Sáng Thế 31
New Vietnamese Bible
31 Gia-cốp nghe các con La-ban nói mình đã chiếm đoạt tài sản của La-ban và nhờ tài sản của cha mà nên giàu có như vậy. 2 Gia-cốp để ý nét mặt La-ban và thấy rằng ông ta đã đổi thái độ đối với mình.
3 CHÚA bảo Gia-cốp: “Con hãy về quê mình, nơi họ hàng con, Ta sẽ ở cùng con!”
4 Gia-cốp sai gọi hai người vợ ra đồng cỏ, nơi ông đang chăn bầy súc vật. Gia-cốp nói: 5 “Anh thấy cha đã đổi thái độ đối với anh, nhưng Đức Chúa Trời của cha anh vẫn phù hộ anh. 6 Hai em đã biết anh hết sức phục vụ cha, 7 còn cha đã lừa gạt anh, thay đổi tiền công liên tiếp cả mười lần. Nhưng Đức Chúa Trời đâu có để người hại ta. 8 Cha bảo cho anh các chiên có đốm là tiền công, thế là chiên cứ đẻ con có đốm. Cha bảo chiên nào có sọc là tiền công; thế là chiên cứ đẻ con có sọc. 9 Như thế, chính là Đức Chúa Trời đã lấy súc vật của cha mà cho anh đấy!
10 Việc xảy ra thế này: khi các con vật giao hợp, anh nằm mộng thấy các con dê đực giao hợp trong bầy đều là những con có sọc, có đốm. 11 Lúc ấy, thiên sứ của Chúa liền báo mộng cho anh. Thiên sứ gọi: ‘Gia-cốp!’ Anh thưa: ‘Có tôi đây!’ 12 Thiên sứ bảo: ‘Con hãy nhìn lên! Các dê đực đang giao hợp kia đều sanh ra những con có sọc, có đốm, vì ta biết cách La-ban đối xử với con. 13 Ta là Đức Chúa Trời đã hiện ra gặp con tại Bê-tên, là nơi con xức dầu trên trụ đá và hứa nguyện với Ta. Bây giờ, con hãy đứng dậy, bỏ xứ này để trở về quê hương con!’ ”
14 Ra-chên và Lê-a đáp: “Chúng em đâu còn cơ nghiệp, gia tài gì ở nhà cha nữa! 15 Cha đã coi chúng em như người dưng, gả bán chúng em, và cha ăn xài hết! 16 Dĩ nhiên, tất cả tài sản Đức Chúa Trời lấy nơi cha là để cho mẹ con chúng em. Bây giờ anh cứ làm theo điều Chúa dạy.”
17 Gia-cốp liền đứng dậy đỡ vợ con lên lưng lạc đà, 18 lùa đi hết các bầy gia súc, di chuyển tất cả của cải đã thâu trữ được tại xứ Pha-đan A-ram, đi về xứ Ca-na-an, nơi cha mình cư ngụ.
19 Thừa dịp cha bận đi hớt lông chiên, Ra-chên đánh cắp các bức tượng thờ của gia đình. 20 Gia-cốp đánh lừa La-ban, người Sy-ri, không cho ông biết ý định hồi hương của mình, 21 bất ngờ đem cả gia đình, tài sản qua sông Ơ-phơ-rát, về hướng núi Ga-la-át.
La-ban Đuổi Bắt Gia-cốp
22 Ba ngày sau, có người báo là Gia-cốp đã trốn đi, 23 La-ban lập tức triệu tập người nhà, đuổi theo Gia-cốp suốt bảy ngày, đến tận núi Ga-la-át mới bắt kịp. 24 Đức Chúa Trời bèn báo mộng cho La-ban: “Dù lành hay dữ, hãy thận trọng, đừng nói gì với Gia-cốp!”
25 Đuổi đến núi Ga-la-át, La-ban thấy gia đình Gia-cốp cắm trại bên sườn núi bên kia, bèn cho người nhà cắm trại bên này. 26 La-ban hỏi Gia-cốp: “Cháu làm chi vậy? Tại sao cháu lừa gạt cậu và bắt các con gái cậu đi như tù binh? 27 Sao lại bí mật trốn đi và lừa gạt cậu, không cho cậu biết, để cậu vui vẻ tiễn đưa trong tiếng hát, tiếng trống và đàn? 28 Sao không để cho cậu hôn từ biệt con cháu của cậu? Việc cháu làm thật là điên dại! 29 Cậu có quyền hại cháu, nhưng Đức Chúa Trời của cha cháu đã dặn cậu tối qua: ‘Dù lành hay dữ, hãy thận trọng đừng nói gì với Gia-cốp!’ 30 Nay cháu mong mỏi về quê nhà[a] nên đã ra đi, nhưng tại sao lại đánh cắp các tượng thờ của cậu?”
31 Gia-cốp đáp: “Vì tôi sợ cậu bắt lại hai con gái của cậu nên tôi phải ra đi bất ngờ như thế. 32 Còn các tượng thờ của cậu, đứa nào lấy thì sẽ chết! Trước mặt đông đủ anh em, cậu cứ vào lục soát các hành lý của tôi đi, xem có vật gì thuộc về cậu thì cậu cứ thu hồi.” Gia-cốp không biết Ra-chên đã đánh cắp các tượng thờ ấy!
33 Vậy, La-ban lần lượt vào lục soát các trại của Gia-cốp, của Lê-a và của cả hai người thiếp, nhưng chẳng tìm được gì cả. Từ trại Lê-a, La-ban bước qua trại Ra-chên. 34 Số là Ra-chên đã đem giấu mấy tượng thờ đó dưới bành lạc đà rồi ngồi lên trên. La-ban lục soát khắp trại cũng chẳng tìm thấy các tượng thờ.
35 Ra-chên giải thích: “Thưa cha, vì con đang có kinh nguyệt, nên không đứng dậy đón rước cha được, xin cha miễn chấp!” La-ban lại lục soát nhưng cũng chẳng tìm ra các bức tượng.
36 Gia-cốp bèn nổi giận trách La-ban: “Tôi có phải là phạm nhân hay tội lỗi gì mà cậu rượt bắt như thế? 37 Cậu lục soát các hành lý của tôi, cậu có tìm ra vật gì thuộc quyền sở hữu của cậu không? Cậu cứ đem tang vật ra đây cho bà con xét xử.
38 Suốt hai mươi năm tôi trú tại nhà cậu, có đời nào tôi để cho chiên, dê của cậu bị sảo thai, có đời nào tôi ăn thịt chiên đực trong bầy cậu không. 39 Tôi chẳng bao giờ đem về cho cậu một con gia súc nào bị thú dữ cắn xé! Nếu có thì tôi cũng đã bồi thường cho cậu. Thế mà cậu đòi tôi phải trả những con bị trộm cắp ban ngày và ban đêm! 40 Ban ngày tôi bị nắng nóng như thiêu, ban đêm tôi chịu lạnh lẽo, ngủ cũng không an giấc. 41 Suốt hai mươi năm trời tôi phục vụ trong nhà cậu; cũng vì muốn cưới hai cô con gái cậu mà phải làm công cho cậu mười bốn năm, còn sáu năm cũng chỉ vì mấy bầy súc vật, thế mà cậu còn tráo trở, thay đổi tiền công tôi cả mười lần! 42 Nếu tôi không được sự phù hộ của Đức Chúa Trời của cha tôi là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham mà cha tôi kính thờ, chắc hẳn bây giờ cậu đuổi tôi đi với hai bàn tay trắng. Đức Chúa Trời đã thấy rõ nỗi đau khổ của tôi và nhìn nhận công khó của tôi, nên đêm qua Ngài đã xét xử rồi!”
La-ban Và Gia-cốp Kết Ước
43 La-ban đáp: “Những người đàn bà này là con gái của cậu, các đứa trẻ này là cháu của cậu, các bầy gia súc cháu có đây cũng là của cậu. Bất cứ vật gì cháu có ngày nay cũng là tài sản của cậu hết. Hôm nay cậu có thể làm gì cho con, cho cháu của cậu đây? 44 Cháu hãy đến đây kết ước với cậu, để có một sự thỏa thuận từ nay về sau giữa đôi bên!”
45 Gia-cốp bèn chọn một tảng đá, dựng lên làm một tấm bia, 46 rồi bảo gia nhân lượm đá dồn lại làm một đống đá. Gia-cốp và La-ban ngồi ăn bên đống đá. 47 La-ban gọi là Y-ê-ga Sa-ba-đu-la[b] còn Gia-cốp gọi là Ga-lét.[c]
48 La-ban nói: “Đống đá này sẽ làm chứng cho cậu và cháu hôm nay nên nó được gọi là Ga-lét.” 49 Vì thế đống đá này cũng được gọi là Mích-ba “Tháp canh” và La-ban giải thích: “Cầu Chúa canh giữ cháu và cậu khi ta xa cách nhau. 50 Nếu cháu bạc đãi con gái cậu mà lấy vợ khác, thì cháu nên nhớ rằng dù cậu không biết đi nữa, thì Đức Chúa Trời sẽ làm chứng giữa chúng ta.”
51 La-ban lại nói cùng Gia-cốp rằng: “Này đống đá, này cây trụ mà cậu đã dựng lên giữa cậu và cháu đây. 52 Đống đá này làm chứng giữa cháu và cậu về lời cam kết hai bên chẳng bao giờ vượt qua giới hạn này để tấn công nhau. 53 Nguyện Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham và Na-cô và của tổ phụ họ phân xử giữa chúng ta!”
Vậy Gia-cốp thề trước mặt Đức Chúa Trời mà Y-sác, cha mình kính sợ.
54 Gia-cốp bèn dâng cho Đức Chúa Trời một tế lễ trên đỉnh núi và mời bà con dự tiệc, rồi ở cả đêm với họ trên núi.
55 Hôm sau, La-ban dậy sớm hôn từ biệt các con gái và các cháu mình, chúc phước cho con cháu rồi lên đường về nhà.
Genesis 31
Names of God Bible
Jacob’s Second and Third Encounters with God
31 Jacob heard that Laban’s sons were saying, “Jacob has taken everything that belonged to our father and has gained all his wealth from him.” 2 He also noticed that Laban did not appear as friendly to him as before.
3 Then Yahweh said to Jacob, “Go back to the land of your ancestors and to your relatives, and I will be with you.”
4 So Jacob sent a message to Rachel and Leah to come out to the open country where his flocks were. 5 He said to them, “I have seen that your father isn’t as friendly to me as he was before, but the Elohim of my father has been with me. 6 You know that I have worked as hard as I could for your father. 7 Your father has cheated me. He has changed my wages ten times. But Elohim hasn’t let him harm me. 8 Whenever he said, ‘The speckled ones will be your wages,’ all the flocks gave birth to speckled young. And whenever he said, ‘The striped ones will be your wages,’ all the flocks gave birth to striped young. 9 So Elohim has taken away your father’s livestock and has given them to me.
10 “During the mating season I had a dream: I looked up and saw that the male goats which were mating were striped, speckled, or spotted. 11 In the dream the Messenger of Elohim called to me, ‘Jacob!’ And I answered, ‘Yes, here I am.’ 12 He said, ‘Look up and see that all the male goats which are mating are striped, speckled, or spotted, because I have seen everything that Laban is doing to you. 13 I am the El who appeared to you at Bethel,[a] where you poured olive oil on a stone marker for a holy purpose and where you made a vow to me. Now leave this land, and go back to the land of your relatives.’”
14 Rachel and Leah answered him, “Is there anything left in our father’s household for us to inherit? 15 Doesn’t he think of us as foreigners? Not only did he sell us, but he has used up the money that was paid for us. 16 Certainly, all the wealth that Elohim took away from our father belongs to us and our children. Now do whatever Elohim has told you.”
Laban and Jacob Make Peace
17 Then Jacob put his children and his wives on camels. 18 He drove all his livestock ahead of him and took all the possessions that he had accumulated. He took his own livestock that he had accumulated in Paddan Aram and went back to his father Isaac in Canaan.
19 When Laban went to shear his sheep, Rachel stole her father’s idols. 20 Jacob also tricked Laban the Aramean by not telling him he was leaving. 21 So he left in a hurry with all that belonged to him. He crossed the Euphrates River and went toward the mountains of Gilead.
22 Two days later Laban was told that Jacob had left in a hurry. 23 He and his relatives pursued Jacob for seven days. Laban caught up with him in the mountains of Gilead.
24 Elohim came to Laban the Aramean in a dream at night and said to him, “Be careful not to say anything at all to Jacob.”
25 When Laban finally caught up with Jacob, Jacob had put up his tents in the mountains. So Laban and his relatives put up their tents in the mountains of Gilead. 26 Then Laban asked Jacob, “What have you done by tricking me? You’ve carried off my daughters like prisoners of war. 27 Why did you leave secretly and trick me? You didn’t even tell me you were leaving. I would have sent you on your way rejoicing, with songs accompanied by tambourines and lyres. 28 You didn’t even let me kiss my grandchildren and my daughters. You’ve done a foolish thing. 29 I have the power to harm you. Last night the Elohim of your father said to me, ‘Be careful not to say anything at all to Jacob.’ 30 Now you have left for your father’s home because you were so homesick. But why did you steal my gods?”
31 Jacob answered Laban, “I left because I was afraid. I thought you would take your daughters away from me by force. 32 If you find your gods, the one who has them will not be allowed to live. In the presence of our relatives, search as much as you want through what I have, and take what is yours.” (Jacob didn’t know that Rachel had stolen the gods.)
33 So Laban went into Jacob’s tent, into Leah’s tent, and into the tent of the two slaves. But he found nothing. He came out of Leah’s tent and went into Rachel’s tent. 34 Rachel had taken the idols and had put them in her camel’s saddle-bag and was sitting on them. Laban rummaged through the whole tent but found nothing.
35 Rachel said to her father, “Don’t be angry, Father, but I can’t get up to greet you; I’m having my period.” So even though Laban had made a thorough search, he didn’t find the idols.
36 Then Jacob became angry and confronted Laban. “What is my crime?” Jacob demanded of Laban. “What is my offense that you have come chasing after me? 37 Now that you’ve rummaged through all my things, did you find anything from your house? Put it here in front of all our relatives. Let them decide which one of us is right.
38 “I’ve been with you for 20 years. Your sheep and goats never miscarried, and I never ate any rams from your flocks. 39 I never brought you any of the flock that was killed by wild animals. I paid for the loss myself. That’s what you demanded of me when any of the flock was stolen during the day or at night. 40 The scorching heat during the day and the cold at night wore me down, and I lost a lot of sleep. 41 I’ve been with your household 20 years now. I worked for you 14 years for your two daughters and 6 years for your flocks, and you changed my wages ten times. 42 If the Elohim of my father, the Elohim of Abraham and the Fear of Isaac,[b] had not been with me, you would have sent me away empty-handed by now. Elohim has seen my misery and hard work, and last night he made it right.”
43 Then Laban answered Jacob, “These are my daughters, my grandchildren, and my flocks. Everything you see is mine! Yet, what can I do today for my daughters or for their children? 44 Now, let’s make an agreement and let it stand as a witness between you and me.”
45 Jacob took a stone and set it up as a marker. 46 Then Jacob said to his relatives, “Gather some stones.” They took stones, put them into a pile, and ate there by the pile of stones. 47 In his language Laban called it Jegar Sahadutha [Witness Pile], but Jacob called it Galeed.[c]
48 Laban said, “This pile of stones stands as a witness between you and me today.” This is why it was named Galeed 49 and also Mizpah [Watchtower], because he said, “May Yahweh watch between you and me when we’re unable to see each other. 50 If you mistreat my daughters or marry other women behind my back, remember that Elohim stands as a witness between you and me.”
51 Laban said to Jacob, “Here is the pile of stones, and here is the marker that I have set up between you and me. 52 This pile of stones and this marker stand as witnesses that I will not go past the pile of stones to harm you, and that you will not go past the pile of stones or marker to harm me. 53 May the Elohim of Abraham and Nahor—the Elohim of their father—judge between us.”
So Jacob swore this oath by the Fear of his father Isaac 54 and offered a sacrifice on the mountain. He invited his relatives to eat the meal with him. They ate with him and spent the night on the mountain.[d]
55 Early the next morning Laban kissed his grandchildren and his daughters and blessed them. Then Laban left and went back home.
Footnotes
- Genesis 31:13 Greek; Masoretic Text “the God at Bethel.”
- Genesis 31:42 Or “Protection of Isaac.”
- Genesis 31:47 Galeed is the Hebrew equivalent of the Aramaic words Jegar Sahadutha.
- Genesis 31:54 Genesis 31:55 in English Bibles is Genesis 32:1 in the Hebrew Bible.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)
The Names of God Bible (without notes) © 2011 by Baker Publishing Group.