Add parallel Print Page Options

16 Ang tawo nagaplano, apan ang Ginoo ang nagabuot kon matuman ba kini o dili.[a]

Sa atong hunahuna husto na gayod ang tanan natong ginahimo, apan ang Ginoo ray makahukom kon unsay atong tumong.

Itugyan sa Ginoo ang tanan mong buhaton ug magmalampuson ka.

Tanang gihimo sa Ginoo may katuyoan, bisan ang mga daotan nga gitakda niya nga malaglag.

Ngil-aran ang Ginoo sa mga mapahitas-on, ug sigurado gayod nga silotan sila.

Kon tinuoray natong ginahigugma ang Ginoo, pasayloon niya ang atong mga sala. Kon nagatahod kita kaniya, malikay kita sa kadaotan.

Kon nalipay ang Ginoo sa atong paggawi, maghimo siyag paagi nga makighigala kanato ang atong mga kaaway.

Mas maayo pa ang gamayng bahandi nga gihagoan sa tinarong nga paagi kaysa daghang bahandi nga naangkon sa daotang paagi.

Nagaplano ang tawo sa angay niyang buhaton, apan ang Ginoo ang nagapatigayon niana.

10 Kon mohukom ang hari nga giniyahan sa Dios, husto kanunay ang iyang paghukom.[b]

11 Dili ikahimuot sa Ginoo nga manglimbong kita sa atong pagnegosyo.

12 Ngil-aran ang mga hari sa paghimog daotan, kay ang ilang pagdumala makapadayon lamang kon matarong ang ilang binuhatan.

13 Malipay ang mga hari sa mga tawong dili mamakak; palangga nila kadtong nagasulti sa tinuod.

14 Kon masuko ang hari malagmit may patyon siya, busa ang tawong maalamon maningkamot gayod nga dili masuko ang hari.

15 Kon gikalipay sa hari ang usa ka tawo dili niya kini patyon; ipakita niya niini ang iyang kaayo nga daw sa ulan sa panahon sa tingsibol sa mga tanom.

16 Mas labi pang maayo nga makaangkon ug kaalam ug pagsabot kaysa bulawan ug pilak.

17 Ang tawong nagsubay sa ensaktong pagkinabuhi naglikay sa kadaotan, ug ang nagmatngon sa iyang kaugalingon layo sa katalagman.

18 Ang kahambog ug kamapahitas-on sa usa ka tawo makapalaglag kaniya.

19 Mas maayo pang magkinabuhing mapainubsanon uban sa mga kabos kaysa makigbahin sa gipang-ilog sa mga hambogiro.

20 Ang tawo nga mamati kon tudloan mouswag. Bulahan ang tawo nga nagasalig sa Ginoo.

21 Ang maalamon nga tawo mailhan nga adunay hustong panabot, ug kon maayo siyang manulti may makat-onan ang ubang tawo kaniya.

22 Ang kaalam sama sa tuboran nga nagahatag ug kinabuhi—makaangkon ug maayo ug taas nga kinabuhi ang nagabaton niini. Apan ang mga buang-buang silotan tungod sa ilang kabuang.

23 Ang maalamon nga tawo nagabantay gayod sa iyang gipanulti, mao kana nga makakat-on ang ubang tawo kaniya.

24 Ang tam-is nga mga pulong sama sa dugos; makalipay ug makapalig-on sa tawo.

25 Tingali naghunahuna ka nga nagsubay ka sa ensaktong dalan, apan padulong diay kini sa kalaglagan.

26 Ang kagutom magtukmod sa tawo sa pagtrabaho.

27 Ang tawong daotan nagaplano ug daotan, ug sakit siya manulti nga daw sa kalayo nga makapaso.

28 Ang tawong nagapanglibak makamugna ug away ug moguba sa panaghigalaay.

29 Ang tawong bangis mohaylo ug mosulsol sa iyang isigka-tawo ngadto sa kadaotan.

30 Pagbantay kamo sa mga tawong nagpahiyom ug nagpangidhat kay basin may daotan silang plano.

31 Ang katigulangon usa ka kadungganan nga maangkon sa tawo nga may matarong nga kinabuhi.

32 Mas maayo pa ang tawo nga mapailubon kaysa tawo nga gamhanan. Mas maayo pa ang tawo nga makapugong sa iyang kaugalingon kaysa tawo nga migahom sa usa ka siyudad.

33 Magripa ang mga tawo aron mahibaloan nila kon unsay hustong desisyon, apan ang tanang desisyon nagaagad sa pagbuot sa Ginoo.

Footnotes

  1. 16:1 o, Ang tawo nagaplano kon unsay iyang isulti, apan ang Ginoo ang nagabuot kon unsa gayoy iyang isulti.
  2. 16:10 o, Nagahukom ang hari nga may awtoridad gikan sa Dios, ug husto kanunay ang iyang paghukom.

Wisdom Is Better Than Gold

16 The (A)preparations[a] of the heart belong to man,
(B)But the answer of the tongue is from the Lord.

All the ways of a man are pure in his own (C)eyes,
But the Lord weighs the spirits.

(D)Commit[b] your works to the Lord,
And your thoughts will be established.

The (E)Lord has made all for Himself,
(F)Yes, even the wicked for the day of [c]doom.

(G)Everyone proud in heart is an abomination to the Lord;
Though they join [d]forces, none will go unpunished.

(H)In mercy and truth
Atonement is provided for iniquity;
And (I)by the fear of the Lord one departs from evil.

When a man’s ways please the Lord,
He makes even his enemies to be at peace with him.

(J)Better is a little with righteousness,
Than vast revenues without justice.

(K)A man’s heart plans his way,
(L)But the Lord directs his steps.

10 Divination is on the lips of the king;
His mouth must not transgress in judgment.
11 (M)Honest weights and scales are the Lord’s;
All the weights in the bag are His [e]work.
12 It is an abomination for kings to commit wickedness,
For (N)a throne is established by righteousness.
13 (O)Righteous lips are the delight of kings,
And they love him who speaks what is right.
14 As messengers of death is the king’s wrath,
But a wise man will (P)appease it.
15 In the light of the king’s face is life,
And his favor is like a (Q)cloud of the latter rain.

16 (R)How much better to get wisdom than gold!
And to get understanding is to be chosen rather than silver.

17 The highway of the upright is to depart from evil;
He who keeps his way preserves his soul.

18 Pride goes before destruction,
And a haughty spirit before [f]a fall.
19 Better to be of a humble spirit with the lowly,
Than to divide the [g]spoil with the proud.

20 He who heeds the word wisely will find good,
And whoever (S)trusts in the Lord, happy is he.

21 The wise in heart will be called prudent,
And sweetness of the lips increases learning.

22 Understanding is a wellspring of life to him who has it.
But the correction of fools is folly.

23 The heart of the wise teaches his mouth,
And adds learning to his lips.

24 Pleasant words are like a honeycomb,
Sweetness to the soul and health to the bones.

25 There is a way that seems right to a man,
But its end is the way of (T)death.

26 The person who labors, labors for himself,
For his hungry mouth drives (U)him on.

27 [h]An ungodly man digs up evil,
And it is on his lips like a burning (V)fire.
28 A perverse man sows strife,
And (W)a whisperer separates the best of friends.
29 A violent man entices his neighbor,
And leads him in a way that is not good.
30 He winks his eye to devise perverse things;
He [i]purses his lips and brings about evil.

31 (X)The silver-haired head is a crown of glory,
If it is found in the way of righteousness.

32 (Y)He who is slow to anger is better than the mighty,
And he who rules his spirit than he who takes a city.

33 The lot is cast into the lap,
But its every decision is from the Lord.

Footnotes

  1. Proverbs 16:1 plans
  2. Proverbs 16:3 Lit. Roll
  3. Proverbs 16:4 Lit. evil
  4. Proverbs 16:5 Lit. hand to hand
  5. Proverbs 16:11 concern
  6. Proverbs 16:18 stumbling
  7. Proverbs 16:19 plunder
  8. Proverbs 16:27 Lit. A man of Belial
  9. Proverbs 16:30 Lit. compresses