Giảng Sư 5-8

Bản Dịch 2011

Cẩn Trọng Trước Mặt CHÚA

5 Hãy cẩn thận khi bạn bước chân đến nhà Ðức Chúa Trời. Hãy lại gần để nghe hơn là để dâng của tế lễ của những kẻ dại, vì chúng không biết rằng chúng đã làm những điều gian tà tội lỗi. ² Chớ hấp tấp mở miệng, và đừng vội vàng thốt ra những gì bạn nghĩ trong lòng trước mặt Ðức Chúa Trời, vì Ðức Chúa Trời ở trên trời, còn bạn ở dưới đất. Vậy khá ít lời.

³ Vì có nhiều điều lo lắng ắt sẽ sinh chiêm bao, và người nói nhiều ắt sẽ thành kẻ dại.

⁴ Khi bạn hứa nguyện điều gì với Ðức Chúa Trời, khá mau thực hiện lời hứa nguyện đó, vì Ngài không thích những kẻ dại. Hãy mau chóng trả những gì bạn đã khấn hứa. ⁵ Thà đừng khấn hứa hơn là khấn hứa mà không trả. ⁶ Chớ để miệng bạn gây cho bạn mắc tội. Ðừng nói với sứ giả của Chúa rằng, “Tôi chỉ nói chơi thôi.” Tại sao bạn làm cho Ðức Chúa Trời nổi giận về những lời bạn nói và phá đổ công việc của tay bạn? ⁷ Vì mơ mộng nhiều và nói nhiều nhưng không làm gì thì cũng vô nghĩa mà thôi. Vậy hãy kính sợ Ðức Chúa Trời.

Cố Sức Làm Giàu Ðể Ðược Gì

⁸ Nếu bạn thấy người nghèo bị đàn áp, luật pháp và công lý bị chà đạp trong xứ, thì đừng lấy làm lạ về điều đó, vì trên kẻ có quyền có người khác có quyền hơn giám thị, và trên họ còn có người khác nữa có quyền hơn.

⁹ Hoa màu do đất đai sinh sản nuôi sống mọi người, ngay cả vua cũng được ruộng đồng nuôi sống.

¹⁰ Kẻ ham tiền, dù có tiền nhiều bao nhiêu vẫn không thấy đủ. Kẻ ham giàu, dù của cải nhiều đến mức nào vẫn không thấy thỏa lòng. Ðiều đó cũng là vô nghĩa.

¹¹ Của cải gia tăng, số người ăn cũng gia tăng. Người có của sẽ được gì, ngoại trừ được chính mắt mình nhìn thấy chúng?

¹² Người lao động vất vả sẽ ngủ ngon, bất kể người ấy ăn ít hay nhiều; nhưng kẻ lắm bạc nhiều tiền sẽ khó bề an giấc.

¹³ Tôi đã thấy một nỗi bất hạnh đau thương thường xảy ra dưới ánh mặt trời: của cải của người tích trữ chính là nguyên nhân gây họa cho người ấy.

¹⁴ Của cải mất sạch khi làm ăn thất bại; dù người ấy có con, đứa con chỉ hưởng được tay không.

¹⁵ Một người trắng tay lọt ra khỏi lòng mẹ thể nào, người ấy cũng sẽ ra đi với hai bàn tay trắng thể ấy. Tay người ấy sẽ không thể mang theo gì do công sức của mình làm ra. ¹⁶ Ðây cũng là một nỗi bất hạnh đau thương: người ta chào đời thể nào thì lìa đời cũng thể ấy. Người ta làm lụng vất vả suốt đời để được gì, há chẳng phải chỉ là hoài công bắt gió hay sao? ¹⁷ Thật vậy con người suốt đời cứ thức khuya dậy sớm làm lụng đầu tắt mặt tối, và vật vã với biết bao sầu não, ốm đau, và bực bội.

¹⁸ Này, tôi thấy rằng không gì tốt hơn và thích hợp hơn cho con người là ăn, uống, và tận hưởng những gì do mọi công lao của mình làm được dưới ánh mặt trời, trong những ngày ngắn ngủi của cuộc đời mà Ðức Chúa Trời đã cho mình, vì đó là phần phước của mình. ¹⁹ Thiết tưởng, người nào được Ðức Chúa Trời ban cho của cải và giàu có, và còn ban cho người ấy ăn uống còn biết ngon, thì nên nhận lấy phần phước đó và hưởng những gì do công lao của mình làm ra, vì đó là món quà của Ðức Chúa Trời cho mình. ²⁰ Bấy giờ người ấy sẽ không còn bận tâm về những ngày gian khổ của đời mình nữa, vì Ðức Chúa Trời ban cho lòng người ấy tràn đầy niềm vui.

Hoài Công Tham Vọng

6 Có một nỗi bất hạnh đã xảy ra dưới ánh mặt trời, và điều ấy trở nên rất phổ thông giữa thế giới loài người: ² Một người được Ðức Chúa Trời ban cho nhiều của cải, giàu có, và tôn trọng đến nỗi không thiếu bất cứ điều gì lòng mình muốn; thế nhưng Ðức Chúa Trời không cho người ấy hưởng những điều ấy, mà lại cho người khác hưởng. Ðiều đó là vô nghĩa và là nỗi bất hạnh đau thương.

³ Nếu một người sinh được một trăm con và sống đến cao niên trường thọ, mà lòng không hề cảm thấy được phước, và khi chết lại không được chôn, thì tôi nghĩ đứa bé qua đời trong lòng mẹ còn có phước hơn. ⁴ Vì nó đi vào hư vô, ra đi vào bóng tối, và tên nó chìm vào cõi tối tăm. ⁵ Dù nó chưa hề thấy ánh sáng mặt trời và cũng không biết gì ở đời đi nữa, so với người kia nó vẫn có phước hơn. ⁶ Dù người ấy sống đến hai ngàn năm, nhưng không hề cảm thấy cuộc đời mình có phước hạnh gì, rồi cuối cùng chết đi, và về cùng một chỗ như bao nhiêu người khác, liệu đời sống ấy có ý nghĩa gì chăng?

⁷ Người ta vất vả làm lụng để nuôi miệng, nhưng cơn đói vẫn luôn tái diễn.

⁸ Hãy gẫm xem, người khôn có lợi gì hơn kẻ dại chăng? Người nghèo được lợi gì khi cố học để biết cách xử sự trước mặt những người sống chăng?

⁹ Tận hưởng những gì đang có trước mắt tốt hơn là mơ mộng những gì viển vông xa vời thực tế. Ðiều đó cũng là vô nghĩa và là hoài công bắt gió.

¹⁰ Những gì hiện hữu đã được định trước từ lâu. Con người ra sao đã được biết rõ tự ngàn xưa; người ta không thể cãi lại Ðấng mạnh hơn mình.

¹¹ Quả thật càng lắm lời càng thêm vô nghĩa, vậy nói cho lắm sẽ được gì chăng? ¹² Ai có thể biết trước phước hạnh gì sẽ xảy đến cho mỗi người trong cuộc sống ngắn ngủi, vô nghĩa, và qua nhanh như chiếc bóng nầy chăng? Vì ai có thể nói cho một người biết trước chuyện gì sẽ xảy ra dưới ánh mặt trời sau khi người ấy qua đời chăng?

Những Nhận Xét về Cuộc Ðời

Những Bí Ẩn về Cuộc Ðời

¹⁵ Trong cuộc sống vô nghĩa của tôi, tôi đã chứng kiến những điều khó hiểu:

Có người ngay lành sống ngay lành mà lại chết sớm, trong khi kẻ gian ác sống gian ác mà được sống lâu! ¹⁶ Ðừng sống ngay lành thái quá, và cũng đừng cư xử khôn ngoan thái quá. Tại sao bạn muốn làm khổ mình? ¹⁷ Chớ gian ác quá, và cũng đừng dại dột. Tại sao bạn muốn chết trước tuổi thọ của mình? ¹⁸ Tốt hơn cả là bạn hãy nắm chặt điều nầy, và cũng đừng buông ra điều kia, vì chỉ người nào kính sợ Ðức Chúa Trời mới làm được cả hai.

¹⁹ Sự khôn ngoan ban sức mạnh cho người khôn hơn mười người có quyền thế trong thành.

²⁰ Dĩ nhiên không có người ngay lành nào trên đất luôn làm điều thiện mà không hề phạm tội.

²¹ Ðừng quan tâm đến những lời người ta nói, kẻo bạn phải nghe những lời đầy tớ của bạn nguyền rủa bạn chăng. ²² Lòng bạn cũng tự biết rằng đôi khi chính bạn đã nguyền rủa người khác.

²³ Tôi đã vận dụng sự khôn ngoan để suy xét tất cả những điều ấy. Tôi tự nhủ, “Ta sẽ nhờ sự khôn ngoan hướng dẫn mình.” Nhưng sự khôn ngoan đã cách xa tôi quá. ²⁴ Sự khôn ngoan ra thể nào, không ai biết được, vì nó quá cao xa và quá sâu thẳm, ai có thể tìm được nó? ²⁵ Tôi hướng tâm trí của tôi vào việc thu thập kiến thức và nghiên cứu để có sự khôn ngoan, hầu có thể biết tại sao mọi sự đã xảy ra như vậy, kể cả muốn biết về sự gian ác của kẻ dại và sự điên rồ của kẻ ngu.

²⁶ Bây giờ tôi khám phá ra rằng có một điều đắng cay hơn cả cái chết, đó là đàn bà. Trái tim nàng là các cạm bẫy, và vòng tay nàng là những xiềng xích vô hình. Chỉ những ai đẹp lòng Ðức Chúa Trời mới có thể thoát khỏi tay nàng, còn kẻ nào có tội đều bị nàng bắt lấy.

²⁷ Giảng Sư nói: Này, tôi đã khám phá ra điều nầy, sau khi tôi đã nghiên cứu sự việc từ mọi góc cạnh. ²⁸ Ðây là điều lòng tôi vẫn tìm mà chưa tìm ra được: Trong một ngàn đàn ông may đâu tôi có thể tìm được một người công chính, nhưng trong tất cả đàn bà tôi chưa tìm được người nào.

²⁹ Này, tôi đã khám phá ra một điều độc đáo nầy nữa: Ðức Chúa Trời đã dựng nên con người để sống ngay lành chánh trực, nhưng con người cứ toan tính nọ kia, khiến lòng họ sinh ra những ý nghĩ gian tà bất chính.

Hãy Vâng Phục Vua và Tận Hưởng Cuộc Sống

8 Có ai như một người khôn ngoan chăng? Có ai có tri thức để có thể giải nghĩa những sự việc ở đời chăng? Sự khôn ngoan làm nét mặt của người khôn ngời sáng, và vẻ cứng rắn trên gương mặt của người ấy cũng dịu đi.

² Tôi khuyên: Hãy vâng lời vua, vì bạn đã thề trước mặt Ðức Chúa Trời sẽ làm như vậy. ³ Ðừng hấp tấp rời khỏi mặt vua; chớ đứng lên binh vực cho sự dữ, vì vua có quyền làm điều gì lòng mình muốn. ⁴ Vì lời vua phán có thẩm quyền, và ai dám hỏi vua, “Ngài định làm gì vậy?” ⁵ Người nào vâng lệnh vua sẽ không sợ bị vua trị tội. Lòng người khôn biết phân biệt thời thế và hình phạt của mỗi thời, để có thể ứng xử thích nghi. ⁶ Vì mỗi biến cố xảy ra đều có thời điểm riêng và hình phạt riêng, cho dù dân chúng phải chịu những áp lực đè nặng trên mình. ⁷ Vì không ai biết điều gì sẽ xảy ra; vậy ai có thể nói cho người khác biết việc gì sẽ xảy ra được?

⁸ Không ai có quyền trên sinh khí của mình, để có thể giữ sinh khí của mình lại hầu sống mãi. Không ai có quyền trên ngày chết của mình.

Không ai được cho giải ngũ khi lâm trận thể nào, sự gian ác cũng không buông kẻ đã quen làm ác ra thể ấy.

⁹ Trong tất cả những gì tôi đã thấy xảy ra dưới ánh mặt trời và đã ghi nhớ trong lòng, tôi thấy có điều nầy: Lắm khi người có quyền thế lại là người gây đau khổ cho dân.

¹⁰ Tôi cũng thấy điều nầy nữa: Kẻ ác chết và được chôn cất tử tế. Người ta khiêng xác nó từ trong thành thánh ra chôn, và chẳng bao lâu những người trong thành đều quên hết mọi việc ác nó làm. Ðiều đó cũng là vô nghĩa.

¹¹ Vì án phạt dành cho kẻ phạm tội ác không được thi hành nhanh chóng, nên lòng người cứ toan tính chuyện làm ác.

¹² Có kẻ phạm tội cả trăm lần mà vẫn sống lâu, nhưng tôi biết chắc một điều: Ai kính sợ Ðức Chúa Trời sẽ được phước, vì người ấy biết lấy lòng kính sợ mà sống trước mặt Ngài. ¹³ Nhưng kẻ ác sẽ không được phước, và đời nó khó kéo dài, nhưng sẽ qua mau như chiếc bóng, vì nó không biết lấy lòng kính sợ mà sống trước mặt Ðức Chúa Trời.

¹⁴ Có một việc vô nghĩa mà tôi đã thấy xảy ra trên đất: Người ngay lành gặp chuyện không may xảy đến cho mình, mà đáng lý kẻ ác phải gặp chuyện ấy mới đúng, trong khi đó kẻ ác lại được may mắn, mà đáng lý điều may mắn ấy phải xảy đến cho người ngay lành mới đúng. Tôi nói: điều đó cũng là vô nghĩa.

¹⁵ Do đó tôi khuyên mọi người nên hưởng lấy niềm vui tìm thấy trong cuộc sống, bởi vì không có gì tốt hơn cho con người dưới ánh mặt trời là ăn, uống, và tận hưởng niềm vui. Vì đó là những dư âm sẽ còn lại sau những ngày gian khổ của cuộc đời mà Ðức Chúa Trời đã ban cho mỗi người dưới ánh mặt trời.

¹⁶ Khi tôi để tâm trí tìm biết sự khôn ngoan và quan sát công việc loài người đã làm trên đất –công việc mà cả ngày lẫn đêm người ta không dám chợp mắt, hầu thực hiện cho được– ¹⁷ bấy giờ tôi thấy rằng tất cả chẳng qua là công việc của Ðức Chúa Trời. Không ai có thể hiểu được những gì đang diễn ra dưới ánh mặt trời. Dù người ta cố công tìm kiếm bao nhiêu, họ cũng không thể nào hiểu hết được; ngay cả kẻ tự cho mình là khôn ngoan trí thức và quán thông kim cổ vẫn không sao hiểu biết được mọi sự.