Panultihon 23
Ang Pulong Sa Dios
‒ 6 ‒
23 Kon mokaon ka uban sa usa ka pangulo, pagbantay pag-ayo sa imong lihok. 2 Kon kusog kang mokaon, pugngi ang imong kaugalingon. 3 Ayaw kaibog sa lamiang pagkaon nga iyang gidalit, kay basig gipanid-an niya ang imong pamatasan.
‒ 7 ‒
4 Ayaw hagoa ang imong kaugalingon sa labihang pagpaninguha nga maadunahan. Pagkat-on hinuon sa pagpugong sa kaugalingon ug sa paghunahuna kon unsay ensakto. 5 Ang bahandi mawala sa usa lang ka pagpamilok, nga daw sa aduna kini pako ug molupad palayo sama sa agila.
‒ 8 ‒
6 Ayaw pagkaon ni kaibog sa pagkaon nga giandam sa kuripot nga tawo, bisan ug lamian pa kini. 7 Kay ang tawo nga sama niana maniid kon unsa kadaghan imong gikaon.[a] Moingon siya, “Sige, kaon pa.” Apan dili diay kinasingkasing ang iyang gisulti. 8 Busa isuka mo ang imong gikaon ug sayang lang ang imong mga pagdayeg kaniya.
‒ 9 ‒
9 Ayaw pakigsulti sa mga buang-buang, kay bisag puno sa kaalam ang imong isulti wala lang gihapon kini pulos alang kanila.
‒ 10 ‒
10 Ayaw iloga ang yuta sa mga ilo pinaagi sa pagbalhin sa karaan nga mga muhon niini. 11 Kay ang Ginoo mao ang ilang gamhanan nga tigpanalipod. Siya ang molaban kanila batok kanimo.
‒ 11 ‒
12 Pamati kon ginatul-id ang imong pamatasan aron makakat-on ka.
‒ 12 ‒
13-14 Ayaw pagduhaduha sa pagdisiplina sa imong anak. Ang pagbunal dili makapatay kaniya, makaluwas pa hinuon kini kaniya gikan sa kamatayon.
‒ 13 ‒
15-16 Anak, malipay gayod ako kon magmaalamon ka ug kon husto ang imong ginapamulong.
‒ 14 ‒
17 Ayaw kasina sa mga makasasala; tahora hinuon sa kanunay ang Ginoo. 18 Ug siguro gayod nga may maayo kang kaugmaon, ug dili mapakyas ang imong mga tinguha.
‒ 15 ‒
19 Anak, pamati sa mga ginapanudlo ko kanimo. Pagmaalamon ug sunda ang husto nga dalan. 20-21 Ayaw sunda ang mga palahubog ug ang mga hangol ug kaon, kay kanang klaseha sa mga tawo daling mapobre. Sige lang silag katulog, ug magkagidlay sila sa kaulahian.
‒ 16 ‒
22 Paminaw sa imong ginikanan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw sila bugalbugali kon tigulang na sila. 23 Paninguhaa nga maangkon mo ang kamatuoran, kaalam, saktong pamatasan, ug maayong panabot. Ug ayaw gayod kini ibaylo sa bisan unsang butang. 24-25 Malipay gayod ang imong ginikanan kon matarong ka ug maalamon. Ikalipay nila nga sila nahimong imong amahan ug inahan.
‒ 17 ‒
26 Anak, pamati pag-ayo kanako, ug sunda ang akong pagkinabuhi. 27 Kay ang babayeng nagabaligya sa iyang dungog makadaot kanimo sama sa lawom kaayo nga bangag. 28 Sama siya sa tulisan nga mag-atang ug mabiktima, ug siya ang hinungdan sa pagluib sa daghang mga bana sa ilang mga asawa.
‒ 18 ‒
29 Kinsay tawo nga miserable? Kinsay palaaway? Kinsay reklamador? Kinsay makulatahan nga mahimo ra untang likayan? Kinsay kanunayng magpula ang mata? 30 Siya ang tawo nga palahubog, ug mahiligon sa pagtilaw sa nagkalain-laing matang sa bino. 31 Ayaw pagpadani sa isog nga bino, nga makalaway tan-awon sulod sa baso, ug daw kalami imnon. 32 Kay pagkahuman mo ug inom niini, bation mo nga daw sa gipaak ka sa malala nga bitin, 33 ug bisan unsa na lay imong makita, ug dili ka na makahunahuna ug maayo. 34 Paminaw mo morag nagsakay kag barko ug naghigda ibabaw sa palo.[b] 35 Moingon ka, “May mibunal ug misumbag kanako, apan wala ako makabatig sakit. Kanus-a pa kaha ako mahuwasi aron makainom na pod ko?”
Proverbs 23
Evangelical Heritage Version
23 When you sit down to eat with a ruler,
pay close attention to what is put in front of you,
2 and put a knife to your throat if you have a big appetite.
3 Do not crave his delicious food.
That food is deceptive.
4 Do not wear yourself out getting rich.
Have the good judgment to know when to stop.
5 Will your eyes get a glimpse of wealth before it is gone?
No, it will sprout wings for itself.
Like an eagle it will fly away into the sky.
6 Do not eat the food of a miser.
Do not crave his delicious food,
7 because he is calculating how much things cost him.
So when he says to you, “Eat and drink,”
he does not mean it.
8 You will vomit up the little bit you ate
and spoil your pleasant conversation.
9 Do not speak within earshot of a fool,
because he will despise your sensible words.
10 Do not move an ancient boundary marker,
and do not enter the fields of the fatherless,
11 because their Redeemer is strong.
He will defend their cause against you.
12 Apply your heart to discipline
and your ear to words that give knowledge.
13 Do not withhold discipline from a child,
for if you strike him with a rod, he will not die.
14 Strike him yourself with a rod,
and you will rescue his soul from death.
15 My son, if your mind[a] is wise,
my mind will rejoice as well.
16 My heart[b] will celebrate
when your lips speak upright things.
17 Do not allow your heart to envy sinners.
Instead, always fear the Lord.
18 Indeed, there is a future,
and your hope will never be cut off.
19 Listen, my son, and be wise,
and keep your heart on the straight way.
20 Do not be among those who drink too much wine,
or those who eat too much meat,
21 because a drunk and a glutton will become poor,
and drunken stupor dresses a person in rags.
22 Listen to your father, who gave you life,
and do not despise your mother when she is old.
23 Buy truth and do not sell it.
Buy wisdom, discipline, and knowledge.
24 The father of a righteous child will celebrate greatly.
One who fathers a wise son will find joy in him.
25 Your father and your mother will find joy,
and she who gave birth to you will celebrate.
26 My son, give me your heart,
and let your eyes be pleased with my ways,
27 because a prostitute is a deep pit,
and an immoral woman is a narrow well.
28 She is also like a robber waiting to ambush someone,
and she multiplies unfaithful men among the people.
29 Who has trouble? Who has misery?
Who has quarrels? Who has complaints?
Who has wounds for no reason? Who has glazed eyes?
30 Those who linger over wine,
those who go to search for mixed wine.
31 Do not look at wine when it is red,
when it sparkles in the cup,
when it goes down smoothly.
32 Later it bites like a snake,
and it strikes like a venomous viper.
33 Your eyes will see strange things,
and your mind will say senseless things.
34 You will be like someone who tries to sleep in the middle of the sea,
like someone who tries to sleep at the top of a ship’s mast.
35 “They struck me, but I felt no pain.
They beat me, but I was not aware of it.
When will I wake up, so that I can try it again?”
Footnotes
- Proverbs 23:15 Literally heart
- Proverbs 23:16 Literally kidneys
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.
The Holy Bible, Evangelical Heritage Version®, EHV®, © 2019 Wartburg Project, Inc. All rights reserved.