Job 12-15
New Living Translation
Job’s Fourth Speech: A Response to Zophar
12 Then Job spoke again:
2 “You people really know everything, don’t you?
And when you die, wisdom will die with you!
3 Well, I know a few things myself—
and you’re no better than I am.
Who doesn’t know these things you’ve been saying?
4 Yet my friends laugh at me,
for I call on God and expect an answer.
I am a just and blameless man,
yet they laugh at me.
5 People who are at ease mock those in trouble.
They give a push to people who are stumbling.
6 But robbers are left in peace,
and those who provoke God live in safety—
though God keeps them in his power.[a]
7 “Just ask the animals, and they will teach you.
Ask the birds of the sky, and they will tell you.
8 Speak to the earth, and it will instruct you.
Let the fish in the sea speak to you.
9 For they all know
that my disaster[b] has come from the hand of the Lord.
10 For the life of every living thing is in his hand,
and the breath of every human being.
11 The ear tests the words it hears
just as the mouth distinguishes between foods.
12 Wisdom belongs to the aged,
and understanding to the old.
13 “But true wisdom and power are found in God;
counsel and understanding are his.
14 What he destroys cannot be rebuilt.
When he puts someone in prison, there is no escape.
15 If he holds back the rain, the earth becomes a desert.
If he releases the waters, they flood the earth.
16 Yes, strength and wisdom are his;
deceivers and deceived are both in his power.
17 He leads counselors away, stripped of good judgment;
wise judges become fools.
18 He removes the royal robe of kings.
They are led away with ropes around their waist.
19 He leads priests away, stripped of status;
he overthrows those with long years in power.
20 He silences the trusted adviser
and removes the insight of the elders.
21 He pours disgrace upon princes
and disarms the strong.
22 “He uncovers mysteries hidden in darkness;
he brings light to the deepest gloom.
23 He builds up nations, and he destroys them.
He expands nations, and he abandons them.
24 He strips kings of understanding
and leaves them wandering in a pathless wasteland.
25 They grope in the darkness without a light.
He makes them stagger like drunkards.
Job Wants to Argue His Case with God
13 “Look, I have seen all this with my own eyes
and heard it with my own ears, and now I understand.
2 I know as much as you do.
You are no better than I am.
3 As for me, I would speak directly to the Almighty.
I want to argue my case with God himself.
4 As for you, you smear me with lies.
As physicians, you are worthless quacks.
5 If only you could be silent!
That’s the wisest thing you could do.
6 Listen to my charge;
pay attention to my arguments.
7 “Are you defending God with lies?
Do you make your dishonest arguments for his sake?
8 Will you slant your testimony in his favor?
Will you argue God’s case for him?
9 What will happen when he finds out what you are doing?
Can you fool him as easily as you fool people?
10 No, you will be in trouble with him
if you secretly slant your testimony in his favor.
11 Doesn’t his majesty terrify you?
Doesn’t your fear of him overwhelm you?
12 Your platitudes are as valuable as ashes.
Your defense is as fragile as a clay pot.
13 “Be silent now and leave me alone.
Let me speak, and I will face the consequences.
14 Why should I put myself in mortal danger[c]
and take my life in my own hands?
15 God might kill me, but I have no other hope.[d]
I am going to argue my case with him.
16 But this is what will save me—I am not godless.
If I were, I could not stand before him.
17 “Listen closely to what I am about to say.
Hear me out.
18 I have prepared my case;
I will be proved innocent.
19 Who can argue with me over this?
And if you prove me wrong, I will remain silent and die.
Job Asks How He Has Sinned
20 “O God, grant me these two things,
and then I will be able to face you.
21 Remove your heavy hand from me,
and don’t terrify me with your awesome presence.
22 Now summon me, and I will answer!
Or let me speak to you, and you reply.
23 Tell me, what have I done wrong?
Show me my rebellion and my sin.
24 Why do you turn away from me?
Why do you treat me as your enemy?
25 Would you terrify a leaf blown by the wind?
Would you chase dry straw?
26 “You write bitter accusations against me
and bring up all the sins of my youth.
27 You put my feet in stocks.
You examine all my paths.
You trace all my footprints.
28 I waste away like rotting wood,
like a moth-eaten coat.
14 “How frail is humanity!
How short is life, how full of trouble!
2 We blossom like a flower and then wither.
Like a passing shadow, we quickly disappear.
3 Must you keep an eye on such a frail creature
and demand an accounting from me?
4 Who can bring purity out of an impure person?
No one!
5 You have decided the length of our lives.
You know how many months we will live,
and we are not given a minute longer.
6 So leave us alone and let us rest!
We are like hired hands, so let us finish our work in peace.
7 “Even a tree has more hope!
If it is cut down, it will sprout again
and grow new branches.
8 Though its roots have grown old in the earth
and its stump decays,
9 at the scent of water it will bud
and sprout again like a new seedling.
10 “But when people die, their strength is gone.
They breathe their last, and then where are they?
11 As water evaporates from a lake
and a river disappears in drought,
12 people are laid to rest and do not rise again.
Until the heavens are no more, they will not wake up
nor be roused from their sleep.
13 “I wish you would hide me in the grave[e]
and forget me there until your anger has passed.
But mark your calendar to think of me again!
14 Can the dead live again?
If so, this would give me hope through all my years of struggle,
and I would eagerly await the release of death.
15 You would call and I would answer,
and you would yearn for me, your handiwork.
16 For then you would guard my steps,
instead of watching for my sins.
17 My sins would be sealed in a pouch,
and you would cover my guilt.
18 “But instead, as mountains fall and crumble
and as rocks fall from a cliff,
19 as water wears away the stones
and floods wash away the soil,
so you destroy people’s hope.
20 You always overpower them, and they pass from the scene.
You disfigure them in death and send them away.
21 They never know if their children grow up in honor
or sink to insignificance.
22 They suffer painfully;
their life is full of trouble.”
Eliphaz’s Second Response to Job
15 Then Eliphaz the Temanite replied:
2 “A wise man wouldn’t answer with such empty talk!
You are nothing but a windbag.
3 The wise don’t engage in empty chatter.
What good are such words?
4 Have you no fear of God,
no reverence for him?
5 Your sins are telling your mouth what to say.
Your words are based on clever deception.
6 Your own mouth condemns you, not I.
Your own lips testify against you.
7 “Were you the first person ever born?
Were you born before the hills were made?
8 Were you listening at God’s secret council?
Do you have a monopoly on wisdom?
9 What do you know that we don’t?
What do you understand that we do not?
10 On our side are aged, gray-haired men
much older than your father!
11 “Is God’s comfort too little for you?
Is his gentle word not enough?
12 What has taken away your reason?
What has weakened your vision,[f]
13 that you turn against God
and say all these evil things?
14 Can any mortal be pure?
Can anyone born of a woman be just?
15 Look, God does not even trust the angels.[g]
Even the heavens are not absolutely pure in his sight.
16 How much less pure is a corrupt and sinful person
with a thirst for wickedness!
17 “If you will listen, I will show you.
I will answer you from my own experience.
18 And it is confirmed by the reports of wise men
who have heard the same thing from their fathers—
19 from those to whom the land was given
long before any foreigners arrived.
20 “The wicked writhe in pain throughout their lives.
Years of trouble are stored up for the ruthless.
21 The sound of terror rings in their ears,
and even on good days they fear the attack of the destroyer.
22 They dare not go out into the darkness
for fear they will be murdered.
23 They wander around, saying, ‘Where can I find bread?’[h]
They know their day of destruction is near.
24 That dark day terrifies them.
They live in distress and anguish,
like a king preparing for battle.
25 For they shake their fists at God,
defying the Almighty.
26 Holding their strong shields,
they defiantly charge against him.
27 “These wicked people are heavy and prosperous;
their waists bulge with fat.
28 But their cities will be ruined.
They will live in abandoned houses
that are ready to tumble down.
29 Their riches will not last,
and their wealth will not endure.
Their possessions will no longer spread across the horizon.
30 “They will not escape the darkness.
The burning sun will wither their shoots,
and the breath of God will destroy them.
31 Let them no longer fool themselves by trusting in empty riches,
for emptiness will be their only reward.
32 They will be cut down in the prime of life;
their branches will never again be green.
33 They will be like a vine whose grapes are harvested too early,
like an olive tree that loses its blossoms before the fruit can form.
34 For the godless are barren.
Their homes, enriched through bribery, will burn.
35 They conceive trouble and give birth to evil.
Their womb produces deceit.”
Notas al pie
- 12:6 Or safety—those who try to manipulate God. The meaning of the Hebrew is uncertain.
- 12:9 Hebrew that this.
- 13:14 Hebrew Why should I take my flesh in my teeth.
- 13:15 An alternate reading in the Masoretic Text reads God might kill me, but I hope in him.
- 14:13 Hebrew in Sheol.
- 15:12 Or Why do your eyes flash with anger; Hebrew reads Why do your eyes blink.
- 15:15 Hebrew the holy ones.
- 15:23 Greek version reads He is appointed to be food for a vulture.
Job 12-15
Ang Pulong Sa Dios
Ang Tubag ni Job
12 Unya mitubag si Job, 2 “Nagtuo kamo nga kamo ray maalamon, ug kon mamatay kamo, uban kaninyo nga mamatay ang kaalam! 3 Apan maalamon usab ako ug wala kamo makabintaha kanako. Nahibalo ang tanang tawo niining tanan ninyong gipanulti. 4 Nahimo akong kataw-anan sa akong mga higala bisag matarong ako ug walay ikasaway sa akong kinabuhi, ug bisan ginatubag sa Dios ang akong pag-ampo kaniadto. 5 Ang mga tawo nga sama kanako nga nagaantos ug halos dili na makabarog ginatamay sa mga tawo nga hayahay ug kahimtang. 6 Apan ang mga tulisan ug ang mga tawo nga nagapalagot sa Dios nagakinabuhi nga malinawon bisan ug ang ilang abilidad maoy ilang gipakadios.[a]
7-8 “Kuhaig leksyon ang lain-laing klase sa mananap—ang mananap nga nagalakaw, ang nagalupad, ang nagakamang, ug ang nagapuyo sa tubig. 9 Kay silang tanan nahibalo niining gihimo sa Ginoo. 10 Anaa sa iyang kamot ang kinabuhi o ang gininhawa sa tanang binuhat, apil na ang sa tawo. 11 Ang dila sa tawo mahibalo sa lami sa pagkaon, ug ang dalunggan mahibalo usab kon maayo ba o dili ang mga pulong. 12 Ang mga tigulang may kaalam ug panabot, kay samtang nagataas ang ilang kinabuhi, nagkadaghan pa gayod ang ilang kahibalo.
13 “Apan anaa sa Dios ang kaalam, gahom, panabot, ug pagtambag. 14 Walay makatukod pagbalik sa iyang giguba, ug walay makaluwas sa iyang gipriso. 15 Kon pugngan niya ang ulan, moabot ang hulaw; ug kon buhian niya kini, daoton sa baha ang yuta. 16 Kusgan siya ug madaogon, ug ilalom sa iyang gahom ang nagapanglimbong ug ang ginalimbongan. 17 Kuhaan niya sa kaalam ang mga magtatambag, ug himuon niyang mga buang-buang ang mga maghuhukom. 18 Pakanaogon niya ang mga hari sa ilang trono ug ipabihag. 19 Tangtangon niya sa ilang katungdanan ang mga pari ug ang mga tawo nga dugay na sa pangagamhanan. 20 Patak-omon niya ang baba niadtong ginatahod nga mga magtatambag, ug kuhaan niya sa hustong panabot ang mga tigulang. 21 Ipaubos niya ang mga dungganon ug kuhaan ug gahom ang gamhanan nga mga tawo. 22 Ipadayag niya ang mga tinago, ug lamdagan niya ang kangitngit. 23 Himuon niyang gamhanan ang mga nasod, ug unya laglagon niya kini. Palapdon niya ang teritoryo niini ug unya isalikway niya kini. 24 Himuon niyang mga buang-buang ang ilang mga pangulo, ug palatagawon niya sila sa disyerto. 25 Magpangapkap sila sa kangitngit ug magsukarap sama sa hubog.”
13 “Nakita ko na ug nadungog kanang tanan ninyong gisulti, ug nakasabot ako niana. 2 Nahibalo ako sa inyong nahibaloan; wala kamo makabintaha kanako. 3 Apan buot ko nga makigsulti sa Dios nga Makagagahom ug makighusay kaniya bahin sa akong kaso. 4 Kay ginatinguhaan ninyo nga tambalan ako pinaagi sa mga bakak. Nahisama kamong tanan sa doktor nga walay pulos. 5 Mas maayo pag magpakahilom na lang kamo. Mao kanay labing maayo ninyong buhaton.
6 “Palihog, paminawa ninyo ang akong reklamo; hatagi ninyog pagtagad ang akong mga rason. 7 Depensahan ba ninyo ang Dios pinaagi sa inyong pagpamakak ug pagpanglimbong? 8 Paboran ba ninyo siya? Kamo bay mobarog alang kaniya sa korte? 9 Kon susihon kamo sa Dios, may maayo kaha siyang makita diha kaninyo? Limbongan ba ninyo siya sama sa paglimbong ninyo sa mga tawo? 10 Sigurado gayod nga badlongon kamo sa Dios bisag gipaboran pa ninyo siya. 11 Wala ba kamo mahadlok sa iyang gahom? 12 Ang inyong mga panultihon walay pulos sama sa abo; ang inyong mga rason sama kahuyang sa kolon.
13 “Paghilom kamo, ug pasultiha ninyo ako. Pasagdi ug unsay mahitabo kanako. 14 Andam ako nga mosugal sa akong kinabuhi. 15 Kon patyon ako sa Dios, wala na akoy paglaom.[b] Apan depensahan ko gihapon ang akong kaugalingon sa iyang atubangan. 16 Basin pinaagi niini maluwas ako, kay ang tawo nga dili diosnon dili gayod makaduol sa iyang presensya.
17 “Paminawag maayo ang akong isulti. 18 Karon giandam ko na ang akong kaso, ug nasayod ako nga ideklarar ako nga inosente. 19 Kinsay makaakusar kanako? Kon aduna man, magpakahilom na ako ug mamatay.
20 “O Dios, buhata kining duha ka butang alang kanako ug dili ako motago gikan kanimo: 21 undangi na ang pagpaantos kanako, ug ayaw na akog hadloka sa imong makahahadlok nga ginahimo kanako. 22 Karon, tawga ako ug tubagon ko ikaw, o ako nga mosulti kanimo ug tubaga ako. 23 Sultihi ako kon unsay sayop nga akong nahimo. Ipakita kanako ang akong mga kalapasan ug kasal-anan. 24 Nganong naglikay ka man kanako, ug giisip mo ako nga imong kaaway? 25 Nganong gihadlok ug gigukod mo ako? Sama lang ako sa ugang dagami o sa dahon nga gipalid sa hangin. 26 Nagsulat ka ug sakit nga mga akusasyon batok kanako, ug gipabayad mo ako sa mga sala nga nahimo ko niadtong batan-on pa ako. 27 Daw sa gikadenahan mo ang akong mga tiil. Gibantayan mo ang akong mga lakang, ug gisundan mo ang akong mga tunob. 28 Busa nagakadaot ako sama sa gabok nga butang o sa bisti nga gikutkot sa gagmayng mananap.”
14 “Mubo rag kinabuhi ang tawo ug puno kini sa kalisod. 2 Sama kini sa bulak nga mobukhad ug malaya ra dayon; sama sa anino nga dali rang mahanaw. 3 Nan, nganong ginabantayan mo man gayod ang tawo, Ginoo? Dad-on mo ba siya[c] sa imong atubangan aron hukman? 4 May tawo bang makakinabuhi nga hinlo gayod? Wala! Kay ang tanan, natawo nga mahugaw. 5 Gitakda mo na kon unsa kataas ang kinabuhi sa tawo. Ug dili siya makalapas sa panahon nga gitagal mo kaniya. 6 Busa ayaw na lang lisod-lisora ang tawo. Pasagdi na lang siya aron makapahulay sama sa usa ka trabahante inigkahuman niya sa iyang buluhaton.
7 “Kon putlon ang usa ka kahoy, may purohan pa nga manalingsing kini ug mananga pag-usab. 8 Bisag dugay na ang gamot niini diha sa yuta ug nadunot na ang tuod, 9 kon matubigan, manalingsing pa kini sama sa usa ka bag-o nga tanom. 10 Apan kon ang tawo mamatay, mawala na ang tanan niyang kusog. Pagkabugto sa iyang gininhawa, mao na kana ang iyang kataposan. 11 Sama sa paghunas sa dagat ug paghubas sa suba, 12 ang tawo mamatay, ug dili na mobangon o makamata pa sa iyang pagkatulog hangtod mahanaw ang kalangitan.
13 “Ginoo, hinaut unta nga tagoan mo na lang ako sa dapit sa mga patay hangtod nga mawala ang imong kasuko, ug magtakda ka ug panahon nga hinumdoman mo ako. 14 Kon mamatay ang tawo mabuhi pa ba siya pag-usab? Kon ingon niana, agwantahon ko ang tibuok nga panahon sa akong pag-antos hangtod moabot ang panahon nga matapos kini. 15 Sa panahon nga manawag ka kanako, Ginoo, motubag ako. Handomon mo ako nga imong binuhat. 16 Nianang higayona bantayan mo ang akong mga binuhatan, apan dili mo na hinumdoman pa ang akong sala. 17 Sama ra nga isulod mo kini sa buyot aron matago ug dili mo na makita pa. 18 Apan maingon nga mangatumpag ang mga bukid ug mangahulog ang mga bato, 19 ug maingon usab nga mahilis ang mga bato sa sigeng pag-ilig sa tubig ug makabkab ang yuta tungod sa makusog nga ulan, ginaguba mo ang paglaom sa tawo. 20 Pildihon mo ang tawo kanunay ug mamatay siya, ug usbon mo ang iyang hitsura kon motaliwan na siya. 21 Dili na siya masayod kon gipasidunggan ba o gipakaubos ang iyang mga anak. 22 Ang iya lang mabati mao ang iyang kaugalingong kasakit ug kasubo.”
Ang Tubag ni Elifaz
15 Unya mitubag si Elifaz nga taga-Teman, 2 “Job, ang maalamon nga tawo dili mosultig mga pulong nga walay pulos. 3 Dili siya mangatarungan ginamit ang mga pulong nga walay hinungdan. 4 Apan ang imong gipanulti motukmod sa uban sa dili na pagtahod ug pag-alagad sa Dios. 5 Ang imong gipanulti bunga sa imong kadaotan. Ug gilimbongan mo ang uban pinaagi sa imong mga pulong. 6 Dili na kinahanglan nga hukman ko pa ikaw. Ang imo mismong gipanulti ang nagasaksi batok kanimo. 7 Naghunahuna ka ba nga ikaw ang unang natawo? Natawo ka na ba sa wala pa mamugna ang mga bungtod? 8 Nadungog mo na ba ang mga plano sa Dios? Ikaw lang ba ang maalamon? 9 Unsa may imong nahibaloan nga wala usab namo mahibaloi? Unsa bay imong nasabtan nga wala usab namo masabti? 10 Nakakat-on kami gikan sa mga tigulang nga mas tigulang pa kaysa imong amahan! 11 Gisultihan ka namo ug mga pulong nga makapadasig ug makapalipay kanimo nga gikan sa Dios. Kulang pa ba kini? 12 Nganong nagpadala ka man sa imong pagbati? Unsay nakapabuta kanimo sa kamatuoran 13 nga nasuko ka man pag-ayo sa Dios ug nagsulti nianang daotang mga pulong batok kaniya? 14 Makahimo ba ang tawo sa pagkinabuhi nga hinlo ug matarong? 15 Wala gani mosalig ang Dios sa iyang mga anghel! Kon kining langitnon nga mga tinuga[d] dili hinlo sa iyang panan-aw, 16 ang tawo pa kaha nga daotan ug makasasala, ug uhaw sa paghimo ug daotan?
17 “Job, paminawa ako. Sultihan ko ikaw ug pasabton sa akong naeksperyensyahan. 18 Makasulti usab bahin niini ang maalamon nga mga tawo nga nakat-on gikan sa ilang katigulangan. 19 Mga maalamon kaayo sila, kay sila lang ang nanag-iya sa ilang yuta, ug walay mga taga-laing lugar nga misakop kanila.
20 “Ang tawong daotan mag-antos sa tibuok niyang kinabuhi. 21 Kanunay siyang kulbaan. Bisan walay katalagman, kulbaan siya nga tingalig sulongon siya sa mga tulisan. 22 Mahadlok siyang moadto sa ngitngit kay basig patyon siya. 23 Magkabuang siya sa pagpangitag pagkaon bisan asa.[e] Nasayod siya nga hapit na siyang mamatay.[f] 24 Labihan ang iyang kakulba, sama sa hari nga mosulong sa gira. 25 Nagakahitabo kini kaniya, kay nagrebelde siya[g] ug misukol sa Dios nga Makagagahom. 26 Daw sa nagbitbit siyag lig-on nga taming ug gusto gayod nga makigbatok sa Dios. 27 Bisan adunahan ug tambok siya karon, 28 magpuyo siya sa guba nga mga lungsod, sa mga balay nga walay nagpuyo ug kalumpagon na. 29 Dili na magpadayon ang iyang pagka-adunahan. Ang iyang bahandi dili molungtad ug dugay, ug ang iyang kabtangan dili modaghan. 30 Dili siya makaikyas sa kalaglagan.[h] Mahisama siya sa kahoy kansang mga salingsing masunog. Mawala ang tanan niyang kabtangan sa usa lang ka paghuyop sa Dios. 31 Dili niya angayng limbongan ang iyang kaugalingon pinaagi sa pagsalig sa mga butang nga walay pulos, kay wala gayod siyay makuha gikan niini. 32 Sa dili pa moabot ang iyang panahon, madawat niya ang iyang silot ug dili na siya mouswag pa.[i] 33 Mahisama siya sa ubas nga nangataktak ang bunga nga hilaw pa, o sama sa kahoyng olibo nga nangalarag ang mga bulak. 34 Kay ang mga tawong dili diosnon mamatay nga walay kaliwat. Ug mangasunog ang ilang mga balay nga gitukod gikan sa pagpanguwarta. 35 Naghunahuna sila kanunay sa paghimo ug kasamok, paghimo ug daotan, ug pagpanglimbong.”
Notas al pie
- 12:6 bisan… gipakadios: o, bisan ang ilang dios-dios hinimo lang sa ilang mga kamot.
- 13:15 Kon patyon… paglaom: o, Bisan pag patyon gayod ako sa Dios, mosalig gihapon ako kaniya.
- 14:3 siya: Mao kini sa Septuagint, sa Latin Vulgate, ug sa Syriac; apan sa Hebreo, ako.
- 15:15 kining langitnon nga mga tinuga: sa literal, ang langit.
- 15:23 Magkabuang… bisan asa: o, Gitagana siya nga pagkaon alang sa uwak.
- 15:23 hapit na siyang mamatay: sa literal, hapit na ang adlaw sa kangitngit.
- 15:25 nagrebelde siya: sa literal, nagpangumo sa iyang kamot.
- 15:30 kalaglagan: sa literal, kangitngit.
- 15:32 dili na siya mouswag pa: sa literal, ang iyang mga sanga dili na tuboan ug mga dahon.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.