Add parallel Print Page Options

Chapter 12

Parable of the Tenants.[a] He began to speak to them in parables.(A) “A man planted a vineyard, put a hedge around it, dug a wine press, and built a tower. Then he leased it to tenant farmers and left on a journey.(B) At the proper time he sent a servant to the tenants to obtain from them some of the produce of the vineyard. But they seized him, beat him, and sent him away empty-handed. Again he sent them another servant. And that one they beat over the head and treated shamefully. He sent yet another whom they killed. So, too, many others; some they beat, others they killed. He had one other to send, a beloved son. He sent him to them last of all, thinking, ‘They will respect my son.’ But those tenants said to one another, ‘This is the heir. Come, let us kill him, and the inheritance will be ours.’ So they seized him and killed him, and threw him out of the vineyard. What [then] will the owner of the vineyard do? He will come, put the tenants to death, and give the vineyard to others. 10 Have you not read this scripture passage:(C)

‘The stone that the builders rejected
    has become the cornerstone;
11 by the Lord has this been done,
    and it is wonderful in our eyes’?”

12 They were seeking to arrest him, but they feared the crowd, for they realized that he had addressed the parable to them. So they left him and went away.

Paying Taxes to the Emperor. 13 [b]They sent some Pharisees(D) and Herodians to him to ensnare him(E) in his speech.[c] 14 They came and said to him, “Teacher, we know that you are a truthful man and that you are not concerned with anyone’s opinion. You do not regard a person’s status but teach the way of God in accordance with the truth. Is it lawful to pay the census tax to Caesar or not? Should we pay or should we not pay?” 15 Knowing their hypocrisy he said to them, “Why are you testing me? Bring me a denarius to look at.” 16 They brought one to him and he said to them, “Whose image and inscription is this?” They replied to him, “Caesar’s.” 17 So Jesus said to them, “Repay to Caesar what belongs to Caesar and to God what belongs to God.” They were utterly amazed at him.(F)

The Question About the Resurrection.[d] 18 Some Sadducees, who say there is no resurrection, came to him and put this question to him, 19 saying, “Teacher, Moses wrote for us, ‘If someone’s brother dies, leaving a wife but no child, his brother must take the wife and raise up descendants for his brother.’(G) 20 Now there were seven brothers. The first married a woman and died, leaving no descendants. 21 So the second married her and died, leaving no descendants, and the third likewise. 22 And the seven left no descendants. Last of all the woman also died. 23 At the resurrection [when they arise] whose wife will she be? For all seven had been married to her.” 24 Jesus said to them, “Are you not misled because you do not know the scriptures or the power of God? 25 When they rise from the dead, they neither marry nor are given in marriage, but they are like the angels in heaven. 26 As for the dead being raised, have you not read in the Book of Moses, in the passage about the bush, how God told him, ‘I am the God of Abraham, [the] God of Isaac, and [the] God of Jacob’?(H) 27 He is not God of the dead but of the living. You are greatly misled.”

The Greatest Commandment.[e] 28 One of the scribes,(I) when he came forward and heard them disputing and saw how well he had answered them, asked him, “Which is the first of all the commandments?” 29 Jesus replied, “The first is this: ‘Hear, O Israel! The Lord our God is Lord alone! 30 You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, with all your mind, and with all your strength.’(J) 31 The second is this: ‘You shall love your neighbor as yourself.’ There is no other commandment greater than these.”(K) 32 The scribe said to him, “Well said, teacher. You are right in saying, ‘He is One and there is no other than he.’ 33 And ‘to love him with all your heart, with all your understanding, with all your strength, and to love your neighbor as yourself’ is worth more than all burnt offerings and sacrifices.”(L) 34 And when Jesus saw that [he] answered with understanding, he said to him, “You are not far from the kingdom of God.” And no one dared to ask him any more questions.(M)

The Question About David’s Son.[f] 35 As Jesus was teaching in the temple area he said,(N) “How do the scribes claim that the Messiah is the son of David? 36 David himself, inspired by the holy Spirit, said:

‘The Lord said to my lord,
“Sit at my right hand
    until I place your enemies under your feet.”’(O)

37 David himself calls him ‘lord’; so how is he his son?” [The] great crowd heard this with delight.

Denunciation of the Scribes.[g] 38 In the course of his teaching he said,(P) “Beware of the scribes, who like to go around in long robes and accept greetings in the marketplaces, 39 seats of honor in synagogues, and places of honor at banquets. 40 They devour the houses of widows and, as a pretext, recite lengthy prayers. They will receive a very severe condemnation.”

The Poor Widow’s Contribution.[h] 41 He sat down opposite the treasury and observed how the crowd put money into the treasury.(Q) Many rich people put in large sums. 42 A poor widow also came and put in two small coins worth a few cents. 43 Calling his disciples to himself, he said to them, “Amen, I say to you, this poor widow put in more than all the other contributors to the treasury. 44 For they have all contributed from their surplus wealth, but she, from her poverty, has contributed all she had, her whole livelihood.”

Footnotes

  1. 12:1–12 The vineyard denotes Israel (Is 5:1–7). The tenant farmers are the religious leaders of Israel. God is the owner of the vineyard. His servants are his messengers, the prophets. The beloved son is Jesus (Mk 1:11; 9:7; Mt 3:17; 17:5; Lk 3:22; 9:35). The punishment of the tenants refers to the religious leaders, and the transfer of the vineyard to others refers to the people of the new Israel.
  2. 12:13–34 In the ensuing conflicts (cf. also Mk 2:1–3:6) Jesus vanquishes his adversaries by his responses to their questions and reduces them to silence (Mk 12:34).
  3. 12:13–17 See note on Mt 22:15–22.
  4. 12:18–27 See note on Mt 22:23–33.
  5. 12:28–34 See note on Mt 22:34–40.
  6. 12:35–37 Jesus questions the claim of the scribes about the Davidic descent of the Messiah, not to deny it (Mt 1:1; Acts 2:20, 34; Rom 1:3; 2 Tm 2:8) but to imply that he is more than this. His superiority derives from his transcendent origin, to which David himself attested when he spoke of the Messiah with the name “Lord” (Ps 110:1). See also note on Mt 22:41–46.
  7. 12:38–40 See notes on Mk 7:1–23 and Mt 23:1–39.
  8. 12:41–44 See note on Lk 21:1–4.

Ang Talinghaga tungkol sa Masasamang Magsasaka(A)

12 Nangaral si Jesus sa mga tao sa pamamagitan ng mga talinghaga. Sinabi niya, “May isang taong nagtanim ng ubas sa kanyang bukid. Pinabakuran niya iyon at nagpagawa siya ng pisaan ng ubas. Nagtayo rin siya ng isang bantayang tore. At pagkatapos ay pinaupahan niya ang kanyang ubasan sa mga magsasaka at pumunta siya sa malayong lugar. Nang panahon na ng pamimitas ng ubas, pinapunta niya ang isang alipin sa mga magsasakang umuupa ng kanyang ubasan para kunin ang parte niya. Pero sinunggaban ng mga magsasaka ang alipin at binugbog, at pinaalis nang walang dala. Nagsugo ulit ang may-ari ng isa pang alipin, pero ipinahiya nila ito at hinampas sa ulo. Muli pang nagsugo ang may-ari ng isa pang alipin, pero pinatay nila ito. Marami pang isinugo ang may-ari, pero ang ibaʼy binugbog din at ang ibaʼy pinatay. Sa bandang huli, wala na siyang maisugo. Kaya isinugo niya ang pinakamamahal niyang anak. Sapagkat iniisip niyang igagalang nila ang kanyang anak. Pero nang makita ng mga magsasaka ang kanyang anak, sinabi nila, ‘Narito na ang tagapagmana. Halikayo, patayin natin siya para mapasaatin na ang lupang mamanahin niya.’ Kaya sinunggaban nila ang anak, pinatay at itinapon sa labas ng ubasan.”

Pagkatapos, nagtanong si Jesus, “Ano kaya ang gagawin ng may-ari ng ubasan? Tiyak na pupuntahan niya ang mga magsasaka at papatayin. Pagkatapos, pauupahan niya sa iba ang kanyang ubasan. 10 Hindi nʼyo ba nabasa ang talatang ito sa Kasulatan?

‘Ang batong tinanggihan ng mga tagapagtayo ng bahay
ang siyang naging batong pundasyon.[a]
11 Gawa ito ng Panginoon
    at kahanga-hanga ito sa atin!’ ”[b]

12 Alam ng mga pinuno ng mga Judio na sila ang pinatatamaan ni Jesus sa talinghaga na iyon. Kaya gusto nilang dakpin si Jesus, pero natatakot sila sa mga tao. Kaya pinabayaan na lang nila si Jesus, at umalis sila.

Ang Tanong tungkol sa Pagbabayad ng Buwis(B)

13 Pinapunta ng mga pinuno ng mga Judio kay Jesus ang ilang Pariseo at ilang tauhan ni Herodes upang subaybayan ang mga sinasabi niya para may maiparatang sila laban sa kanya. 14 Kaya lumapit sila kay Jesus at nagtanong, “Guro, alam po naming totoo ang mga sinasabi nʼyo, at wala kayong pinapaboran. Sapagkat hindi kayo tumitingin sa katayuan ng tao, kundi kung ano ang katotohanan tungkol sa kalooban ng Dios ang siyang itinuturo ninyo. Ngayon, tama po ba na tayong mga Judio ay magbayad ng buwis sa Emperador ng Roma?[c] Dapat po ba tayong magbayad o hindi?” 15 Pero alam ni Jesus na nagkukunwari sila, kaya sinabi niya, “Bakit ninyo ako sinusubukang hulihin sa tanong na iyan? Magdala nga kayo rito ng pera[d] at titingnan ko.” 16 Dinalhan nga nila ng pera si Jesus. Nagtanong si Jesus, “Kaninong mukha at pangalan ang nakaukit sa pera?” Sumagot sila, “Sa Emperador.” 17 Kaya sinabi ni Jesus sa kanila, “Ibigay ninyo sa Emperador ang para sa Emperador, at sa Dios ang para sa Dios.” Namangha sila sa kanyang sagot.

Ang Tanong tungkol sa Muling Pagkabuhay(C)

18 May mga Saduceo na lumapit kay Jesus at nagtanong. (Ang mga taong ito ay hindi naniniwala sa muling pagkabuhay.) 19 Sinabi nila, “Guro, ayon po sa batas na isinulat ni Moises, kapag ang isang lalaki ay namatay na walang anak sa kanyang asawa, dapat ay pakasalan ng kapatid niyang lalaki ang naiwan niyang asawa, para magkaanak sila para sa kanya.[e] 20 Ngayon, may pitong magkakapatid na lalaki. Nag-asawa ang panganay, at namatay na walang anak. 21 Kaya ang biyuda ay napangasawa ng ikalawang kapatid. Pero namatay din siya nang wala silang anak. Ganoon din ang nangyari sa ikatlo 22 hanggang sa ikapitong kapatid. Namatay silang lahat nang walang anak sa babae. At sa huli, namatay din ang babae. 23 Ngayon, sa araw ng muling pagkabuhay ng mga patay, sino po sa pito ang magiging asawa ng babaeng iyon dahil napangasawa niya silang lahat?”

24 Sumagot si Jesus, “Maling-mali kayo, dahil hindi ninyo nauunawaan ang Kasulatan at ang kapangyarihan ng Dios. 25 Sapagkat sa muling pagkabuhay ay wala nang pag-aasawa. Magiging tulad sila ng mga anghel sa langit. 26 Tungkol naman sa muling pagkabuhay, hindi nʼyo ba nabasa ang isinulat ni Moises? Noong naroon siya sa may nagliliyab na mababang punongkahoy, sinabi sa kanya ng Dios, ‘Ako ang Dios nila Abraham, Isaac, at Jacob.’ 27 Hindi siya Dios ng mga patay kundi ng mga buhay. Kaya maling-mali kayo!”

Ang Pinakamahalagang Utos(D)

28 May isang tagapagturo ng Kautusan doon na nakikinig ng pagtatalo nila. Napakinggan niyang mahusay ang sagot ni Jesus, kaya lumapit siya at nagtanong din, “Ano po ba ang pinakamahalagang utos?” 29 Sumagot si Jesus, “Ito ang pinakamahalagang utos: ‘Pakinggan ninyo mga taga-Israel! Ang Panginoon na ating Dios ang natatanging Panginoon. 30 Kaya mahalin mo ang Panginoon mong Dios nang buong puso, nang buong kaluluwa, nang buong pag-iisip, at nang buong lakas!’[f] 31 At ang pangalawa ay ito: ‘Mahalin mo ang iyong kapwa tulad ng pagmamahal mo sa iyong sarili.’[g] Wala nang ibang utos na higit pang mahalaga kaysa sa dalawang ito.” 32 Sinabi ng tagapagturo ng Kautusan, “Tama po kayo, Guro! Totoo ang sinabi ninyo na iisa lang ang Dios at wala nang iba. 33 At kailangang mahalin siya nang buong puso, nang buong pag-iisip, at nang buong lakas. At kailangan ding mahalin ang kapwa tulad ng pagmamahal natin sa ating sarili. Higit na mahalaga ito kaysa sa lahat ng uri ng handog na sinusunog at iba pang mga handog.” 34 Nang marinig ni Jesus na may katuturan ang mga sagot nito, sinabi niya rito, “Malapit ka nang mapabilang sa kaharian ng Dios.” Mula noon, wala nang nangahas na magtanong kay Jesus.

Ang Tanong tungkol sa Cristo(E)

35 Nang minsang nangangaral si Jesus sa templo, tinanong niya ang mga tao, “Bakit sinasabi ng mga tagapagturo ng Kautusan na ang Cristo raw ay lahi lang ni David? 36 Samantalang si David na mismo na pinatnubayan ng Banal na Espiritu ang nagsabing,

    ‘Sinabi ng Panginoon sa aking Panginoon,
    Maupo ka sa kanan ko
    hanggang sa mapasuko ko sa iyo ang iyong mga kaaway!’[h]

37 Ngayon, kung tinawag siya ni David na Panginoon, paano siyang naging lahi lang ni David?” Wiling-wili sa pakikinig ang mga tao kay Jesus.

Babala Laban sa mga Tagapagturo ng Kautusan(F)

38 Sinabi pa ni Jesus sa kanyang pagtuturo, “Mag-ingat kayo sa mga tagapagturo ng Kautusan. Mahilig silang mamasyal na nakasuot ng espesyal na damit.[i] At gustong-gusto nilang batiin silaʼt igalang sa mga mataong lugar.[j] 39 Mahilig silang maupo sa mga upuang pandangal sa mga sambahan at mga handaan. 40 Dinadaya nila ang mga biyuda para makuha ang mga ari-arian ng mga ito, at pinagtatakpan nila ang mga ginagawa nila sa pamamagitan ng mahabang pagdarasal! Ang mga taong itoʼy tatanggap ng mas mabigat na parusa.”

Ang Kaloob ng Biyuda(G)

41 Umupo si Jesus malapit sa pinaglalagyan ng mga kaloob doon sa templo at pinagmamasdan ang mga taong naghuhulog ng pera. Maraming mayayamang naghulog ng malalaking halaga. 42 May lumapit doon na isang mahirap na biyuda at naghulog ng dalawang pirasong barya. 43 Tinawag ni Jesus ang mga tagasunod niya at sinabi, “Sinasabi ko sa inyo ang totoo, mas malaki ang ibinigay ng biyudang iyon kaysa sa lahat ng nagbigay. 44 Sapagkat silang lahat ay nagbigay lang ng sumobrang pera nila. Pero ang biyuda ay nagbigay sa kabila ng kanyang kahirapan. Ibinigay niya ang lahat ng kanyang ikinabubuhay.”

Footnotes

  1. 12:10 batong pundasyon: sa literal, batong panulukan.
  2. 12:11 Salmo 118:22-23.
  3. 12:14 Emperador ng Roma: sa literal, Cesar.
  4. 12:15 pera: sa literal, denarius, na pera ng mga Romano.
  5. 12:19 Deu. 25:5.
  6. 12:30 Deu. 6:4-5.
  7. 12:31 Lev. 19:18.
  8. 12:36 Salmo 110:1.
  9. 12:38 espesyal na damit: sa literal, mahabang damit.
  10. 12:38 mga mataong lugar: sa literal, mga palengke.