Giép-thê

11 Giép-thê người Ghi-lê-át là một dũng sĩ, nhưng mẹ của ông là một gái điếm; Ghi-lê-át là cha của Giép-thê. ² Sau đó vợ của Ghi-lê-át sinh được các con trai. Khi các con trai ấy lớn lên, chúng đuổi Giép-thê đi và bảo rằng, “Anh không được hưởng gia tài trong gia đình nầy, vì anh là con ngoại hôn của người đàn bà khác.” ³ Vậy Giép-thê lánh xa các em mình và đến sống tại xứ Tóp. Những kẻ lãng tử tụ hiệp quanh ông và theo ông đi tung hoành.

⁴ Một thời gian sau đó, dân Am-môn kéo ra giao chiến với dân I-sơ-ra-ên. ⁵ Các trưởng lão ở Ghi-lê-át đến xứ Tóp mời Giép-thê về. ⁶ Họ nói với ông, “Xin về lãnh đạo chúng tôi để đối phó với dân Am-môn.”

⁷ Nhưng Giép-thê đáp với họ, “Quý vị há chẳng ghét tôi và đuổi tôi khỏi nhà cha tôi sao? Tại sao bây giờ khi gặp hoạn nạn quý vị lại đến với tôi?”

⁸ Các trưởng lão của Ghi-lê-át đáp, “Xin ông bỏ qua chuyện cũ, bây giờ chúng tôi đều quay về với ông; xin ông hãy đi với chúng tôi để đánh dân Am-môn, và xin ông làm thủ lãnh tất cả chúng tôi ở Ghi-lê-át.”

⁹ Giép-thê đáp, “Quý vị mời tôi về đánh dân Am-môn và nếu Chúa phó dân Am-môn vào tay tôi, liệu quý vị có thật sự để tôi làm thủ lãnh của quý vị không?”

¹⁰ Các trưởng lão của Ghi-lê-át đáp, “Xin Chúa làm chứng. Chúng tôi quả quyết sẽ làm theo điều ông nói.”

¹¹ Vậy Giép-thê đi với các trưởng lão của Ghi-lê-át. Dân Ghi-lê-át lập ông làm thủ lãnh và thống soái của họ. Rồi tại Mích-pa, ông lặp lại mọi lời ông đã giao kết trước mặt Chúa.

¹² Sau đó Giép-thê sai sứ đến với vua Am-môn và hỏi, “Chúng tôi với ngài có thù nghịch chi mà ngài xua quân hãm đánh đất nước chúng tôi?”

¹³ Vua Am-môn trả lời các sứ giả của Giép-thê, “Ðó là vì khi dân I-sơ-ra-ên ra khỏi Ai-cập, các ngươi đã chiếm đất của ta từ Ạc-nôn đến Gia-bốc và đến tận Sông Giô-đanh. Vậy bây giờ hãy êm thắm trả lại cho ta.”

¹⁴ Giép-thê sai các sứ giả trở lại vua Am-môn, ¹⁵ và nói, “Giép-thê nói thế nầy: I-sơ-ra-ên không lấy đất của Mô-áp hoặc đất của người Am-môn. ¹⁶ Nhưng khi ra khỏi Ai-cập, họ đã đi qua đồng hoang để đến Hồng Hải, rồi tiếp tục đến Ca-đe. ¹⁷ Khi ấy I-sơ-ra-ên đã sai các sứ giả đến thưa với vua Ê-đôm rằng, ‘Xin cho phép chúng tôi đi ngang qua xứ của ngài.’ Nhưng vua Ê-đôm không chấp thuận. Họ bèn sai các sứ giả đến với vua Mô-áp, nhưng vua ấy cũng chối từ. Vậy dân I-sơ-ra-ên đành phải ở lại Ca-đe. ¹⁸ Sau đó I-sơ-ra-ên phải đi tiếp vô đồng hoang và đi vòng bên ngoài lãnh thổ của Ê-đôm và Mô-áp, rồi đi dọc theo biên giới phía đông của nước Mô-áp, và hạ trại phía bên kia của Ạc-nôn. Họ không vào lãnh thổ của Mô-áp, vì Ạc-nôn là ranh giới của Mô-áp.

¹⁹ Kế đó I-sơ-ra-ên đã sai các sứ giả đến Si-hôn vua dân A-mô-ri đang trị vì tại Hếch-bôn và thưa rằng, ‘Xin cho phép chúng tôi đi ngang qua nước của ngài để vào xứ của chúng tôi.’ ²⁰ Tuy nhiên Si-hôn không tin tưởng dân I-sơ-ra-ên nên đã không cho họ đi ngang qua nước của ông ấy. Ðã thế ông ấy còn triệu tập tất cả quân đội của ông đến và hạ trại tại Gia-ha để đánh I-sơ-ra-ên.

²¹ Bấy giờ Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, đã trao Si-hôn và tất cả quân đội của ông ấy vào tay I-sơ-ra-ên. I-sơ-ra-ên đánh bại họ và chiếm toàn xứ của dân A-mô-ri sống lúc bấy giờ. ²² Họ tiếp thu cả xứ, từ Ạc-nôn cho đến Gia-bốc, từ trong đồng hoang cho đến Sông Giô-đanh.

²³ Vậy Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, đã đuổi dân A-mô-ri đi khỏi trước mặt dân I-sơ-ra-ên của Ngài, bây giờ ngài lấy quyền gì mà đòi những đất ấy lại? ²⁴ Ngài há chẳng nhận lấy những gì mà Kê-mốt, thần của ngài, ban cho ngài sao? Cũng vậy, những gì mà Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng tôi, ban cho chúng tôi, thì chúng tôi giữ. ²⁵ Ngài há giỏi hơn Ba-lác con trai Xíp-pô vua Mô-áp chăng? Ông ấy có bao giờ tranh chấp hay chống chọi với I-sơ-ra-ên chăng? ²⁶ Trong ba trăm năm, I-sơ-ra-ên chiếm lấy Hếch-bôn và các vùng phụ cận của nó, A-rô-e và các vùng phụ cận của nó, cùng tất cả các thành dọc theo Ạc-nôn; tại sao trong khoảng thời gian đó ngài không đòi chúng lại? ²⁷ Tôi không làm gì sai đối với ngài, nhưng ngài đã làm điều sai với tôi, vì ngài đã gây chiến chống lại tôi. Cầu xin Chúa, Ðấng Phán Xét, sẽ đoán xét giữa dân I-sơ-ra-ên và dân Am-môn.”

²⁸ Tuy nhiên vua Am-môn không thèm để ý đến những lời của Giép-thê sai người đến phân giải với ông.

²⁹ Bấy giờ Thần của Chúa ngự trên Giép-thê. Ông băng qua Ghi-lê-át và Ma-na-se, rồi vượt qua Mích-pa ở Ghi-lê-át, và từ đó ông tiến đánh dân Am-môn. ³⁰ Giép-thê khấn nguyện với Chúa rằng, “Nếu Chúa phó dân Am-môn vào tay con, ³¹ thì khi con chiến thắng dân Am-môn trở về, bất cứ ai từ cửa nhà con ra đón con sẽ thuộc về Chúa, con sẽ dâng người ấy làm của lễ thiêu.”

³² Ðoạn Giép-thê tiến đánh dân Am-môn, và Chúa phó chúng vào tay ông. ³³ Ông đánh hạ hai mươi thành của chúng, từ A-rô-e cho đến vùng phụ cận của Min-nít, kéo dài đến A-bên Kê-ra-mim. Ấy là một cuộc tàn sát rất lớn. Vì thế dân Am-môn bị khuất phục trước mặt dân I-sơ-ra-ên.

³⁴ Khi Giép-thê trở về nhà ông tại Mích-pa; kìa, con gái của ông cầm trống con đi ra nhảy múa đón mừng ông. Nàng lại là đứa con một của ông. Ngoài nàng ra Giép-thê không có con trai hay con gái nào khác. ³⁵ Khi Giép-thê thấy nàng, ông xé áo ông và khóc, “Ôi, con gái của cha, con làm cho cha đau khổ và khó xử biết bao, bởi vì cha đã khấn nguyện với Chúa, và cha không thể nuốt lời được.”

³⁶ Nàng đáp, “Thưa cha, nếu cha đã có lời khấn nguyện với Chúa, xin cha hãy làm cho con y như những lời cha đã khấn nguyện, vì bây giờ Chúa đã báo trả những kẻ thù của cha, tức dân Am-môn, rồi.” ³⁷ Nàng lại nói với ông, “Nhưng xin cha cho con xin điều nầy: xin cha cho con hai tháng để rong chơi trên núi và để cùng bạn bè của con khóc cho sự đồng trinh của con.”

³⁸ Ông đáp, “Con cứ đi.” Rồi ông để nàng đi hai tháng. Nàng và các bạn của nàng lên núi và khóc cho sự đồng trinh của nàng. ³⁹ Sau hai tháng, nàng trở về với cha nàng, và ông đã làm cho nàng như lời ông đã khấn nguyện. Nàng chẳng hề biết một người nam nào.^[a]

Kể từ đó trong I-sơ-ra-ên có tục lệ, ⁴⁰ hằng năm các thiếu nữ trong I-sơ-ra-ên dành bốn ngày để than khóc con gái của Giép-thê người Ghi-lê-át.

Giép-thê và Ép-ra-im

12 Người Ép-ra-im nhóm nhau lại, vượt qua Xa-phôn, rồi sai người đến nói với Giép-thê, “Tại sao ông đi đánh dân Am-môn mà không gọi chúng tôi đi với ông? Chúng tôi sẽ đến đốt nhà ông và thiêu sống ông.”

² Giép-thê đáp lời họ, “Tôi và đồng bào tôi có cuộc tranh chấp rất lớn với dân Am-môn; dầu tôi đã kêu cứu với anh em, anh em đã chẳng thèm đến tiếp cứu chúng tôi khỏi tay chúng. ³ Khi thấy anh em không đến giúp, tôi đã liều mạng vượt qua tấn công dân Am-môn, và Chúa đã phó chúng vào tay tôi. Vậy tại sao ngày nay anh em lại đến đánh tôi?”

⁴ Giép-thê bèn triệu tập người Ghi-lê-át để đối phó với người Ép-ra-im. Người Ghi-lê-át đánh bại người Ép-ra-im, bởi vì người Ép-ra-im đã nói, “Bọn Ghi-lê-át các ngươi chỉ là thứ trốn chui trốn nhủi giữa Ép-ra-im và Ma-na-se chứ có tài cán gì.” ⁵ Người Ghi-lê-át chiếm giữ những chỗ cạn, nơi lội qua Sông Giô-đanh, trên đường trở về Ép-ra-im. Mỗi khi có người Ép-ra-im nào sống sót đến nói, “Xin cho tôi qua sông,” thì người Ghi-lê-át hỏi, “Ông có phải là người Ép-ra-im không?” Nếu người ấy bảo, “Không,” ⁶ thì họ bảo người ấy, “Hãy nói, ‘Si-bô-lết,’” và người ấy nói, “Xi-bô-lết,” vì người ấy không thể phát âm đúng giọng được, họ liền bắt người ấy và giết ngay tại chỗ cạn, nơi lội qua Sông Giô-đanh. Vào thời ấy đã có bốn mươi hai ngàn người Ép-ra-im bị giết.

⁷ Giép-thê làm lãnh tụ trên I-sơ-ra-ên sáu năm. Sau đó Giép-thê người Ghi-lê-át qua đời và được chôn trong một thành ở Ghi-lê-át.

Íp-xan, Ê-lôn, và Áp-đôn

⁸ Sau ông có Íp-xan người Bết-lê-hem xét xử trong I-sơ-ra-ên. ⁹ Ông có ba mươi con trai và ba mươi con gái. Ông gả các con gái cho người ngoài dòng họ, và cưới ba mươi cô gái ngoài dòng họ làm vợ cho các con trai ông. Íp-xan xét xử trong I-sơ-ra-ên bảy năm ¹⁰ Sau đó Íp-xan qua đời và được chôn tại Bết-lê-hem.

¹¹ Sau ông có Ê-lôn người Xê-bu-lun xét xử trong I-sơ-ra-ên mười năm. ¹² Sau đó Ê-lôn người Xê-bu-lun qua đời và được chôn ở Ai-gia-lôn, trong đất của chi tộc Xê-bu-lun.

¹³ Sau ông có Áp-đôn con trai Hinh-lên người Pi-ra-thôn xét xử trong I-sơ-ra-ên. ¹⁴ Ông có bốn mươi con trai và ba mươi cháu trai. Họ cỡi bảy mươi con lừa. Ông xét xử trong I-sơ-ra-ên tám năm. ¹⁵ Sau đó Áp-đôn con trai Hinh-lên qua đời và được chôn ở Pi-ra-thôn, trong đất của chi tộc Ép-ra-im, trong miền cao nguyên của dân A-ma-léc.

Mục Ðích của Ngày Sa-bát

(Mat 12:1-8; Mác 2:23-28)

6 Một ngày Sa-bát kia, Ðức Chúa Jesus đi qua một cánh đồng; các môn đồ Ngài ngắt các đọt lúa, vò trong tay, rồi ăn các hạt gạo. ² Mấy người Pha-ri-si thấy vậy bèn nói, “Tại sao các người làm những việc không được phép làm trong ngày Sa-bát như thế?”

³ Ðức Chúa Jesus đáp, “Các ngươi chưa đọc những gì Ða-vít đã làm khi ông và những người theo ông bị đói sao? ⁴ Thể nào ông đã vào nhà Ðức Chúa Trời, lấy các bánh thánh, ăn, và cho những người đi theo cùng ăn; thứ bánh ấy theo luật thì không ai được phép ăn ngoại trừ các tư tế phải không?” ⁵ Ðoạn Ngài phán với họ, “Con Người là Chúa của ngày Sa-bát.”

Chúa Chữa Lành Người Teo Tay

(Mat 12:9-14; Mác 3:1-6)

⁶ Một ngày Sa-bát khác Ngài vào hội đường và giảng dạy; tại đó có một người cánh tay phải đã bị teo. ⁷ Các thầy dạy giáo luật và những người Pha-ri-si để ý xem Ngài có chữa bịnh trong ngày Sa-bát chăng, hầu có lý do tố cáo Ngài.

⁸ Mặc dù Ngài biết rõ họ đang nghĩ gì, Ngài vẫn nói với người bị teo tay, “Hãy đứng dậy và đến đứng đây.” Người ấy đứng dậy và đến đứng giữa mọi người. ⁹ Ðức Chúa Jesus nói với họ, “Ta hỏi các ngươi: Theo luật pháp, trong ngày Sa-bát người ta nên làm điều thiện hay nên làm điều ác, nên cứu người hay nên giết người?” ¹⁰ Sau khi nhìn quanh mọi người, Ngài phán với người bị tật, “Hãy dang thẳng cánh tay ngươi ra.” Người ấy dang thẳng cánh tay ra, và cánh tay ông liền bình phục. ¹¹ Thấy vậy họ đùng đùng nổi giận và bàn luận với nhau tìm biện pháp đối phó với Ðức Chúa Jesus.

Chúa Chọn Mười Hai Sứ Ðồ

(Mat 10:1-4; Mác 3:13-19)

¹² Trong những ngày ấy Ngài lên núi để cầu nguyện, và Ngài thức thâu đêm cầu nguyện với Ðức Chúa Trời. ¹³ Ðến sáng ngày Ngài gọi các môn đồ đến và chọn mười hai người trong số họ, và Ngài gọi họ là các sứ đồ: ¹⁴ Si-môn người Ngài đặt tên là Phi-rơ, Anh-rê em của Si-môn, Gia-cơ, Giăng, Phi-líp, Ba-thô-lô-mi, ¹⁵ Ma-thi-ơ, Thô-ma, Gia-cơ con của Anh-phê, Si-môn người có biệt danh là Người Cuồng Nhiệt,^{[a] 16} Giu-đa con của Gia-cơ, và Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, người về sau thành kẻ phản bội.

Chúa Giảng Dạy và Chữa Bịnh

(Mat 4:23-25)

¹⁷ Ngài với họ từ trên núi xuống. Họ đứng ở một nơi bằng phẳng với đông đảo các môn đồ của Ngài. Người ta từ khắp miền Giu-đê, Thành Giê-ru-sa-lem, và các miền duyên hải ở Ty-rơ và Si-đôn kéo đến với Ngài rất đông. ¹⁸ Họ đến để nghe Ngài giảng dạy và để được chữa lành các bịnh tật. Tất cả những người bị các tà linh ô uế ám hại đều được chữa lành. ¹⁹ Mọi người trong đám đông đều tìm cách chạm vào Ngài, vì từ Ngài toát ra quyền năng chữa lành mọi người bịnh.

Phước Hạnh Thật

(Mat 5:1-12)

²⁰ Bấy giờ Ngài ngước mắt nhìn các môn đồ và nói:

“Phước cho các ngươi, những người nghèo khó, vì vương quốc Ðức Chúa Trời là của các ngươi.

²¹ Phước cho các ngươi, những người bây giờ đang đói, vì các ngươi sẽ được no nê.

Phước cho các ngươi, những người bây giờ đang khóc, vì các ngươi sẽ được vui cười.

²² Phước cho các ngươi, khi người ta ghét các ngươi, khai trừ các ngươi, sỉ vả và loại tên các ngươi như phường xấu xa tội lỗi vì cớ Con Người. ²³ Trong ngày ấy hãy vui mừng, hãy nhảy lên mừng rỡ, vì này, phần thưởng của các ngươi trên trời sẽ lớn lắm, vì tổ phụ họ cũng đã đối xử với các đấng tiên tri như vậy.”

Các Mối Họa

²⁴ “Nhưng khốn cho các ngươi, những người đang giàu có, vì các ngươi đã được phần an ủi của mình.

²⁵ Khốn cho các ngươi, những người bây giờ đang no đủ, vì các ngươi sẽ đói khát.

Khốn cho các ngươi, những người bây giờ đang cười cợt, vì các ngươi sẽ than van và khóc lóc.

²⁶ Khốn cho các ngươi, khi mọi người khen ngợi các ngươi, vì tổ phụ của họ đã làm như vậy đối với các tiên tri giả.”