Sáng Thế 27-29

Bản Dịch 2011

Gia-cốp Ðoạt Lời Chúc Phước của Ê-sau

27 Thời gian trôi qua I-sác đã già. Mắt ông trở nên mù lòa, ông không còn trông thấy nữa. Ông gọi Ê-sau con đầu lòng của ông, “Con ơi!”

Ê-sau thưa, “Thưa, con đây.”

² Ông nói, “Nầy, con thấy đó, cha đã già lắm rồi, không biết ngày nào sẽ qua đời. ³ Vậy bây giờ con hãy lấy các khí giới của con, tức lấy ống tên và cây cung của con, rồi ra đồng săn thú đem về cho cha. ⁴ Con hãy làm một món ngon, món cha thích ăn, rồi đem đến cho cha ăn, để linh hồn cha chúc phước cho con trước khi cha qua đời.” ⁵ Vả, lúc I-sác nói chuyện với Ê-sau con trai ông thì Rê-be-ca nghe được. Vậy Ê-sau đi ra đồng săn thú rừng để đem về làm thịt.

⁶ Trong khi đó Rê-be-ca nói với Gia-cốp con trai bà, “Nầy, mẹ có nghe cha con bảo Ê-sau anh con rằng, ⁷ ‘Hãy đi săn thú và làm cho cha một món ngon, để cha ăn và chúc phước cho con trước mặt Chúa trước khi cha qua đời.’ ⁸ Vậy hỡi con của mẹ, bây giờ hãy vâng lời mẹ và làm theo những gì mẹ bảo. ⁹ Hãy ra bầy súc vật, bắt cho mẹ hai con dê con mập. Mẹ sẽ làm một món ngon cha con thích. ¹⁰ Sau đó con sẽ bưng đến cho cha, để cha con dùng và sẽ chúc phước cho con trước khi qua đời.”

¹¹ Gia-cốp thưa với mẹ chàng, “Thưa mẹ, anh Ê-sau của con mình mẩy đầy lông, còn con thì nhẵn nhụi. ¹² Thế nào cha cũng sờ vào người con, rồi cho con là đứa lừa dối. Con chắc phải chuốc lấy lời nguyền rủa chứ không được chúc phước đâu.”

¹³ Mẹ chàng bảo, “Con ơi, hãy để lời nguyền rủa đó mẹ chịu. Con hãy vâng lời mẹ. Hãy đi và bắt mấy con dê con cho mẹ.”

¹⁴ Vậy Gia-cốp đi, bắt hai con dê con, và đem đến cho mẹ chàng. Bà làm một món ăn ngon đúng theo sở thích của cha chàng. ¹⁵ Ðoạn Rê-be-ca lấy quần áo tốt nhất của Ê-sau con đầu lòng của bà để sẵn trong nhà mặc cho Gia-cốp con trai thứ của bà. ¹⁶ Bà cũng lấy da hai con dê con ấy bao hai tay và cổ của Gia-cốp, vì tay và cổ Gia-cốp không có lông. ¹⁷ Ðoạn bà để món ăn ngon và bánh đã làm vào tay Gia-cốp con trai bà.

¹⁸ Vậy Gia-cốp đi vào gặp cha chàng và nói, “Thưa cha.”

Ông đáp, “Cha đây. Con là đứa nào đó?”

¹⁹ Gia-cốp thưa với ông, “Con là Ê-sau, con đầu lòng của cha đây. Con đã làm theo lời cha bảo. Mời cha ngồi dậy, ăn miếng thịt săn con đã làm, rồi linh hồn cha chúc phước cho con.”

²⁰ I-sác hỏi, “Sao con đi săn và bắt được thú rừng về mau thế?”

Chàng đáp, “Ấy là nhờ Chúa, Ðức Chúa Trời của cha, phù hộ nên con mới được may mắn.”

²¹ I-sác nói với Gia-cốp, “Con hãy lại gần đây, để cha sờ xem có phải là Ê-sau con của cha chăng?” ²² Vậy Gia-cốp lại gần I-sác cha chàng. Ông sờ chàng và nói, “Tiếng thì tiếng của Gia-cốp, mà tay thì tay của Ê-sau.” ²³ Ông không nhận ra được, vì hai tay chàng cũng có lông nhiều như hai tay của Ê-sau anh chàng. Vậy ông chúc phước cho chàng. ²⁴ Ông lại hỏi nữa, “Có phải con đích thực là Ê-sau con trai của cha không?”

Gia-cốp đáp, “Dạ phải, chính con đây.”

²⁵ Ông nói, “Hãy bưng món thịt rừng con săn được đó lại đây để cha ăn, rồi linh hồn cha sẽ chúc phước cho con.” Chàng bưng thức ăn lại cho ông và ông ăn; sau đó chàng mang rượu đến cho ông và ông uống. ²⁶ Ðoạn I-sác cha chàng bảo, “Con ơi, hãy lại gần và hôn cha đi.” ²⁷ Gia-cốp lại gần và hôn cha chàng. I-sác ngửi mùi thơm của áo con ông, ông chúc phước và nói,

³⁰ Khi I-sác đã chúc phước cho Gia-cốp xong, và khi Gia-cốp đã lui ra khỏi mặt của I-sác cha chàng thì Ê-sau anh chàng cũng vừa đi săn trở về. ³¹ Ê-sau làm một món ngon, mang đến cha chàng, và nói, “Mời cha ngồi dậy, ăn món thịt rừng do con trai cha nấu dọn, rồi linh hồn cha chúc phước cho con.”

³² I-sác cha chàng hỏi, “Con là đứa nào?”

Chàng đáp, “Con là Ê-sau, con đầu lòng của cha đây.”

³³ I-sác liền run bắn người lên và hỏi, “Chứ đứa nào đã làm món thịt rừng đem đến cho cha ăn khi nãy? Cha vừa mới ăn xong và đã chúc phước cho nó rồi, trước khi con vào đây; nó chắc chắn sẽ được ban phước.”

³⁴ Khi Ê-sau nghe cha chàng nói những lời ấy thì chàng thét lên một tiếng lớn, rồi bật khóc cách đắng cay. Chàng nói với cha chàng, “Xin cha chúc phước cho con với, cha ơi.”

³⁵ Nhưng ông đáp, “Em con đã dùng mưu gian đoạt lấy những lời chúc phước dành cho con rồi.”

³⁶ Ê-sau bèn nói, “Có phải vì tên nó là Gia-cốp, mà đã hai lần nó gạt chân con. Nó đã đoạt lấy quyền trưởng tử của con, rồi bây giờ nó còn đoạt mất lời chúc phước dành cho con nữa.” Chàng lại nói, “Cha không còn lời chúc phước nào cho con sao?”

³⁷ I-sác đáp, “Con xem đấy, cha đã lập nó làm chủ con, và khiến tất cả bà con dòng họ nó làm tôi cho nó rồi; cha cũng đã cung cấp lúa gạo và rượu mới cho nó. Bây giờ cha còn biết làm gì cho con đây, con ơi.”

³⁸ Ê-sau nói, “Cha ơi, cha chỉ có những lời chúc phước đó thôi sao? Xin cha chúc phước cho con với, cha ơi.” Rồi Ê-sau cất tiếng khóc nức nở. ³⁹ Bấy giờ I-sác cha chàng đáp lời và nói,

Ê-sau Tính Giết Gia-cốp

⁴¹ Vậy Ê-sau đem lòng oán ghét Gia-cốp, vì lời chúc phước cha chàng đã ban cho Gia-cốp. Ê-sau nhủ thầm, “Ngày tang lễ của cha ta đã gần. Ðợi khi xong tang lễ, ta sẽ giết Gia-cốp em ta.”

⁴² Người ta thuật lại những lời của Ê-sau con trai lớn của Rê-be-ca cho bà hay. Bà liền cho người gọi Gia-cốp con trai thứ của bà đến và nói, “Nầy, Ê-sau anh con định giết con để báo thù. ⁴³ Vậy bây giờ con ơi, hãy vâng lời mẹ: Hãy đứng dậy, chạy trốn đến nhà La-ban cậu con ở Cha-ran. ⁴⁴ Hãy ở đó một thời gian cho đến khi anh con nguôi giận. ⁴⁵ Khi nào cơn giận của anh con nguôi ngoai. Khi nó quên điều con đã làm cho nó, bấy giờ mẹ sẽ sai người đến báo tin để con về. Làm thể nào mẹ có thể chịu nổi hai cái tang cho hai người thân trong một ngày được?”

⁴⁶ Sau đó Rê-be-ca nói với I-sác, “Tôi đã chán, không muốn sống nữa, vì mấy con dâu người Hít-ti. Nếu Gia-cốp cũng cưới vợ người Hít-ti, giống như mấy đứa con gái trong xứ nầy, thì tôi còn sống nữa làm chi?”

I-sác Sai Gia-cốp đến Cha-ran

28 Bấy giờ I-sác gọi Gia-cốp đến, chúc phước cho, và truyền rằng, “Con không được cưới ai trong vòng các con gái của những người Ca-na-an làm vợ. ² Hãy trỗi dậy, đi đến Pa-đan A-ram, đến nhà của Bê-thu-ên ông ngoại con; tại đó con hãy cưới một người vợ trong vòng các con gái của La-ban cậu con. ³ Cầu xin Ðức Chúa Trời Toàn Năng ban phước cho con và làm con sinh sôi nảy nở thật nhiều, để từ con sẽ ra một cộng đồng của nhiều dân tộc. ⁴ Cầu xin Ngài ban phước hạnh của Áp-ra-ham cho con, tức cho con và cho dòng dõi con, để con có thể hưởng được xứ con sống trong đó như một kiều dân, tức xứ Ngài đã ban cho Áp-ra-ham.” ⁵ Sau đó I-sác sai Gia-cốp đi. Gia-cốp đến xứ Pa-đan A-ram, đến với La-ban con trai Bê-thu-ên, người A-ram. La-ban là anh của Rê-be-ca mẹ của Gia-cốp và Ê-sau.

Ê-sau Cưới Ma-ha-lát

⁶ Ê-sau thấy I-sác đã chúc phước cho Gia-cốp và sai chàng về Pa-đan A-ram để cưới vợ ở đó. Ông cũng đã nghe cha ông truyền cho Gia-cốp rằng, “Con không được cưới ai trong vòng các con gái của người Ca-na-an làm vợ,” ⁷ và Gia-cốp đã vâng lời cha mẹ đi về Pa-đan A-ram. ⁸ Ê-sau cũng nhận thấy các con gái của dân Ca-na-an không làm cho I-sác cha ông vui lòng, ⁹ vì thế Ê-sau đến nhà của Ích-ma-ên và cưới nàng Ma-ha-lát, con gái của Ích-ma-ên, cháu nội của Áp-ra-ham, em gái của Nê-ba-giốt, làm vợ, thêm vào hai người vợ ông đã có.

Gia-cốp Khấn Nguyện với Chúa

¹⁰ Bấy giờ Gia-cốp rời khỏi Bê-e Sê-ba và lên đường đến Cha-ran. ¹¹ Chàng đến một nơi kia thì hoàng hôn đã buông xuống nên đành phải nghỉ đêm tại đó. Chàng lấy một hòn đá ở đó dùng làm gối để gối đầu và nằm ngủ tại đó. ¹² Chàng thấy chiêm bao, và nầy, một chiếc thang bắc từ mặt đất mà đầu thang lên đến tận trời, các thiên sứ của Ðức Chúa Trời đi lên và đi xuống trên thang ấy. ¹³ Và kìa, Chúa đứng ở trên đầu thang và phán, “Ta là Chúa, Ðức Chúa Trời của Áp-ra-ham tổ phụ ngươi và Ðức Chúa Trời của I-sác. Ta sẽ ban cho ngươi và dòng dõi ngươi xứ ngươi đang nằm. ¹⁴ Dòng dõi ngươi rồi đây sẽ nhiều như bụi trên đất. Dòng dõi ngươi sẽ tràn ra khắp đông, tây, nam, bắc. Qua ngươi và dòng dõi ngươi, mọi gia tộc trên thế gian sẽ được phước. ¹⁵ Nầy, Ta ở với ngươi và sẽ gìn giữ ngươi bất cứ ngươi đến đâu. Ta sẽ đem ngươi trở về xứ nầy, vì Ta sẽ không lìa bỏ ngươi, cho đến khi Ta làm xong những gì Ta đã phán với ngươi.”

¹⁶ Bấy giờ Gia-cốp giựt mình thức giấc và nói, “Quả thật, Chúa có ở nơi nầy mà mình không biết.” ¹⁷ Chàng phát sợ và nói, “Nơi đây thật đáng sợ thay! Quả thật đây là nhà Ðức Chúa Trời, chứ chẳng còn nơi nào khác. Ðây chính là cửa thiên đàng.”

¹⁸ Sáng hôm sau Gia-cốp thức dậy sớm, lấy hòn đá đã gối đầu dựng thành một trụ thờ, rồi đổ dầu lên đầu trụ thờ ấy. ¹⁹ Chàng đặt tên chỗ đó là Bê-tên,^[b] dù trước kia tên thành ấy là Lu-xơ. ²⁰ Ðoạn Gia-cốp khấn nguyện rằng, “Nếu Ðức Chúa Trời ở với con và gìn giữ con trong suốt cuộc hành trình con đang đi đây, nếu Ngài ban bánh cho con ăn, ban áo quần cho con mặc, ²¹ để con có thể trở về nhà cha con bình an, thì Chúa sẽ là Ðức Chúa Trời của con. ²² Hòn đá nầy mà con đã dựng thành một trụ thờ sẽ là nhà của Ðức Chúa Trời, và tất cả những gì Ngài ban cho con, con sẽ dâng lại cho Ngài một phần mười.”

Gia-cốp Ðến Nhà La-ban

29 Gia-cốp tiếp tục cuộc hành trình và đến xứ của dân phương đông. ² Chàng ngước mắt nhìn và thấy một cái giếng trong đồng, và kìa, có ba bầy chiên đang nằm cạnh giếng, vì người ta cho chiên uống nước tại giếng đó. Miệng giếng bị đậy bằng một phiến đá lớn. ³ Khi tất cả các bầy chiên đã tụ tập đông đủ tại đó, người ta lăn phiến đá khỏi miệng giếng để chiên uống nước, xong họ lăn phiến đá đậy miệng giếng lại. ⁴ Gia-cốp hỏi họ, “Thưa anh em, anh em từ đâu đến đây?”

Họ đáp, “Chúng tôi từ Cha-ran đến.”

⁵ Chàng hỏi tiếp, “Các anh em có biết ông La-ban cháu của cụ Na-hô không?”

Họ trả lời, “Chúng tôi biết ông ấy.”

⁶ Chàng lại hỏi, “Ông ấy mạnh khỏe không?”

Họ đáp, “Ông ấy mạnh khỏe. Nầy, Ra-chên con gái ông ấy đang dẫn bầy chiên đến kìa.”

⁷ Chàng nói, “Trời hãy còn sớm, chưa tới giờ nhóm họp các bầy chiên lại. Anh em hãy cho chiên uống nước, xong rồi dẫn chúng đi ăn cỏ lại đi.”

⁸ Nhưng họ trả lời, “Chúng tôi không thể cho chiên mình uống trước được. Chúng tôi phải đợi các bầy chiên kia đến đông đủ, rồi mới lăn phiến đá chận miệng giếng ra, bấy giờ mới có thể cho các bầy chiên uống nước.”

⁹ Ðang khi chàng nói chuyện với họ, Ra-chên dẫn bầy chiên của cha nàng đến, vì nàng là một người nữ chăn chiên. ¹⁰ Gia-cốp vừa trông thấy Ra-chên, con gái của La-ban cậu chàng, và bầy chiên của La-ban cậu chàng, thì Gia-cốp lại gần và lăn phiến đá đậy miệng giếng ra cho bầy chiên của La-ban cậu chàng uống nước. ¹¹ Ðoạn Gia-cốp hôn Ra-chên rồi bật khóc. ¹² Gia-cốp nói cho Ra-chên biết chàng là cháu của cha nàng và là con trai của Rê-be-ca. Nàng liền chạy báo tin cho cha nàng hay. ¹³ Khi La-ban nghe báo rằng con trai của em gái ông đến, ông vội vàng chạy ra gặp chàng, ôm lấy chàng và hôn, rồi đưa chàng về nhà mình. Chàng kể lại cho La-ban biết mọi chuyện. ¹⁴ Nghe vậy La-ban bảo chàng, “Cháu đúng là cốt nhục của cậu rồi.” Sau đó chàng ở lại với ông một tháng.

Gia-cốp Kết Hôn với Lê-a và Ra-chên

¹⁵ La-ban nói với Gia-cốp, “Chẳng lẽ cháu là bà con của cậu mà cháu sẽ làm việc cho cậu không công sao? Cháu hãy nói cho cậu biết cháu muốn cậu trả tiền công cho cháu như thế nào?” ¹⁶ Lúc ấy La-ban có hai con gái; cô chị tên Lê-a và cô em tên Ra-chên. ¹⁷ Cặp mắt của Lê-a hơi yếu, nhưng Ra-chên thì xinh đẹp cả dáng người lẫn gương mặt. ¹⁸ Lúc ấy Gia-cốp đã yêu Ra-chên, nên chàng nói, “Vì Ra-chên con gái út của cậu, cháu sẽ làm việc cho cậu bảy năm.”

¹⁹ La-ban bèn nói, “Thà cậu gả nó cho cháu còn hơn gả cho người khác. Hãy ở lại đây với cậu.” ²⁰ Vậy Gia-cốp làm việc bảy năm để được Ra-chên, nhưng vì yêu nàng nên chàng coi bảy năm như chỉ vài ngày.

²¹ Sau đó Gia-cốp nói với La-ban, “Xin cậu giao vợ cháu cho cháu, để cháu được gần nàng, vì cháu đã làm việc cho cậu đủ hạn rồi.” ²² La-ban bèn tổ chức một bữa tiệc khoản đãi mọi người ở đó. ²³ Tối đến ông bắt Lê-a con gái lớn của ông và trao cho Gia-cốp để chàng đến với nàng. ²⁴ La-ban cũng ban nữ đầy tớ của ông là Xinh-pa cho Lê-a để làm nữ tỳ của nàng. ²⁵ Ðến sáng chàng mới vỡ lẽ, thì ra là nàng Lê-a. Gia-cốp bèn đến hỏi La-ban, “Cậu đã làm gì cho cháu vậy? Chẳng phải vì Ra-chên mà cháu đã làm việc cho cậu sao? Tại sao cậu lại gạt cháu?”

²⁶ La-ban đáp, “Theo phong tục ở xứ nầy, người ta không được gả em trước chị. ²⁷ Cháu cứ hưởng tuần trăng mật với cô chị đi, rồi cậu mợ sẽ gả cho cháu cô em luôn; nhưng về cô em nầy, cháu phải làm việc cho cậu thêm bảy năm nữa.” ²⁸ Gia-cốp đành phải làm theo như vậy và hưởng tuần trăng mật với cô chị. Sau đó La-ban gả Ra-chên con gái ông để làm vợ chàng. ²⁹ La-ban cũng ban một nữ đầy tớ của ông là Bin-ha cho Ra-chên con gái ông để làm nữ tỳ của nàng. ³⁰ Gia-cốp đến với Ra-chên. Chàng yêu Ra-chên hơn Lê-a. Rồi chàng tiếp tục làm việc cho La-ban thêm bảy năm nữa.

Các Con của Gia-cốp và Lê-a

³¹ Chúa thấy Lê-a không được thương nên Ngài cho bà có con, còn Ra-chên thì hiếm muộn. ³² Lê-a thụ thai và sinh một con trai. Bà đặt tên nó là Ru-bên, vì bà nói, “Chúa đã thấy nỗi khổ của tôi, nên bây giờ thế nào chồng tôi cũng sẽ yêu tôi.” ³³ Bà lại thụ thai nữa và sinh một con trai. Bà nói, “Vì Chúa đã thấu rõ rằng tôi bị ghét, nên Ngài đã ban cho tôi đứa con trai nầy nữa.” Bà đặt tên nó là Si-mê-ôn. ³⁴ Bà lại có thai nữa và sinh một con trai. Bà nói, “Lần nầy chồng tôi sẽ gắn bó với tôi, vì tôi đã sinh cho chàng ba con trai.” Vì vậy bà đặt tên nó là Lê-vi. ³⁵ Bà lại mang thai nữa và sinh một con trai. Bà nói, “Lần nầy tôi chỉ còn biết ca ngợi Chúa mà thôi.” Vì thế bà đặt tên nó là Giu-đa. Sau đó bà ngưng sinh sản.