Proverbs 19
New Living Translation
19 Better to be poor and honest
than to be dishonest and a fool.
2 Enthusiasm without knowledge is no good;
haste makes mistakes.
3 People ruin their lives by their own foolishness
and then are angry at the Lord.
4 Wealth makes many “friends”;
poverty drives them all away.
5 A false witness will not go unpunished,
nor will a liar escape.
6 Many seek favors from a ruler;
everyone is the friend of a person who gives gifts!
7 The relatives of the poor despise them;
how much more will their friends avoid them!
Though the poor plead with them,
their friends are gone.
8 To acquire wisdom is to love yourself;
people who cherish understanding will prosper.
9 A false witness will not go unpunished,
and a liar will be destroyed.
10 It isn’t right for a fool to live in luxury
or for a slave to rule over princes!
11 Sensible people control their temper;
they earn respect by overlooking wrongs.
12 The king’s anger is like a lion’s roar,
but his favor is like dew on the grass.
13 A foolish child[a] is a calamity to a father;
a quarrelsome wife is as annoying as constant dripping.
14 Fathers can give their sons an inheritance of houses and wealth,
but only the Lord can give an understanding wife.
15 Lazy people sleep soundly,
but idleness leaves them hungry.
16 Keep the commandments and keep your life;
despising them leads to death.
17 If you help the poor, you are lending to the Lord—
and he will repay you!
18 Discipline your children while there is hope.
Otherwise you will ruin their lives.
19 Hot-tempered people must pay the penalty.
If you rescue them once, you will have to do it again.
20 Get all the advice and instruction you can,
so you will be wise the rest of your life.
21 You can make many plans,
but the Lord’s purpose will prevail.
22 Loyalty makes a person attractive.
It is better to be poor than dishonest.
23 Fear of the Lord leads to life,
bringing security and protection from harm.
24 Lazy people take food in their hand
but don’t even lift it to their mouth.
25 If you punish a mocker, the simpleminded will learn a lesson;
if you correct the wise, they will be all the wiser.
26 Children who mistreat their father or chase away their mother
are an embarrassment and a public disgrace.
27 If you stop listening to instruction, my child,
you will turn your back on knowledge.
28 A corrupt witness makes a mockery of justice;
the mouth of the wicked gulps down evil.
29 Punishment is made for mockers,
and the backs of fools are made to be beaten.
Panultihon 19
Ang Pulong Sa Dios
19 Mas maayo pa ang kabos nga nagakinabuhi ug matarong kaysa buang-buang nga bakakon.
2 Dili maayo nga kugihan ka apan walay nahibaloan. Dili usab maayo nga magdali-dali kay basig masayop ka.
3 May mga tawo nga nagadaot sa ilang kaugalingon pinaagi sa ilang kabuang, ug unya ang Ginoo pa ang ilang basolon.
4 Ang adunahan daghag higala, apan ang kabos biyaan sa iyang mga higala.
5 Ang bakakon nga saksi silotan, ug si bisan kinsa nga nagabakak dili makalingkawas sa silot.
6 Daghan ang makighigala sa mga iladong tawo aron paboran sila, ug ang tanang mga tawo makighigala sa manggihatagon.
7 Kon kabos ka, dili ka tagdon sa imong mga paryente, ug labaw na gayod sa imong mga higala. Kon kinahanglanon mo sila, dili mo sila madangpan.
8 Ang tawo nga nagatinguha nga magmaalamon nahigugma sa iyang kaugalingon, ug siya magmauswagon.
9 Ang bakakon nga saksi silotan, ug si bisan kinsa nga nagabakak malaglag.
10 Dili angayan nga magkinabuhi sa kaharuhay ang tawong buang-buang, ug labi nang dili angayan nga mogahom sa mga tigdumala ang usa ka ulipon.
11 Kon mapailubon ka, nagpadayag kana nga maalamon ka. Ug kon magpasaylo ka sa mga nakasala kanimo, maghatod kinig kadungganan kanimo.
12 Ang kasuko sa hari sama sa ngulob sa liyon, apan ang iyang kaayo sama sa yamog sa tanaman.
13 Ang buang-buang nga anak makadala ug kalaglagan sa iyang amahan. Ang asawa nga tagawtawan perwisyo sama sa nagtulo nga atop.
14 Mapanunod gikan sa ginikanan ang balay ug ang uban pang kabtangan, apan ang Ginoo lang ang makahatag ug maalamon nga asawa.
15 Kon tapolan ka ug sige rag katulog, magutman ka gayod.
16 Ang tawo nga nagatuman sa mga sugo sa Dios magkinabuhi sa dayon, apan ang wala nagatuman mamatay.
17 Kon mohatag ka sa mga kabos, sama lang nga nagpahulam ka sa Ginoo, kay ang Ginoo mobayad kanimo.
18 Disiplinaha ang imong mga anak samtang may panahon pa. Kon dili mo sila disiplinahon, giguba mo ang ilang kinabuhi.
19 Pasagdi nga manubag sa iyang binuhatan ang tawong daling masuko, kay kon tabangan mo siya, utrohon ra gihapon na niya.
20 Pamatia ang mga tambag ug pagtul-id sa imong pamatasan aron magmaalamon ka sa umaabot.
21 Daghan kitag mga plano, apan ang kabubut-on sa Ginoo maoy matuman.
22 Ganahan kitag tawo nga maayo. Mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.
23 Tahora ang Ginoo ug mabuhi kag dugay, kontento, ug layo sa katalagman.
24 May mga tawo nga labihan gayod katapolan nga bisan sa pagkaon kapuyan pa.
25 Angay kastigohon ang mga bugalbugalon aron ang sama nilang walay alamag makat-on nga magmaalamon. Badlonga ang tawong maalamon ug mosamot siya kamaalamon.
26 Makauulaw ug talamayon ang anak nga modagmal sa iyang amahan ug mopalayas sa iyang inahan.
27 Anak, kon dili ka mamati sa mga pagtul-id sa imong pamatasan, ginasalikway mo ang mga pagtulon-an nga nagahatag ug kaalam.
28 Ang bakakon nga saksi nagpakawalay-bili sa hustisya, ug ang tawong daotan ganahan gayod nga mohimog daotan.
29 Sigurado gayod nga silotan ang mga bugalbugalon ug mga buang-buang.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.