The Parable of the Wicked Vinedressers(A)

12 Then (B)He began to speak to them in parables: “A man planted a vineyard and set a hedge around it, dug a place for the wine vat and built a tower. And he leased it to [a]vinedressers and went into a far country. Now at vintage-time he sent a servant to the vinedressers, that he might receive some of the fruit of the vineyard from the vinedressers. And they took him and beat him and sent him away empty-handed. Again he sent them another servant, [b]and at him they threw stones, wounded him in the head, and sent him away shamefully treated. And again he sent another, and him they killed; and many others, (C)beating some and killing some. Therefore still having one son, his beloved, he also sent him to them last, saying, ‘They will respect my son.’ But those [c]vinedressers said among themselves, ‘This is the heir. Come, let us kill him, and the inheritance will be ours.’ So they took him and (D)killed him and cast him out of the vineyard.

“Therefore what will the owner of the vineyard do? He will come and destroy the vinedressers, and give the vineyard to others. 10 Have you not even read this Scripture:

(E)‘The stone which the builders rejected
Has become the chief cornerstone.
11 This was the Lord’s doing,
And it is marvelous in our eyes’?”

12 (F)And they sought to lay hands on Him, but feared the multitude, for they knew He had spoken the parable against them. So they left Him and went away.

The Pharisees: Is It Lawful to Pay Taxes to Caesar?(G)

13 (H)Then they sent to Him some of the Pharisees and the Herodians, to catch Him in His words. 14 When they had come, they said to Him, “Teacher, we know that You are true, and [d]care about no one; for You do not [e]regard the person of men, but teach the (I)way of God in truth. Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not? 15 Shall we pay, or shall we not pay?”

But He, knowing their (J)hypocrisy, said to them, “Why do you test Me? Bring Me a denarius that I may see it. 16 So they brought it.

And He said to them, “Whose image and inscription is this?” They said to Him, “Caesar’s.”

17 And Jesus answered and said to them, [f]“Render to Caesar the things that are Caesar’s, and to (K)God the things that are God’s.”

And they marveled at Him.

The Sadducees: What About the Resurrection?(L)

18 (M)Then some Sadducees, (N)who say there is no resurrection, came to Him; and they asked Him, saying: 19 “Teacher, (O)Moses wrote to us that if a man’s brother dies, and leaves his wife behind, and leaves no children, his brother should take his wife and raise up offspring for his brother. 20 Now there were seven brothers. The first took a wife; and dying, he left no offspring. 21 And the second took her, and he died; nor did he leave any offspring. And the third likewise. 22 So the seven had her and left no offspring. Last of all the woman died also. 23 Therefore, in the resurrection, when they rise, whose wife will she be? For all seven had her as wife.”

24 Jesus answered and said to them, “Are you not therefore [g]mistaken, because you do not know the Scriptures nor the power of God? 25 For when they rise from the dead, they neither marry nor are given in marriage, but (P)are like angels in heaven. 26 But concerning the dead, that they (Q)rise, have you not read in the book of Moses, in the burning bush passage, how God spoke to him, saying, (R)‘I am the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob’? 27 He is not the God of the dead, but the God of the living. You are therefore greatly [h]mistaken.”

The Scribes: Which Is the First Commandment of All?(S)

28 (T)Then one of the scribes came, and having heard them reasoning together, [i]perceiving that He had answered them well, asked Him, “Which is the [j]first commandment of all?”

29 Jesus answered him, “The [k]first of all the commandments is: (U)‘Hear, O Israel, the Lord our God, the Lord is one. 30 And you shall (V)love the Lord your God with all your heart, with all your soul, with all your mind, and with all your strength.’ [l]This is the first commandment. 31 And the second, like it, is this: (W)‘You shall love your neighbor as yourself.’ There is no other commandment greater than (X)these.”

32 So the scribe said to Him, “Well said, Teacher. You have spoken the truth, for there is one God, (Y)and there is no other but He. 33 And to love Him with all the heart, with all the understanding, [m]with all the soul, and with all the strength, and to love one’s neighbor as oneself, (Z)is more than all the whole burnt offerings and sacrifices.”

34 Now when Jesus saw that he answered wisely, He said to him, “You are not far from the kingdom of God.”

(AA)But after that no one dared question Him.

Jesus: How Can David Call His Descendant Lord?(AB)

35 (AC)Then Jesus answered and said, while He taught in the temple, “How is it that the scribes say that the Christ is the Son of David? 36 For David himself said (AD)by the Holy Spirit:

(AE)‘The Lord said to my Lord,
“Sit at My right hand,
Till I make Your enemies Your footstool.” ’

37 Therefore David himself calls Him ‘Lord’; how is He then his (AF)Son?”

And the common people heard Him gladly.

Beware of the Scribes(AG)

38 Then (AH)He said to them in His teaching, (AI)“Beware of the scribes, who desire to go around in long robes, (AJ)love greetings in the marketplaces, 39 the (AK)best seats in the synagogues, and the best places at feasts, 40 (AL)who devour widows’ houses, and [n]for a pretense make long prayers. These will receive greater condemnation.”

The Widow’s Two Mites(AM)

41 (AN)Now Jesus sat opposite the treasury and saw how the people put money (AO)into the treasury. And many who were rich put in much. 42 Then one poor widow came and threw in two [o]mites, which make a [p]quadrans. 43 So He called His disciples to Himself and said to them, “Assuredly, I say to you that (AP)this poor widow has put in more than all those who have given to the treasury; 44 for they all put in out of their abundance, but she out of her poverty put in all that she had, (AQ)her whole livelihood.”

Footnotes

  1. Mark 12:1 tenant farmers
  2. Mark 12:4 NU omits and at him they threw stones
  3. Mark 12:7 tenant farmers
  4. Mark 12:14 Court no man’s favor
  5. Mark 12:14 Lit. look at the face of men
  6. Mark 12:17 Pay
  7. Mark 12:24 Or deceived
  8. Mark 12:27 Or deceived
  9. Mark 12:28 NU seeing
  10. Mark 12:28 foremost
  11. Mark 12:29 foremost
  12. Mark 12:30 NU omits the rest of v. 30.
  13. Mark 12:33 NU omits with all the soul
  14. Mark 12:40 for appearance’ sake
  15. Mark 12:42 Gr. lepta, very small copper coins
  16. Mark 12:42 A Roman coin

Ang Talinghaga tungkol sa Masasamang Magsasaka(A)

12 Nangaral si Jesus sa mga tao sa pamamagitan ng mga talinghaga. Sinabi niya, “May isang taong nagtanim ng ubas sa kanyang bukid. Pinabakuran niya iyon at nagpagawa siya ng pisaan ng ubas. Nagtayo rin siya ng isang bantayang tore. At pagkatapos ay pinaupahan niya ang kanyang ubasan sa mga magsasaka at pumunta siya sa malayong lugar. Nang panahon na ng pamimitas ng ubas, pinapunta niya ang isang alipin sa mga magsasakang umuupa ng kanyang ubasan para kunin ang parte niya. Pero sinunggaban ng mga magsasaka ang alipin at binugbog, at pinaalis nang walang dala. Nagsugo ulit ang may-ari ng isa pang alipin, pero ipinahiya nila ito at hinampas sa ulo. Muli pang nagsugo ang may-ari ng isa pang alipin, pero pinatay nila ito. Marami pang isinugo ang may-ari, pero ang ibaʼy binugbog din at ang ibaʼy pinatay. Sa bandang huli, wala na siyang maisugo. Kaya isinugo niya ang pinakamamahal niyang anak. Sapagkat iniisip niyang igagalang nila ang kanyang anak. Pero nang makita ng mga magsasaka ang kanyang anak, sinabi nila, ‘Narito na ang tagapagmana. Halikayo, patayin natin siya para mapasaatin na ang lupang mamanahin niya.’ Kaya sinunggaban nila ang anak, pinatay at itinapon sa labas ng ubasan.”

Pagkatapos, nagtanong si Jesus, “Ano kaya ang gagawin ng may-ari ng ubasan? Tiyak na pupuntahan niya ang mga magsasaka at papatayin. Pagkatapos, pauupahan niya sa iba ang kanyang ubasan. 10 Hindi nʼyo ba nabasa ang talatang ito sa Kasulatan?

‘Ang batong tinanggihan ng mga tagapagtayo ng bahay
ang siyang naging batong pundasyon.[a]
11 Gawa ito ng Panginoon
    at kahanga-hanga ito sa atin!’ ”[b]

12 Alam ng mga pinuno ng mga Judio na sila ang pinatatamaan ni Jesus sa talinghaga na iyon. Kaya gusto nilang dakpin si Jesus, pero natatakot sila sa mga tao. Kaya pinabayaan na lang nila si Jesus, at umalis sila.

Ang Tanong tungkol sa Pagbabayad ng Buwis(B)

13 Pinapunta ng mga pinuno ng mga Judio kay Jesus ang ilang Pariseo at ilang tauhan ni Herodes upang subaybayan ang mga sinasabi niya para may maiparatang sila laban sa kanya. 14 Kaya lumapit sila kay Jesus at nagtanong, “Guro, alam po naming totoo ang mga sinasabi nʼyo, at wala kayong pinapaboran. Sapagkat hindi kayo tumitingin sa katayuan ng tao, kundi kung ano ang katotohanan tungkol sa kalooban ng Dios ang siyang itinuturo ninyo. Ngayon, tama po ba na tayong mga Judio ay magbayad ng buwis sa Emperador ng Roma?[c] Dapat po ba tayong magbayad o hindi?” 15 Pero alam ni Jesus na nagkukunwari sila, kaya sinabi niya, “Bakit ninyo ako sinusubukang hulihin sa tanong na iyan? Magdala nga kayo rito ng pera[d] at titingnan ko.” 16 Dinalhan nga nila ng pera si Jesus. Nagtanong si Jesus, “Kaninong mukha at pangalan ang nakaukit sa pera?” Sumagot sila, “Sa Emperador.” 17 Kaya sinabi ni Jesus sa kanila, “Ibigay ninyo sa Emperador ang para sa Emperador, at sa Dios ang para sa Dios.” Namangha sila sa kanyang sagot.

Ang Tanong tungkol sa Muling Pagkabuhay(C)

18 May mga Saduceo na lumapit kay Jesus at nagtanong. (Ang mga taong ito ay hindi naniniwala sa muling pagkabuhay.) 19 Sinabi nila, “Guro, ayon po sa batas na isinulat ni Moises, kapag ang isang lalaki ay namatay na walang anak sa kanyang asawa, dapat ay pakasalan ng kapatid niyang lalaki ang naiwan niyang asawa, para magkaanak sila para sa kanya.[e] 20 Ngayon, may pitong magkakapatid na lalaki. Nag-asawa ang panganay, at namatay na walang anak. 21 Kaya ang biyuda ay napangasawa ng ikalawang kapatid. Pero namatay din siya nang wala silang anak. Ganoon din ang nangyari sa ikatlo 22 hanggang sa ikapitong kapatid. Namatay silang lahat nang walang anak sa babae. At sa huli, namatay din ang babae. 23 Ngayon, sa araw ng muling pagkabuhay ng mga patay, sino po sa pito ang magiging asawa ng babaeng iyon dahil napangasawa niya silang lahat?”

24 Sumagot si Jesus, “Maling-mali kayo, dahil hindi ninyo nauunawaan ang Kasulatan at ang kapangyarihan ng Dios. 25 Sapagkat sa muling pagkabuhay ay wala nang pag-aasawa. Magiging tulad sila ng mga anghel sa langit. 26 Tungkol naman sa muling pagkabuhay, hindi nʼyo ba nabasa ang isinulat ni Moises? Noong naroon siya sa may nagliliyab na mababang punongkahoy, sinabi sa kanya ng Dios, ‘Ako ang Dios nila Abraham, Isaac, at Jacob.’ 27 Hindi siya Dios ng mga patay kundi ng mga buhay. Kaya maling-mali kayo!”

Ang Pinakamahalagang Utos(D)

28 May isang tagapagturo ng Kautusan doon na nakikinig ng pagtatalo nila. Napakinggan niyang mahusay ang sagot ni Jesus, kaya lumapit siya at nagtanong din, “Ano po ba ang pinakamahalagang utos?” 29 Sumagot si Jesus, “Ito ang pinakamahalagang utos: ‘Pakinggan ninyo mga taga-Israel! Ang Panginoon na ating Dios ang natatanging Panginoon. 30 Kaya mahalin mo ang Panginoon mong Dios nang buong puso, nang buong kaluluwa, nang buong pag-iisip, at nang buong lakas!’[f] 31 At ang pangalawa ay ito: ‘Mahalin mo ang iyong kapwa tulad ng pagmamahal mo sa iyong sarili.’[g] Wala nang ibang utos na higit pang mahalaga kaysa sa dalawang ito.” 32 Sinabi ng tagapagturo ng Kautusan, “Tama po kayo, Guro! Totoo ang sinabi ninyo na iisa lang ang Dios at wala nang iba. 33 At kailangang mahalin siya nang buong puso, nang buong pag-iisip, at nang buong lakas. At kailangan ding mahalin ang kapwa tulad ng pagmamahal natin sa ating sarili. Higit na mahalaga ito kaysa sa lahat ng uri ng handog na sinusunog at iba pang mga handog.” 34 Nang marinig ni Jesus na may katuturan ang mga sagot nito, sinabi niya rito, “Malapit ka nang mapabilang sa kaharian ng Dios.” Mula noon, wala nang nangahas na magtanong kay Jesus.

Ang Tanong tungkol sa Cristo(E)

35 Nang minsang nangangaral si Jesus sa templo, tinanong niya ang mga tao, “Bakit sinasabi ng mga tagapagturo ng Kautusan na ang Cristo raw ay lahi lang ni David? 36 Samantalang si David na mismo na pinatnubayan ng Banal na Espiritu ang nagsabing,

    ‘Sinabi ng Panginoon sa aking Panginoon,
    Maupo ka sa kanan ko
    hanggang sa mapasuko ko sa iyo ang iyong mga kaaway!’[h]

37 Ngayon, kung tinawag siya ni David na Panginoon, paano siyang naging lahi lang ni David?” Wiling-wili sa pakikinig ang mga tao kay Jesus.

Babala Laban sa mga Tagapagturo ng Kautusan(F)

38 Sinabi pa ni Jesus sa kanyang pagtuturo, “Mag-ingat kayo sa mga tagapagturo ng Kautusan. Mahilig silang mamasyal na nakasuot ng espesyal na damit.[i] At gustong-gusto nilang batiin silaʼt igalang sa mga mataong lugar.[j] 39 Mahilig silang maupo sa mga upuang pandangal sa mga sambahan at mga handaan. 40 Dinadaya nila ang mga biyuda para makuha ang mga ari-arian ng mga ito, at pinagtatakpan nila ang mga ginagawa nila sa pamamagitan ng mahabang pagdarasal! Ang mga taong itoʼy tatanggap ng mas mabigat na parusa.”

Ang Kaloob ng Biyuda(G)

41 Umupo si Jesus malapit sa pinaglalagyan ng mga kaloob doon sa templo at pinagmamasdan ang mga taong naghuhulog ng pera. Maraming mayayamang naghulog ng malalaking halaga. 42 May lumapit doon na isang mahirap na biyuda at naghulog ng dalawang pirasong barya. 43 Tinawag ni Jesus ang mga tagasunod niya at sinabi, “Sinasabi ko sa inyo ang totoo, mas malaki ang ibinigay ng biyudang iyon kaysa sa lahat ng nagbigay. 44 Sapagkat silang lahat ay nagbigay lang ng sumobrang pera nila. Pero ang biyuda ay nagbigay sa kabila ng kanyang kahirapan. Ibinigay niya ang lahat ng kanyang ikinabubuhay.”

Footnotes

  1. 12:10 batong pundasyon: sa literal, batong panulukan.
  2. 12:11 Salmo 118:22-23.
  3. 12:14 Emperador ng Roma: sa literal, Cesar.
  4. 12:15 pera: sa literal, denarius, na pera ng mga Romano.
  5. 12:19 Deu. 25:5.
  6. 12:30 Deu. 6:4-5.
  7. 12:31 Lev. 19:18.
  8. 12:36 Salmo 110:1.
  9. 12:38 espesyal na damit: sa literal, mahabang damit.
  10. 12:38 mga mataong lugar: sa literal, mga palengke.