Châm Ngôn 13-15
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
13 Con khôn ngoan nghe lời cha khuyên bảo,
nhưng con hỗn láo chẳng thèm để ý đến lời răn dạy.
2 Người nhân đức ăn lấy hoa quả của miệng mình,
nhưng kẻ gian tà chỉ ham thích sự hung bạo.
3 Ai thận trọng trong lời ăn tiếng nói bảo vệ mạng sống mình,
còn kẻ phát ngôn bừa bãi sẽ bị tàn hại.
4 Kẻ lười biếng mong mỏi nhiều mà chẳng được gì,
nhưng sự ao ước của người siêng năng sẽ được thoả mãn.
5 Người công chính ghét điều giả dối,
còn kẻ ác làm điều ô nhục.
6 Sự công chính bảo vệ người thanh liêm,
nhưng làm điều ác khiến kẻ có tội bị tàn hại.
7 Có người làm bộ giàu mà thực ra chẳng có gì.
Kẻ khác làm bộ nghèo nhưng thực ra lại giàu có.
8 Kẻ giàu có thể phải trả tiền chuộc mạng mình,
nhưng người nghèo sợ bị đe dọa.
9 Người nhân đức nhìn tương lai xán lạn,
còn tương lai kẻ ác như lửa tắt [a].
10 Tánh kiêu căng chỉ đưa đến cãi vã,
nhưng ai nghe lời khuyên răn là người khôn.
11 Tiền phù vân tiêu tan nhanh chóng,
nhưng tiền dành giụm sẽ từ từ gia tăng.
12 Không đạt được ý nguyện khiến lòng buồn rầu.
Nhưng điều ao ước thành tựu
giống như ăn trái cây sự sống.
13 Ai gạt bỏ điều dạy bảo sẽ phải trả giá đắt,
còn kẻ vâng theo mệnh lệnh sẽ được ban thưởng.
14 Lời dạy dỗ của người khôn là mạch sống.
Nó giúp người ta tránh được cạm bẫy nguy hiểm.
15 Người biết phải chăng sẽ được kính trọng,
nhưng đời của kẻ không đáng tin sẽ lâm cảnh khốn khổ.
16 Người thông sáng hành động khôn ngoan,
còn kẻ ngu dại phơi bày bản chất dốt nát của mình.
17 Sứ giả gian ác gây lôi thôi [b],
nhưng sứ giả đáng tin khiến mọi việc suông sẻ.
18 Ai không chịu sửa dạy
sẽ lâm cảnh nghèo khó và nhục nhã,
nhưng ai nghe lời khuyên dạy sẽ được tôn trọng.
19 Ước muốn thành tựu khiến tâm hồn sảng khoái,
còn kẻ ngu dại chẳng bao giờ muốn thôi làm điều ác.
20 Ai kết bạn với người khôn sẽ trở nên khôn ngoan,
nhưng làm bạn với kẻ dại sẽ bị tổn hại.
21 Kẻ có tội sẽ bị chuyện lôi thôi theo đuổi,
nhưng người nhân đức sẽ vui hưởng thành công.
22 Người tốt để lại gia tài cho con cháu,
còn của cải kẻ có tội sẽ dành cho người công chính.
23 Ruộng nương kẻ nghèo sinh sản nhiều hoa lợi,
nhưng kẻ bất công cướp lấy hết [c].
24 Không sửa dạy con là ghét nó,
nhưng ai thương con mình sẽ lo sửa dạy nó.
25 Người công chính sẽ đủ ăn,
còn kẻ ác sẽ bị đói khổ.
14 Đàn bà khôn ngoan gây dựng gia đình,
còn đàn bà ngu dại làm tan hoang cửa nhà [d].
2 Ai sống ngay lành kính sợ CHÚA,
còn kẻ sống gian ác khinh dể Ngài.
3 Trong miệng kẻ ngu dại có cái roi quất vào lưng nó,
nhưng lời lẽ của người khôn sẽ che chở người ấy.
4 Nơi nào không có trâu, kho chứa vắng thực phẩm.
Nhưng có trâu cày ruộng thì ngũ cốc sinh sản nhiều.
5 Nhân chứng thành thật không khai gian,
còn nhân chứng dối chỉ khai điều giả trá.
6 Kẻ tự phụ tìm sự khôn ngoan mà không thấy,
nhưng người hiểu biết gặp tri thức dễ dàng.
7 Hãy tránh xa kẻ ngu dại,
vì con chẳng học được gì nơi chúng đâu.
8 Sự khôn ngoan của người thông sáng giúp người biết phải làm gì,
còn sự dốt nát của kẻ ngu dại phỉnh gạt nó.
9 Kẻ ngu dại chê bai của lễ chuộc lỗi [e],
nhưng người liêm chính nhận được ân huệ.
10 Không ai biết được nỗi buồn trong lòng con,
người dưng không chia xẻ được niềm vui của con.
11 Nhà cửa kẻ gian ác sẽ bị tiêu hủy,
nhưng lều người lành sẽ vững bền.
12 Có kẻ tưởng mình làm phải,
nhưng cuối cùng dẫn đến chỗ chết.
13 Có người bên ngoài vui cười mà trong lòng sầu thảm,
Sau khi niềm vui ra đi thì nỗi buồn vẫn còn lại.
14 Kẻ phản nghịch trả giá cho điều ác mình,
còn người nhân đức sẽ được ban thưởng về phong cách của mình.
15 Kẻ ngây ngô tin hết mọi điều,
nhưng người khôn cân nhắc hành vi mình.
16 Người khôn khéo léo tránh lôi thôi,
nhưng kẻ ngu dại quá tự tin và hành động cẩu thả.
17 Người nào nóng tính hành động dại dột,
còn kẻ mưu mô bị ghét bỏ.
18 Kẻ ngu dại nhận được điều xuẩn ngốc của nó,
nhưng người khôn ngoan nhận được tri thức làm mão triều.
19 Kẻ ác sẽ phải cúi đầu trước người nhân đức;
Nó sẽ cúi đầu trước cổng nhà của người công chính.
20 Người nghèo khó thì dù cho đến láng giềng cũng ruồng bỏ,
nhưng kẻ giàu sang có rất đông bạn hữu.
21 Ghét người láng giềng là phạm tội,
nhưng tỏ lòng nhân từ đối với kẻ khốn cùng mang hạnh phúc.
22 Kẻ âm mưu điều ác sẽ bị lầm lạc,
nhưng ai tính chuyện tốt lành
sẽ được yêu thương và tin cậy.
23 Ai chịu khó sẽ kiếm được lợi,
nhưng kẻ đa ngôn sẽ gặp túng quẫn.
24 Người khôn ngoan nhận được của cải làm phần thưởng,
nhưng kẻ ngu dại chỉ lãnh lấy sự dại dột.
25 Nhân chứng thành thật cứu mạng người khác,
nhưng nhân chứng giả dối là kẻ phản bội.
26 Ai kính sợ Chúa sẽ có lòng tự tin,
con cái họ cũng được che chở.
27 Sự kính sợ Chúa là nguồn sống,
giúp người ta tránh được cạm bẫy,
28 Dân số đông là niềm vinh dự cho vua,
nhưng quan trưởng mà không có dân thì xem như chẳng có gì.
29 Người kiên nhẫn có thông sáng lớn,
nhưng kẻ nóng tính phơi bày sự ngu dại mình.
30 Tinh thần trầm tĩnh khiến thân thể khoẻ mạnh,
nhưng sự ganh ghét làm mục xương cốt.
31 Ai ngược đãi người nghèo là sỉ nhục Đấng Tạo Hóa mình,
nhưng ai tử tế với người thiếu thốn tôn trọng Thượng Đế.
32 Kẻ ác bị tàn hại vì mưu mô mình,
nhưng ai làm điều phải
tìm được sự liêm chính làm nơi trú ẩn [f].
33 Sự khôn ngoan sống trong lòng người có trí hiểu biết,
nhưng kẻ ngu dại chẳng hiểu biết khôn ngoan là gì [g].
34 Thực thi điều phải khiến quốc gia phồn thịnh,
nhưng tội lỗi mang sỉ nhục cho bất cứ dân tộc nào.
35 Vua thích tôi tớ khôn ngoan,
nhưng tôi tớ mang sỉ nhục khiến vua nổi giận.
15 Lời đáp êm dịu làm nguôi cơn giận,
nhưng lời đáp cộc cằn khiến cơn giận phừng thêm lên.
2 Lời nói của người khôn làm cho sự hiểu biết được chấp nhận,
nhưng kẻ ngu dại tuôn ra sự ngu xuẩn mình.
3 Mắt Chúa thấy hết mọi điều;
Ngài trông chừng kẻ ác cùng người thiện.
4 Lời lành là cây ban sự sống,
nhưng lời dối trá đè bẹp tâm linh,
5 Kẻ ngu dại gạt bỏ lời cha mẹ khuyên răn,
nhưng ai chịu nhận sửa dạy là người khôn.
6 Trong nhà người công chính có nhiều của cải,
còn kẻ ác chẳng nhận được gì ngoài chuyện lôi thôi.
7 Người khôn dùng lời nói mình rao truyền tri thức,
nhưng đầu óc của kẻ ngu dại không thể tin cậy được [h].
8 Chúa ghét của lễ của kẻ ác dâng lên,
nhưng Ngài ưa thích lời cầu khẩn của người ngay thật.
9 Chúa ghét hành vi kẻ ác,
nhưng Ngài thích kẻ theo đuổi sự chính trực.
10 Kẻ từ bỏ điều phải sẽ bị trừng phạt nặng nề,
Vì kẻ ghét sửa dạy sẽ bị tiêu diệt.
11 CHÚA biết thế giới của kẻ chết,
Ngài cũng rõ tư tưởng của kẻ sống.
12 Kẻ kiêu căng không thích được sửa dạy;
và chẳng thèm hỏi ý người khôn.
13 Hạnh phúc khiến mặt mũi tươi vui,
nhưng buồn rầu khiến tinh thần lụn bại.
14 Người hiểu biết muốn thêm tri thức,
còn kẻ ngu dại chỉ thích điều dốt nát.
15 Kẻ khốn khó chịu vất vả mỗi ngày,
nhưng lòng vui mừng giống như tiệc tùng không dứt.
16 Thà nghèo khổ mà kính sợ Chúa,
hơn là giàu có mà gặp lôi thôi.
17 Thà ăn rau cùng với người yêu thích mình,
còn hơn ăn thịt ngon với kẻ ghét mình.
18 Người nóng tính gây chuyện cãi cọ,
nhưng ai trầm tĩnh ngăn được cuộc cãi vã.
19 Lối đi của kẻ lười biếng bị gai gốc ngăn chận,
còn lối đi của người công chính như đường lộ bằng phẳng.
20 Con khôn ngoan làm cho cha vui,
nhưng con dại dột khinh rẻ mẹ mình.
21 Kẻ thiếu hiểu biết thích chuyện ngu dại,
nhưng người khôn ngoan làm điều ngay thẳng.
22 Chương trình bị thất bại vì thiếu ý kiến,
nhưng kế hoạch thành tựu do sự góp ý của nhiều người.
23 Biết cách đối đáp khiến cho con người vui thích.
Lời đáp đúng lúc thật tuyệt diệu.
24 Lối đi của người khôn dẫn đến sự sống,
để họ tránh được âm phủ [i].
25 Chúa phá sập nhà kẻ tự phụ,
nhưng Ngài bảo vệ tài sản của người góa bụa.
26 Chúa gớm ghét các tư tưởng bậy bạ,
nhưng ưa thích lời nói nhân hậu.
27 Kẻ tham lam mang họa cho gia đình,
nhưng người ghét của hối lộ sẽ được sống.
28 Người nhân đức suy nghĩ trước khi trả lời,
còn miệng kẻ ác tuôn ra điều ác.
29 Chúa tránh xa kẻ ác,
nhưng Ngài nghe lời khẩn nguyện của người ngay thẳng.
30 Nụ cười [j] khiến người khác vui mừng.
Tin vui làm cho thân thể thêm sức lực.
31 Nếu con nghe lời sửa dạy bổ ích,
thì con sẽ sống giữa vòng người khôn ngoan.
32 Ai gạt bỏ sự sửa dạy ghét bản thân mình,
nhưng ai nghe lời khuyên răn tiếp nhận sự hiểu biết.
33 Kính sợ Chúa khiến con khôn ngoan.
Đức khiêm nhường đi trước sự tôn trọng.
Footnotes
- Châm Ngôn 13:9 Người nhân đức … lửa tắt Nguyên văn, “Đèn của người công chính sẽ chiếu sáng, nhưng đèn của kẻ ác sẽ tắt.”
- Châm Ngôn 13:17 Sứ giả … lôi thôi Hay “Sứ giả gian ác mang họa vào thân.”
- Châm Ngôn 13:23 Ruộng nương … lấy hết Hay “Người nghèo có ruộng nương sinh ra hoa màu tốt, nhưng những quyết định ngu dại khiến họ mất tất cả.”
- Châm Ngôn 14:1 Đàn bà khôn ngoan … tan hoang cửa nhà Hay “Sự khôn ngoan xây cất nhà mình, nhưng sự ngu dại phá sập nó đi.”
- Châm Ngôn 14:9 chê bai của lễ chuộc lỗi Nghĩa là “Kẻ ngu dại không biết hối hận.”
- Châm Ngôn 14:32 nhưng ai … trú ẩn Hay “Nhưng ai làm điều phải dù cho đến chết vẫn an ninh.”
- Châm Ngôn 14:33 nhưng kẻ ngu dại … là gì Hay “Dù giữa kẻ ngu dại, sự khôn ngoan cũng được nhận ra.”
- Châm Ngôn 15:7 đầu óc … tin cậy được Hay “Lòng của kẻ ngu dại chẳng được như thế.”
- Châm Ngôn 15:24 tránh được âm phủ Hay “tránh chết non.”
- Châm Ngôn 15:30 Nụ cười Nguyên văn, “ánh mắt sáng rỡ.”
Châm Ngôn 13-15
Bản Dịch 2011
13 Con khôn ngoan nghe lời cha khuyên dạy,
Còn đứa nhạo báng không nghe lời quở trách của ai.
2 Người tốt sẽ hưởng bông trái lời mình nói,
Còn kẻ bội bạc phải chuốc lấy bạo tàn.
3 Ai giữ miệng mình giữ được mạng sống mình,
Kẻ nói nhiều ắt bại hoại chẳng sai.
4 Kẻ biếng nhác đói rũ mà không có gì ăn đỡ bụng,
Còn người siêng năng lúc nào thực phẩm cũng dư thừa.
5 Người ngay lành ghét những gì gian dối,
Còn kẻ ác gian mang đến xấu hổ và ô nhơ.
6 Ðức công chính bảo hộ người theo đường chân chính,
Còn sự gian tà lật đổ kẻ ác gian.
7 Có kẻ làm ra vẻ ta đây giàu có mà chẳng có gì cả,
Cũng có người làm ra vẻ nghèo nàn nhưng lại có của cải rất nhiều.
8 Của cải nhiều có thể là tiền để chờ chuộc mạng,
Còn người nghèo nàn chẳng nghe ai hăm dọa tiếng nào.
9 Ánh sáng người ngay lành luôn tỏa soi rực rỡ,
Nhưng đèn kẻ ác gian bị dập tắt mịt mờ.
10 Sự kiêu ngạo chỉ gây nên tranh cãi;
Người khôn ngoan biết ghi nhận lời khuyên.
11 Của cải nhờ lừa dối tinh vi để giàu mau sẽ chóng mất;
Nhưng người chăm chỉ làm ăn sẽ giàu vững từ từ.
12 Trì hoãn niềm hy vọng làm cho lòng đau đớn,
Ao ước được thành là cây sự sống xanh tươi.
13 Kẻ khinh dể lời hằng sống chuốc cho mình sự hủy diệt,
Người quý trọng điều răn chắc sẽ được thưởng ban.
14 Sự dạy dỗ của người khôn ngoan chính là nguồn sự sống,
Kẻ vâng theo sẽ không sa vào bẫy tử vong.
15 Nhận định sáng suốt luôn mang về ân huệ,
Còn đường kẻ bất trung gặp khốn đốn rất nhiều.
16 Người khôn ngoan nắm vững tin tức trước khi hành động,
Kẻ dại khờ hấp tấp phô bày sự dại dột mình ra.
17 Sứ giả gian hùng gây thêm điều rắc rối,
Sứ giả trung thành hóa giải những khó khăn.
18 Khinh dể lời khuyên dạy chuốc lấy bần cùng và nhục nhã,
Nhưng ai chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng vinh danh.
19 Mơ ước được thành làm tâm hồn khoan khoái;
Lìa bỏ gian tà là điều kẻ điên dại gớm ghê.
20 Ai giao thiệp với người khôn ngoan sẽ học được khôn ngoan,
Ai làm bạn với kẻ điên dại sẽ có ngày mang họa.
21 Nỗi bất hạnh luôn đuổi theo kẻ tội lỗi,
Sự phồn vinh là phần thưởng của người ngay lành.
22 Người tốt để gia tài lại cho con cháu,
Nhưng tội nhân tích trữ của cải để lại cho người ngay lành.
23 Ruộng của người nghèo trúng mùa và mang lại nhiều hoa lợi,
Nhưng sự bất công cướp sạch những hoa lợi đó đi.
24 Ai kiêng cữ roi vọt là không thương con cái,
Người thương con chăm chỉ sửa trị con mình.
25 Người ngay lành có đầy đủ thức ăn thức uống,
Kẻ ác gian bụng cứ đói triền miên.
14 Người nữ khôn ngoan xây dựng gia đình mình hạnh phúc,
Còn kẻ dại dột dùng chính tay mình phá hủy nó đi.
2 Người sống ngay thẳng là người kính sợ Chúa,
Kẻ ăn ở gian tà chính là kẻ khinh thường Ngài.
3 Lời ngạo mạn ra từ miệng kẻ dại trở thành roi đánh nó,
Môi người khôn bảo vệ mạng sống mình.
4 Nơi nào bò không cày, nơi đó không lúa gạo,
Hoa lợi nhiều nhờ sức lực của bò đực mà ra.
5 Nhân chứng trung tín không bao giờ nói dối,
Kẻ chứng gian vừa thở ra là có hơi hám dối trá rồi.
6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan hoài không được,
Còn người thông minh tri thức đến dễ dàng.
7 Hãy dang xa con người điên dại,
Vì bạn sẽ chẳng thấy tri thức ra từ miệng nó bao giờ.
8 Cái khôn của người thận trọng là biết toan tính đường lối mình;
Cái dại của kẻ điên dại là mánh khóe dối gian.
9 Những kẻ điên dại chê cười của lễ chuộc tội;
Nhưng người ngay lành tin rằng nhờ nó mà được đoái thương.
10 Nỗi đắng cay chỉ có lòng mình biết;
Và niềm vui nào chia sẻ hết được với người dưng.
11 Nhà kẻ gian ác trước sau gì cũng bị hủy hoại,
Trại người ngay lành cứ vững chãi lâu dài.
12 Có một con đường dường như chính đáng cho người ta,
Nhưng đến cuối đường hóa ra là tử lộ.
13 Dù ngoài mặt cười vang, nhưng trong lòng có thể đang sầu héo;
Cuối cuộc vui nỗi sầu khổ vẫn kéo lại như thường.
14 Kẻ tà tâm sẽ lãnh đủ hậu quả xấu mình gây ra;
Người thiện tâm sẽ được thưởng xứng đáng với việc mình làm.
15 Kẻ dại dột tin mọi lời người ta nói;
Nhưng người khôn ngoan thận trọng từng bước một của mình.
16 Người khôn ngoan ghê sợ và lánh xa điều ác;
Còn kẻ dại dột thì hành động khinh suất và bất cẩn.
17 Kẻ nhạy giận dễ hành động điên rồ;
Kẻ toan tính chuyện ác ắt bị người ta ghét.
18 Kẻ khờ dại thừa hưởng sự điên dại;
Người khôn ngoan lấy tri thức làm mão miện của mình.
19 Kẻ xấu phải sấp mình trước mặt người tốt,
Kẻ gian ác phải chầu chực trước cổng người ngay lành.
20 Người nghèo khó ngay cả láng giềng cũng không thích,
Kẻ giàu sang tính không hết bạn bè.
21 Ai khi dể người lân cận là mắc tội,
Phước cho ai thương xót người nghèo.
22 Há chẳng phải kẻ toan mưu ác đang sai lạc sao?
Người nỗ lực làm điều lành được xót thương và tin cậy.
23 Tất cả các hình thức lao động đều đem lại ích lợi,
Còn chỉ nói và lười ắt dẫn đến đói nghèo.
24 Giàu có là mão miện của người khôn ngoan,
Ðiên cuồng là vòng hoa của kẻ điên dại.
25 Người chứng chân thật cứu biết bao mạng sống,
Còn kẻ nói dối thở ra toàn hơi hám dối gian.
26 Người kính sợ Chúa được thành lũy an toàn bảo vệ,
Con cái người ấy có một chỗ để an thân.
27 Kính sợ Chúa là nguồn sự sống,
Giúp người ta tránh được bẫy tử vong.
28 Vua được vinh hiển nhờ có đông dân chúng,
Không có dân vua lúng túng chịu thua.
29 Người chậm nóng giận là người đại trí,
Kẻ nóng tính tỏ thái độ liền là tự ý phô sự dại dột mình ra.
30 Lòng bình an ban sinh lực cho thân xác;
Tính ganh tị làm mục nát trong xương.
31 Ai áp bức người nghèo là làm nhục Ðấng Tạo Hóa mình;
Ai thương xót người khốn khổ là tôn kính Ngài.
32 Kẻ ác bị việc ác của nó đánh đổ;
Nhưng người ngay lành khi qua đời vẫn có chỗ nương thân.
33 Sự khôn ngoan nghỉ ngơi trong lòng người thông sáng;
Còn kẻ dại dột bộc lộ hết lòng dạ nó ra ngoài.
34 Lẽ công chính làm quốc gia được kính trọng;
Còn tội lỗi làm xấu hổ toàn dân.
35 Ân điển vua dành cho bầy tôi tài giỏi,
Thịnh nộ vua dọi xuống đầu kẻ gây nhục nhã cho người.
15 Lời đáp êm dịu làm nguôi cơn giận;
Còn lời xẳng xớm gây phẫn nộ thêm.
2 Lưỡi người khôn ngoan phát ban tri thức;
Miệng kẻ dại dột thốt chuyện điên rồ.
3 Mắt Chúa thấy rõ khắp nơi,
Thấy tất cả kẻ xấu và người tốt.
4 Lưỡi hiền lành là cây sự sống,
Còn lưỡi độc ác làm tan nát tinh thần.
5 Kẻ dại dột khinh lời cha khuyên dạy;
Còn người khôn nghe lời quở trách khuyên răn.
6 Trong nhà người ngay lành có nhiều của cải;
Còn trong lợi tức kẻ ác có rắc rối chờ cơ hội xảy ra.
7 Môi người khôn ngoan loan truyền tri thức;
Còn lòng kẻ dại dột ấm ức nhưng chẳng có kiến thức gì.
8 Lễ vật của kẻ gian ác là gớm ghiếc trước mặt Chúa,
Nhưng lời cầu nguyện của người ngay lành thì Ngài lại vui lòng.
9 Ðường lối kẻ gian ác là gớm ghiếc trước mặt Chúa,
Nhưng Ngài yêu thương người đeo đuổi sự ngay lành.
10 Sự nghiêm phạt dành cho kẻ bỏ đường ngay nẻo chánh,
Ai ghét sự khuyên răn chẳng tránh khỏi chết đâu.
11 Ngay cả âm phủ và hỏa ngục mà Chúa còn biết rõ,
Thì huống chi là lòng dạ loài người.
12 Kẻ nhạo báng không thích bị ai quở trách;
Nó tránh đến với người khôn để học sự khôn ngoan.
13 Lòng vui vẻ khiến mặt mày rạng rỡ;
Dạ âu sầu làm tan vỡ tinh thần.
14 Lòng người thông sáng thích kiếm tìm tri thức;
Miệng kẻ dại khờ ưa ẩm thực điên rồ.
15 Kẻ nghèo khó suốt đời chịu khánh kiệt;
Người vui vẻ trong lòng dự yến tiệc luôn luôn.
16 Thà ít của mà kính sợ Chúa,
Hơn của cải nhiều mà rắc rối ùa theo.
17 Thà ăn cơm với rau mà thương yêu nhau,
Hơn là ăn thịt bò mập béo mà ghen ghét cặp theo.
18 Người nóng tính dễ gây xung đột;
Còn người chậm nóng giận làm cuộc cãi lộn nguôi đi.
19 Đường kẻ biếng nhác gai góc mọc đầy cản trở;
Còn lối người ngay lành lại mở rộng thênh thang.
20 Ðứa con khôn ngoan làm cho cha vui vẻ;
Còn kẻ dại dột lại khinh rẻ mẹ mình.
21 Kẻ kém hiểu biết cho sự điên dại là vui;
Nhưng người có trí tuệ cứ bước theo đường chính đáng.
22 Thiếu bàn luận các chương trình bị hỏng,
Nhưng với mưu sĩ nhiều chúng có triển vọng thành công.
23 Lời đáp hay làm mọi người vui thích;
Lời đáp hay đúng lúc thật bổ ích biết bao!
24 Người khôn ngoan bước theo con đường sự sống dẫn đi lên,
Ðể giữ người ấy tránh xa âm phủ ở phía dưới.
25 Chúa phá hủy nhà của kẻ kiêu ngạo;
Nhưng Ngài bảo vệ địa giới của người góa bụa.
26 Ý đồ của kẻ gian ác là gớm ghiếc trước mặt Chúa;
Nhưng lời của người trong sạch được đẹp lòng Ngài.
27 Kẻ tham lợi bất nghĩa chuốc lấy rắc rối cho nhà mình;
Nhưng ai ghét của hối lộ sẽ tiếp tục sống còn.
28 Người ngay lành suy nghĩ trong lòng rồi mới đáp;
Còn miệng kẻ gian ác vội nói những lời độc ác hại người.
29 Chúa thật cách xa đối với phường gian ác,
Nhưng Ngài lắng nghe lời cầu nguyện của người ngay lành.
30 Ánh mắt hân hoan phản ánh lòng vui vẻ,
Tin tức vui mừng làm mạnh khỏe cốt xương.
31 Tai chịu lắng nghe những lời quở trách về cuộc sống,
Người ấy sẽ ở giữa các bậc hiền triết khôn ngoan.
32 Kẻ từ chối nghe lời chỉ giáo khinh bỉ linh hồn mình,
Nhưng ai chịu nghe lời khuyên bảo sẽ được sự thông sáng.
33 Kính sợ Chúa là cách giáo dục khôn ngoan,
Ðức khiêm nhường đi trước sự tôn trọng.
II Cô-rinh-tô 5
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
5 Chúng ta biết khi thân xác nầy—tức cái lều tạm mà chúng ta đang sống trên đất nầy—bị tiêu hủy thì Thượng Đế sẽ cho chúng ta một nhà khác không do tay người xây nên, là nhà còn đời đời trên thiên đàng. 2 Hiện tại chúng ta đang rên rỉ trong lều tạm nầy. Chúng ta mong Thượng Đế cho chúng ta nhà trên thiên đàng, 3 vì ở trong nhà ấy chúng ta sẽ không bị trần truồng. 4 Trong khi đang sống trong thân xác nầy chúng ta rên rỉ dưới gánh nặng. Chúng ta không muốn bị trần truồng nhưng chúng ta mong được mặc lấy nhà trên thiên đàng. Lúc ấy thân xác chết nầy sẽ được mặc lấy sự sống. 5 Vì thế mà Thượng Đế dựng nên chúng ta và Ngài cũng đã cho Thánh Linh làm vật bảo đảm cho sự sống mới ấy.
6 Cho nên chúng tôi rất bạo dạn. Chúng tôi biết rằng khi còn sống trong thân xác nầy thì cách xa Chúa. 7 Chúng ta sống bằng đức tin, không phải bằng mắt thấy. 8 Vì thế mà tôi nói, chúng tôi rất bạo dạn. Chúng tôi rất muốn rời bỏ thân xác nầy để về nhà với Chúa. 9 Dù ở đây hay ở thiên đàng, mục đích duy nhất của chúng tôi là làm vui lòng Thượng Đế. 10 Tất cả chúng ta đều sẽ trình diện trước Chúa Cứu Thế để chịu xét xử. Mỗi người sẽ nhận lãnh điều mình đáng lãnh do những việc tốt hay xấu mình làm trong thân xác nầy.
Trở nên bạn hữu của Thượng Đế
11 Vì kính sợ Chúa nên chúng tôi tìm cách thuyết phục mọi người biết sự thật. Thượng Đế hiểu rõ chúng tôi và tôi tin rằng trong thâm tâm anh chị em cũng hiểu rõ chúng tôi nữa. 12 Chúng tôi không cần tự khoe với anh chị em lần nữa, nhưng muốn tìm cách cho anh chị em biết để anh chị em có thể tự hào về chúng tôi. Như thế anh chị em có thể đối đáp với những kẻ chỉ khoe về bề ngoài mà không có trong lòng. 13 Nếu chúng tôi điên rồ, là vì Chúa. Nếu chúng tôi tỉnh táo, là vì anh chị em. 14 Tình yêu Chúa Cứu Thế ngự trị trong chúng tôi nên chúng tôi tin Đấng đã chết vì mọi người để tất cả chúng ta đồng chết. 15 Chúa Cứu Thế chết vì mọi người để những người sống không còn vì mình mà sống nữa. Ngài chết thay cho họ và sống lại từ kẻ chết để từ nay trở đi, họ sẽ sống cho Ngài.
16 Từ nay về sau chúng tôi không còn suy nghĩ theo cách thế gian nữa. Trước kia chúng tôi suy nghĩ về Chúa Cứu Thế theo cách thế gian nhưng nay chúng tôi không suy nghĩ về ai theo cách ấy nữa. 17 Nếu ai thuộc về Chúa Cứu Thế thì người ấy là một người mới [a]. Mọi việc cũ đã qua đi hết; hiện giờ mọi việc đều đã đổi mới! 18 Đó là do Thượng Đế thực hiện. Qua Chúa Cứu Thế, Thượng Đế đã làm cho chúng ta giảng hòa lại với Ngài; đồng thời Ngài giao cho chúng ta nhiệm vụ rao cho mọi người biết về sự giảng hòa mà chúng ta hiện đang có với Ngài. 19 Thượng Đế ngự trong Chúa Cứu Thế và giảng hòa thế gian lại với Ngài. Trong Chúa Cứu Thế, Thượng Đế không còn kết tội thế gian nữa. Ngài giao cho chúng ta nhiệm vụ giảng hòa nầy. 20 Chúng tôi được sai rao giảng về Chúa Cứu Thế như thể Thượng Đế đã nhờ chúng tôi kêu gọi anh chị em. Khi chúng tôi nài xin anh chị em giảng hòa lại với Thượng Đế là chúng tôi nói thay cho Chúa Cứu Thế. 21 Chúa Cứu Thế vốn không có tội lỗi nhưng Thượng Đế đã khiến Ngài trở nên tội lỗi [b] vì chúng ta để nhờ Ngài mà chúng ta có được các đức tính của Thượng Đế.
Footnotes
- II Cô-rinh-tô 5:17 Nếu ai … người mới Hay “Ai ở trong Chúa Cứu Thế, đó là một sự sáng tạo mới.”
- II Cô-rinh-tô 5:21 tội lỗi Hay “của lễ chuộc tội.”
II Cô-rinh-tô 5
Bản Dịch 2011
Chỗ Ở Trên Trời
5 Vì chúng ta biết rằng nếu căn lều tạm của chúng ta, nơi chúng ta đang sống dưới đất này bị phá hủy, chúng ta có một tòa nhà đời đời trên trời, không do bàn tay loài người dựng nên nhưng do Ðức Chúa Trời. 2 Thật vậy chúng ta đang rên rỉ trong nơi ở tạm này, mong mỏi sớm được mặc lấy chỗ ở trên trời; 3 một khi chúng ta được mặc lấy chỗ ở ấy, chúng ta sẽ không còn trần trụi nữa. 4 Vì khi còn ở trong lều tạm này, chúng ta rên rỉ dưới những gánh nặng, không phải vì chúng ta muốn cổi bỏ thân xác thuộc về đất này, nhưng vì chúng ta muốn được mặc lấy thân thể thuộc về trời, để những gì sẽ chết này có thể bị sự sống nuốt đi. 5 Ðấng đã chuẩn bị chúng ta cho mục đích này là Ðức Chúa Trời, Ðấng ban Ðức Thánh Linh làm bảo chứng cho chúng ta.
6 Vậy chúng ta phải luôn có niềm tin vững vàng đó, và biết rằng khi chúng ta còn ở trong thân thể này, chúng ta còn ở ngoài thân thể Chúa sẽ ban. 7 Vì chúng ta bước đi bởi đức tin, chứ không phải bởi mắt thấy.
8 Do chúng tôi có niềm tin vững vàng đó, chúng tôi nghĩ rằng thà vắng mặt khỏi thân xác để về hiện diện với Chúa thì hơn. 9 Vì vậy dù ở trong thân xác này hay dù ra khỏi, mục đích của chúng ta vẫn là làm vui lòng Chúa. 10 Vì tất cả chúng ta phải trình diện trước tòa của Ðấng Christ, để mỗi người được báo trả xứng đáng cho những việc tốt hay xấu mình làm lúc còn trong thân xác.
Chức Vụ Giải Hòa
11 Vậy do biết kính sợ Chúa, chúng tôi cố gắng thuyết phục mọi người. Ðức Chúa Trời biết rõ chúng tôi và tôi hy vọng rằng lương tâm anh chị em cũng biết rõ chúng tôi. 12 Chúng tôi không muốn lại nói về mình với anh chị em, nhưng muốn cho anh chị em có cơ hội để hãnh diện về chúng tôi, hầu có thể đối đáp với những kẻ thích phô trương bề ngoài nhưng không có thực chất trong lòng. 13 Vì nếu chúng tôi cuồng nhiệt, ấy là vì Ðức Chúa Trời; hoặc nếu chúng tôi thận trọng, ấy là vì anh chị em.
14 Vì tình yêu của Ðấng Christ thúc giục chúng tôi, chúng tôi tin rằng, khi một người đã chết thay cho mọi người thì mọi người coi như đã chết, 15 và vì Ngài đã chết thay cho mọi người, nên những người đang sống không nên sống cho mình nữa, nhưng hãy sống cho Ðấng đã chết và đã sống lại cho mình.
16 Vậy từ nay trở đi chúng tôi không nhận thức ai theo xác thịt nữa, dù rằng đã có lần chúng tôi nhận thức Ðấng Christ theo xác thịt, nhưng nay chúng tôi không nhận thức Ngài theo cách ấy nữa. 17 Vậy nếu ai ở trong Ðấng Christ thì người ấy là một tạo vật mới; những gì cũ đã qua đi; này, mọi sự đều trở nên mới.
18 Mọi điều ấy đều đến từ Ðức Chúa Trời, Ðấng đã giải hòa chúng ta với chính Ngài qua Ðấng Christ và đã ban cho chúng ta chức vụ giải hòa; 19 hay nói cách khác, trong Ðấng Christ, Ðức Chúa Trời đang giải hòa thế gian với chính Ngài, không kể đến các vi phạm của họ nữa, và đã trao cho chúng ta sứ điệp giải hòa. 20 Vậy chúng ta là những đại sứ của Ðấng Christ, như thể Ðức Chúa Trời đang mời gọi qua chúng ta. Thay cho Ðấng Christ chúng tôi nài xin anh chị em: hãy làm hòa với Ðức Chúa Trời. 21 Vì cớ chúng ta, Ðức Chúa Trời đã khiến Ðấng không biết tội lỗi thành người có tội, để nhờ ở trong Ngài, chúng ta trở nên những người công chính trước mặt Ðức Chúa Trời.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang