Lu-ca 12
Bản Dịch 2011
Chúa Cảnh Cáo về Ðạo Ðức Giả
(Mat 10:26-27)
12 Khi ấy một đám đông lên đến cả chục ngàn người tụ họp, đông đến độ họ giẫm lên nhau, Ngài bắt đầu nói trước với các môn đồ Ngài, “Các ngươi hãy coi chừng men của những người Pha-ri-si, đó là thói đạo đức giả. 2 Chẳng có gì che đậy mà sẽ không bị phơi bày, chẳng có gì giấu kín mà sẽ không được biết đến. 3 Vậy những gì các ngươi nói trong bóng tối sẽ được nghe rõ ngoài ánh sáng; những gì các ngươi thì thầm trong phòng riêng sẽ được công bố từ sân thượng mái nhà.”
Ðấng Ðáng Kính Sợ
(Mat 10:28-31)
4 “Ta nói với các ngươi, các bạn hữu Ta: Ðừng sợ những kẻ chỉ có thể giết thân thể, rồi sau đó chẳng làm gì được nữa. 5 Nhưng Ta báo trước để các ngươi biết phải sợ ai: Hãy sợ Ðấng sau khi giết còn có quyền bỏ vào hỏa ngục. Phải, Ta nói với các ngươi, hãy sợ Ðấng ấy.
6 Chẳng phải năm con chim sẻ bán giá hai cắc bạc[a] sao? Dù vậy, không một con nào bị bỏ quên trước mặt Ðức Chúa Trời. 7 Ngay cả tóc trên đầu các ngươi cũng đã được đếm cả rồi. Ðừng sợ, vì các ngươi quý giá hơn nhiều chim sẻ.”
Xưng Nhận hay Chối Bỏ Chúa
(Mat 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 “Ta nói với các ngươi, ai xưng nhận Ta trước mặt người ta, Con Người cũng sẽ xưng nhận người ấy trước mặt các thiên sứ của Ðức Chúa Trời; 9 còn ai chối bỏ Ta trước mặt người ta thì sẽ bị chối bỏ trước mặt các thiên sứ của Ðức Chúa Trời. 10 Kẻ nào nói phạm đến Con Người sẽ được tha thứ, nhưng ai nói phạm đến Ðức Thánh Linh sẽ không được tha thứ. 11 Khi họ đem các ngươi đến trước các hội đường, trước những người cai trị và những kẻ cầm quyền, đừng lo sẽ đối đáp thể nào hoặc nói gì hoặc sẽ phát biểu điều gì, 12 vì trong chính giờ đó Ðức Thánh Linh sẽ dạy các ngươi những điều phải nói.”
Chủ Ðiền Giàu Mà Dại
13 Khi ấy trong đám đông có người nói với Ngài, “Thưa Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia gia tài cho tôi.”
14 Ngài trả lời với người ấy, “Hỡi người kia, ai lập Ta làm thẩm phán hay làm người chia gia tài cho các ngươi?”
15 Ngài phán với họ, “Hãy cẩn thận và hãy giữ mình khỏi mọi thứ tham lam, vì sự sống con người không trị giá bằng có nhiều của cải.”
16 Ngài kể cho họ một ngụ ngôn rằng, “Ruộng của người phú hộ kia trúng mùa. 17 Người ấy tự nhủ, ‘Ta phải làm gì bây giờ, vì ta không còn chỗ để chứa các hoa lợi của ta nữa?’ 18 Người ấy nói tiếp, ‘Ta sẽ làm thế này: Ta sẽ dỡ bỏ các vựa lẫm này và xây các vựa lẫm khác lớn hơn. Ta sẽ chứa tất cả lúa gạo và những của cải ta vào các vựa lẫm đó, 19 rồi ta sẽ nói với linh hồn ta rằng: Linh hồn ơi, ngươi đã có nhiều của cải tích trữ cho mình nhiều năm rồi. Hãy nghỉ ngơi, ăn, uống, và vui vẻ.’ 20 Nhưng Ðức Chúa Trời phán với người ấy, ‘Hỡi kẻ dại, chính đêm nay linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại, bấy giờ những của cải ngươi đã chuẩn bị sẽ thuộc về ai?’ 21 Những ai chỉ lo tích trữ của cải cho mình mà không giàu có nơi Ðức Chúa Trời thì cũng như vậy.”
Tin Cậy vào Ơn Quan Phòng
(Mat 6:25-34)
22 Ngài phán với các môn đồ Ngài, “Vì thế Ta nói với các ngươi, đừng lo lắng về cuộc sống rằng sẽ ăn gì, cũng đừng lo lắng về thân thể rằng sẽ mặc gì. 23 Vì linh hồn quan trọng hơn thức ăn, và thân thể quan trọng hơn quần áo. 24 Hãy xem loài quạ. Chúng chẳng gieo và chẳng gặt, chúng chẳng có kho thóc hay vựa lẫm, thế mà Ðức Chúa Trời vẫn nuôi chúng. Các ngươi thật quý giá hơn loài chim biết bao. 25 Có ai trong các ngươi nhờ lo lắng mà có thể làm cho đời mình dài thêm một khắc[b] không? 26 Vậy nếu các ngươi không thể làm được một việc nhỏ như thế, tại sao phải lo lắng những việc khác làm chi? 27 Hãy xem loài hoa huệ, coi chúng mọc lên thể nào. Chúng chẳng làm lụng khó nhọc, cũng không kéo chỉ, nhưng Ta nói với các ngươi, dẫu Vua Sa-lô-môn sang trọng đến đâu, vua ấy cũng không mặc đẹp như một hoa nào trong các hoa ấy. 28 Nếu hoa cỏ ngoài đồng là giống nay còn sống mai bị tống vào lò mà Ðức Chúa Trời còn cho chúng mặc đẹp thể ấy thay, lẽ nào Ngài chẳng lo cho các ngươi sao, hỡi những kẻ yếu đức tin? 29 Các ngươi đừng tìm kiếm về việc ăn gì, uống gì, và đừng quá lo lắng về những việc ấy. 30 Vì các dân trên thế giới đều tìm kiếm những điều ấy, và Cha các ngươi đã biết các ngươi cần những điều ấy rồi. 31 Thay vào đó hãy tìm kiếm vương quốc của Ngài thì các ngươi sẽ được ban thêm những điều ấy nữa.
32 Hỡi đàn chiên bé nhỏ, đừng sợ, vì Cha các ngươi đã vui lòng ban vương quốc của Ngài cho các ngươi.
33 Hãy bán của cải các ngươi mà lấy tiền giúp đỡ người nghèo. Hãy sắm cho mình những túi tiền không cũ mòn hư lủng, một kho tàng không vơi cạn trên thiên đàng, nơi không kẻ trộm nào đến gần và không mối mọt nào phá hoại. 34 Vì của cải các ngươi ở đâu, lòng các ngươi cũng ở đó.”
Ðầy Tớ Trung Tín
35 “Lưng các ngươi hãy thắt sẵn và đèn các ngươi hãy thắp sáng lên. 36 Các ngươi hãy giống như những người đợi chủ đi dự tiệc cưới trở về; vừa khi chủ về đến nhà và gõ cửa thì mở ngay. 37 Phước cho những đầy tớ ấy, những người được chủ thấy đang thức đợi chủ về. Quả thật, Ta nói với các ngươi, chủ sẽ thắt lưng, bảo họ ngồi xuống bàn ăn, rồi đến từng người mà phục vụ họ. 38 Nếu trong canh hai hay canh ba chủ về và thấy như vậy, thì phước cho những đầy tớ ấy thay.
39 Hãy biết rằng, nếu chủ nhà biết trước giờ nào kẻ trộm sẽ đến, chủ nhà sẽ không để cho kẻ trộm lẻn vào nhà. 40 Các ngươi cũng vậy, hãy sẵn sàng, vì Con Người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ.”
41 Phi-rơ hỏi, “Lạy Chúa, Ngài kể ngụ ngôn này cho chúng con hay cho mọi người?”
42 Chúa đáp, “Ai là người quản gia trung tín và khôn ngoan được chủ lập lên để cai quản các đầy tớ mình và để cấp phát lương thực cho họ đúng kỳ? 43 Phước cho đầy tớ ấy khi chủ về và thấy làm như vậy. 44 Quả thật, Ta nói với các ngươi, chủ sẽ đặt người ấy cai quản tất cả tài sản mình. 45 Nhưng nếu đầy tớ ấy nghĩ trong lòng rằng, ‘Chủ ta sẽ về trễ,’ rồi đánh đập các tôi trai tớ gái, ăn uống, và nhậu nhẹt say sưa; 46 chủ của đầy tớ ấy sẽ về trong ngày nó không ngờ, trong giờ nó không biết, phạt nó bị đòn nát thây, và bắt nó chịu chung số phận với những kẻ bất trung. [c] 47 Ðầy tớ nào biết điều chủ mình muốn mà không chuẩn bị sẵn sàng hoặc không làm theo ý chủ sẽ bị đòn nhiều. 48 Nhưng đầy tớ nào không biết ý chủ mà làm những chuyện đáng phạt sẽ bị đòn ít. Vì ai được ban cho nhiều sẽ bị đòi phải trả lời nhiều, và ai được giao phó nhiều sẽ bị hỏi nhiều hơn.”
Nguyên Do của Sự Chia Rẽ
(Mat 10:34-36)
49 “Ta đến để mang lửa đến trên đất. Ôi Ta ước chi lửa ấy đã bùng lên! 50 Có một phép báp-têm Ta phải chịu, và Ta đau buồn biết bao cho đến khi phép ấy được hoàn tất. 51 Các ngươi tưởng Ta đến để mang hòa bình đến trên đất sao? Không đâu, Ta nói với các ngươi, nhưng là chia rẽ. 52 Vì từ nay, năm người cùng một nhà sẽ chia rẽ nhau, ba chống lại hai và hai chống lại ba. 53 Họ sẽ chia rẽ nhau. Cha chống lại con trai, và con trai chống lại cha; mẹ chống lại con gái, và con gái chống lại mẹ; mẹ chồng chống lại nàng dâu, và nàng dâu chống lại mẹ chồng.”
Phải Nhận Biết Thời Triệu
(Mat 16:2-3; 5:25-26)
54 Ngài lại nói với đám đông, “Khi các ngươi thấy mây giăng ở phương tây, các ngươi bảo ngay rằng ‘Mưa bão sắp đến,’ và nó xảy ra như vậy. 55 Khi các ngươi thấy gió nồm thổi đến, các ngươi nói, ‘Trời sẽ oi bức,’ và nó xảy ra như thế. 56 Hỡi những kẻ đạo đức giả! Nhìn những hiện tượng của trời đất, các ngươi có thể giải đoán những gì sẽ xảy đến, tại sao khi nhìn thời đại này các ngươi lại không biết giải đoán? 57 Tại sao các ngươi không tự mình phán đoán, để xem điều gì là đúng?
58 Khi ngươi đi với kẻ kiện cáo ngươi đến trước quan tòa, dọc đường hãy cố gắng giải quyết cho xong việc tranh tụng với người ấy, kẻo người ấy lôi ngươi đến quan tòa, quan tòa trao ngươi cho cai ngục, và cai ngục bỏ ngươi vào tù. 59 Ta nói với ngươi, ngươi sẽ không ra khỏi tù cho đến khi trả xong đồng nợ cuối cùng.”
Footnotes
- Lu-ca 12:6 nt: hai assarion; assarion là đơn vị tiền tệ rất nhỏ thời bấy giờ
- Lu-ca 12:25 nt: một cubit
- Lu-ca 12:46 ctd: những kẻ không tin
Lu-ca 12
New Vietnamese Bible
Cảnh Cáo Người Đạo Đức Giả(A)
12 Trong khi đó, một đoàn dân đông hàng vạn người tụ họp chen chúc đến nỗi dẫm lên nhau. Ngài bắt đầu dạy các môn đệ trước: “Các con hãy đề phòng men của người Pha-ri-si, tức là lối sống đạo đức giả. 2 Không điều gì che đậy mà sẽ khỏi bị tỏ bày; không điều gì giấu kín mà sẽ khỏi bị phát hiện. 3 Vì thế, những lời[a] các con nói trong tối sẽ được nghe ngoài sáng;[b] những tiếng rỉ tai trong phòng riêng sẽ được công bố trên sân thượng.
4 Ta bảo các con, những bạn thân của Ta: ‘Đừng sợ những kẻ giết thân xác rồi sau đó không làm gì được nữa. 5 Nhưng Ta sẽ bảo cho các con phải sợ ai: Hãy sợ Đấng sau khi giết rồi còn có quyền ném vào hỏa ngục. Phải, Ta bảo các con, hãy sợ Đấng ấy!’ 6 Có phải năm con chim sẻ chỉ bán được hai đồng tiền[c] sao? Thế mà, không một con nào bị Đức Chúa Trời bỏ quên! 7 Hơn nữa, ngay tóc trên đầu các con cũng đã được đếm hết rồi. Vậy, đừng sợ, vì các con còn quý[d] hơn nhiều chim sẻ!”
Công Nhận Chúa Hoặc Chối Bỏ Ngài(B)
8 “Ta bảo các con, hễ ai tuyên xưng Ta trước mặt loài người, thì Con Người cũng sẽ tuyên xưng người ấy trước mặt các thiên sứ của Đức Chúa Trời; 9 còn ai chối từ Ta trước mặt loài người sẽ bị chối từ trước các thiên sứ của Đức Chúa Trời.
10 Ai nói phạm[e] đến Con Người sẽ được tha thứ; nhưng ai phạm thượng chống Thánh Linh sẽ không được tha đâu!
11 Khi người ta giải các con ra hội đường, hoặc ra trước các người cai trị, các nhà cầm quyền, thì đừng lo phải biện bạch cách nào hoặc đối đáp làm sao, 12 vì chính giờ đó, Thánh Linh sẽ dạy các con điều cần phải nói.”
Người Giàu Dại Dột
13 Trong đám đông, có người nói: “Thưa Thầy, xin bảo anh con chia gia tài cho con!”
14 Ngài đáp: “Này anh[f] kia, ai lập Ta lên để xử kiện hoặc phân chia gia tài cho các ngươi?”
15 Rồi Ngài bảo dân chúng: “Hãy thận trọng, đề phòng mọi thứ tham lam, vì cuộc sống con người không cốt tại của cải dư dật đâu!”
16 Ngài lại dạy họ một ngụ ngôn: “Ruộng của một người kia rất trúng mùa. 17 Ông này ngẫm nghĩ: ‘Ta phải làm gì đây? Vì ta không còn chỗ để chứa hoa lợi nữa!’
18 Rồi tự nhủ: ‘Ta sẽ làm thế này: ta sẽ phá dỡ các kho lẫm, xây lại cho lớn hơn. Ta sẽ thu trữ tất cả mùa màng của cải ta vào đó.’ 19 Ta sẽ bảo linh hồn ta: ‘Linh hồn ơi, ngươi đã có lắm của cải tích trữ cho nhiều năm. Vậy hãy nghỉ ngơi, ăn uống và hưởng lạc đi!’
20 Nhưng Đức Chúa Trời bảo ông ta: ‘Hỡi kẻ khờ dại kia! Đêm nay, linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại, vậy của cải ngươi sắm sửa đó sẽ thuộc về ai?
21 Những kẻ tích lũy tiền của cho mình mà không giàu có nơi Đức Chúa Trời cũng sẽ như thế.’ ”
Sự Lo Lắng
22 Đức Giê-su bảo các môn đệ: “Vậy nên Ta bảo các con, đừng lo lắng về đời sống, phải lấy gì ăn để sống, lấy gì mặc để che thân. 23 Vì mạng sống[g] giá trị hơn thức ăn, thân thể giá trị hơn quần áo. 24 Hãy nghĩ xem loài quạ: Chúng chẳng gieo, chẳng gặt, cũng không kho tàng, không vựa lẫm, thế mà Đức Chúa Trời vẫn nuôi chúng. Các con còn quý trọng hơn loài chim biết bao! 25 Có ai trong các con nhờ lo lắng mà kéo dài đời[h] mình thêm được một khoảnh khắc[i] nào không? 26 Nếu một việc rất nhỏ như thế còn không làm nổi, tại sao các con lo lắng về những việc khác?
27 Hãy nghĩ xem các loài hoa huệ[j] mọc lên cách nào. Chúng chẳng nhọc công kéo chỉ, dệt tơ, thế mà, Ta bảo các con: Dù vua Sa-lô-môn sang trọng đến đâu cũng không được mặc áo đẹp như một trong những đóa hoa này. 28 Hỡi những kẻ ít đức tin, hoa cỏ là loài nay ở ngoài đồng, mai bị bỏ vào lò mà Đức Chúa Trời còn cho chúng mặc đẹp đến thế, huống chi các con. 29 Đừng chạy theo miếng ăn, thức uống, cũng đừng lo âu. 30 Vì tất cả các dân trên thế giới đều đeo đuổi những thứ ấy, nhưng Cha các con biết các con cần những điều ấy rồi. 31 Trái lại, hãy tìm kiếm Nước Đức Chúa Trời,[k] thì những điều ấy cũng sẽ được ban thêm cho các con.
32 Hỡi bầy chiên nhỏ bé, đừng sợ, vì Cha các con vui lòng ban Nước Đức Chúa Trời cho các con rồi. 33 Hãy bán của cải để làm việc thiện, hãy sắm cho mình những túi tiền không cũ mòn, và kho báu không hao hụt trên trời, là nơi không có kẻ trộm bén mảng và không có mối mọt phá hoại. 34 Vì tiền của các con ở đâu, thì lòng các con cũng ở đó.”
Thức Canh
35 “Hãy thắt lưng và thắp đèn lên. 36 Các con hãy làm như người chờ đợi chủ mình khi người đi dự tiệc cưới về, vừa đến gõ cửa thì mở ngay. 37 Phước cho những đầy tớ khi chủ về thấy họ đang thức canh! Thật, Ta bảo các con, chủ sẽ tự thắt lưng rồi cho những đầy tớ ấy ngồi vào bàn tiệc và đến phục vụ họ. 38 Phước cho các đầy tớ khi chủ về lúc canh hai,[l] canh ba[m] vẫn thấy họ thức canh![n] 39 Nhưng các con nên biết: Nếu chủ nhà rõ giờ nào kẻ trộm sẽ đến, thì không để cho kẻ trộm đào ngạch khoét vách vào nhà mình đâu! 40 Chính các con phải sẵn sàng vì Con Người sẽ đến vào giờ các con không ngờ!”
41 Phê-rơ nói: “Thưa Chúa, ngụ ngôn này Chúa dạy riêng cho chúng con thôi hay cho cả mọi người?”
42 Ngài đáp: “Vậy,[o] ai là người quản gia trung tín, khôn sáng được chủ đặt lên coi sóc gia nhân để phân phát cho họ phần ăn đúng giờ? 43 Phước cho đầy tớ ấy khi chủ về thấy đang chu toàn phận sự.[p] 44 Thật Ta bảo các con, chủ sẽ lập đầy tớ ấy quản lý cả tài sản mình. 45 Nhưng nếu đầy tớ ấy thầm nghĩ: ‘Chủ ta trì hoãn chưa về,’ rồi đánh đập các tôi trai tớ gái, và ăn uống say sưa, 46 chủ sẽ đến trong ngày nó không ngờ, vào giờ nó không hay, và xé xác nó, cho nó đồng số phận với bọn bất trung.[q]
47 Đầy tớ ấy đã biết ý chủ mà không chuẩn bị sẵn sàng và không làm theo ý chủ sẽ bị phạt đòn nhiều. 48 Còn đầy tớ không biết ý chủ mà phạm tội đáng phạt[r] sẽ bị phạt đòn nhẹ hơn. Ai được cho nhiều sẽ bị đòi nhiều; còn ai được giao nhiều sẽ bị hỏi nhiều hơn.”
Sự Phân Rẽ(C)
49 “Ta đã đến để nhen lửa trên đất. Nếu lửa cháy lên rồi, Ta còn mong ước gì nữa? 50 Có một phép báp-tem mà Ta phải chịu; Ta khắc khoải biết bao cho đến khi hoàn tất. 51 Các con tưởng Ta đến để đem hòa bình cho thế giới sao? Ta bảo các con: Không, thật ra là đem sự phân ly; 52 vì từ nay một gia đình năm người sẽ chia rẽ, ba chống hai và hai chống ba; 53 họ sẽ chia rẽ, cha chống con trai, con trai nghịch cha, mẹ chống con gái, con gái nghịch mẹ, mẹ chồng chống nàng dâu, nàng dâu nghịch mẹ chồng!”
Phân Biệt Các Thời Đại(D)
54 Ngài cũng bảo dân chúng: “Khi thấy mây kéo lên phía tây, các ngươi liền nói: ‘Trời sắp mưa bão!’ thì có mưa bão thật. 55 Khi thấy gió nam thổi, các ngươi nói: ‘Sắp nóng bức!’ thì trời oi bức. 56 Hỡi bọn đạo đức giả, đã biết phân biệt các hiện tượng của trời đất, sao các ngươi không biết phân biệt thời đại hiện nay?”
Giải Hòa(E)
57 “Tại sao các ngươi không tự mình phán đoán điều gì là phải? 58 Khi người đi hầu tòa với đối phương, dọc đường hãy cố gắng dàn xếp[s] với họ, kẻo họ lôi người đến trước quan tòa và quan tòa sẽ giao cho giám ngục bỏ tù[t] người. 59 Ta bảo cho các ngươi biết, người không thể nào ra khỏi tù cho đến khi trả xong đồng tiền nợ cuối cùng.”
Footnotes
- 12:3 Nt: những gì
- 12:3 Nt: nghe trong ánh sáng
- 12:6 Đơn vị tiền cổ của La-mã trị giá tiền công một ngày
- 12:7 Nt: khác
- 12:10 Nt: nói một ít lời
- 12:14 Nt: người
- 12:23 Nt: linh hồn
- 12:25 Ctd: tầm vóc
- 12:25 Nt: Cu-bít (42.20cm)
- 12:27 Ctd: hoa đồng
- 12:31 Nước Ngài
- 12:38 Theo người Do Thái và Hy-lạp. 10 giờ tối đến 2 giờ sáng
- 12:38 2 giờ sáng đến 6 giờ sáng
- 12:38 Nt: như vậy
- 12:42 Ctd: Thế thì, bởi thế cho nên
- 12:43 Nt: đang làm như vậy
- 12:46 Nt: vô tín
- 12:48 Nt: làm việc đáng đánh đòn
- 12:58 Giải quyết cho xong
- 12:58 Nt: sẽ giao cho giám ngục, giám ngục sẽ bỏ tù
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)