Add parallel Print Page Options

Hãy Tận Hưởng Cuộc Sống

Số là tôi đã để tâm suy gẫm về mọi điều nầy, nên tôi có thể đi đến kết luận rằng: Tất cả những gì người ngay lành và người khôn ngoan đã làm đều ở trong tay Ðức Chúa Trời. Không ai biết mình sẽ được thương hay ghét. Không ai biết trước chuyện gì sẽ xảy ra. Cuối cùng mọi người đều cùng chung một số phận, người ngay lành cũng như kẻ gian ác, người tốt cũng như kẻ xấu,[a] người trong sạch cũng như kẻ ô uế, người dâng các của lễ cũng như kẻ chẳng dâng gì. Người tốt ra sao, kẻ có tội cũng như vậy. Người đã thề ra sao, kẻ sợ mà không dám thề gì cũng như vậy.

Ðây là điều bất hạnh trong mọi sự đã xảy ra dưới ánh mặt trời: Cuối cùng mọi người đều cùng chung một số phận. Vì thế lòng dạ của con người cứ đầy những gian ác xấu xa. Ngày nào còn sống, tâm địa của họ vẫn còn ấp ủ những chuyện điên rồ, để rồi sau đó họ sẽ nhập bọn với những người đã chết.

Quả thật tất cả những ai hiện đang sống đều còn có hy vọng, vì con chó sống vẫn tốt hơn con sư tử chết. Vì ít nữa người sống còn biết mình sẽ chết, nhưng kẻ chết rồi chẳng còn biết điều chi. Họ đâu còn hưởng nhận được gì, thậm chí kỷ niệm về họ cũng đã rơi vào quên lãng. Bao nhiêu yêu thương, thù ghét, và ganh tị của họ đều đã tan biến. Họ sẽ không bao giờ có phần gì về những việc sẽ xảy ra dưới ánh mặt trời nữa.

Hãy đi, hãy ăn thức ăn của bạn cách vui vẻ, hãy uống rượu của bạn với tâm hồn khoan khoái, vì bây giờ Ðức Chúa Trời chấp nhận những việc bạn làm. Hãy luôn mặc đẹp[b] và đừng thiếu dầu thơm trên đầu.

Hãy tận hưởng hạnh phúc với vợ của bạn, người bạn yêu thương, trọn những ngày vô nghĩa của cuộc đời mà Ðức Chúa Trời đã ban cho bạn dưới ánh mặt trời. Vì đó là phần của bạn trong chuỗi ngày vô nghĩa của cuộc sống mà bạn đã lao động vất vả dưới ánh mặt trời.

Ðường Lối của Ðức Chúa Trời Không Thể Hiểu Ðược

10 Những gì tay bạn làm được, hãy làm hết sức mình, vì trong phần mộ, nơi bạn sẽ đến, không có việc làm, không có kế hoạch, không có kiến thức, và không có khôn ngoan.

11 Tôi quay lại và nhìn thấy dưới ánh mặt trời rằng:

Không hẳn người chạy nhanh sẽ thắng cuộc chạy đua,
Không hẳn người dũng mãnh sẽ chiến thắng nơi trận mạc,
Không hẳn người khôn ngoan sẽ luôn có thức ăn,
Không hẳn người thông thái sẽ luôn được giàu có,
Và không hẳn người tri thức sẽ luôn được ban ơn,
Vì thời thế và cơ hội xảy đến chung cho mọi người.

12 Ngoài ra không ai biết trước được chuyện rủi ro sẽ xảy đến cho mình lúc nào. Như bầy cá chẳng may bị mắc lưới, như đàn chim bị sập vào bẫy lưới, người ta cũng có thể bị chuyện rủi ro ập xuống thình lình trên mình như vậy.

Khôn Ngoan Tốt Hơn Dại Dột

13 Tôi cũng đã thấy điều nầy liên quan đến sự khôn ngoan đã xảy ra dưới ánh mặt trời, và điều đó rất có ý nghĩa đối với tôi: 14 Có một thành nhỏ kia với dân số ít ỏi. Một đại vương nọ kéo quân đến đánh và bao vây thành. Vua ấy xây các công sự lớn để tấn công thành. 15 Bấy giờ người ta tìm được trong thành một người nghèo mà khôn. Người ấy đã dùng sự khôn ngoan của mình để giải cứu thành; nhưng sau đó không ai nhớ đến người nghèo ấy cả. 16 Vì thế tôi nói: Sự khôn ngoan mạnh hơn vũ lực, nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị coi thường, và lời nói của người nghèo không được ai đếm xỉa.

17 Lời nói của người khôn thốt ra cách nhỏ nhẹ được nghe rõ hơn tiếng la hét của kẻ cầm quyền đoán xét giữa những kẻ dại khờ.

18 Sự khôn ngoan có năng lực hơn các vũ khí chiến tranh, nhưng một kẻ nội gián có thể phá tan bao nhiêu kỳ mưu diệu kế.

Những Nhận Xét Khác Về Cuộc Ðời

10 Những con ruồi chết làm thối chai dầu thơm của thợ chế dầu thơm,
Cũng vậy, một chút bỡn cợt không đúng lúc sẽ làm sút giảm hiệu lực của sự khôn ngoan và sự tôn trọng.

Lòng của người khôn hướng về điều ngay lẽ phải,
Tâm của kẻ dại hướng về sự sai trái gian tà.
Ngay cả lúc đi đường nó cũng không bình thường;
Nó nói năng hành động khiến mọi người đều biết nó quả là kẻ dại.

Nếu người có quyền trên bạn giận bạn, bạn đừng nên bỏ đi,
Vì sự bình tĩnh sẽ giải tỏa được nhiều nguyên nhân gây ra tức giận.

Có một điều bất hạnh tôi đã thấy dưới ánh mặt trời, một lầm lỗi lớn mà những người cầm quyền đã vấp phải: Kẻ khờ dại bất tài lại được bổ nhiệm vào chức vụ quan trọng, trong khi người tài trí giàu sang bị đặt ở địa vị thấp kém. Tôi đã thấy các đầy tớ ngồi chễm chệ trên các lưng ngựa, còn các quan quyền lại lội bộ như các tôi đòi.

Kẻ nào đào hố sẽ bị sa vào đó;
Còn kẻ đào phá tường ắt sẽ bị rắn độc trong tường cắn.
Kẻ đục đá sẽ có ngày bị thương vì đá;
Kẻ đốn cây sẽ có ngày bị nguy hiểm vì cây.
10 Nếu lưỡi rìu bị cùn mà không mài cho bén lại, ắt phải hao tổn nhiều sức lực.
Sự khôn ngoan luôn đem lại lợi lộc thành công.
11 Nếu đã bị rắn cắn trước khi rắn bị dụ thì đâu cần gì đến người dụ rắn nữa.
12 Lời của người khôn ngoan luôn mang đến ơn huệ,
Còn môi kẻ ngu dại gây thiệt hại cho chính mình.
13 Lời của miệng nó bắt đầu trong điên dại,
Ðến khi nó dứt lời sự điên dại lại dữ dội hơn.
14 Thế mà kẻ dại cứ nói dai, làm ra vẻ như nó biết tất cả.
Nhưng thật ra không ai biết chuyện gì sẽ xảy ra;
Ai có thể nói cho người khác biết trước chuyện gì sẽ xảy đến sau khi mình qua đời chăng?
15 Kẻ dại làm những việc không ra gì cho đến khi tiêu hết sức lực,
Rồi khi cần phải làm một việc quan trọng thật giản dị thì không còn sức để làm.[c]
16 Hỡi đất nước, khốn thay cho ngươi khi vua ngươi còn quá thơ dại,
Còn các quan quyền thì vừa sáng sớm đã lo tổ chức tiệc để nhậu nhẹt say sưa.
17 Hỡi đất nước, phước thay cho ngươi khi vua ngươi là con nhà quý tộc,
Và các quan quyền của ngươi ăn uống đúng giờ, để có sức phục vụ, chứ không phải để chè chén say sưa.
18 Lười chảy thây gây cột nhà xiêu vẹo;
Tay lười biếng khiến nhà dột khắp nơi.
19 Tiệc tùng tạo cơ hội để vui cười;
Rượu nồng làm cho lòng phấn chấn;
Tiền bạc đáp ứng những nhu cầu.
20 Chớ nguyền rủa vua dù chỉ trong tư tưởng;
Ðừng nguyền rủa người giàu sang quyền quý dù chỉ trong phòng riêng,
Vì chim trời có thể chuyển tải tiếng nói của bạn,
Hoặc các loài có cánh có thể tường thuật lời của bạn.

Giá Trị của Sự Chuyên Cần

11 Cứ thả bánh của bạn ra trên mặt nước,
Sau nhiều ngày bạn có thể tìm nó lại.
Hãy chia của cải bạn ra làm bảy hay tám phần,
Vì bạn không biết trước rủi ro gì sẽ xảy đến trong xứ.
Khi mây đầy nước, chúng sẽ đổ mưa xuống đất.
Không biết cây sẽ ngã về hướng nam hay hướng bắc,
Hễ chỗ nào nó ngã xuống, nó sẽ nằm y ở đó.
Kẻ cứ lo đoán gió sẽ khó đem giống ra gieo;
Kẻ cứ trông chừng mây sẽ chẳng mấy khi đi gặt.
Giống như bạn không thể biết các luồng gió sẽ thổi về đâu, hay các xương của thai nhi được kết cấu trong lòng mẹ thế nào,
Bạn cũng sẽ không thể am tường những công việc của Ðức Chúa Trời, Ðấng dựng nên mọi sự, cũng thể ấy.
Buổi sáng bạn hãy đem các hạt giống của bạn ra gieo,
Buổi chiều bạn đừng nên cho tay bạn ngơi nghỉ,
Vì bạn không biết lần gieo nào sẽ đem lại kết quả, lần trước hay lần sau, hoặc cả hai lần đều sẽ kết quả tốt.

Người Trẻ và Người Già

Tuyệt diệu thay là ánh sáng! Thỏa thích thay cho đôi mắt được nhìn thấy ánh sáng mặt trời.

Xin các cụ cao niên hãy vui vẻ tận hưởng mọi điều tốt đẹp do ánh sáng cung cấp. Mong các cụ nhớ rằng rồi đây những ngày tối tăm sẽ nhiều vô kể. Tất cả những gì đến đều sẽ trở thành vô nghĩa.

Hỡi người trẻ tuổi, hãy vui hưởng tuổi xuân khi đang còn trẻ; hãy để cho lòng bạn vui vẻ trong những ngày thanh xuân của bạn. Hãy làm theo những gì lòng bạn muốn và đôi mắt bạn ưa thích, nhưng khá biết rằng: rồi đây Ðức Chúa Trời sẽ đem bạn đến để phán xét về mọi điều đó.

10 Hãy loại bỏ mọi sầu não ra khỏi tâm trí bạn; hãy cất bỏ những đớn đau trên thân xác bạn, vì tuổi trẻ và ngày xanh đều cũng là vô nghĩa.

Hãy Nhớ Ðến Ðấng Tạo Hóa

12 Hãy nhớ đến Ðấng Tạo Hóa của bạn trong những ngày bạn còn thanh xuân, trước khi những ngày gian nan đến, trước khi những năm cuối đời đến gần, lúc bạn sẽ nói, “Tôi chẳng còn ham thích gì nữa,” trước khi ánh sáng mặt trời, mặt trăng, và các ngôi sao tối dần, và mây mù kéo về giăng lại sau cơn mưa. Ngày ấy những kẻ giữ nhà sẽ run rẩy, những kẻ mạnh mẽ sẽ cong khom, những kẻ xay cối sẽ ngừng lại vì còn ít, những kẻ nhìn qua cửa sổ sẽ chỉ trông thấy lờ mờ, những cánh cửa ra đường sẽ đóng lại, và tiếng xay sẽ mỏn dần. Bấy giờ khi nghe tiếng chim hót người ta liền thức giấc, và tiếng hát của các nữ ca sĩ sẽ lịm dần.

Khi ấy người ta sẽ sợ lên cao và sẽ lo sợ mỗi khi ra đường. Bấy giờ cây hạnh sẽ trổ hoa, cào cào sẽ kéo lê thân nặng, và người ta sẽ không còn ham muốn gì nữa, vì con người phải đi đến chỗ ở đời đời; rồi những kẻ than khóc sẽ đi quanh các đường phố than khóc tiếc thương.

Hãy nhớ đến Ðấng Tạo Hóa của bạn trước khi dây bạc đứt và chén vàng bể, trước khi vò vỡ bên suối và bánh xe gãy bên giếng, trước khi bụi đất trở về với bụi đất y như trước, và trước khi sinh khí trở về với Ðức Chúa Trời, Ðấng đã ban nó cho bạn.

Giảng Sư nói: Vô nghĩa của mọi vô nghĩa, tất cả chỉ là vô nghĩa.

Lời Kết

Giảng Sư không những là một người khôn ngoan, mà còn là một giáo sư dạy cho dân kiến thức. Ông đã cân nhắc, suy tư, và sắp đặt tư tưởng thành nhiều câu châm ngôn. 10 Giảng Sư đã tìm những lời hay ý đẹp để diễn tả các sứ điệp của chân lý, rồi ghi chép lại một cách trung thực.

11 Những lời dạy của người khôn ngoan giống như các gậy nhọn thúc bò; những lời nói của bậc tri thức đã sưu tập thật vững như đinh đóng cột, được một người chăn ban cho.

12 Hỡi con, ngoài những lời nầy, con hãy coi chừng. Việc xuất bản nhiều sách sẽ không bao giờ hết, cho nên học nhiều thứ lung tung sẽ chỉ thêm mệt xác mà thôi.

13 Lời kết cho mọi điều chúng ta đã nghe nói ở trên: Hãy kính sợ Ðức Chúa Trời và vâng giữ các điều răn Ngài; đó là trọn phận sự của mỗi người, 14 vì Ðức Chúa Trời sẽ đem mọi sự ra để phán xét, luôn cả các việc bí mật, bất kể tốt hay xấu.

Footnotes

  1. Giảng Sư 9:2 Bản Hebrew không có chữ “kẻ xấu”, nhưng bản Bảy Mươi (Septuagint), Vulgate, và Syriac có chữ nầy.
  2. Giảng Sư 9:8 nt: mặc áo choàng trắng
  3. Giảng Sư 10:15 nt: thậm chí nó không biết đường đi xuống phố