Proverbs 29
New Living Translation
29 Whoever stubbornly refuses to accept criticism
will suddenly be destroyed beyond recovery.
2 When the godly are in authority, the people rejoice.
But when the wicked are in power, they groan.
3 The man who loves wisdom brings joy to his father,
but if he hangs around with prostitutes, his wealth is wasted.
4 A just king gives stability to his nation,
but one who demands bribes destroys it.
5 To flatter friends
is to lay a trap for their feet.
6 Evil people are trapped by sin,
but the righteous escape, shouting for joy.
7 The godly care about the rights of the poor;
the wicked don’t care at all.
8 Mockers can get a whole town agitated,
but the wise will calm anger.
9 If a wise person takes a fool to court,
there will be ranting and ridicule but no satisfaction.
10 The bloodthirsty hate blameless people,
but the upright seek to help them.[a]
11 Fools vent their anger,
but the wise quietly hold it back.
12 If a ruler pays attention to liars,
all his advisers will be wicked.
13 The poor and the oppressor have this in common—
the Lord gives sight to the eyes of both.
14 If a king judges the poor fairly,
his throne will last forever.
15 To discipline a child produces wisdom,
but a mother is disgraced by an undisciplined child.
16 When the wicked are in authority, sin flourishes,
but the godly will live to see their downfall.
17 Discipline your children, and they will give you peace of mind
and will make your heart glad.
18 When people do not accept divine guidance, they run wild.
But whoever obeys the law is joyful.
19 Words alone will not discipline a servant;
the words may be understood, but they are not heeded.
20 There is more hope for a fool
than for someone who speaks without thinking.
21 A servant pampered from childhood
will become a rebel.
22 An angry person starts fights;
a hot-tempered person commits all kinds of sin.
23 Pride ends in humiliation,
while humility brings honor.
24 If you assist a thief, you only hurt yourself.
You are sworn to tell the truth, but you dare not testify.
25 Fearing people is a dangerous trap,
but trusting the Lord means safety.
26 Many seek the ruler’s favor,
but justice comes from the Lord.
27 The righteous despise the unjust;
the wicked despise the godly.
Footnotes
- 29:10 Or The bloodthirsty hate blameless people, / and they seek to kill the upright; Hebrew reads The bloodthirsty hate blameless people; / as for the upright, they seek their life.
Panultihon 29
Ang Pulong Sa Dios
29 Ang tawong gahig ulo bisag sigehan ug badlong, sa kalit lang mapukan ug dili na makabangon pa.
2 Kon mga matarong ang mangulo malipayon ang mga tawo, apan kon mga daotan ang mangulo masubo gayod sila.
3 Ang tawong nagtinguha nga magmaalamon maghatag ug kalipay sa iyang amahan.
Ang tawong nagsigeg pakig-uban sa mga babayeng nagabaligya sa ilang dungog nagausik-usik lang sa iyang kuwarta.
4 Kon ang tinguha sa hari mao ang pagpatunhay sa hustisya, ginalig-on niya ang iyang gingharian, apan ang hari nga nawong ug sapi, magpukan sa iyang gingharian.
5 Ang tawong mang-ulog-ulog nagaplanog daotan sa iyang isigka-tawo.
6 Ang tawong daotan malit-agan sa iyang kaugalingong sala, apan ang tawong matarong magaawit nga malipayon.
7 Ang tawong matarong nagahatag ug bili sa katungod sa mga kabos. Dili kini masabtan sa tawong daotan.
8 Ang mga tawong bugalbugalon tigpasiugda ug kasamok sa lungsod, apan ang mga maalamon tigpahusay niini.
9 Wala gayoy paingnan kon makighusay ang tawong maalamon sa usa ka buang-buang, kay magsige lang ug tagawtaw ug magbugalbugal ang buang-buang.
10 Kalagotan ug gusto patyon sa mga kriminal ang mga tawong nagakinabuhi sa husto ug dili salawayon.
11 Ang tawong buang-buang mopagawas gayod sa iyang kasuko, apan ang tawong maalamon makapugong sa iyang kaugalingon.
12 Kon ang usa ka pangulo motuo ug bakak, ang tanan niyang mga opisyal mahimong daotan.
13 Ang kabos ug ang nangdaog-daog kaniya managsama nga gihatagan sa Ginoo ug mga mata.[a]
14 Kon ang usa ka hari matarong nga mohukom sa mga kabos, magpadayon ang iyang paghari.
15 Ang pagbunal ug pagbadlong sa bata aron sa pagdisiplina kaniya makatudlo kaniya nga magmaalamon, apan kon pasagdan lang siya, makahatag siyag kaulawan sa iyang ginikanan.
16 Kon daotan ang mga nangulo, mosamot ang pagpakasala. Apan malaglag sila, ug makita kini sa mga matarong.
17 Disiplinaha ang imong anak, ug hatagan ka niyag kalinaw ug kalipay.
18 Kon walay mensahe sa Dios nga maggiya sa nasod, wala kini kahusay. Bulahan ang mga tawo nga nagatuman sa kasugoan sa Dios.
19 Adunay sulugoon nga dili mo matudloan kon imong estoryahan, kay bisan nasabtan ka niya, dili siya motuman.
20 Mas may paglaom pa ang tawong buang-buang kaysa tawong magpataka lag yawyaw.
21 Kon patughan mo lang sa gusto ang imong sulugoon gikan sa bata pa siya, mahimo mo unya siyang problema.
22 Ang tawong daling masuko makahatag ug kagubot, ug daghag mahimong sala.
23 Ang kahambogiro sa tawo maghatod kaniya sa kaulawan, apan ang pagkamapainubsanon makahatag kaniyag dungog.
24 Ang tawo nga kakunsabo sa kawatan nagbutang sa iyang kaugalingon sa kakuyaw. Bisan unsaon ug patug-an dili gayod siya motug-an.
25 Makuyaw kon kita talawan. Apan kon mosalig lang kita sa Ginoo, wala gayoy daotang mahitabo kanato.
26 Daghan ang mangayog pabor sa usa ka pangulo, apan ang Ginoo lang gayod ang makahatag ug hustisya.
27 Ngil-aran ang mga matarong sa mga daotan, ug ngil-aran usab ang mga daotan sa mga matarong.
Footnotes
- 29:13 Ang buot ipasabot, parehas ra silang binuhat sa Dios.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.