23 (A)“You shall not spread a false report. You shall not join hands with a wicked man to be a (B)malicious witness. You shall not fall in with the many to do evil, nor shall you bear witness in a lawsuit, siding with the many, so as to pervert justice, (C)nor shall you be partial to a poor man in his lawsuit.

(D)“If you meet your enemy's ox or his donkey going astray, you shall bring it back to him. If you see the donkey of one who hates you lying down under its burden, you shall refrain from leaving him with it; you shall rescue it with him.

(E)“You shall not pervert the justice due to your poor in his lawsuit. (F)Keep far from a false charge, and (G)do not kill the innocent and righteous, for (H)I will not acquit the wicked. (I)And you shall take no bribe, for a bribe blinds the clear-sighted and subverts the cause of those who are in the right.

(J)“You shall not oppress a sojourner. You know the heart of a sojourner, for you were sojourners in the land of Egypt.

Laws About the Sabbath and Festivals

10 (K)“For six years you shall sow your land and gather in its yield, 11 but the seventh year you shall let it rest and lie fallow, that the poor of your people may eat; and what they leave the beasts of the field may eat. You shall do likewise with your vineyard, and with your olive orchard.

12 (L)“Six days you shall do your work, but on the seventh day you shall rest; that your ox and your donkey may have rest, and the son of your servant woman, and the alien, may be refreshed.

13 (M)“Pay attention to all that I have said to you, and make no mention of the names of other gods, nor let it be heard on your lips.

14 (N)“Three times in the year you shall keep a feast to me. 15 (O)You shall keep the Feast of Unleavened Bread. As I commanded you, you shall eat unleavened bread for seven days at the appointed time in the month of (P)Abib, for in it you came out of Egypt. (Q)None shall appear before me empty-handed. 16 You shall keep (R)the Feast of Harvest, of the firstfruits of your labor, of what you sow in the field. You shall keep the (S)Feast of Ingathering at the end of the year, when you gather in from the field the fruit of your labor. 17 (T)Three times in the year shall all your males appear before the Lord God.

18 (U)“You shall not offer the blood of my sacrifice with anything leavened, or let the fat of my feast remain until the morning.

19 “The best of the (V)firstfruits of your ground you shall bring into the house of the Lord your God.

(W)“You shall not boil a young goat in its mother's milk.

Conquest of Canaan Promised

20 (X)“Behold, I send an angel before you to guard you on the way and to bring you to the place that I have prepared. 21 Pay careful attention to him and obey his voice; (Y)do not rebel against him, (Z)for he will not pardon your transgression, for my name is in him.

22 “But if you carefully obey his voice and do all that I say, then (AA)I will be an enemy to your enemies and an adversary to your adversaries.

23 (AB)“When my angel goes before you and brings you (AC)to the Amorites and the Hittites and the Perizzites and the Canaanites, the Hivites and the Jebusites, and I blot them out, 24 you shall (AD)not bow down to their gods nor serve them, (AE)nor do as they do, but (AF)you shall utterly overthrow them and break their (AG)pillars in pieces. 25 You (AH)shall serve the Lord your God, and (AI)he[a] will bless your bread and your water, and (AJ)I will take sickness away from among you. 26 (AK)None shall miscarry or be barren in your land; I will fulfill the (AL)number of your days. 27 I will send (AM)my terror before you and will throw into (AN)confusion all the people against whom you shall come, and I will make all your enemies turn their backs to you. 28 And (AO)I will send hornets[b] before you, which shall drive out the Hivites, the Canaanites, and the Hittites from before you. 29 (AP)I will not drive them out from before you in one year, lest the land become desolate and the wild beasts multiply against you. 30 Little by little I will drive them out from before you, until you have increased and possess the land. 31 (AQ)And I will set your border from the Red Sea to the Sea of the Philistines, and from the wilderness to the Euphrates,[c] for (AR)I will give the inhabitants of the land into your hand, and you shall drive them out before you. 32 (AS)You shall make no covenant with them and their gods. 33 They shall not dwell in your land, lest they make you sin against me; for if you serve their gods, (AT)it will surely be a snare to you.”

Footnotes

  1. Exodus 23:25 Septuagint, Vulgate I
  2. Exodus 23:28 Or the hornet
  3. Exodus 23:31 Hebrew the River

Hustisya at Katarungan

23 “Huwag kayong magbabalita ng kasinungalingan. Huwag kayong magsisinungaling para tumulong sa isang taong masama.

“Huwag kayong makikiisa sa karamihan sa paggawa ng masama. Kung sasaksi kayo sa isang kaso, huwag nʼyong babaluktutin ang hustisya para lang masunod ang opinyon ng karamihan. Huwag ninyong papaboran ang kaso ng mga mahihirap dahil lang sa kanilang kalagayan.

“Kung makita ninyong nakawala ang baka o asno ng inyong kaaway, kailangang isauli ninyo ito sa kanya. Kung makita ninyong natumba ang asno ng inyong kaaway dahil sa bigat ng karga nito, huwag nʼyo itong pabayaan kundi tulungan itong makatayo.

“Siguraduhin ninyong mabibigyan ng hustisya ang mga mahihirap sa kaso nila. Huwag kayong magbibintang sa iba nang walang katotohanan. Huwag ninyong papatayin ang mga inosenteng tao, dahil parurusahan ko ang sinumang gagawa nito.

“Huwag kayong tatanggap ng suhol dahil bumubulag ito sa tao sa katotohanan, at hindi nabibigyan ng hustisya ang mga inosente.

“Huwag ninyong pagmamalupitan ang mga dayuhan, dahil kayo mismo ang nakakaalam ng damdamin ng isang dayuhan, dahil mga dayuhan din kayo noon sa Egipto.

Ang Araw at Taon ng Pamamahinga

10 “Sa loob ng anim na taon, makakapagtanim kayo at makakapag-ani sa lupa ninyo. 11 Pero sa ikapitong taon, huwag nʼyo itong tataniman. Kung may tutubong pananim sa lupa ninyo, pabayaan ninyo ang mahihirap na makakuha ng mga pananim para kainin, at kung may matira, ipakain na lang ninyo sa mga hayop. Ganito rin ang gagawin ninyo sa mga ubasan at taniman ng olibo.

12 “Magtrabaho kayo sa loob ng anim na araw, pero huwag kayong magtatrabaho sa ikapitong araw, para makapagpahinga kayo, ang mga baka at asno ninyo, ang mga alipin ninyo at ang mga dayuhan na naninirahang kasama ninyo.

13 “Sundin ninyong mabuti lahat ng sinabi ko sa inyo. Huwag kayong mananalangin sa ibang dios o babanggit ng pangalan nila.

Ang Tatlong Pista Bawat Taon(A)

14 “Magdiwang kayo ng tatlong pista bawat taon para sa karangalan ko. 15 Ipagdiwang ninyo ang Pista ng Tinapay na Walang Pampaalsa. Kagaya ng iniutos ko sa inyo, kumain kayo ng tinapay na walang pampaalsa sa loob ng pitong araw. Gawin ninyo ito sa itinakdang panahon sa buwan ng Abib, dahil ito ang buwan na lumabas kayo ng Egipto. Ang bawat isa sa inyoʼy dapat magdala sa akin ng handog sa panahong iyon.

16 “Ipagdiwang din ninyo ang Pista ng Pag-aani sa pamamagitan ng pagdadala ng mga unang ani ng inyong bukid. Ipagdiwang din ninyo ang Pista ng Huling Pag-ani sa katapusan ng taon kapag titipunin na ninyo ang mga ani sa mga bukid ninyo.

17 “Dapat dumalo ang kalalakihan ninyo sa tatlong pistang ito bawat taon sa pagsamba sa akin, ang inyong Panginoong Dios.

18 “Huwag kayong maghahandog ng dugo sa akin at ng kahit anong may pampaalsa. Huwag kayong magtitira para sa kinaumagahan ng taba ng hayop na inyong inihandog sa akin sa pista.

19 “Dalhin ninyo sa templo ng Panginoon na inyong Dios ang pinakamagandang bahagi ng una ninyong ani.

“Huwag ninyong lulutuin ang batang kambing na hindi pa naaawat sa kanyang ina.

20 “Ngayon, isinugo ko ang anghel para bantayan at gabayan kayo sa lugar na inihanda ko para sa inyo. 21 Makinig kayo sa kanya at sundin ang sinasabi niya. Huwag kayong magrerebelde sa kanya dahil ang lahat ng ginagawa niyaʼy ginagawa niya sa aking pangalan, at hindi niya pababayaang magpatuloy kayo sa mga kasalanan ninyo.[a] 22 Kung makikinig lang kayo nang mabuti sa sinasabi niya at gagawin ang lahat ng sinasabi ko, lalabanan ko ang inyong mga kaaway. 23 Pangungunahan kayo ng aking anghel at dadalhin kayo sa lupain ng mga Amoreo, Heteo, Perezeo, Cananeo, Hiveo at Jebuseo, at lilipulin ko sila. 24 Huwag kayong sasamba o maglilingkod sa mga dios-diosan nila, o tutularan ang mga ginagawa nila. Durugin ninyo ang kanilang mga dios-diosan, at gibain ang mga alaalang bato nila. 25 Sambahin ninyo ako, ang Panginoon na inyong Dios, at bibigyan ko kayo ng masaganang pagkain at tubig. Pagagalingin ko ang inyong mga karamdaman, 26 at walang babaeng makukunan at walang magiging baog sa inyong lupain, at pahahabain ko ang inyong buhay.

27 “Tatakutin ko at lilituhin ang mga kaaway na makakaharap ninyo, at tatakas sila. 28 Magpapadala ako ng mga putakting mangunguna sa inyo, at itataboy nila ang mga Hiveo, Cananeo at Heteo. 29 Pero hindi ko sila itataboy sa loob lang ng isang taon para hindi mapabayaan ang lupain at nang mapigilan ang pagdami roon ng mga hayop sa gubat. 30 Unti-unti ko silang itataboy hanggang sa dumami na kayo at kaya na ninyong angkinin ang lupain.

31 “Sisiguraduhin ko na ang hangganan ng lupain ninyo ay magsisimula sa Dagat na Pula hanggang sa Dagat ng Mediteraneo,[b] at mula sa disyerto sa timog hanggang sa Ilog ng Eufrates. Ibibigay ko sa inyo ang mga nakatira sa lupaing iyon, at itataboy nʼyo sila. 32 Huwag kayong gagawa ng kasunduan sa kanila o sa mga dios-diosan nila. 33 Huwag nʼyo silang pabayaang manirahan sa inyong lupain dahil baka sila pa ang magtulak sa inyo na magkasala laban sa akin. Kung sasamba kayo sa mga dios-diosan nila, magiging bitag ito sa inyo.”

Footnotes

  1. 23:21 hindi niya pababayaang … mga kasalanan ninyo: o, hindi niya patatawarin ang inyong mga kasalanan.
  2. 23:31 Dagat ng Mediteraneo: sa literal, Dagat ng Filisteo.