My Son, Be Wise

27 Do(A) not boast about tomorrow,
For you do not know what a day may bring forth.

(B)Let another man praise you, and not your own mouth;
A stranger, and not your own lips.

A stone is heavy and sand is weighty,
But a fool’s wrath is heavier than both of them.

Wrath is cruel and anger a torrent,
But (C)who is able to stand before jealousy?

(D)Open rebuke is better
Than love carefully concealed.

Faithful are the wounds of a friend,
But the kisses of an enemy are (E)deceitful.

A satisfied soul [a]loathes the honeycomb,
But to a hungry soul every bitter thing is sweet.

Like a bird that wanders from its nest
Is a man who wanders from his place.

Ointment and perfume delight the heart,
And the sweetness of a man’s friend gives delight by [b]hearty counsel.

10 Do not forsake your own friend or your father’s friend,
Nor go to your brother’s house in the day of your calamity;
(F)Better is a neighbor nearby than a brother far away.

11 My son, be wise, and make my heart glad,
(G)That I may answer him who reproaches me.

12 A prudent man foresees evil and hides himself;
The simple pass on and are (H)punished.

13 Take the garment of him who is surety for a stranger,
And hold it in pledge when he is surety for a seductress.

14 He who blesses his friend with a loud voice, rising early in the morning,
It will be counted a curse to him.

15 A (I)continual dripping on a very rainy day
And a contentious woman are alike;
16 Whoever [c]restrains her restrains the wind,
And grasps oil with his right hand.

17 As iron sharpens iron,
So a man sharpens the countenance of his friend.

18 (J)Whoever [d]keeps the fig tree will eat its fruit;
So he who waits on his master will be honored.

19 As in water face reflects face,
So a man’s heart reveals the man.

20 (K)Hell[e] and [f]Destruction are never full;
So (L)the eyes of man are never satisfied.

21 (M)The refining pot is for silver and the furnace for gold,
And a man is valued by what others say of him.

22 (N)Though you grind a fool in a mortar with a pestle along with crushed grain,
Yet his foolishness will not depart from him.

23 Be diligent to know the state of your (O)flocks,
And attend to your herds;
24 For riches are not forever,
Nor does a crown endure to all generations.
25 (P)When the hay is removed, and the tender grass shows itself,
And the herbs of the mountains are gathered in,
26 The lambs will provide your clothing,
And the goats the price of a field;
27 You shall have enough goats’ milk for your food,
For the food of your household,
And the nourishment of your maidservants.

Footnotes

  1. Proverbs 27:7 tramples on
  2. Proverbs 27:9 Lit. counsel of the soul
  3. Proverbs 27:16 Lit. hides
  4. Proverbs 27:18 protects or tends
  5. Proverbs 27:20 Or Sheol
  6. Proverbs 27:20 Heb. Abaddon

Iba't ibang halimbawa at aral sa kalinisan.

27 Huwag (A)mong ipaghambog ang kinabukasan;
Sapagka't hindi mo nalalaman kung ano ang ilalabas ng ibang araw.
(B)Purihin ka ng ibang tao at huwag ng iyong sariling bibig;
Ng iba, at huwag ng iyong sariling mga labi.
Ang bato ay mabigat, at ang buhangin ay matimbang;
Nguni't ang galit ng mangmang ay lalong mabigat kay sa mga yaon.
Poot ay mabagsik, at ang galit ay mamumugnaw,
Nguni't (C)sinong makatatayo sa harap ng paninibugho?
(D)Maigi ang saway na hayag
Kay sa pagibig na nakukubli.
(E)Tapat ang mga sugat ng kaibigan:
Nguni't ang mga halik ng kaaway ay malabis.
Ang busog na tao ay umaayaw sa pulot-pukyutan:
Nguni't sa gutom na (F)tao ay matamis ang bawa't mapait na bagay.
Kung paano ang ibon na gumagala mula sa kaniyang pugad,
Gayon ang tao na gumagala mula sa kaniyang dako.
Ang unguento at pabango ay nagpapagalak ng puso:
Gayon ang katamisan ng kaibigan ng tao na nagbubuhat sa maiging payo.
10 Ang iyong sariling kaibigan at ang kaibigan ng iyong ama, ay (G)huwag mong pabayaan;
At huwag kang pumaroon sa bahay ng iyong kapatid sa kaarawan ng iyong kasakunaan:
Maigi ang kapuwa na malapit kay sa kapatid na malayo.
11 Anak ko, (H)ikaw ay magpakadunong, at iyong pasayahin ang aking puso,
Upang aking masagot siya na tumutuya sa akin.
12 (I)Ang taong mabait ay nakakakita ng kasamaan, at nagkukubli:
(J)Nguni't dinadaanan ng musmos, at naghihirap.
13 (K)Kunin mo ang kaniyang kasuutan na nananagot sa di kilala;
At tanggapan mo siya ng sanla na nananagot sa babaing di kilala.
14 Siyang nagpapala sa kaniyang kaibigan ng malakas na tinig, na bumabangong maaga sa kinaumagahan,
Mabibilang na sumpa sa kaniya.
15 (L)Ang laging tulo sa araw na maulan
At ang babaing palatalo ay magkahalintulad:
16 Ang magibig pumigil sa kaniya, ay pumipigil sa hangin,
At ang kaniyang kanan ay nakakasumpong ng langis.
17 Ang bakal ay nagpapatalas sa bakal;
Gayon ang tao ay nagpapatalas sa mukha ng kaniyang kaibigan.
18 (M)Ang nagiingat ng puno ng higos ay kakain ng bunga niyaon;
At ang naghihintay sa kaniyang panginoon ay pararangalin.
19 Kung paanong sa tubig ang mukha ay sumasagot sa mukha,
Gayon ang puso ng tao sa tao.
20 (N)Ang Sheol at ang Kapahamakan ay hindi nasisiyahan kailan man;
(O)At ang mga mata ng tao ay hindi nasisiyahan kailan man.
21 (P)Ang sangagan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto,
At ang tao ay nasusubok sa pamamagitan ng kaniyang pagpuri.
22 (Q)Bagaman iyong piitin ang mangmang sa isang piitan na kasama ng pangbayo sa mga bayong trigo,
Gayon ma'y hindi hihiwalay ang kaniyang kamangmangan sa kaniya.
23 Magmasipag ka na alamin mo ang kalagayan ng iyong mga kawan,
At tingnan mong mabuti ang iyong mga bakahan:
24 Sapagka't ang mga kayamanan ay (R)hindi magpakailan man:
At namamalagi ba ang putong sa lahat ng sali't saling lahi?
25 (S)Ang tuyong damo ay pinupulot, at ang sariwang damo ay lumilitaw,
At ang mga gugulayin sa mga bundok ay pinipisan.
26 Ang mga kordero ay ukol sa iyong kasuutan,
At ang mga kambing ay siyang halaga ng bukid:
27 At magkakaroon ng kasiyahang gatas ng kambing sa iyong pagkain, sa pagkain ng iyong sangbahayan;
At pagkain sa iyong mga alilang babae.