Jezus dobrym pasterzem

10 Ręczę i zapewniam, kto do zagrody dla owiec nie wchodzi przez bramę, lecz wdziera się w inny sposób, ten jest złodziejem i bandytą. ² Ale kto wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec. ³ Temu odźwierny otwiera, a owce słuchają jego głosu. Woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. ⁴ A gdy wypuści wszystkie swoje owce, idzie przed nimi, one zaś idą za nim, bo znają jego głos. ⁵ Za obcym jednak nie pójdą, raczej uciekną od niego, ponieważ nie znają głosu obcych.

⁶ Jezus opowiedział im tę przypowieść, lecz oni nie pojęli jej znaczenia. ⁷ Wówczas Jezus zwrócił się do nich ponownie: Ręczę i zapewniam: Ja jestem bramą dla owiec. ⁸ Wszyscy, ilu ich przyszło przede Mną, to złodzieje i bandyci, lecz owce ich nie posłuchały. ⁹ Ja jestem bramą. Jeśli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony, a gdy wejdzie i wyjdzie, znajdzie sobie pastwisko. ¹⁰ Złodziej przychodzi tylko po to, by kraść, zarzynać i niszczyć. Ja przyszedłem, aby owce miały życie i to życie w całej pełni.

¹¹ Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz oddaje za owce własne życie. ¹² Najemnik, który nie jest pasterzem ani właścicielem owiec, gdy widzi, że zbliża się wilk, porzuca owce i ucieka, wilk zaś porywa je i rozpędza. ¹³ Najemnik zachowuje się tak, dlatego że jest tylko najemnikiem i nie zależy mu na owcach.

¹⁴ Ja jestem dobrym pasterzem. Znam moje owce. One też Mnie znają, ¹⁵ podobnie jak Ojciec zna Mnie, a Ja znam mego Ojca. I za owce oddaję własne życie. ¹⁶ Mam też inne owce, nie należące do tej zagrody. Te również muszę sprowadzić. Będą one słuchać mojego głosu i powstanie jedno stado i jeden pasterz.

¹⁷ Ojciec dlatego Mnie miłuje, że Ja oddaję swoje życie, by następnie je odzyskać. ¹⁸ Nikt nie odbiera mi życia. Oddaję je z własnej woli. Mam prawo je oddać i mam prawo je odzyskać. Takie polecenie otrzymałem od mojego Ojca.

¹⁹ Słowa te wywołały kolejny rozłam wśród Żydów. ²⁰ Wielu spośród nich mówiło: Ma demona, postradał zmysły! Dlaczego Go słuchacie? ²¹ Inni twierdzili: To nie są słowa człowieka opętanego przez demona. Czy demon może otwierać niewidomym oczy?

Jezus i Ojciec — jedno

²² Obchodzono wówczas w Jerozolimie rocznicę poświęcenia świątyni. Była zima ²³ i Jezus przechadzał się po świątyni, po portyku Salomona. ²⁴ Wtedy obstąpili Go Żydzi i zapytali: Jak długo będziesz trzymał nas w niepewności? Jeśli Ty jesteś Chrystusem, powiedz nam wyraźnie.

²⁵ Jezus odpowiedział: Powiedziałem wam, lecz nie wierzycie. Świadczą o Mnie dzieła, których dokonuję w imieniu mojego Ojca. ²⁶ Wy jednak nie wierzycie, gdyż nie jesteście z moich owiec. ²⁷ Moje owce słuchają mojego głosu, Ja je znam, a one idą za Mną. ²⁸ Ja też daję im życie wieczne. Nie zginą one na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki. ²⁹ Mój Ojciec, który mi je dał, przewyższa wszystkich i nikt nie zdoła ich wydrzeć z ręki mego Ojca. ³⁰ Ja i Ojciec jesteśmy jedno.

³¹ Żydzi znów chwycili za kamienie, aby Go ukamienować. ³² Wtedy Jezus zapytał ich: Pokazałem wam wiele dobrych dzieł pochodzących od mojego Ojca. Za które z tych dzieł chcecie Mnie ukamienować?

³³ Żydzi odpowiedzieli: Nie chcemy Cię ukamienować za dobre dzieło, ale za obrazę Boga oraz za to, że Ty, chociaż jesteś człowiekiem, czynisz siebie Bogiem.

³⁴ Jezus na to: Czy w waszym Prawie nie zostało napisane: Ja powiedziałem: Jesteście bogami? ³⁵ Jeśli autor nazwał bogami tych, do których skierowano Słowo Boże — a Pismo jest nienaruszalne — ³⁶ to dlaczego wy Tego, którego Ojciec poświęcił i posłał na świat, oskarżacie o bluźnierstwo z powodu słów: Jestem Synem Bożym? ³⁷ Jeśli nie dokonuję dzieł mojego Ojca, nie wierzcie Mi. ³⁸ Jeśli jednak dokonuję, to choćbyście Mnie nie wierzyli, wierzcie tym dziełom, abyście poznali i rozumieli, że we Mnie jest Ojciec, a Ja w Ojcu.

³⁹ Po raz kolejny więc starali się Go schwytać, ale wymknął się im z rąk. ⁴⁰ Następnie znów odszedł za Jordan, na miejsce, gdzie swego czasu chrzcił Jan, i tam pozostał. ⁴¹ A wielu przychodziło do Niego i mówiło: Jan wprawdzie nie dokonał żadnego znaku, ale wszystko, cokolwiek o Nim powiedział, było prawdą. ⁴² I wielu tam w Niego uwierzyło.

Jezus najpełniejszym objawieniem Boga

⁶ Pojawił się człowiek posłany przez Boga. Miał na imię Jan. ⁷ Przyszedł jako świadek, by zaświadczyć o świetle, by dzięki niemu wszyscy uwierzyli. ⁸ Nie on był światłem, miał jedynie o nim zaświadczyć. ⁹ Na świat bowiem nadciągało prawdziwe światło, które oświeca każdego człowieka.

¹⁰ Przebywał na świecie i dzięki Niemu świat powstał, ale świat Go nie rozpoznał. ¹¹ Przyszedł do swego, swoi Go jednak nie przyjęli. ¹² Lecz tym wszystkim, którzy Go przyjęli, dał przywilej stania się dziećmi Boga — tym, którzy wierzą w Jego imię, ¹³ którzy narodzili się nie z krwi ani z woli ciała, ani z woli mężczyzny, lecz z Boga.

¹⁴ Słowo zatem stało się ciałem;^[a] pełne łaski i prawdy zamieszkało wśród nas — i zobaczyliśmy Jego chwałę, chwałę jako Jedynego zrodzonego,^[b] który pochodzi od Ojca.

¹⁵ Jan świadczy o Nim w donośnym wołaniu: To o Nim powiedziałem: Ten, który idzie za mną, pojawił się przede mną, był On wcześniej niż ja.

¹⁶ Z Jego pełni my wszyscy wzięliśmy — łaskę w miejsce łaskawości.^{[c] 17} O ile bowiem Prawo zostało nadane przez Mojżesza, łaska i prawda zaistniały dzięki Jezusowi Chrystusowi. ¹⁸ Boga nikt nigdy nie widział; objawił Go On, Jedyny zrodzony Bóg, który jest w łonie Ojca.

Jan Chrzciciel o sobie i o Jezusie

¹⁹ Takie natomiast świadectwo złożył Jan, gdy Żydzi z Jerozolimy posłali do niego kapłanów i lewitów z zapytaniem: Kim ty jesteś? ²⁰ Wyznał on wtedy wyraźnie: Ja nie jestem Chrystusem.

²¹ Więc kim? — dopytywali. — Czy jesteś Eliaszem?

On na to: Nie jestem.

Czy jesteś oczekiwanym przez nas Prorokiem?

Odpowiedział: Nie.

²² W takim razie kim? — chcieli wiedzieć. — Musimy bowiem dać odpowiedź tym, którzy nas przysłali. Za kogo się uważasz?

²³ Jan na to:

— jak powiedział prorok Izajasz.

²⁴ A ponieważ wysłannicy należeli do grona faryzeuszów, ²⁵ zadali mu takie pytanie: Dlaczego zatem chrzcisz, skoro nie jesteś Mesjaszem ani Eliaszem, ani oczekiwanym przez nas Prorokiem?

²⁶ Ja chrzczę w wodzie — powiedział Jan — lecz pośród was stoi ktoś, kogo wy nie znacie. ²⁷ To Ten, który idzie za mną i któremu nie jestem godny rozwiązać rzemyka u sandała.

²⁸ Wydarzenie to miało miejsce w Betanii za Jordanem, gdzie Jan przebywał i chrzcił.

Jezus, Baranek Boży

²⁹ Następnego dnia Jan zobaczył idącego w jego stronę Jezusa i powiedział: Oto Baranek Boży, który bierze na siebie grzech świata. ³⁰ To jest Ten, o którym powiedziałem: Za mną idzie ktoś, kto pojawił się przede mną, kto istniał wcześniej niż ja. ³¹ Ja także wcześniej Go nie znałem; lecz dlatego przyszedłem i chrzczę w wodzie, aby Izrael mógł Go poznać.

³² Jan złożył też takie świadectwo: Widziałem Ducha, który niby gołąb zstąpił z nieba i spoczął na Nim. ³³ Ja także wcześniej Go nie znałem; lecz Ten, który mnie posłał, abym chrzcił w wodzie, powiedział do mnie: Jeśli zobaczysz kogoś, na kogo Duch zstępuje i pozostaje na nim, wiedz, że to jest Ten, który chrzci w Duchu Świętym. ³⁴ Ja to widziałem i potwierdzam, że właśnie On jest Synem Boga.

Powołanie pierwszych uczniów

³⁵ Nazajutrz znów stał Jan wraz ze swoimi dwoma uczniami. ³⁶ Wpatrując się w przechodzącego Jezusa, powiedział: Oto Baranek Boży. ³⁷ Po tych słowach obaj uczniowie poszli za Jezusem.

³⁸ A gdy Jezus odwrócił się i zobaczył, że za Nim idą, zapytał: Czego szukacie?

Odpowiedzieli: Rabbi (to znaczy: Nauczycielu), gdzie mieszkasz?

³⁹ On na to: Chodźcie, to zobaczycie. Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia zostali już u Niego. Było to około godziny szesnastej.

⁴⁰ Andrzej, brat Szymona Piotra, był jednym z tych dwóch, którzy usłyszeli słowa Jana i poszli za Jezusem. ⁴¹ Odszukał on najpierw swego brata Szymona i tak powiedział: Znaleźliśmy Mesjasza (to znaczy: Chrystusa).

⁴² Przyprowadził go też do Jezusa. Jezus zaś przyjrzał mu się uważnie i powiedział: Ty jesteś Szymon, syn Jana; ty będziesz nazywał się Kamień (to znaczy: Piotr).

⁴³ Z nastaniem dnia Jezus zamierzał wyruszyć do Galilei. Właśnie wtedy spotkał Filipa i zwrócił się do niego: Chodź za Mną! ⁴⁴ Filip był z Betsaidy, z miasta Andrzeja i Piotra.

⁴⁵ Natknął się on na Natanaela i powiedział: Znaleźliśmy Tego, o którym pisał Mojżesz w Prawie, a także prorocy — Jezusa z Nazaretu, syna Józefa.

⁴⁶ A Natanael odpowiedział: Czy z Nazaretu może być coś dobrego?

Filip na to: Przyjdź i sam się przekonaj.

⁴⁷ Gdy Jezus zobaczył zbliżającego się Natanaela, powiedział o nim: Oto prawdziwy Izraelita, człowiek wolny od obłudy.

⁴⁸ Natanael zapytał: Skąd mnie znasz?

A Jezus: Zanim cię zawołał Filip, widziałem cię pod figowcem.

⁴⁹ Mistrzu! — zawołał Natanael. — Ty jesteś Synem Boga, Ty jesteś Królem Izraela.

⁵⁰ Wtedy Jezus mu powiedział: Wierzysz dlatego, że widziałem cię pod figowcem? Zobaczysz o wiele więcej. ⁵¹ I dodał: Ręczę i zapewniam: Zobaczycie otwarte niebo, a wokół Syna Człowieczego wstępujących i zstępujących aniołów Boga.

Wesele w Kanie Galilejskiej

2 Trzeciego dnia odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej. Była na nim matka Jezusa. ² Jezus wraz z uczniami też został zaproszony. ³ W pewnej chwili zabrakło wina. Wtedy matka Jezusa powiedziała do Niego: Nie mają wina.

⁴ Jezus jej odpowiedział: Rozumiem twoje zatroskanie, ale co Mnie do tego, kobieto? Jeszcze nie nadeszła moja godzina.

⁵ Wtedy Jego matka zwróciła się do posługujących: Zróbcie, cokolwiek wam powie!

⁶ A było tam sześć kamiennych stągwi, ustawionych według żydowskich reguł czystości, każda mieszcząca około stu litrów wody. ⁷ Jezus polecił: Napełnijcie stągwie wodą! I napełnili je aż po brzegi. ⁸ Wówczas powiedział: Teraz zaczerpnijcie i zanieście staroście wesela! I zanieśli.

⁹ Gdy starosta spróbował wody, która stała się winem — a nie wiedział, skąd się ono wzięło, gdyż wiedzieli o tym tylko posługujący, którzy jej zaczerpnęli — zawołał pana młodego ¹⁰ i powiedział: Każdy stawia najpierw dobre wino, a gdy goście sobie podpiją — gorsze; ty jednak dobre wino zachowałeś aż do tej pory.

¹¹ W taki właśnie sposób, w Kanie Galilejskiej, Jezus dał początek znakom, ukazał swą chwałę i sprawił, że uczniowie uwierzyli w Niego.

¹² Potem wraz z matką, braćmi i uczniami udał się do Kafarnaum, gdzie razem spędzili kilka dni.

Jezus i lekcja o świątyni

¹³ Zbliżała się Pascha i Jezus udał się do Jerozolimy. ¹⁴ Zastał w świątyni sprzedających woły, owce i gołębie oraz — przy swoich stanowiskach — ludzi, którzy trudnili się wymianą pieniędzy. ¹⁵ Wtedy ze sznurków ukręcił bicz i wszystkich — w tym owce i woły — wypędził ze świątyni, wymieniającym pieniądze rozsypał monety, powywracał stoły, ¹⁶ a sprzedawcom gołębi powiedział: Zabierzcie to stąd, przestańcie robić targowisko z domu mego Ojca!

¹⁷ Jego uczniowie przypomnieli sobie słowa Pisma: Żarliwość o Twój dom Mnie pochłania.

¹⁸ Wtedy Żydzi zwrócili się do Niego: Jakim znakiem uzasadnisz ten swój czyn?

¹⁹ Jezus odpowiedział: Zburzcie tę świątynię, a ja wzniosę ją w trzy dni.

²⁰ Żydzi na to: Czterdzieści sześć lat budowano tę świątynię, a Ty wzniesiesz ją w trzy dni? ²¹ Jednak mówiąc o świątyni, Jezus miał na myśli swoje ciało. ²² Gdy więc został wzbudzony z martwych, Jego uczniowie przypomnieli sobie, że to mówił — i uwierzyli Pismu oraz Słowu, które wypowiedział.

Jezus wobec ludzkich tajemnic

²³ A gdy przebywał w Jerozolimie w czasie Paschy, wielu uwierzyło w Jego imię, widząc znaki, które czynił. ²⁴ Jezus jednak im nie ufał, dlatego że znał wszystkich ²⁵ i nie potrzebował świadectwa o człowieku. Sam bowiem rozpoznawał, co się w każdym kryje.

Konieczność nowego narodzenia

3 Był wśród faryzeuszów człowiek o imieniu Nikodem, radny żydowski. ² Przyszedł on do Jezusa w nocy i powiedział: Mistrzu! Wiemy, że przychodzisz od Boga jako nauczyciel; nikt bowiem nie mógłby czynić takich znaków jak Ty, gdyby nie było z nim Boga.

³ Jezus odpowiedział: Ręczę i zapewniam, kto się nie narodzi na nowo, nie może zobaczyć Królestwa Bożego.

⁴ Nikodem na to: Jak może urodzić się człowiek, gdy jest stary? Nie wejdzie przecież ponownie do łona swej matki, aby znów wydała go na świat.

⁵ Jezus odpowiedział: Ręczę i zapewniam, że kto się nie narodzi z wody i Ducha, nie może wejść do Królestwa Bożego. ⁶ Co się narodziło z ciała, jest ciałem, a co się narodziło z Ducha, jest duchem. ⁷ Nie dziw się, że ci powiedziałem: Musicie się na nowo narodzić. ⁸ Wiatr wieje, dokąd chce — słyszysz jego szum, ale nie wiesz, skąd nadciąga i dokąd zmierza; tak jest z każdym, kto się narodził z Ducha.^[d]

⁹ Jak to w ogóle możliwe? — zapytał Nikodem.

¹⁰ Jezus odpowiedział: Nie wiesz? A przecież nie jesteś zwykłym nauczycielem Izraela. ¹¹ Ręczę i zapewniam, mówimy o tym, co wiemy, i świadczymy o tym, co widzieliśmy, ale nie przyjmujecie naszego świadectwa. ¹² Jeśli nie wierzycie w to, co wam mówiłem o ziemskich sprawach, to jak uwierzycie, gdy wam powiem o niebieskich? ¹³ Nikt z ludzi nie przebywał w niebie; o niebie może mówić tylko Ten, który stamtąd przyszedł — Syn Człowieczy. ¹⁴ Podobnie jak Mojżesz wywyższył na pustyni węża, tak On musi być wywyższony, ¹⁵ aby każdy, kto wierzy, miał w Nim życie wieczne.

¹⁶ Bóg bowiem tak bardzo ukochał świat, że dał swego Jedynego^[e] Syna, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. ¹⁷ Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby wydał On na świat wyrok, lecz aby świat został przez Niego zbawiony.

¹⁸ Ten, kto wierzy w Niego, nie stanie przed sądem; lecz na tym, kto nie wierzy, już ciąży wyrok, ponieważ odmówił wiary w imię Jedynego Syna Bożego. ¹⁹ Oto na czym polega sąd: Światło przyszło na świat, lecz ludzie wybrali ciemność, gdyż ich postępki były złe. ²⁰ Ten bowiem, kto postępuje nieuczciwie, nie lubi światła i z obawy przed wykryciem nawet nie zbliża się do niego. ²¹ Kto jednak postępuje zgodnie z prawdą, nie boi się światła; chce on, aby stało się jasne, że to, co czyni, wypływa z szacunku dla Boga.

Wyznanie Jana Chrzciciela o sobie i o Jezusie

²² Potem Jezus wraz ze swoimi uczniami udał się na tereny Judei, gdzie z nimi przebywał i chrzcił.

²³ Również Jan chrzcił w Enon blisko Salim, gdyż było tam dużo wody. Ludzie wciąż przychodzili na to miejsce i dawali się chrzcić. ²⁴ (Jana bowiem nie wtrącono jeszcze do więzienia). ²⁵ Doszło przy tym do sporu między niektórymi uczniami Jana a pewnym Żydem. Rzecz dotyczyła oczyszczenia.

²⁶ Wówczas przyszli do Jana z takimi słowami: Mistrzu, Ten, który był z tobą za Jordanem — o którym ty złożyłeś świadectwo — On teraz chrzci i wszyscy ciągną do Niego.

²⁷ Jan odpowiedział: Człowiek nie może wziąć niczego, jeśli nie jest mu dane z nieba. ²⁸ Wy sami jesteście świadkami mojego wyznania, że ja nie jestem Chrystusem, lecz zostałem przed Nim posłany. ²⁹ Kto ma u boku pannę młodą, ten jest panem młodym. Natomiast drużba pana młodego, ten, który przy nim stoi i słucha, cieszy się każdym jego słowem. Tej właśnie radości doświadczam w całej pełni. ³⁰ Jego musi być coraz więcej, a mnie — coraz mniej.

³¹ Kto przychodzi z góry, jest ponad wszystkimi. Kto pochodzi z ziemi, należy do niej i mówi jak ludzie z tej ziemi. Ten, który przychodzi z nieba, jest ponad wszystkimi. ³² Świadczy On o tym, co widział i słyszał, lecz Jego świadectwa nikt nie przyjmuje. ³³ Kto przyjął Jego świadectwo, potwierdził tym samym, że Bóg mówi prawdę. ³⁴ Ten bowiem, którego posłał Bóg, wypowiada słowa Boga, gdyż Bóg daje Ducha bez miary. ³⁵ Ojciec miłuje Syna i wszystko przekazał w Jego ręce. ³⁶ Kto wierzy w Syna, ma życie wieczne, kto natomiast odmawia Synowi posłuszeństwa, nie zazna życia, lecz ciąży na nim Boży gniew.

Jezus, Samarytanka i dar wody żywej

4 Następnie, gdy Jezus dowiedział się, że faryzeusze usłyszeli, iż zyskuje On więcej uczniów i chrzci więcej niż Jan — ² chociaż sam Jezus nie chrzcił, tylko Jego uczniowie — ³ opuścił Judeę i powrócił do Galilei.

⁴ W drodze do Galilei Jezus musiał przejść przez Samarię. ⁵ Po drodze mijał samarytańskie miasteczko o nazwie Sychar, położone obok pola, które Jakub przekazał swemu synowi Józefowi. ⁶ Znajdowała się tam studnia Jakuba. Jezus więc, zmęczony podróżą, usiadł sobie przy studni. Było samo południe. ⁷ I wtedy z Samarii przyszła pewna kobieta. Chciała zaczerpnąć wody. Jezus poprosił: Daj mi pić. ⁸ Bo właśnie Jego uczniowie udali się do miasteczka po zakupy.

⁹ Co się stało? — zapytała kobieta. — Ty, Żyd, prosisz mnie, Samarytankę, o wodę? (Żydzi bowiem nie utrzymują kontaktów z Samarytanami).

¹⁰ Jezus odpowiedział: Gdybyś znała dar Boga i wiedziała, kim jest Ten, który cię prosi: Daj mi pić, sama prosiłabyś Go, a On dałby ci wody żywej.

¹¹ Panie — zauważyła kobieta — nie masz nawet czerpaka, a studnia jest głęboka. Skąd więc masz tę żywą wodę? ¹² Czyżbyś Ty był większy od naszego ojca Jakuba, który nam dał tę studnię, sam z niej pił, jego synowie i jego stada?

¹³ Jezus odpowiedział: Każdy, kto pije tę wodę, znów będzie odczuwał pragnienie. ¹⁴ Lecz ten, kto się napije mojej wody, nie zazna pragnienia na wieki. Woda, którą Ja mu dam, stanie się w nim źródłem wody tryskającej życiem wiecznym.

¹⁵ Kobieta poprosiła: Panie, daj mi tej wody, abym już więcej nie czuła pragnienia i nie przychodziła do tej studni.

¹⁶ Jezus powiedział do niej: Idź, zawołaj swego męża i wróć tutaj!

¹⁷ Wówczas kobieta wyznała: Nie mam męża.

Jezus na to: Dobrze mówisz. Męża nie masz. ¹⁸ Miałaś bowiem pięciu mężów, a ten, którego teraz masz, nie jest twoim mężem. Powiedziałaś prawdę.

¹⁹ Panie — zauważyła kobieta — widzę, że jesteś prorokiem. ²⁰ Nasi ojcowie na tej górze oddawali cześć Bogu; wy natomiast mówicie, że w Jerozolimie jest miejsce, gdzie należy to czynić.

²¹ Jezus powiedział: Kobieto, wierz mi, nadchodzi godzina, gdy ani na tej górze, ani w Jerozolimie nie będziecie oddawali czci Ojcu. ²² Wy czcicie to, czego nie znacie, my czcimy to, co znamy, bo zbawienie pochodzi od Żydów. ²³ Lecz nadchodzi godzina, a właściwie nadeszła, gdy prawdziwi czciciele będą czcili Ojca w duchu i w prawdzie. Takich właśnie czcicieli Ojciec sobie szuka. ²⁴ Bóg jest duchem, dlatego ci, którzy Go czczą, powinni to czynić w duchu i w prawdzie.

²⁵ Kobieta powiedziała: Wiem, że ma przyjść Mesjasz (to znaczy Chrystus). Gdy On przyjdzie, wszystko nam wyjaśni.

²⁶ Jezus na to: Jestem Nim Ja, który z tobą rozmawiam.

²⁷ Wtedy przyszli Jego uczniowie i byli zaskoczeni, że rozmawia z kobietą. Żaden jednak nie powiedział: O co pytasz? ani: Dlaczego z nią rozmawiasz? ²⁸ Kobieta natomiast zostawiła swój dzban, pobiegła do miasta i zaczęła rozpowiadać: ²⁹ Chodźcie, zobaczcie człowieka, który mi powiedział o wszystkim, co zrobiłam. Czy to nie jest Chrystus? ³⁰ Wyszli zatem z miasta i ruszyli w Jego stronę.

³¹ Tymczasem uczniowie prosili Go: Mistrzu, zjedz coś.

³² On im jednak odpowiedział: Ja mam do jedzenia pokarm, którego wy nie znacie.

³³ Uczniowie pytali więc siebie nawzajem: Czy ktoś Mu przyniósł coś do jedzenia?

³⁴ Wtedy Jezus powiedział: Moim pokarmem jest wypełnienie woli Tego, który Mnie posłał, i dokonanie Jego dzieła. ³⁵ Czy wy sami nie mówicie: Jeszcze cztery miesiące do żniw? Otóż posłuchajcie: Podnieście swoje oczy i przyjrzyjcie się polom — są już dojrzałe. ³⁶ Już żniwiarz odbiera zapłatę i zbiera plon na życie wieczne, aby siewca cieszył się razem ze żniwiarzem. ³⁷ Oto jak sprawdza się przysłowie: Jeden sieje, a drugi żnie. ³⁸ Ja was posłałem, abyście żęli to, nad czym się nie trudziliście. Inni wykonali ciężką pracę, a wy korzystacie z ich trudu.

Nawrócenia wśród Samarytan

³⁹ Co do Samarytan mieszkających w miasteczku, to wielu uwierzyło w Niego dzięki świadectwu kobiety, która rozgłaszała: Powiedział mi o wszystkim, co uczyniłam. ⁴⁰ Gdy więc przyszli do Niego, prosili, aby u nich pozostał. I pozostał tam dwa dni. ⁴¹ Wielu też innych uwierzyło dzięki Jego Słowu. ⁴² A do kobiety mówili: Wierzymy już nie dzięki twemu opowiadaniu. Teraz sami przekonaliśmy się, że On naprawdę jest Zbawcą świata.

Uzdrowienie dla ufających Słowu

⁴³ Po upływie dwóch dni Jezus odszedł z Sychar do Galilei. ⁴⁴ Sam bowiem przyznawał, że we własnej ojczyźnie prorok nie ma poważania. ⁴⁵ Gdy więc przyszedł do Galilei, spotkał się z dobrym przyjęciem, ponieważ Galilejczycy widzieli wszystko, co podczas święta uczynił w Jerozolimie, dlatego że oni również uczestniczyli w obchodach.

⁴⁶ Znowu zatem Jezus przyszedł do Kany Galilejskiej, gdzie wcześniej przemienił wodę w wino. W Kafarnaum natomiast mieszkał pewien urzędnik królewski, którego syn chorował. ⁴⁷ Gdy usłyszał, że Jezus przybył z Judei do Galilei, udał się do Niego i prosił, aby wstąpił i uzdrowił jego syna, który był bliski śmierci.

⁴⁸ Jezus powiedział do niego: Jeśli nie zobaczycie znaków i cudów, nigdy nie uwierzycie.

⁴⁹ Urzędnik na to: Panie, wstąp, zanim umrze moje dziecko.

⁵⁰ Idź — powiedział Jezus — twój syn żyje. Człowiek ten uwierzył Słowu, które skierował do niego Jezus — i poszedł.

⁵¹ A gdy jeszcze był w drodze, jego słudzy wyszli mu naprzeciw mówiąc, że jego dziecko żyje. ⁵² Zapytał ich więc o godzinę, w której mu się polepszyło. Gorączka spadła mu wczoraj około godziny trzynastej^[f] — odpowiedzieli. ⁵³ Wówczas ojciec uświadomił sobie, że o tej właśnie godzinie Jezus go zapewnił: Twój syn żyje. I uwierzył on sam oraz cały jego dom. ⁵⁴ Był to już drugi znak, którego Jezus dokonał po przyjściu z Judei do Galilei.

Uzdrowienie w szabat

5 Potem obchodzono żydowskie święto i Jezus udał się do Jerozolimy. ² A w Jerozolimie, przy Bramie Owczej, jest sadzawka zwana po hebrajsku Betezda.^[g] Otacza ją pięć portyków. ³ W ich cieniu leżało mnóstwo chorych, niewidomych, ułomnych i sparaliżowanych, którzy czekali na poruszenie wody. ⁴ W stosownym bowiem czasie anioł Pana zstępował do sadzawki i poruszał wodę. Kto więc po poruszeniu wody pierwszy do niej wstąpił, odzyskiwał zdrowie, niezależnie od tego, co mu dolegało.^{[h] 5} Był też wśród nich pewien człowiek, złożony chorobą od trzydziestu ośmiu lat. ⁶ Gdy Jezus go zobaczył i rozpoznał, że już długo niedomaga, zapytał: Czy chcesz być zdrowy?

⁷ Chory odpowiedział: Panie, nie mam człowieka, który by mnie tuż po poruszeniu wody wrzucił do sadzawki, a zanim ja sam dojdę, inny wchodzi przede mną.

⁸ Wówczas Jezus polecił: Wstań, zwiń zaraz swe posłanie i zacznij chodzić.

⁹ I chory natychmiast wyzdrowiał, złożył to, na czym leżał, i chodził. A właśnie tego dnia był szabat. ¹⁰ Żydzi nagabywali więc uzdrowionego: Jest szabat, nie wolno ci dźwigać posłania.

¹¹ Lecz on odpowiedział: Ten, który mi przywrócił zdrowie, polecił, bym je złożył i zaczął chodzić.

¹² Kim jest ten człowiek — spytali — który ci to polecił?

¹³ Lecz uzdrowiony nie wiedział, gdyż Jezus niepostrzeżenie oddalił się od zgromadzonego w tym miejscu tłumu.

¹⁴ Potem, gdy Jezus spotkał go w świątyni, powiedział: Oto wyzdrowiałeś; nie grzesz więcej, aby nie stało ci się coś gorszego. ¹⁵ Wtedy ten człowiek odszedł i powiadomił Żydów, że to Jezus przywrócił mu zdrowie.

Dzieła Ojca w dziełach Syna

¹⁶ I właśnie dlatego, że Jezus takie rzeczy czynił w szabat, Żydzi Go prześladowali. ¹⁷ Lecz On tak to uzasadnił: Mój Ojciec działa aż dotąd — i Ja działam. ¹⁸ Stąd Żydzi tym usilniej starali się Go zabić. Mieli Mu za złe, że nie tylko rozluźnia rygory szabatu, ale także nazywa Boga własnym Ojcem i tym samym stawia siebie na równi z Bogiem.

¹⁹ W odpowiedzi na te zarzuty Jezus stwierdził: Ręczę i zapewniam, Syn sam od siebie nie mógłby nic czynić, gdyby nie widział, że czyni to Ojciec. Cokolwiek bowiem On czyni, Syn czyni w ten sam sposób. ²⁰ Bo Ojciec miłuje Syna i pokazuje Mu wszystko, co sam czyni, i — dla wzbudzenia waszego podziwu — pokaże Mu dzieła jeszcze większe od tych. ²¹ Gdyż jak Ojciec wzbudza umarłych i przywraca życie, tak Syn ożywia tych, których chce. ²² Ojciec bowiem nikogo nie sądzi, lecz wszelki sąd przekazał Synowi, ²³ aby wszyscy czcili Syna tak, jak czczą Ojca. Kto nie czci Syna, ten nie czci Ojca, który Go posłał.

²⁴ Ręczę i zapewniam, kto słucha mego Słowa i wierzy Temu, który Mnie posłał, ma życie wieczne i nie czeka go sąd, ale przeszedł ze śmierci do życia.

²⁵ Ręczę i zapewniam: Zbliża się godzina, a właściwie nadeszła, gdy umarli usłyszą głos Syna Bożego i ci, którzy usłyszą, ożyją. ²⁶ Gdyż jak Ojciec ma życie sam w sobie, tak sprawił, by i Syn miał życie sam w sobie. ²⁷ I powierzył Mu władzę sprawowania sądu, ponieważ jest On Synem Człowieczym. ²⁸ Nie dziwcie się temu. Nadchodzi godzina, kiedy wszyscy w grobach usłyszą Jego głos. ²⁹ I wyjdą ci, którzy czynili dobro, aby powstać do życia; a ci, którzy postępowali podle, aby powstać na sąd. ³⁰ Ja sam z siebie nie mogę nic czynić. Sądzę według tego, co słyszę, a mój osąd jest sprawiedliwy. Zabiegam bowiem nie o spełnianie swojej woli, lecz woli Tego, który Mnie posłał.

Świadkowie Jezusa

³¹ Jeśli Ja świadczę o sobie, moje świadectwo nie jest wiarygodne. ³² Świadczy o Mnie jednak jeszcze ktoś inny i wiem, że świadectwo, które o Mnie składa, jest prawdziwe. ³³ Wy posłaliście do Jana i on złożył świadectwo prawdzie. ³⁴ Mnie nie chodzi o świadectwo człowieka, mówię o tym jednak, abyście wy byli zbawieni. ³⁵ Jan był lampą, która płonie i świeci, wy zaś przez pewien czas chętnie korzystaliście z jego światła. ³⁶ Ja jednak mam świadectwo większe niż to, które wystawił mi Jan. Otóż dzieła, które podejmuję, a których wykonanie zlecił mi Ojciec, one świadczą, że od Niego przychodzę. ³⁷ Także Ojciec, który Mnie posłał, złożył o Mnie świadectwo. Wy Jego głosu nigdy nie usłyszeliście ani Jego postaci nie zobaczyliście ³⁸ i nie ma w was miejsca dla Jego Słowa. Nic więc dziwnego, że nie wierzycie Temu, którego On posłał.

³⁹ Zagłębiacie się w Pisma, gdyż wam się zdaje, że macie w nich życie wieczne, a tymczasem one składają wyraźne świadectwo o Mnie. ⁴⁰ A jednak nie chcecie przyjść do Mnie, aby mieć życie.

⁴¹ Nie przyjmuję chwały od ludzi. ⁴² Przekonałem się jednak, że wy nie macie w sobie miłości Bożej. ⁴³ Ja przyszedłem w imieniu mego Ojca, a wy odmawiacie Mi przyjęcia. Przyjmiecie jednak innych, którzy przyjdą we własnym imieniu. ⁴⁴ Jak możecie uwierzyć wy, którzy u siebie nawzajem szukacie uznania, a nie zależy wam na uznaniu pochodzącym od samego Boga?

⁴⁵ Przestańcie sądzić, że to Ja będę was oskarżał przed Ojcem. Waszym oskarżycielem będzie Mojżesz, w którym wy pokładacie nadzieję. ⁴⁶ Gdybyście bowiem wierzyli Mojżeszowi, wierzylibyście i Mnie, gdyż on napisał o Mnie. ⁴⁷ Jeśli jednak jego pismom nie wierzycie, to jak możecie uwierzyć moim słowom?

Jezus wobec ludzkich potrzeb

6 Potem Jezus udał się na drugi brzeg Jeziora Galilejskiego, czyli Tyberiadzkiego. ² Podążał za Nim wielki tłum, ponieważ ludzie widzieli znaki, których dokonywał na chorych. ³ Jezus tymczasem wstąpił na wzgórze i usiadł tam wraz ze swoimi uczniami. ⁴ A właśnie zbliżała się Pascha, święto żydowskie. ⁵ Gdy Jezus podniósł oczy i zobaczył, że zbliża się do Niego wielki tłum, zwrócił się do Filipa: Gdzie nakupimy chleba, aby ci ludzie się najedli? ⁶ Mówił to jednak, aby go wypróbować; sam bowiem już wiedział, co ma robić.

⁷ Filip odpowiedział: Dwieście denarów^[i] byłoby za mało, aby każdemu z nich dać choć po kawałku.

⁸ Na to odezwał się jeden z Jego uczniów, Andrzej, brat Szymona Piotra: ⁹ Jest tutaj chłopczyk, który ma pięć jęczmiennych chlebów i dwie rybki, lecz cóż to jest na tak wielu?

¹⁰ Jezus powiedział: Każcie zgromadzonym usiąść. A miejsce to obficie porastała trawa. Usiedli więc mężczyźni w liczbie około pięciu tysięcy. ¹¹ Jezus zaś wziął chleb, podziękował Bogu i rozdał siedzącym. Podobnie postąpił z rybami — dał ludziom tyle, ile chcieli. ¹² A gdy najedli się do syta, powiedział do swoich uczniów: Zbierzcie pozostałe kawałki, aby się nic nie zmarnowało! ¹³ Zebrali więc i kawałkami pięciu jęczmiennych chlebów, pozostałymi po jedzących, napełnili dwanaście koszy.

¹⁴ Gdy ludzie zobaczyli, jakiego dokonał znaku, zaczęli mówić między sobą: Ten naprawdę jest tym Prorokiem, który miał przyjść na świat. ¹⁵ Tymczasem Jezus, gdy poznał, że zamierzają podejść i porwać Go po to, by obwołać królem, znów samotnie oddalił się na górę.

Jezus wobec praw natury

¹⁶ A gdy nastał wieczór, Jego uczniowie zeszli nad wodę, ¹⁷ wsiedli do łodzi i zaczęli przeprawę na drugi brzeg, do Kafarnaum. Zapadł już zmrok, a Jezus jeszcze do nich nie dotarł. ¹⁸ Jezioro zaś burzyło się smagane silnym wiatrem. ¹⁹ Wtedy, a pokonali już ponad cztery, a może nawet sześć kilometrów, zobaczyli Jezusa, jak idzie po falach i zbliża się do łodzi. Przerazili się. ²⁰ Lecz On odezwał się do nich: To Ja jestem, przestańcie się bać! ²¹ Chętnie więc wzięli Go do łodzi, a łódź natychmiast przybiła do brzegu, do którego zmierzali.

Jezus chlebem życia

²² Nazajutrz tłum, który pozostał na drugim brzegu jeziora, zauważył, że nie było tam innej łódki, poza tą jedną, którą odpłynęli uczniowie. Ludzie pamiętali również, że Jezus nie wszedł do łodzi, a uczniowie odpłynęli nią sami. ²³ Tymczasem w pobliże tego miejsca, gdzie jedli chleb, nad którym Pan wypowiedział dziękczynienie, przybyły łódki z Tyberiady. ²⁴ Gdy więc tłum zauważył, że nie ma tam Jezusa ani Jego uczniów, oni również wsiedli do łódek i w poszukiwaniu Jezusa odpłynęli do Kafarnaum. ²⁵ A kiedy odnaleźli Go po drugiej stronie jeziora, zapytali: Mistrzu, jak się tu dostałeś?

²⁶ Jezus im odpowiedział: Ręczę i zapewniam, szukacie Mnie nie dlatego, że widzieliście znaki, ale dlatego, że jedliście chleb i najedliście się do syta. ²⁷ Zajmujcie się nie pokarmem przemijalnym, ale trwałym, pokarmem zapewniającym życie wieczne. Udzieli wam go Syn Człowieczy, gdyż Ojciec, Bóg, właśnie Jego uwiarygodnił swą pieczęcią.

²⁸ Zapytali Go zatem: W jaki sposób mamy zająć się dziełami Boga?

A Jezus im na to: ²⁹ To jest dzieło Boga: Wierzcie w Tego, którego On posłał.

³⁰ W związku z tym powiedzieli do Niego: Jakim więc Ty wykażesz się znakiem, abyśmy go mogli zobaczyć i uwierzyć Tobie? Czego możesz dokonać? ³¹ Nasi ojcowie jedli mannę na pustyni, bo czytamy: Dał im do jedzenia chleb z nieba.

³² Wtedy Jezus im powiedział: Ręczę i zapewniam, nie Mojżesz dał wam chleb z nieba, ale mój Ojciec daje wam prawdziwy chleb z nieba. ³³ Bo chlebem Bożym jest Ten, który zstępuje z nieba i daje światu życie.

³⁴ Wówczas zwrócili się do Niego: Panie, dawaj nam odtąd zawsze ten chleb!

³⁵ Jezus im powiedział: Ja jestem chlebem życia. Ten, kto przychodzi do Mnie, nigdy już nie zazna głodu, a ten, kto wierzy we Mnie, nigdy już nie zazna pragnienia. ³⁶ Lecz powiedziałem wam, że choć Mnie zobaczyliście, nie wierzycie. ³⁷ Wszystko, co Mi daje Ojciec, przyjdzie do Mnie, a tego, który do Mnie przychodzi, z pewnością nie odrzucę. ³⁸ Zstąpiłem bowiem z nieba nie po to, aby spełniać swoją wolę, ale wolę Tego, który Mnie posłał. ³⁹ A to jest wola Tego, który Mnie posłał, abym z tego wszystkiego, co Mi dał, nic nie stracił, lecz wzbudził to w dniu ostatecznym. ⁴⁰ Taka bowiem jest wola mojego Ojca, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w Niego, miał życie wieczne, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym.

⁴¹ Wówczas Żydzi zaczęli szemrać przeciwko Niemu. Powodem były Jego słowa: Ja jestem chlebem, który zstąpił z nieba. ⁴² Przecież to Jezus, syn Józefa — mówili — którego ojca i matkę my znamy! Jak On może teraz twierdzić: Zstąpiłem z nieba?

⁴³ Jezus im odpowiedział: Przestańcie szemrać między sobą! ⁴⁴ Nikt nie może przyjść do Mnie, jeśli go nie pociągnie Ojciec, który Mnie posłał — a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym. ⁴⁵ U proroków czytamy: I będą wszyscy pouczeni przez Boga. Każdy, kto usłyszał i przyjął pouczenie Ojca, przychodzi do Mnie. ⁴⁶ Nie oznacza to, że Ojca zobaczył ktoś jeszcze poza Tym, który jest od Boga — bo tylko On widział Ojca.

⁴⁷ Ręczę i zapewniam, kto wierzy we Mnie, ma życie wieczne. ⁴⁸ Ja jestem chlebem życia. ⁴⁹ Wasi ojcowie jedli na pustyni mannę — i poumierali. ⁵⁰ Ten chleb zstępuje z nieba, aby nikt, kto z Niego spożyje — nie umarł. ⁵¹ Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli ktoś spożyje z tego chleba, będzie żył na wieki, a chlebem, który Ja dam za życie świata, jest moje ciało.

⁵² Żydzi zaczęli się więc sprzeczać między sobą i mówić: Jak On może nam dać do spożycia swoje ciało?

⁵³ Jezus im na to odpowiedział: Ręczę i zapewniam, jeśli nie spożyjecie ciała Syna Człowieczego i nie napijecie się Jego krwi, nie macie w sobie życia. ⁵⁴ Kto spożywa moje ciało i pije moją krew, ma życie wieczne, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym. ⁵⁵ Gdyż moje ciało jest prawdziwym pokarmem, a moja krew jest prawdziwym napojem. ⁵⁶ Kto spożywa moje ciało i pije moją krew, trwa we Mnie, a Ja w nim. ⁵⁷ Podobnie jak Mnie posłał Ojciec, który żyje, a Ja żyję dzięki Ojcu, tak i ten, kto Mnie spożywa, będzie żył dzięki Mnie. ⁵⁸ To jest chleb, który zstąpił z nieba — nie taki, jaki spożywali ojcowie i poumierali: Kto posila się tym chlebem, będzie żył wiecznie.

⁵⁹ To powiedział, gdy nauczał w synagodze w Kafarnaum.

Zniechęcenie wśród uczniów

⁶⁰ Po wysłuchaniu tych słów wielu spośród Jego uczniów stwierdziło: Twarda to nauka, kto ją zdoła stosować?

⁶¹ Jezus natomiast, wewnętrznie świadomy, że Jego uczniowie szemrają z tego powodu, powiedział do nich: To was zniechęca? ⁶² Co więc będzie, gdy zobaczycie Syna Człowieczego wstępującego tam, gdzie był wcześniej? ⁶³ To Duch ożywia, ciało nic nie pomaga. Słowa, które wam powiedziałem, są duchem i są życiem. ⁶⁴ Są jednak pośród was tacy, którzy nie wierzą. Jezus bowiem od początku wiedział, kto nie wierzy, i kim jest ten, który Go wyda. ⁶⁵ I dodał: Dlatego wam powiedziałem, że nikt nie może przyjść do Mnie, jak tylko ten, któremu zostało to dane przez Ojca.

⁶⁶ Przez to wielu spośród Jego uczniów zawróciło i przestało z Nim chodzić. ⁶⁷ Wówczas Jezus zwrócił się do Dwunastu: Czy wy też chcecie odejść?

⁶⁸ Szymon Piotr odpowiedział: Panie, do kogo pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego. ⁶⁹ My zaś uwierzyliśmy i jesteśmy pewni, że Ty jesteś Chrystusem, Synem Boga żywego.

⁷⁰ Jezus im odpowiedział: Czy nie Ja wybrałem was dwunastu? A jeden z was jest diabłem. ⁷¹ Mówił to o Judaszu, synu Szymona Iskariota, gdyż on — jeden z Dwunastu — zamierzał Go wydać.

Jezus wobec wątpienia najbliższych

7 Potem Jezus obchodził Galileę. Nie chciał chodzić po Judei, gdyż Żydzi usiłowali Go zabić. ² Tymczasem zbliżało się żydowskie Święto Namiotów. ³ Jego bracia powiedzieli więc do Niego: Odejdź stąd i idź do Judei, aby także Twoi uczniowie zobaczyli dzieła, których dokonujesz. ⁴ Nikt przecież nie czyni nic po kryjomu, jeśli mu zależy na jawności. Skoro takich rzeczy dokonujesz, daj o sobie znać światu. ⁵ Bo nawet Jego bracia nie wierzyli w Niego.

⁶ Wtedy Jezus powiedział do nich: Mój czas jeszcze nie nadszedł, ale dla was czas jest zawsze odpowiedni. ⁷ Was świat nie może nienawidzić. Mnie nienawidzi, ponieważ Ja świadczę o niegodziwości jego czynów. ⁸ Wy idźcie na święto. Ja nie idę, gdyż mój czas się jeszcze nie wypełnił. ⁹ Po tych słowach pozostał w Galilei.

¹⁰ A gdy Jego bracia udali się na święto, wówczas On też poszedł, nie jawnie, ale jakby po kryjomu. ¹¹ Żydzi tymczasem szukali Go w czasie święta i rozpytywali: Gdzie On jest? ¹² Ponadto wśród tłumów wiele szeptano na Jego temat. Jedni mówili: Jest dobry; inni natomiast: Skądże, przecież zwodzi ludzi. ¹³ Nikt jednak, z obawy przed Żydami, nie wypowiadał się o Nim otwarcie.

Pochodzenie nauk Jezusa

¹⁴ A gdy już minęła połowa świąt, Jezus wszedł do świątyni i zaczął nauczać. ¹⁵ Żydzi, zdziwieni Jego nauką, zastanawiali się: Skąd On zna Pisma, skoro nie ma wykształcenia?

¹⁶ Jezus im odpowiedział: Moja nauka nie jest moją nauką. Pochodzi ona od Tego, który Mnie posłał. ¹⁷ Jeśli ktoś chce pełnić Jego wolę, pozna, czy ta nauka pochodzi od Boga, czy też Ja mówię sam od siebie. ¹⁸ Kto mówi sam od siebie, szuka własnej chwały. Kto natomiast szuka chwały tego, który go posłał, ten jest szczery i nie ma w nim niczego, co byłoby nieprawe. ¹⁹ Czy nie Mojżesz dał wam Prawo? A nikt z was nie przestrzega Prawa, bo przecież próbujecie Mnie zabić?

²⁰ Tłum odpowiedział: Masz demona! Kto próbuje Cię zabić?

²¹ W odpowiedzi Jezus skierował do nich słowa: Jedno moje dzieło wprawiło was w zdumienie. ²² A przecież z podobnego powodu Mojżesz dał wam obrzezanie — pochodzi ono oczywiście od ojców, a nie od Mojżesza — i w szabat obrzezujecie człowieka. ²³ Jeśli wy obrzezujecie człowieka w szabat, aby nie złamać Prawa Mojżesza, to dlaczego burzycie się na Mnie, że w szabat uzdrowiłem całego człowieka? ²⁴ Przestańcie sądzić kierując się pozorami; w swoich ocenach bądźcie sprawiedliwi.

Prawdziwy Jezus i niepewność słuchaczy

²⁵ Wtedy niektórzy z mieszkańców Jerozolimy zaczęli się zastanawiać: Czy to nie jest Ten, którego próbują zabić? ²⁶ A oto otwarcie przemawia i nikt Mu nic nie mówi. Czyżby przełożeni naprawdę doszli do wniosku, że On jest Chrystusem? ²⁷ O Nim jednak wiemy, skąd jest. Gdy natomiast przyjdzie Chrystus, nikt nie będzie znał Jego pochodzenia.

²⁸ Tymczasem Jezus ucząc w świątyni zawołał: Znacie Mnie i wiecie, skąd jestem, a jednak nie przyszedłem posłany przez siebie samego. Lecz wiarygodny jest Ten, który Mnie posłał, i którego wy nie znacie. ²⁹ Ja Go znam, ponieważ od Niego jestem i właśnie On Mnie posłał. ³⁰ Starali się więc Go schwytać, lecz nikt nie tknął Go palcem, jeszcze bowiem nie nadeszła Jego godzina.

³¹ Za to uwierzyło w Niego wiele osób spośród stojących w tłumie. Mówili oni: Czy gdy przyjdzie Chrystus, dokona więcej znaków niż Ten?

³² Głosy te dotarły do faryzeuszów, dlatego w porozumieniu z arcykapłanami posłali straż, aby Go schwytać. ³³ Wówczas Jezus powiedział: Jeszcze przez krótki czas jestem z wami, a potem odchodzę do Tego, który Mnie posłał. ³⁴ Będziecie Mnie szukać, lecz Mnie nie znajdziecie, a gdzie Ja jestem, wy nie zdołacie przyjść.

³⁵ Zastanawiali się zatem Żydzi między sobą: Dokąd On się wybiera, że nie zdołamy Go znaleźć? Czyżby chciał pójść między Greków i uczyć naszych ludzi, rozproszonych wśród nich? ³⁶ Co to znaczy: Będziecie Mnie szukać, lecz Mnie nie znajdziecie, a gdzie Ja jestem, wy nie zdołacie przyjść?

Duch Święty — obietnica dla spragnionych

³⁷ A w ostatnim, wielkim dniu święta Jezus stanął i głośno zawołał: Jeśli ktoś jest spragniony, niech przyjdzie do Mnie i pije. ³⁸ Kto wierzy we Mnie, jak głosi Pismo, z jego wnętrza popłyną rzeki wody żywej. ³⁹ To zaś powiedział o Duchu, którego mieli wziąć ci, którzy w Niego uwierzyli. Duch bowiem nie zstąpił jeszcze na ludzi, gdyż wciąż nie dokonało się uwielbienie Jezusa.

Rozłam wśród słuchaczy

⁴⁰ Po tych słowach niektórzy wśród tłumu zaczęli mówić: To jest naprawdę ten Prorok. ⁴¹ Inni utrzymywali: To jest Chrystus. A jeszcze inni powątpiewali: Czy Chrystus ma przyjść z Galilei? ⁴² Przecież samo Pismo stwierdza, że Chrystus będzie pochodził z rodu Dawida i z Betlejem, miasteczka, w którym Dawid mieszkał. ⁴³ I tak, właśnie z Jego powodu, doszło wśród nich do rozłamu. ⁴⁴ Niektórzy chcieli Go nawet schwytać, ale nikt nie tknął Go palcem.

⁴⁵ Straż wróciła więc do arcykapłanów i faryzeuszów bez Niego. Dlaczego nie przyprowadziliście Go? — zapytali.

⁴⁶ Strażnicy na to: Jeszcze nigdy nikt nie przemawiał tak, jak ten człowiek.

⁴⁷ Wtedy faryzeusze powiedzieli: Czyżbyście i wy dali się zwieść? ⁴⁸ Czy ktoś spośród przełożonych lub spośród faryzeuszów uwierzył w Niego? ⁴⁹ A ten tłum, który nie zna Prawa, jest przeklęty.

⁵⁰ Wtedy odezwał się jeden z nich, Nikodem, który wcześniej spotkał się z Jezusem: ⁵¹ Czy nasze Prawo sądzi człowieka zanim go przesłucha i zbada, jak postępuje?

⁵² Odpowiedzieli mu: Może ty też jesteś z Galilei? Sprawdź, to się przekonasz, że z Galilei nie wywodzi się żaden prorok.

⁵³ I rozeszli się — każdy do swego domu.

Jezus i kobieta przyłapana na cudzołóstwie

8 Jezus natomiast udał się na Górę Oliwną, ² lecz wczesnym rankiem znów zjawił się w świątyni. Cały lud zaczął się przy Nim gromadzić, a On usiadł i rozpoczął nauczanie. ³ Wtedy znawcy Prawa i faryzeusze przyprowadzili kobietę przyłapaną na cudzołóstwie. Postawili ją wobec wszystkich ⁴ i powiedzieli do Niego: Nauczycielu, tę kobietę schwytano w chwili, gdy cudzołożyła. ⁵ Mojżesz w Prawie nakazał nam takie kamienować. A Ty co mówisz?

⁶ Pytali o to, by Go wystawić na próbę, bo szukali podstawy do oskarżenia Go. Jezus zaś schylił się i zaczął pisać palcem po ziemi. ⁷ A gdy tak nalegali z pytaniem, wyprostował się i powiedział do nich: Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci w nią kamieniem. ⁸ Po tych słowach znów się schylił i pisał po ziemi.

⁹ Gdy to usłyszeli, zaczęli odchodzić jeden po drugim, poczynając od starszych. W końcu pozostał On sam oraz kobieta stojąca pośrodku. ¹⁰ Wtedy podniósł się i zapytał: Kobieto, gdzie oni są? Nikt cię nie potępił?

¹¹ Odpowiedziała: Nikt, Panie!

A Jezus: Ja też cię nie potępiam: Idź i odtąd już nie grzesz.

Jezus światłem świata

¹² Jezus znów skierował do nich słowa: Ja jestem światłem świata. Kto idzie za Mną, na pewno nie będzie błądził w ciemności, lecz będzie miał światło życia.

¹³ Wówczas faryzeusze zwrócili się do Niego: Ty sam o sobie świadczysz, dlatego Twoje świadectwo nie jest wiarygodne.

¹⁴ Jezus im odpowiedział: Nawet jeśli Ja świadczę o sobie samym, moje świadectwo jest prawdziwe, gdyż wiem, skąd przybyłem i dokąd zmierzam; wy natomiast nie wiecie, skąd przychodzę i dokąd zmierzam. ¹⁵ Wy sądzicie według ciała, Ja nikogo nie sądzę. ¹⁶ A nawet jeśli Ja sądzę, mój sąd jest słuszny, gdyż nie jestem sam — jest ze Mną Ten, który Mnie posłał. ¹⁷ Wasze Prawo stanowi, że świadectwo dwóch ludzi jest wiarygodne. ¹⁸ Ja sam świadczę o sobie i świadczy o Mnie Ojciec, który Mnie posłał.

¹⁹ Zaczęli Go zatem pytać: Gdzie jest Twój Ojciec? Jezus im odpowiedział: Wy nie znacie ani Mnie, ani mego Ojca. Gdybyście Mnie poznali, poznalibyście i mego Ojca. ²⁰ Te słowa wypowiedział przy skarbcu, gdy nauczał w świątyni. Nikt Go wówczas nie schwytał, gdyż jeszcze nie nadeszła Jego godzina.

Tragedia zaprzepaszczonej możliwości

²¹ Ponownie zatem skierował do nich słowa: Ja odchodzę. Będziecie Mnie szukać i poumieracie w swoim grzechu — dokąd Ja odchodzę, wy nie zdołacie przyjść.

²² Żydzi zaczęli się więc zastanawiać: Czyżby chciał odebrać sobie życie, że mówi: Dokąd Ja odchodzę, wy nie zdołacie przyjść?

²³ A On ciągnął dalej: Wy jesteście z niskości, Ja jestem z wysoka. Wy jesteście z tego świata, a Ja nie jestem z tego świata. ²⁴ Powiedziałem wam więc, że poumieracie w swoich grzechach. Jeśli bowiem nie uwierzycie, że to Ja jestem, umrzecie w swoich grzechach.

²⁵ Pytali Go zatem: Kim Ty jesteś?

Przede wszystkim tym, za kogo się podaję — odpowiedział Jezus. ²⁶ Wiele mógłbym o was powiedzieć i wydać niejeden sąd, lecz Ten, który Mnie posłał, jest godny wiary, a Ja przekazuję światu to, co usłyszałem od Niego. ²⁷ Nie zrozumieli jednak, że im mówił o Ojcu.

²⁸ Wówczas Jezus powiedział im: Gdy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że to Ja jestem i że nic sam z siebie nie czynię, lecz mówię tak, jak Mnie nauczył Ojciec. ²⁹ A Ten, który Mnie posłał, jest ze Mną. Nie zostawił Mnie samego, gdyż Ja zawsze czynię to, co się Jemu podoba.

Droga do prawdziwej wolności

³⁰ Gdy to mówił, wielu w Niego uwierzyło. ³¹ I właśnie do tych Żydów, którzy uwierzyli, Jezus powiedział: Jeśli wytrwacie w moim Słowie, to istotnie jesteście moimi uczniami ³² i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.

³³ Odpowiedzieli: Jesteśmy z rodu Abrahama i nigdy nie byliśmy niczyimi niewolnikami. Jak możesz mówić: Staniecie się wolni?

³⁴ Jezus na to: Ręczę i zapewniam, każdy, kto grzeszy, jest niewolnikiem grzechu. ³⁵ Niewolnik opuści kiedyś dom, w którym służy, syn jednak pozostanie w rodzinie na zawsze. ³⁶ Jeśli więc Syn was wyzwoli, będziecie naprawdę wolni. ³⁷ Wiem, że jesteście z rodu Abrahama, lecz usiłujecie Mnie zabić, gdyż nie ma w was miejsca dla mego Słowa. ³⁸ Mówię to, co Ja widziałem u Ojca, i wy też czynicie to, co słyszeliście u waszego ojca.

³⁹ Odpowiedzieli Mu: Naszym ojcem jest Abraham.

Gdybyście byli dziećmi Abrahama — zauważył Jezus — postępowalibyście tak, jak Abraham. ⁴⁰ Wy natomiast chcecie Mnie zabić — człowieka, który powiedział wam prawdę usłyszaną od Boga. Tego Abraham nie czynił. ⁴¹ Wy postępujecie tak, jak wasz ojciec.

Powiedzieli Mu: My nie urodziliśmy się z nierządu; mamy jednego Ojca — Boga.

⁴² Jezus na to: Gdyby Bóg był waszym Ojcem, darzylibyście Mnie miłością, ponieważ Ja wyszedłem od Boga i oto jestem. Nie przyszedłem bowiem od siebie samego, ale On Mnie posłał. ⁴³ Dlaczego nie rozumiecie tego, co mówię? Dlatego, że nie jesteście w stanie słuchać mojego Słowa. ⁴⁴ Waszym ojcem jest diabeł i to jego żądze chcecie zaspokajać. On od początku był mordercą i nie wytrwał w prawdzie, ponieważ w nim nie ma prawdy. Kiedy kłamie, przemawia własnym językiem, gdyż jest kłamcą, a nawet ojcem kłamstwa. ⁴⁵ Mnie natomiast, ponieważ mówię prawdę, nie wierzycie. ⁴⁶ Kto z was może dowieść Mi grzechu? A jeśli mówię prawdę, dlaczego Mi nie wierzycie? ⁴⁷ Kto jest z Boga, słucha słów Bożych. Wy nie słuchacie dlatego, że nie jesteście z Boga.

⁴⁸ Żydzi odpowiedzieli Mu: Czy nie mamy racji, że jesteś Samarytaninem i masz demona?

⁴⁹ Jezus na to: Ja nie mam demona, ale czczę mego Ojca, a wy Mnie znieważacie. ⁵⁰ Ja natomiast nie szukam własnej chwały. Jest Ten, który jej szuka — i sądzi. ⁵¹ Ręczę i zapewniam, jeśli ktoś zachowa moje Słowo, na wieki nie ujrzy śmierci.

⁵² Wówczas Żydzi powiedzieli: Teraz jesteśmy pewni, że masz demona. Umarł Abraham i prorocy, a Ty mówisz, że jeśli ktoś zachowa Twoje Słowo, nigdy nie umrze. ⁵³ Może przewyższasz naszego ojca Abrahama, który umarł? Albo proroków, którzy również poumierali? Za kogo Ty się uważasz?

⁵⁴ Jezus odpowiedział: Jeśli Ja sam siebie otaczam chwałą, moja chwała jest niczym. To mój Ojciec otacza Mnie chwałą, Ten, o którym mówicie, że jest waszym Bogiem. ⁵⁵ Nie rozpoznaliście Go, ale Ja Go znam; a gdybym powiedział, że Go nie znam, byłbym takim samym kłamcą, jak wy. Ja jednak Go znam i zachowuję Jego Słowo. ⁵⁶ Abraham, wasz ojciec, był bardzo szczęśliwy, że zobaczy mój dzień. Zobaczył go też — i ucieszył się.

⁵⁷ Żydzi powiedzieli więc do Niego: Nie masz jeszcze pięćdziesięciu lat, a widziałeś Abrahama?

⁵⁸ Wówczas Jezus odpowiedział: Ręczę i zapewniam, zanim powstał Abraham, Ja jestem. ⁵⁹ Wtedy chwycili za kamienie, aby rzucić w Niego, Jezus jednak ukrył się i wyszedł ze świątyni.

Jezus i dolegliwości wrodzone

9 Na swojej drodze zobaczył Jezus człowieka niewidomego od urodzenia. ² Wtedy Jego uczniowie zapytali Go: Mistrzu, kto zgrzeszył, on czy jego rodzice, że się urodził niewidomy?

³ Jezus odpowiedział: Ani on nie zgrzeszył, ani jego rodzice. Stało się tak po to, aby Bóg mógł na nim objawić wielkość swoich dzieł. ⁴ Dopóki jest dzień, musimy wykonywać dzieła Tego, który Mnie posłał. Nadchodzi noc, gdy nikt nie będzie mógł działać. ⁵ Jak długo jestem na świecie, jestem światłem świata.

⁶ Po tych słowach splunął na ziemię, ze śliny zrobił błoto i to błoto nałożył na oczy niewidomego. ⁷ Następnie polecił mu: Idź, obmyj się w sadzawce Siloe (co znaczy: Posłany). Niewidomy odszedł, obmył się i wrócił z odzyskanym wzrokiem.

⁸ Wówczas sąsiedzi oraz ci, którzy go przedtem widywali jako żebraka, zastanawiali się: Czy to nie ten, który siadywał i żebrał? ⁹ Jedni mówili, że to ten, inni twierdzili, że to ktoś do niego podobny. On natomiast przyznawał: To jestem ja.

¹⁰ Zagadnęli go zatem: Jak więc odzyskałeś wzrok?

¹¹ Wówczas odpowiedział: Człowiek imieniem Jezus zrobił błoto, nałożył mi na oczy i polecił: Idź, obmyj się w Siloe. Poszedłem więc, obmyłem się — i widzę.

¹² Gdzie On jest? — zapytali.

Nie wiem — odpowiedział.

¹³ Zaprowadzili go zatem — jeszcze niedawno niewidomego — do faryzeuszy. ¹⁴ A właśnie tego dnia, kiedy Jezus zrobił błoto i otworzył niewidomemu oczy, był szabat. ¹⁵ Wtedy z kolei faryzeusze pytali go, w jaki sposób odzyskał wzrok. I powiedział: Nałożył mi na oczy błoto, obmyłem się — i widzę.

¹⁶ Niektórzy z faryzeuszów stwierdzili zatem: Ten człowiek nie jest od Boga, bo nie przestrzega szabatu. Inni natomiast byli zdania, że grzeszny człowiek nie może czynić takich znaków. I doszło między nimi do rozłamu.

¹⁷ Ponownie więc zwrócili się do uzdrowionego: Co ty o Nim sądzisz? W końcu otworzył ci oczy.

I odpowiedział: On jest prorokiem.

¹⁸ Żydzi jednak nie uwierzyli, że był on niewidomy i odzyskał wzrok, dopóki nie przywołali jego rodziców. ¹⁹ A gdy przyszli, zapytali ich: Czy to jest wasz syn, który — jak twierdzicie — urodził się niewidomy? Jak to się więc stało, że teraz widzi?

²⁰ A rodzice odpowiedzieli: Wiemy, że to jest nasz syn i wiemy, że się urodził niewidomy, ²¹ lecz jak to się stało, że teraz widzi albo kto otworzył mu oczy — nie wiemy. Zapytajcie jego. Jest dorosły. Niech mówi sam za siebie. ²² Powiedzieli tak z obawy przed Żydami. Żydzi bowiem już wcześniej postanowili, że wyłączą z synagogi każdego, kto uzna Go za Chrystusa. ²³ Właśnie dlatego rodzice uzdrowionego powiedzieli: Jest dorosły, zapytajcie jego.

²⁴ Ponownie więc przywołali tego, który był niewidomy. Oddaj chwałę Bogu — powiedzieli. — My wiemy, że ten człowiek jest grzesznikiem.

²⁵ Uzdrowiony odparł: Czy jest grzesznikiem — nie wiem. Wiem jedno: byłem niewidomy, a teraz widzę.

²⁶ Zapytali go więc: Co ci uczynił? Jak otworzył ci oczy?

²⁷ A on: Już wam powiedziałem. Nie dość wam? Co jeszcze chcecie usłyszeć? Może wy też chcecie zostać Jego uczniami?

²⁸ Wtedy go znieważyli: To ty jesteś Jego uczniem. My jesteśmy uczniami Mojżesza. ²⁹ My wiemy, że Bóg przemówił do Mojżesza, Ten natomiast — nie wiemy, skąd jest.

³⁰ Uzdrowiony na to: A to dziwne. Wy nie wiecie, skąd jest, a On otworzył mi oczy. ³¹ Wiadomo, że Bóg nie wysłuchuje grzeszników, a tylko bogobojnych i posłusznych Jego woli. ³² Od wieków nie słyszano, aby ktoś otworzył oczy niewidomemu od urodzenia. ³³ Gdyby ten człowiek nie był od Boga, nie mógłby nic zrobić.

³⁴ Wtedy powiedzieli: Urodziłeś się cały w grzechach — i ty chcesz nas uczyć? I wyrzucili go.

Duchowa ślepota

³⁵ Jezus usłyszał, że go wyrzucili, i gdy go odnalazł, zapytał: Czy ty wierzysz w Syna Człowieczego?

³⁶ On zaś na to: Kto to jest, Panie, abym mógł w Niego uwierzyć?

³⁷ Jezus powiedział: Jest nim Ten, którego już widziałeś, a który teraz z tobą rozmawia.

³⁸ A on: Wierzę, Panie! I złożył mu pokłon.

³⁹ Jezus odezwał się w te słowa: Przyszedłem na ten świat na sąd, aby niewidzący przejrzeli, a ci, którzy widzą, utracili wzrok.

⁴⁰ Gdy to usłyszeli obecni przy Nim faryzeusze, zapytali: Czy my także jesteśmy niewidomi?

⁴¹ Jezus im odpowiedział: Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu. Ale ponieważ mówicie: Widzimy, wasz grzech nie przestał na was ciążyć.

Jezus dobrym pasterzem

10 Ręczę i zapewniam, kto do zagrody dla owiec nie wchodzi przez bramę, lecz wdziera się w inny sposób, ten jest złodziejem i bandytą. ² Ale kto wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec. ³ Temu odźwierny otwiera, a owce słuchają jego głosu. Woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. ⁴ A gdy wypuści wszystkie swoje owce, idzie przed nimi, one zaś idą za nim, bo znają jego głos. ⁵ Za obcym jednak nie pójdą, raczej uciekną od niego, ponieważ nie znają głosu obcych.

⁶ Jezus opowiedział im tę przypowieść, lecz oni nie pojęli jej znaczenia. ⁷ Wówczas Jezus zwrócił się do nich ponownie: Ręczę i zapewniam: Ja jestem bramą dla owiec. ⁸ Wszyscy, ilu ich przyszło przede Mną, to złodzieje i bandyci, lecz owce ich nie posłuchały. ⁹ Ja jestem bramą. Jeśli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony, a gdy wejdzie i wyjdzie, znajdzie sobie pastwisko. ¹⁰ Złodziej przychodzi tylko po to, by kraść, zarzynać i niszczyć. Ja przyszedłem, aby owce miały życie i to życie w całej pełni.

¹¹ Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz oddaje za owce własne życie. ¹² Najemnik, który nie jest pasterzem ani właścicielem owiec, gdy widzi, że zbliża się wilk, porzuca owce i ucieka, wilk zaś porywa je i rozpędza. ¹³ Najemnik zachowuje się tak, dlatego że jest tylko najemnikiem i nie zależy mu na owcach.

¹⁴ Ja jestem dobrym pasterzem. Znam moje owce. One też Mnie znają, ¹⁵ podobnie jak Ojciec zna Mnie, a Ja znam mego Ojca. I za owce oddaję własne życie. ¹⁶ Mam też inne owce, nie należące do tej zagrody. Te również muszę sprowadzić. Będą one słuchać mojego głosu i powstanie jedno stado i jeden pasterz.

¹⁷ Ojciec dlatego Mnie miłuje, że Ja oddaję swoje życie, by następnie je odzyskać. ¹⁸ Nikt nie odbiera mi życia. Oddaję je z własnej woli. Mam prawo je oddać i mam prawo je odzyskać. Takie polecenie otrzymałem od mojego Ojca.

¹⁹ Słowa te wywołały kolejny rozłam wśród Żydów. ²⁰ Wielu spośród nich mówiło: Ma demona, postradał zmysły! Dlaczego Go słuchacie? ²¹ Inni twierdzili: To nie są słowa człowieka opętanego przez demona. Czy demon może otwierać niewidomym oczy?