 Því næst lagði hann stafina, sem hann hafði birkt, í þrærnar, í vatnsrennurnar, sem féð kom að drekka úr, beint fyrir framan féð. En ærnar fengu, er þær komu að drekka.
39 Þannig fengu ærnar uppi yfir stöfunum, og ærnar áttu rílótt, flekkótt og spreklótt lömb.
40 Jakob skildi lömbin úr og lét féð horfa á hið rílótta og allt hið svarta í fé Labans. Þannig kom hann sér upp sérstökum fjárhópum og lét þá ekki saman við hjörð Labans.
41 Og um allan göngutíma vænu ánna lagði Jakob stafina í þrærnar fyrir framan féð, svo að þær skyldu fá uppi yfir stöfunum.
42 En er rýru ærnar gengu, lagði hann þá þar ekki. Þannig fékk Laban rýra féð, en Jakob hið væna.
43 Og maðurinn varð stórauðugur og eignaðist mikinn fénað, ambáttir og þræla, úlfalda og asna.
31 Nú frétti Jakob svofelld ummæli Labans sona: "Jakob hefir dregið undir sig aleigu föður vors, og af eigum föður vors hefir hann aflað sér allra þessara auðæfa."
2 Og Jakob sá á yfirbragði Labans, að hann bar ekki sama þel til sín sem áður.
3 Þá sagði Drottinn við Jakob: "Hverf heim aftur í land feðra þinna og til ættfólks þíns, og ég mun vera með þér."
4 Þá sendi Jakob og lét kalla þær Rakel og Leu út í hagann, þangað sem hjörð hans var.
5 Og hann sagði við þær: "Ég sé á yfirbragði föður ykkar, að hann ber ekki sama þel til mín sem áður; en Guð föður míns hefir verið með mér.
6 Og það vitið þið sjálfar, að ég hefi þjónað föður ykkar af öllu mínu megni.
7 En faðir ykkar hefir svikið mig og tíu sinnum breytt kaupi mínu, en Guð hefir ekki leyft honum að gjöra mér mein.
8 Þegar hann sagði: ,Hið flekkótta skal vera kaup þitt,` _ fæddi öll hjörðin flekkótt, og þegar hann sagði: ,Hið rílótta skal vera kaup þitt,` _ þá fæddi öll hjörðin rílótt.
9 Og þannig hefir Guð tekið fénaðinn frá föður ykkar og gefið mér hann.
10 Og um fengitíma hjarðarinnar hóf ég upp augu mín og sá í draumi, að hafrarnir, sem hlupu á féð, voru rílóttir, flekkóttir og dílóttir.
11 Og engill Guðs sagði við mig í draumnum: ,Jakob!` Og ég svaraði: ,Hér er ég.`
12 Þá mælti hann: ,Lít upp augum þínum og horfðu á: Allir hafrarnir, sem hlaupa á féð, eru rílóttir, flekkóttir og dílóttir; því að ég hefi séð allt, sem Laban hefir gjört þér.
13 Ég er Betels Guð, þar sem þú smurðir merkisstein, þar sem þú gjörðir mér heit. Tak þig nú upp, far burt úr þessu landi og hverf aftur til ættlands þíns."`
14 Þá svöruðu þær Rakel og Lea og sögðu við hann: "Höfum við nokkra hlutdeild og arf framar í húsi föður okkar?
15 Álítur hann okkur ekki vandalausar, þar sem hann hefir selt okkur? Og verði okkar hefir hann og algjörlega eytt.
16 Aftur á móti eigum við og börn okkar allan þann auð, sem Guð hefir tekið frá föður okkar. Og gjör þú nú allt, sem Guð hefir boðið þér."
17 Þá tók Jakob sig upp og setti börn sín og konur upp á úlfaldana
18 og hafði á burt allan fénað sinn og allan fjárhlut sinn, sem hann hafði aflað sér, fjáreign sína, sem hann hafði aflað sér í Mesópótamíu, og hóf ferð sína til Ísaks föður síns í Kanaanlandi.
19 Þegar Laban var farinn að klippa sauði sína, þá stal Rakel húsgoðum föður síns.
20 Og Jakob blekkti Laban hinn arameíska, með því að hann sagði honum eigi frá því, að hann mundi flýja.
21 Þannig flýði hann með allt, sem hann átti. Og hann tók sig upp og fór yfir fljótið og stefndi á Gíleaðsfjöll.
22 Laban var sagt það á þriðja degi, að Jakob væri flúinn.
23 Þá tók hann frændur sína með sér og elti hann sjö dagleiðir og náði honum á Gíleaðsfjöllum.
24 En Guð kom um nóttina til Labans hins arameíska í draumi og sagði við hann: "Gæt þín, að þú mælir ekkert styggðarorð til Jakobs."
25 Og Laban náði Jakob, sem hafði sett tjöld sín á fjöllunum, og Laban tjaldaði einnig á Gíleaðsfjöllum með frændum sínum.
26 Þá mælti Laban við Jakob: "Hvað hefir þú gjört, að þú skyldir blekkja mig og fara burt með dætur mínar, eins og þær væru herteknar?
27 Hví flýðir þú leynilega og blekktir mig og lést mig ekki af vita, svo að ég mætti fylgja þér á veg með fögnuði og söng, með bumbum og gígjum,
28 og leyfðir mér ekki að kyssa dætrasonu mína og dætur? Óviturlega hefir þér nú farist.
29 Það er á mínu valdi að gjöra yður illt, en Guð föður yðar mælti svo við mig í nótt, er var: ,Gæt þín, að þú mælir ekkert styggðarorð til Jakobs.`
30 Og nú munt þú burt hafa farið, af því að þig fýsti svo mjög heim til föður þíns, en hví hefir þú stolið goðum mínum?"
31 Þá svaraði Jakob og mælti til Labans: "Af því að ég var hræddur, því að ég hugsaði, að þú kynnir að slíta dætur þínar frá mér.
32 En sá skal ekki lífi halda, sem þú finnur hjá goð þín. Rannsaka þú í viðurvist frænda vorra, hvað hjá mér er af þínu, og tak það til þín." En Jakob vissi ekki, að Rakel hafði stolið þeim.
33 Laban gekk í tjald Jakobs og tjald Leu og í tjald beggja ambáttanna, en fann ekkert. Og hann fór út úr tjaldi Leu og gekk í tjald Rakelar.
34 En Rakel hafði tekið húsgoðin og lagt þau í úlfaldasöðulinn og setst ofan á þau. Og Laban leitaði vandlega í öllu tjaldinu og fann ekkert.
35 Og hún sagði við föður sinn: "Herra minn, reiðstu ekki, þótt ég geti ekki staðið upp fyrir þér, því að mér fer að eðlisháttum kvenna." Og hann leitaði og fann ekki húsgoðin.
36 Þá reiddist Jakob og átaldi Laban og sagði við Laban: "Hvað hefi ég misgjört, hvað hefi ég brotið, að þú eltir mig svo ákaflega?
37 Þú hefir leitað vandlega í öllum farangri mínum; hvað hefir þú fundið af öllum þínum búshlutum? Legg það hér fram í viðurvist frænda minna og frænda þinna, að þeir dæmi okkar í milli.
38 Ég hefi nú hjá þér verið í tuttugu ár. Ær þínar og geitur hafa ekki látið lömbunum, og hrúta hjarðar þinnar hefi ég ekki etið.
39 Það sem dýrrifið var, bar ég ekki heim til þín, það bætti ég sjálfur, þú krafðist þess af mér, hvort sem það hafði verið tekið á degi eða nóttu.
40 Ég átti þá ævi, að á daginn þjakaði mér hiti og á nóttinni kuldi, og eigi kom mér svefn á augu.
41 Í tuttugu ár hefi ég nú verið á heimili þínu. Hefi ég þjónað þér í fjórtán ár fyrir báðar dætur þínar og í sex ár fyrir hjörð þína, og þú hefir breytt kaupi mínu tíu sinnum.
42 Hefði ekki Guð föður míns, Abrahams Guð og Ísaks ótti, liðsinnt mér, þá hefðir þú nú látið mig tómhentan burt fara. En Guð hefir séð þrautir mínar og strit handa minna, og hann hefir dóm upp kveðið í nótt er var."
43 Þá svaraði Laban og sagði við Jakob: "Dæturnar eru mínar dætur og börnin eru mín börn og hjörðin er mín hjörð, og allt, sem þú sér, heyrir mér til. En hvað skyldi ég gjöra þessum dætrum mínum í dag, eða börnum þeirra, sem þær hafa alið?
44 Gott og vel, við skulum gjöra sáttmála, ég og þú, og hann skal vera vitnisburður milli mín og þín."
45 Þá tók Jakob stein og reisti hann upp til merkis.
46 Og Jakob sagði við frændur sína: "Berið að steina." Og þeir báru að steina og gjörðu grjótvörðu, og þeir mötuðust þar á grjótvörðunni.
47 Og Laban kallaði hana Jegar Sahadúta, en Jakob kallaði hana Galeð.
48 Og Laban mælti: "Þessi varða skal vera vitni í dag milli mín og þín." Fyrir því kallaði hann hana Galeð,
49 og Mispa, með því að hann sagði: "Drottinn sé á verði milli mín og þín, þá er við skiljum.
50 Ef þú misþyrmir dætrum mínum og ef þú tekur þér fleiri konur auk dætra minna, þá gæt þess, að þótt enginn maður sé hjá okkur, er Guð samt vitni milli mín og þín."
51 Og Laban sagði við Jakob: "Sjá þessa vörðu og sjá þennan merkisstein, sem ég hefi reist upp milli mín og þín!
52 Þessi varða sé vitni þess og þessi merkissteinn vottur þess, að hvorki skal ég ganga fram hjá þessari vörðu til þín né þú ganga fram hjá þessari vörðu og þessum merkissteini til mín með illt í huga.
53 Guð Abrahams og Guð Nahors, Guð föður þeirra, dæmi milli okkar." Og Jakob sór við ótta Ísaks föður síns.
54 Og Jakob slátraði fórnardýrum á fjallinu og bauð frændum sínum til máltíðar, og þeir mötuðust og voru á fjallinu um nóttina.
55 Laban reis árla næsta morgun og minntist við sonu sína og dætur og blessaði þau. Því næst hélt Laban af stað og hvarf aftur heim til sín.
Genesis 30-31
New International Version
Genesis 30-31
New International Version
30 When Rachel saw that she was not bearing Jacob any children,(A) she became jealous of her sister.(B) So she said to Jacob, “Give me children, or I’ll die!”
2 Jacob became angry with her and said, “Am I in the place of God,(C) who has kept you from having children?”(D)
3 Then she said, “Here is Bilhah,(E) my servant.(F) Sleep with her so that she can bear children for me and I too can build a family through her.”(G)
4 So she gave him her servant Bilhah as a wife.(H) Jacob slept with her,(I) 5 and she became pregnant and bore him a son. 6 Then Rachel said, “God has vindicated me;(J) he has listened to my plea and given me a son.”(K) Because of this she named him Dan.[a](L)
7 Rachel’s servant Bilhah(M) conceived again and bore Jacob a second son. 8 Then Rachel said, “I have had a great struggle with my sister, and I have won.”(N) So she named him Naphtali.[b](O)
9 When Leah(P) saw that she had stopped having children,(Q) she took her servant Zilpah(R) and gave her to Jacob as a wife.(S) 10 Leah’s servant Zilpah(T) bore Jacob a son. 11 Then Leah said, “What good fortune!”[c] So she named him Gad.[d](U)
12 Leah’s servant Zilpah bore Jacob a second son. 13 Then Leah said, “How happy I am! The women will call me(V) happy.”(W) So she named him Asher.[e](X)
14 During wheat harvest,(Y) Reuben went out into the fields and found some mandrake plants,(Z) which he brought to his mother Leah. Rachel said to Leah, “Please give me some of your son’s mandrakes.”
15 But she said to her, “Wasn’t it enough(AA) that you took away my husband? Will you take my son’s mandrakes too?”
“Very well,” Rachel said, “he can sleep with you tonight in return for your son’s mandrakes.”(AB)
16 So when Jacob came in from the fields that evening, Leah went out to meet him. “You must sleep with me,” she said. “I have hired you with my son’s mandrakes.”(AC) So he slept with her that night.
17 God listened to Leah,(AD) and she became pregnant and bore Jacob a fifth son. 18 Then Leah said, “God has rewarded me for giving my servant to my husband.”(AE) So she named him Issachar.[f](AF)
19 Leah conceived again and bore Jacob a sixth son. 20 Then Leah said, “God has presented me with a precious gift. This time my husband will treat me with honor,(AG) because I have borne him six sons.” So she named him Zebulun.[g](AH)
21 Some time later she gave birth to a daughter and named her Dinah.(AI)
22 Then God remembered Rachel;(AJ) he listened to her(AK) and enabled her to conceive.(AL) 23 She became pregnant and gave birth to a son(AM) and said, “God has taken away my disgrace.”(AN) 24 She named him Joseph,[h](AO) and said, “May the Lord add to me another son.”(AP)
Jacob’s Flocks Increase
25 After Rachel gave birth to Joseph, Jacob said to Laban, “Send me on my way(AQ) so I can go back to my own homeland.(AR) 26 Give me my wives and children, for whom I have served you,(AS) and I will be on my way. You know how much work I’ve done for you.”
27 But Laban said to him, “If I have found favor in your eyes,(AT) please stay. I have learned by divination(AU) that the Lord has blessed me because of you.”(AV) 28 He added, “Name your wages,(AW) and I will pay them.”
29 Jacob said to him, “You know how I have worked for you(AX) and how your livestock has fared under my care.(AY) 30 The little you had before I came has increased greatly, and the Lord has blessed you wherever I have been.(AZ) But now, when may I do something for my own household?(BA)”
31 “What shall I give you?” he asked.
“Don’t give me anything,” Jacob replied. “But if you will do this one thing for me, I will go on tending your flocks and watching over them: 32 Let me go through all your flocks today and remove from them every speckled or spotted sheep, every dark-colored lamb and every spotted or speckled goat.(BB) They will be my wages.(BC) 33 And my honesty will testify for me in the future, whenever you check on the wages you have paid me. Any goat in my possession that is not speckled or spotted, or any lamb that is not dark-colored,(BD) will be considered stolen.(BE)”
34 “Agreed,” said Laban. “Let it be as you have said.” 35 That same day he removed all the male goats that were streaked or spotted, and all the speckled or spotted female goats (all that had white on them) and all the dark-colored lambs,(BF) and he placed them in the care of his sons.(BG) 36 Then he put a three-day journey(BH) between himself and Jacob, while Jacob continued to tend the rest of Laban’s flocks.
37 Jacob, however, took fresh-cut branches from poplar, almond(BI) and plane trees(BJ) and made white stripes on them by peeling the bark and exposing the white inner wood of the branches.(BK) 38 Then he placed the peeled branches(BL) in all the watering troughs,(BM) so that they would be directly in front of the flocks when they came to drink. When the flocks were in heat(BN) and came to drink, 39 they mated in front of the branches.(BO) And they bore young that were streaked or speckled or spotted.(BP) 40 Jacob set apart the young of the flock by themselves, but made the rest face the streaked and dark-colored animals(BQ) that belonged to Laban. Thus he made separate flocks for himself and did not put them with Laban’s animals. 41 Whenever the stronger females were in heat,(BR) Jacob would place the branches in the troughs in front of the animals so they would mate near the branches,(BS) 42 but if the animals were weak, he would not place them there. So the weak animals went to Laban and the strong ones to Jacob.(BT) 43 In this way the man grew exceedingly prosperous and came to own large flocks, and female and male servants, and camels and donkeys.(BU)
Jacob Flees From Laban
31 Jacob heard that Laban’s sons(BV) were saying, “Jacob has taken everything our father owned and has gained all this wealth from what belonged to our father.”(BW) 2 And Jacob noticed that Laban’s attitude toward him was not what it had been.(BX)
3 Then the Lord said to Jacob, “Go back(BY) to the land of your fathers and to your relatives, and I will be with you.”(BZ)
4 So Jacob sent word to Rachel and Leah to come out to the fields where his flocks were. 5 He said to them, “I see that your father’s(CA) attitude toward me is not what it was before,(CB) but the God of my father has been with me.(CC) 6 You know that I’ve worked for your father with all my strength,(CD) 7 yet your father has cheated(CE) me by changing my wages(CF) ten times.(CG) However, God has not allowed him to harm me.(CH) 8 If he said, ‘The speckled ones will be your wages,’ then all the flocks gave birth to speckled young; and if he said, ‘The streaked ones will be your wages,’(CI) then all the flocks bore streaked young. 9 So God has taken away your father’s livestock(CJ) and has given them to me.(CK)
10 “In breeding season I once had a dream(CL) in which I looked up and saw that the male goats mating with the flock were streaked, speckled or spotted. 11 The angel of God(CM) said to me in the dream,(CN) ‘Jacob.’ I answered, ‘Here I am.’(CO) 12 And he said, ‘Look up and see that all the male goats mating with the flock are streaked, speckled or spotted,(CP) for I have seen all that Laban has been doing to you.(CQ) 13 I am the God of Bethel,(CR) where you anointed a pillar(CS) and where you made a vow(CT) to me. Now leave this land at once and go back to your native land.(CU)’”
14 Then Rachel and Leah replied, “Do we still have any share(CV) in the inheritance of our father’s estate? 15 Does he not regard us as foreigners?(CW) Not only has he sold us, but he has used up what was paid for us.(CX) 16 Surely all the wealth that God took away from our father belongs to us and our children.(CY) So do whatever God has told you.”
17 Then Jacob put his children and his wives(CZ) on camels,(DA) 18 and he drove all his livestock ahead of him, along with all the goods he had accumulated(DB) in Paddan Aram,[i](DC) to go to his father Isaac(DD) in the land of Canaan.(DE)
19 When Laban had gone to shear his sheep,(DF) Rachel stole her father’s household gods.(DG) 20 Moreover, Jacob deceived(DH) Laban the Aramean(DI) by not telling him he was running away.(DJ) 21 So he fled(DK) with all he had, crossed the Euphrates River,(DL) and headed for the hill country of Gilead.(DM)
Laban Pursues Jacob
22 On the third day(DN) Laban was told that Jacob had fled.(DO) 23 Taking his relatives(DP) with him(DQ), he pursued Jacob for seven days and caught up with him in the hill country of Gilead.(DR) 24 Then God came to Laban the Aramean(DS) in a dream at night and said to him,(DT) “Be careful not to say anything to Jacob, either good or bad.”(DU)
25 Jacob had pitched his tent in the hill country of Gilead(DV) when Laban overtook him, and Laban and his relatives camped there too. 26 Then Laban said to Jacob, “What have you done?(DW) You’ve deceived me,(DX) and you’ve carried off my daughters like captives in war.(DY) 27 Why did you run off secretly and deceive me? Why didn’t you tell me,(DZ) so I could send you away with joy and singing to the music of timbrels(EA) and harps?(EB) 28 You didn’t even let me kiss my grandchildren and my daughters goodbye.(EC) You have done a foolish thing. 29 I have the power to harm you;(ED) but last night the God of your father(EE) said to me, ‘Be careful not to say anything to Jacob, either good or bad.’(EF) 30 Now you have gone off because you longed to return to your father’s household.(EG) But why did you steal(EH) my gods?(EI)”
31 Jacob answered Laban, “I was afraid, because I thought you would take your daughters away from me by force.(EJ) 32 But if you find anyone who has your gods, that person shall not live.(EK) In the presence of our relatives, see for yourself whether there is anything of yours here with me; and if so, take it.” Now Jacob did not know that Rachel had stolen the gods.(EL)
33 So Laban went into Jacob’s tent and into Leah’s tent(EM) and into the tent of the two female servants,(EN) but he found nothing.(EO) After he came out of Leah’s tent, he entered Rachel’s tent. 34 Now Rachel had taken the household gods(EP) and put them inside her camel’s saddle(EQ) and was sitting on them. Laban searched(ER) through everything in the tent but found nothing.
35 Rachel said to her father, “Don’t be angry, my lord, that I cannot stand up in your presence;(ES) I’m having my period.(ET)” So he searched but could not find the household gods.(EU)
36 Jacob was angry and took Laban to task. “What is my crime?” he asked Laban. “How have I wronged(EV) you that you hunt me down?(EW) 37 Now that you have searched through all my goods, what have you found that belongs to your household?(EX) Put it here in front of your relatives(EY) and mine, and let them judge between the two of us.(EZ)
38 “I have been with you for twenty years now.(FA) Your sheep and goats have not miscarried,(FB) nor have I eaten rams from your flocks. 39 I did not bring you animals torn by wild beasts; I bore the loss myself. And you demanded payment from me for whatever was stolen(FC) by day or night.(FD) 40 This was my situation: The heat consumed me in the daytime and the cold at night, and sleep fled from my eyes.(FE) 41 It was like this for the twenty years(FF) I was in your household. I worked for you fourteen years for your two daughters(FG) and six years for your flocks,(FH) and you changed my wages(FI) ten times.(FJ) 42 If the God of my father,(FK) the God of Abraham(FL) and the Fear of Isaac,(FM) had not been with me,(FN) you would surely have sent me away empty-handed. But God has seen my hardship and the toil of my hands,(FO) and last night he rebuked you.(FP)”
43 Laban answered Jacob, “The women are my daughters, the children are my children, and the flocks are my flocks.(FQ) All you see is mine. Yet what can I do today about these daughters of mine, or about the children they have borne? 44 Come now, let’s make a covenant,(FR) you and I, and let it serve as a witness between us.”(FS)
45 So Jacob took a stone and set it up as a pillar.(FT) 46 He said to his relatives, “Gather some stones.” So they took stones and piled them in a heap,(FU) and they ate there by the heap. 47 Laban called it Jegar Sahadutha, and Jacob called it Galeed.[j](FV)
48 Laban said, “This heap(FW) is a witness between you and me today.”(FX) That is why it was called Galeed. 49 It was also called Mizpah,[k](FY) because he said, “May the Lord keep watch between you and me when we are away from each other. 50 If you mistreat(FZ) my daughters or if you take any wives besides my daughters, even though no one is with us, remember that God is a witness(GA) between you and me.”(GB)
51 Laban also said to Jacob, “Here is this heap,(GC) and here is this pillar(GD) I have set up between you and me. 52 This heap is a witness, and this pillar is a witness,(GE) that I will not go past this heap to your side to harm you and that you will not go past this heap(GF) and pillar to my side to harm me.(GG) 53 May the God of Abraham(GH) and the God of Nahor,(GI) the God of their father, judge between us.”(GJ)
So Jacob took an oath(GK) in the name of the Fear of his father Isaac.(GL) 54 He offered a sacrifice(GM) there in the hill country and invited his relatives to a meal.(GN) After they had eaten, they spent the night there.
55 Early the next morning Laban kissed his grandchildren and his daughters(GO) and blessed(GP) them. Then he left and returned home.[l](GQ)
Footnotes
- Genesis 30:6 Dan here means he has vindicated.
- Genesis 30:8 Naphtali means my struggle.
- Genesis 30:11 Or “A troop is coming!”
- Genesis 30:11 Gad can mean good fortune or a troop.
- Genesis 30:13 Asher means happy.
- Genesis 30:18 Issachar sounds like the Hebrew for reward.
- Genesis 30:20 Zebulun probably means honor.
- Genesis 30:24 Joseph means may he add.
- Genesis 31:18 That is, Northwest Mesopotamia
- Genesis 31:47 The Aramaic Jegar Sahadutha and the Hebrew Galeed both mean witness heap.
- Genesis 31:49 Mizpah means watchtower.
- Genesis 31:55 In Hebrew texts this verse (31:55) is numbered 32:1.
Icelandic Bible (ICELAND)
by Icelandic Bible Society
New International Version (NIV) 
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.