Sayings of King Lemuel

31 The sayings(A) of King Lemuel—an inspired utterance his mother taught him.

Listen, my son! Listen, son of my womb!
    Listen, my son, the answer to my prayers!(B)
Do not spend your strength[a] on women,
    your vigor on those who ruin kings.(C)

It is not for kings, Lemuel—
    it is not for kings to drink wine,(D)
    not for rulers to crave beer,
lest they drink(E) and forget what has been decreed,(F)
    and deprive all the oppressed of their rights.
Let beer be for those who are perishing,
    wine(G) for those who are in anguish!
Let them drink(H) and forget their poverty
    and remember their misery no more.

Speak(I) up for those who cannot speak for themselves,
    for the rights of all who are destitute.
Speak up and judge fairly;
    defend the rights of the poor and needy.(J)

Epilogue: The Wife of Noble Character

10 [b]A wife of noble character(K) who can find?(L)
    She is worth far more than rubies.
11 Her husband(M) has full confidence in her
    and lacks nothing of value.(N)
12 She brings him good, not harm,
    all the days of her life.
13 She selects wool and flax
    and works with eager hands.(O)
14 She is like the merchant ships,
    bringing her food from afar.
15 She gets up while it is still night;
    she provides food for her family
    and portions for her female servants.
16 She considers a field and buys it;
    out of her earnings she plants a vineyard.
17 She sets about her work vigorously;
    her arms are strong for her tasks.
18 She sees that her trading is profitable,
    and her lamp does not go out at night.
19 In her hand she holds the distaff
    and grasps the spindle with her fingers.
20 She opens her arms to the poor
    and extends her hands to the needy.(P)
21 When it snows, she has no fear for her household;
    for all of them are clothed in scarlet.
22 She makes coverings for her bed;
    she is clothed in fine linen and purple.
23 Her husband is respected at the city gate,
    where he takes his seat among the elders(Q) of the land.
24 She makes linen garments and sells them,
    and supplies the merchants with sashes.
25 She is clothed with strength and dignity;
    she can laugh at the days to come.
26 She speaks with wisdom,
    and faithful instruction is on her tongue.(R)
27 She watches over the affairs of her household
    and does not eat the bread of idleness.
28 Her children arise and call her blessed;
    her husband also, and he praises her:
29 “Many women do noble things,
    but you surpass them all.”
30 Charm is deceptive, and beauty is fleeting;
    but a woman who fears the Lord is to be praised.
31 Honor her for all that her hands have done,
    and let her works bring her praise(S) at the city gate.

Footnotes

  1. Proverbs 31:3 Or wealth
  2. Proverbs 31:10 Verses 10-31 are an acrostic poem, the verses of which begin with the successive letters of the Hebrew alphabet.

Lời khuyên khôn ngoan của vua Lê-mu-ên

31 Sau đây là những lời khuyên của vua Lê-mu-ên, xứ Mát-xa,
    do mẹ ông dạy:
“Con ơi, hãy nghe [a] mẹ, đứa con của lòng dạ mẹ,
    Đứa con cầu tự của mẹ.
Con đừng nên phí năng lực cho đàn bà,
    hay phí thì giờ cho kẻ làm hại vua.

Lê-mu-ên ơi, vua không nên uống rượu,
    bậc quan quyền không nên uống men say.
Nếu không, họ sẽ say sưa và quên luật pháp
    không còn bênh vực quyền lợi kẻ nghèo.
Hãy cấp rượu cho kẻ sắp lìa đời
    và thức uống say cho người buồn thảm.
Hãy cho họ uống để họ quên nỗi khổ
    để không nhớ đến cảnh khổ của mình.

Hãy lên tiếng bênh vực kẻ không dám nói;
    bảo vệ quyền lợi của kẻ bất hạnh.
Hãy lên tiếng và phân xử công bằng,
    hãy bênh vực quyền của người nghèo khó và túng thiếu.”

Người vợ đảm đang

10 [b] Người vợ đảm đang [c] rất khó kiếm,
    vì nàng quí giá hơn châu ngọc.
11 Chồng nàng tin cậy nàng hoàn toàn.
    Chồng nàng không thiếu lợi lộc.
12 Suốt đời nàng làm ích lợi
    chứ không làm hại cho chồng.
13 Nàng đi tìm len và vải [d]
    và thích dùng tay mình làm ra nhiều thứ.
14 Nàng như chiếc tàu buôn,
    mang thực phẩm về từ xứ xa.
15 Nàng thức dậy khi trời còn tối
    chuẩn bị thức ăn cho gia đình
    và cấp phần [e] ăn cho các đầy tớ gái.
16 Nàng đi xem xét miếng ruộng rồi mua nó.
    Nhờ tiền kiếm được nàng trồng một vườn nho.
17 Nàng hết lòng làm việc [f],
    tay nàng rất mạnh.
18 Nàng biết công việc làm ăn mang lợi ích.
    Ban đêm, đèn nàng không bao giờ tắt.
19 Nàng xe chỉ và dệt vải.
20 Nàng mở lòng rộng rãi cho người nghèo
    giúp đỡ kẻ túng thiếu.
21 Khi trời tuyết nàng không lo gia đình bị lạnh,
    vì mọi người đều có đủ áo quần ấm.
22 Nàng may khăn trải giường cho mình;
    áo quần nàng làm bằng loại vải mịn tốt và vải tím đắt tiền.
23 Người ta biết đến chồng nàng nơi cửa thành [g]
    trong các buổi họp công cộng của thành phố,
    nơi chồng nàng ngồi với các người lãnh đạo trong xứ.
24 Nàng dệt áo quần và bán nó,
    cung cấp đai lưng cho thương gia.
25 Nàng có uy tín [h] và được dân chúng kính nể.
    Nàng nhìn về tương lai mà lòng hớn hở.
26 Nàng nói ra lời khôn ngoan
    và trung tín dạy kẻ khác.
27 Nàng trông nom gia đình
    chẳng bao giờ ở không.
28 Con cái nàng khen ngợi nàng.
    Chồng nàng cũng tấm tắc ca ngợi nàng
29 bảo rằng, “Có nhiều người đàn bà đảm đang,
    nhưng nàng giỏi hơn tất cả.”
30 Duyên là giả dối, sắc chỉ tạm bợ,
    nhưng người đàn bà nào kính sợ CHÚA sẽ được ca tụng.
31 Hãy cấp cho nàng phần thưởng xứng với công khó nàng;
    Hãy ca tụng nàng công khai vì tài đảm đang của nàng.

Footnotes

  1. Châm Ngôn 31:2 hãy nghe Hoặc “Thế nào?” Câu nầy trong nguyên văn không rõ nghĩa.
  2. Châm Ngôn 31:10 Người vợ … của nàng Trong tiếng Hê-bơ-rơ, mỗi câu trong bài thơ sau đây bắt đầu bằng một tự mẫu, cho nên bài nầy cho thấy những đức tính của người đàn bà “từ A đến Z.”
  3. Châm Ngôn 31:10 Người vợ đảm đang Hay “người vợ hoàn toàn.”
  4. Châm Ngôn 31:13 vải Nguyên văn, “cây đay” dùng để dệt vải.
  5. Châm Ngôn 31:15 cấp phần Hay “Ra chỉ thị.”
  6. Châm Ngôn 31:17 Nàng … làm việc Hay “Nàng thắt lưng bằng sức mạnh.”
  7. Châm Ngôn 31:23 cửa thành Ở xứ Do-thái “cửa thành” là nơi các vị lãnh đạo của thành phố hội họp để thảo luận về những quyết định quan trọng liên quan đến cộng đồng.
  8. Châm Ngôn 31:25 Nàng có uy tín Hay “Nàng là người khôn ngoan.”