Proverbs 27
New Living Translation
27 Don’t brag about tomorrow,
since you don’t know what the day will bring.
2 Let someone else praise you, not your own mouth—
a stranger, not your own lips.
3 A stone is heavy and sand is weighty,
but the resentment caused by a fool is even heavier.
4 Anger is cruel, and wrath is like a flood,
but jealousy is even more dangerous.
5 An open rebuke
is better than hidden love!
6 Wounds from a sincere friend
are better than many kisses from an enemy.
7 A person who is full refuses honey,
but even bitter food tastes sweet to the hungry.
8 A person who strays from home
is like a bird that strays from its nest.
9 The heartfelt counsel of a friend
is as sweet as perfume and incense.
10 Never abandon a friend—
either yours or your father’s.
When disaster strikes, you won’t have to ask your brother for assistance.
It’s better to go to a neighbor than to a brother who lives far away.
11 Be wise, my child,[a] and make my heart glad.
Then I will be able to answer my critics.
12 A prudent person foresees danger and takes precautions.
The simpleton goes blindly on and suffers the consequences.
13 Get security from someone who guarantees a stranger’s debt.
Get a deposit if he does it for foreigners.[b]
14 A loud and cheerful greeting early in the morning
will be taken as a curse!
15 A quarrelsome wife is as annoying
as constant dripping on a rainy day.
16 Stopping her complaints is like trying to stop the wind
or trying to hold something with greased hands.
17 As iron sharpens iron,
so a friend sharpens a friend.
18 As workers who tend a fig tree are allowed to eat the fruit,
so workers who protect their employer’s interests will be rewarded.
19 As a face is reflected in water,
so the heart reflects the real person.
20 Just as Death and Destruction[c] are never satisfied,
so human desire is never satisfied.
21 Fire tests the purity of silver and gold,
but a person is tested by being praised.[d]
22 You cannot separate fools from their foolishness,
even though you grind them like grain with mortar and pestle.
23 Know the state of your flocks,
and put your heart into caring for your herds,
24 for riches don’t last forever,
and the crown might not be passed to the next generation.
25 After the hay is harvested and the new crop appears
and the mountain grasses are gathered in,
26 your sheep will provide wool for clothing,
and your goats will provide the price of a field.
27 And you will have enough goats’ milk for yourself,
your family, and your servant girls.
Panultihon 27
Ang Pulong Sa Dios
27 Ayaw pagpanghambog kon unsay imong buhaton ugma, kay wala ka makahibalo kon unsay mahitabo ugma.
2 Ayaw dayega ang imong kaugalingon; pasagdi nga ang uban maoy modayeg kanimo.
3 Bug-at ang bato ug ang balas, apan mas bug-at ang imong bation kon palaguton ka sa tawong buang-buang.
4 Makuyaw ang tawo nga anaa sa kasuko, apan mas makuyaw ang tawo nga nagaselos.
5 Mas maayo pa nga badlongon mo ang usa ka tawo kaysa moingon ka nga ginahigugma mo siya apan wala mo lang tagda.
6 Ang sakit nga pagbadlong sa usa ka higala may maayong katuyoan, apan ang halok sa kaaway dili kasaligan.
7 Kon ang usa ka tawo busog na, bisan ang dugos morag walay lami kaniya; apan kon gutom siya, bisan ang pait nga pagkaon tam-is alang kaniya.
8 Ang tawo nga milayas sa iyang panimalay nahisama sa langgam nga mibiya sa iyang salag.
9 Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa tawo, ingon man ang sinsero nga tambag gikan sa usa ka higala.
10 Ayaw kalimti ang imong higala, o ang higala sa imong amahan. Ug kon anaa ka sa kalisod, ayaw na pangayog tabang sa imong igsoon[a] nga atua sa layo. Ang suod nga isigka-ingon mas maayo pa kaysa igsoon nga atua sa layo.
11 Anak, pagmaalamon kay ikalipay ko kana, ug aron may ikatubag ako sa mga hinawayon.
12 Ang maalamon molikay sa nagsingabot nga katalagman, apan ang walay kaalam dili molikay, busa nagaantos siya.
13 Kon mosaad ang usa ka tawo nga siyay mobayad kanimo sa utang sa tawo nga dili niya kaila,[b] siguroha nga makakuha ka gikan kaniya ug garantiya, aron masiguro mo nga mobayad siya.
14 Kon isinggit mo ang imong bendisyon ngadto sa imong silingan sa sayong kabuntagon, isipon niya kini nga usa ka pagpanghimaraot.
15 Ang asawa nga kanunayng makig-away sa iyang bana makalagot sama sa atop nga magtulo kon mag-ulan. 16 Dili mo siya mapahilom, sama sa hangin nga dili mo mapugngan o sa lana nga dili mo makuptan.
17 Maingon nga ang puthaw mopahait sa puthaw, ang tawo makakat-on usab sa iyang isigka-tawo.
18 Kon atimanon mo ang kahoy nga igos, makakaon ka sa iyang bunga. Sama nga kon atimanon mo ang imong agalon, pasidunggan ka niya.
19 Maingon nga makita mo ang imong hitsura diha sa tubig, ang sulod sa imong kasingkasing magpadayag usab sa imong pagkatawo.
20 Walay katagbawan ang kamatayon; mao usab ang pangandoy sa tawo.
21 Maingon nga mapamatud-an ang kalunsay sa bulawan ug sa pilak pinaagi sa kalayo, ang atong pagkatawo mapamatud-an usab basi sa pagdayeg sa ubang tawo.
22 Bisan unsaon mo pagsilot ang tawong buang-buang, dili mo gayod mapaundang ang iyang pagkabuang.
23 Bantayi ug atimana pag-ayo ang imong kahayopan, 24 kay ang bahandi ug dungog dili molungtad. 25 Kumpaya ang mga sagbot; ug samtang nagatubo pa kini pag-usab, kumpaya usab ang mga sagbot sa kabungtoran aron may makaon pirme ang imong kahayopan. 26 Makahimo kag mga bisti gikan sa balhibo sa mga karnero, ug mahimo mong ibaligya ang uban mong mga kanding aron makapalit ka ug yuta. 27 Makakuha ka usab ug daghang gatas gikan sa imong mga kanding alang sa imong pamilya ug apil pa ang imong mga sulugoong babaye.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.