Châm Ngôn 2-3
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Phần thưởng của sự khôn ngoan
2 Con ơi, hãy chú ý nghe lời ta
và ấp ủ điều ta dạy bảo.
2 Hãy nghe kỹ điều khôn ngoan;
lưu ý đến điều thông sáng.
3 Hãy đòi cho được sự khôn ngoan,
van xin sự thông sáng.
4 Hãy tìm kiếm nó như bạc,
săn lùng nó như kho tàng kín giấu.
5 Thì con sẽ biết kính sợ Chúa,
và tìm được sự hiểu biết về Thượng Đế.
6 Chỉ một mình Chúa là Đấng ban sự khôn ngoan;
Ngài ban sự thông sáng và hiểu biết.
7 Ngài dành khả năng cho những kẻ liêm chính.
Ngài bảo vệ người ngay thẳng như cái thuẫn.
8 Ngài trông chừng để mọi người được đối xử công bằng,
và bảo vệ những kẻ trung thành với Ngài.
9 Lúc ấy con sẽ hiểu biết điều ngay thẳng và công chính,
cùng sự thanh liêm và các lối đi phải lẽ.
10 Sự khôn ngoan sẽ nhập vào tâm trí con,
con sẽ ưa thích sự hiểu biết.
11 Lẽ phải sẽ bảo vệ con;
sự hiểu biết sẽ canh chừng con.
12 Nó sẽ giữ chân con khỏi lối đi của kẻ ác,
khỏi những kẻ ăn nói thô bỉ,
13 khỏi những kẻ bỏ lối đi chính trực,
mà theo ngõ tăm tối.
14 Chúng thích làm quấy,
ưa làm những chuyện không ngay thẳng và gian ác.
15 Các lối chúng đều cong quẹo,
các đường chúng đều bất lương.
16 Sự khôn ngoan sẽ giúp con tránh người đàn bà bất chính,
kẻ quyến dụ con ngoại tình bằng những lời đường mật.
17 Nàng bỏ chồng mình lấy lúc thanh xuân,
không đếm xỉa đến lời hứa trước mặt Thượng Đế.
18 Nhà nàng dẫn đến sự chết;
các lối đi của nàng đưa đến chỗ chết.
19 Không ai đi đến nàng mà trở về,
hay sống lại cả.
20 Sự khôn ngoan sẽ giúp con đi trên đường chính trực,
và đi trong lối ngay thẳng.
21 Người lương thiện sẽ sống trong xứ,
và những ai vô tội sẽ ở trong đó.
22 Nhưng kẻ ác sẽ bị trục xuất khỏi xứ,
những kẻ bất trung sẽ bị ném ra khỏi đó.
Lời khuyên con cái
3 Con ơi, đừng quên lời dạy của ta,
hãy ghi nhớ lời giáo huấn của ta trong trí.
2 Thì con sẽ sống lâu,
nó sẽ cho con sự bình an.
3 Đừng bao giờ từ bỏ sự yêu thương và lòng thành tín.
Hãy đeo nó như vòng xuyến nơi cổ.
Ghi tạc nó vào lòng con như ghi trên tập vở.
4 Để con được ơn và sự kính nể
trước mặt Thượng Đế cùng người đời.
5 Hãy hết lòng nhờ cậy Chúa.
Đừng ỷ lại vào sự hiểu biết riêng của con.
6 Trong mọi việc làm hãy nhớ đến Chúa,
thì Ngài sẽ giúp con đi đúng lối.
7 Đừng ỷ lại vào sự khôn ngoan của con.
Hãy kính sợ Chúa và tránh làm điều quấy.
8 Như thế thân thể con sẽ khỏe mạnh,
và xương cốt con sẽ vững chắc.
9 Hãy dùng tài sản và hoa lợi đầu mùa của con
mà tôn kính Chúa.
10 Thì các kho chứa con sẽ đầy ắp,
và các thùng rượu con sẽ tràn rượu mới.
11 Con ơi, đừng khinh thường sự sửa phạt của Chúa,
chớ nổi giận khi Ngài sửa trị.
12 Vì Chúa sửa dạy kẻ Ngài yêu
như người cha sửa dạy con cái mình.
13 Phúc cho người nào tìm được sự khôn ngoan,
và kẻ có được sự hiểu biết.
14 Sự khôn ngoan có giá trị hơn bạc,
nàng [a] mang lợi ích hơn cả vàng ròng.
15 Sự khôn ngoan quí hơn châu ngọc;
không gì sánh với nó được.
16 Tay phải nàng cho con sống lâu,
còn tay trái nàng cho con sự giàu có và danh dự.
17 Các lối đi của nàng đều thoải mái
và các đường đi của nàng đều an tịnh.
18 Nàng là cây sự sống cho kẻ nào nắm lấy nó.
Ai ôm ấp nàng sẽ được hạnh phúc.
19 Chúa tạo nên trái đất nhờ sự khôn ngoan Ngài.
Ngài đặt bầu trời vào vị trí nó nhờ sự thông sáng của Ngài.
20 Nhờ sự hiểu biết, Ngài khiến các suối phun nước,
và mây tạo ra mưa.
21 Con ơi, hãy nắm giữ sự khôn ngoan và trí sáng suốt.
Đừng để chúng rơi khỏi tầm mắt con.
22 Chúng sẽ giúp con sống lâu
và thêm trang sức như vòng xuyến nơi cổ con.
23 Lúc đó con sẽ bước đi vững vàng trên đường lối mình,
chân con sẽ không vấp ngã.
24 Khi nằm xuống con sẽ không sợ hãi;
con sẽ nằm ngủ bình yên.
25 Con không sợ tai họa bất chợt xảy đến;
con cũng không e ngại sự tàn phá rơi trên kẻ ác,
26 vì Chúa là nguồn tin tưởng của con.
Ngài sẽ giúp chân con khỏi mắc bẫy.
27 Nếu sự việc nằm trong tầm tay con,
hãy giúp đỡ người cần được giúp.
28 Nếu con có trong tay đồ vật mà người láng giềng xin,
thì đừng nói, “Mai đến đây tôi sẽ cho anh.”
29 Đừng lập tâm hại người láng giềng
là người sống cạnh con và tin cậy con [b].
30 Đừng vô cớ vu cáo người khác,
hay thưa gởi kẻ không làm hại mình.
31 Đừng ganh tức với kẻ hung bạo,
cũng đừng theo đường lối họ.
32 Chúa ghê tởm kẻ lươn lẹo,
nhưng Ngài kết bạn với người thanh liêm.
33 Chúa nguyền rủa nhà kẻ ác,
nhưng chúc phước cho nhà kẻ làm điều lành.
34 Chúa chế giễu những kẻ chế diễu Ngài,
nhưng Ngài ban ơn cho kẻ khiêm nhường.
35 Những kẻ khôn ngoan sẽ nhận được vinh dự,
nhưng kẻ ngu dại sẽ bị sỉ nhục.
Footnotes
- Châm Ngôn 3:14 nàng Chỉ sự khôn ngoan.
- Châm Ngôn 3:29 người láng giềng … tin cậy con Hay “người láng giềng vì con và họ sống gần nhau để bảo vệ cho nhau.”
Châm Ngôn 2-3
Bản Dịch 2011
Ích Lợi của Sự Khôn Ngoan
2 Con ơi, nếu con ghi nhận lời Ta
Và chất chứa các mệnh lệnh của Ta trong lòng;
2 Để tai con chăm chú lắng nghe khôn ngoan dạy bảo,
Ðể lòng con làm theo trí tuệ chỉ bày;
3 Phải, nếu con cầu xin được thông minh khôn sáng,
Và cất tiếng khẩn nài được hiểu biết khôn ngoan,
4 Nếu con kiếm nó như kiếm tiền kiếm bạc,
Và tìm nó như tìm kho báu bị chôn giấu,
5 Bấy giờ con sẽ hiểu thế nào là hết lòng kính sợ Chúa,
Và khám phá ra làm sao để hiểu biết Ðức Chúa Trời.
6 Vì Chúa cho người ta sự khôn ngoan thông sáng,
Từ miệng Ngài ban tri thức và thông minh;
7 Ngài để dành sự khôn ngoan cho người ngay thẳng,
Ngài là thuẫn khiên che chở kẻ thanh liêm;
8 Ngài bảo vệ đường lối của người công chính;
Ngài gìn giữ lối đi của các thánh đồ.
9 Bấy giờ con sẽ hiểu thế nào là công chính và công lý,
Thế nào là công bình và mọi đường lối tốt đẹp ngay lành.
10 Vì sự khôn ngoan sẽ vào trong lòng con,
Sự tri thức sẽ làm cho linh hồn con khoan khoái.
11 Tính thận trọng sẽ trông nom con,
Sự thông sáng sẽ gìn giữ con.
12 Những điều ấy sẽ giải thoát con khỏi đường lối gian tà,
Cùng cứu con khỏi những kẻ nói lời xảo quyệt;
13 Tức những kẻ bỏ các đường ngay nẻo chánh,
Ðể bước vào những đường bất hảo tối tăm.
14 Ấy là những kẻ ham thích những điều gian ác,
Lấy làm vui trong xảo quyệt gian tà.
15 Ðường của chúng là những đường lươn lẹo;
Lối chúng đi luôn quẹo quọ không ngay.
16 Con sẽ được giải thoát khỏi người đàn bà trắc nết,
Và khỏi những lời quyến rũ của người phụ nữ ngoại tình.
17 Nàng đã bỏ người bạn đời nàng kết hôn thời xuân trẻ;
Nàng đã quên giao ước được lập trước mặt Ðức Chúa Trời.
18 Vì nhà nàng dẫn ngay vào cõi chết;
Lối nàng đi đưa đến chỗ kẻ qua đời.
19 Chẳng ai đến với nàng mà trở về được nữa;
Cũng chẳng ai tìm lại được nẻo sự sống cho mình.
20 Vậy con hãy bước đi trong đường người lương thiện;
Giữ chân con theo lối người ngay lành.
21 Vì người ngay thẳng sẽ được an cư trên đất;
Người trọn lành sẽ sống trong đó luôn luôn;
22 Nhưng phường gian ác sẽ bị dứt lìa khỏi đất,
Bọn bất trung sẽ bị nhổ bật gốc khỏi thế gian.
Ích Lợi Khác của Sự Khôn Ngoan
3 Con ơi, chớ quên luật pháp ta,
Nhưng hãy để lòng con gìn giữ mệnh lệnh ta;
2 Vì chúng sẽ làm gia tăng số ngày và số năm của đời con;
Chúng sẽ đem lại cho con bình an thịnh vượng.
3 Ðừng để lòng thương xót và tính chân thật lìa khỏi con;
Hãy buộc chúng quanh cổ con;
Hãy ghi tạc chúng vào bia lòng con.
4 Vì như thế con sẽ được ơn và được tiếng tốt,
Trước mặt Ðức Chúa Trời và luôn cả người ta.
5 Hãy hết lòng tin cậy Chúa;
Chớ cậy vào sự thông sáng của con;
6 Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài,
Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các lối của con.
7 Ðừng cho mình là khôn ngoan theo mắt mình;
Hãy kính sợ Chúa và lánh xa điều ác.
8 Như vậy thân xác con sẽ được mạnh khỏe,
Và xương cốt con sẽ được cứng cáp vững vàng.
9 Hãy dùng của cải con để tôn vinh Chúa,
Hãy dâng các hoa lợi đầu mùa của con để cảm tạ Ngài.
10 Như vậy các vựa lẫm của con sẽ tràn đầy lúa thóc,
Các thùng rượu của con rượu mới sẽ tràn đầy.
11 Con ơi, chớ coi thường sự sửa phạt của Chúa,
Ðừng bất mãn trước sự quở trách của Ngài;
12 Vì ai được Chúa thương thì Ngài quở trách,
Như cha thương con mình nên trách phạt khuyên răn.
Sự Giàu Có Thật
13 Phước thay cho người tìm được sự khôn ngoan,
Và cho người có được sự thông sáng.
14 Vì lợi ích của khôn ngoan trỗi hơn tiền bạc;
Ích lợi của nàng lấn át cả vàng ròng.
15 Nàng quý báu hơn châu ngọc;
Chẳng có vật gì con ưa thích có thể sánh được với nàng.
16 Tay phải nàng phát ban trường thọ;
Tay trái nàng cho giàu có lẫn hiển vinh.
17 Con đường nàng là con đường vui thỏa;
Mọi nẻo nàng là mọi ngả bình an.
18 Khôn ngoan là cây sự sống cho người nào nắm giữ được;
Ai giữ chặt nàng sẽ được phước lâu dài.
Sự Khôn Ngoan trong Công Cuộc Sáng Tạo
19 Chúa dùng sự khôn ngoan để dựng nên trái đất;
Ngài dùng sự thông sáng để tạo lập các tầng trời;
20 Nhờ tri thức của Ngài các vực sâu mở rộng;
Những áng mây mù nhỏ những giọt sương đêm.
Sự An Ninh Thật
21 Con ơi, đừng để những điều này vuột khỏi tầm mắt con:
Hãy giữ lấy sự khôn ngoan và sự cẩn trọng.
22 Những điều ấy sẽ là sức sống của linh hồn con,
Và là những đồ trang sức nơi cổ con.
23 Nhờ những điều ấy đường con đi sẽ an toàn bảo đảm,
Bước chân con sẽ chẳng vấp phạm bao giờ.
24 Lúc nằm nghỉ con sẽ không lo sợ;
Khi đặt lưng con sẽ an giấc ngủ ngon.
25 Ðừng sợ hãi nỗi kinh hoàng xảy ra bất chợt;
Ðừng âu lo khi đợt phá hoại của kẻ ác đến gần;
26 Vì Chúa sẽ là nguồn trông cậy của con;
Ngài sẽ giữ chân con khỏi sa vào bẫy.
27 Ðừng từ chối làm việc thiện cho những người đáng giúp,
Nếu con có khả năng, hãy giúp đỡ người ta.
28 Con đừng nói với người lân cận, “Về đi, mai trở lại, tôi sẽ cho,”
Trong khi con có sẵn điều người ấy đang cần.
29 Con chớ lập mưu hại người lân cận,
Người ở gần và tin tưởng nơi con.
30 Con đừng gây sự với ai vô cớ,
Khi không ai gây cho con thiệt hại điều gì.
31 Ðừng ganh tị với quân tàn bạo;
Chớ chọn đường nào chúng chọn lấy để đi;
32 Vì Chúa ghê tởm kẻ gian tà tội lỗi,
Nhưng Ngài kết bạn tâm giao với người chính trực ngay lành.
33 Sự nguyền rủa của Chúa giáng trên nhà kẻ gian ác,
Nhưng phước hạnh Ngài ban cho chỗ ở người ngay lành.
34 Ngài chế giễu phường chê bai nhạo báng,
Nhưng Ngài ban ơn cho người thật sự khiêm nhường.
35 Người khôn ngoan sẽ thừa hưởng những hiển vinh tôn trọng,
Còn kẻ điên rồ bị tống cho nhục nhã ê chề.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang