Suy Tư của Một Triết Gia Vương Giả

1 Lời của Giảng Sư, con của Ða-vít, vua ở Giê-ru-sa-lem:

Khôn Ngoan Trần Thế Chỉ Là Phù Phiếm

¹² Tôi, Giảng Sư, khi làm vua I-sơ-ra-ên ở Giê-ru-sa-lem ¹³ đã quyết tâm dùng trí khôn của tôi để tìm kiếm và khảo sát mọi sự đã làm ra dưới trời. Những gì người ta đã làm được chẳng qua chỉ là thành quả của những gian lao khổ cực mà Ðức Chúa Trời đã khiến con người chuốc lấy cho mình. ¹⁴ Tôi đã thấy mọi sự được làm ra dưới ánh mặt trời; và này, tất cả đều vô nghĩa và là hoài công bắt gió.

¹⁶ Tôi đã tự nhủ trong lòng, “Tôi đã được ban cho trí khôn ngoan trỗi hơn mọi người sống trước tôi ở Giê-ru-sa-lem; tâm trí tôi kinh nghiệm sự khôn ngoan và tri thức vượt bực.” ¹⁷ Tôi đã chú tâm để biết rõ sự khôn ngoan và biết rõ sự điên rồ cùng dại dột. Tôi nhận thấy rằng điều ấy cũng chỉ là hoài công bắt gió.

2 Tôi tự nhủ trong lòng, “Bây giờ hãy đi, hãy thử xem những thú vui sẽ đem lại cho ta được gì.” Thế là tôi lao mình vào lạc thú. Và này, điều ấy cũng chỉ là vô nghĩa. ² Tôi nói với kẻ đang cười, “Quả là điên rồi!” và nói với kẻ đang hưởng thú vui, “Nó đem lại được gì chăng?”

³ Tôi suy nghĩ trong lòng và quyết định thử tìm vui trong men rượu –mặc dù tôi vẫn để khôn ngoan điều khiển tâm trí tôi– và thử làm theo sự dại dột, với hy vọng tôi có thể thấy được điều mà người ta đã cho là tốt và đã làm dưới trời suốt đời của họ.

⁴ Tôi đã thực hiện được những việc lớn lao. Tôi đã xây cất cho tôi nhiều căn nhà và đã trồng nhiều vườn nho. ⁵ Tôi đã lập cho tôi các vườn hoa và các khu vườn rộng lớn. Tôi đã trồng vào các vườn đó mọi thứ cây ăn trái. ⁶ Tôi đã đào cho tôi những ao hồ chứa nước để tưới cả rừng cây. ⁷ Tôi đã mua về cho tôi các nô lệ nam và nữ, và cũng có các nô lệ đã sinh ra trong nhà tôi nữa. Tôi đã làm chủ nhiều đàn bò và đàn chiên hơn tất cả những người đã sống trước tôi ở Giê-ru-sa-lem. ⁸ Tôi đã tích trữ cho tôi bạc, vàng, và của cải lấy trong kho báu của các vua và các tỉnh. Tôi đã có các nam ca sĩ và các nữ ca sĩ trình diễn các loại nhạc để tôi nghe. Tôi đã hưởng thụ các lạc thú của đời người. Tôi đã có nhiều vợ và nhiều cung phi mỹ nữ.

⁹ Vì thế tôi đã trở nên vĩ đại và trỗi hơn tất cả những người sống trước tôi ở Giê-ru-sa-lem, trong khi sự khôn ngoan vẫn ở với tôi. ¹⁰ Bất cứ điều gì mắt tôi muốn, tôi chẳng khước từ. Tôi không từ chối bất cứ thú vui nào lòng tôi ưa thích. Vì lòng tôi vui về mọi việc tôi đã vất vả làm ra, và đó là phần thưởng cho các công lao khó nhọc của tôi. ¹¹ Sau đó tôi nhìn lại mọi việc tay tôi đã làm và mọi công trình tôi đã vất vả thực hiện, và này, tất cả đều vô nghĩa, chỉ là hoài công bắt gió, và chẳng ích lợi gì dưới ánh mặt trời.

Quan Niệm Yếm Thế về Cuộc Ðời

¹² Khi ấy tôi quay qua suy gẫm về sự khôn ngoan, sự điên rồ, và sự dại dột: Một người kế vị vua có thể làm được gì chăng? Bất quá là lặp lại những gì đã được làm rồi. ¹³ Bấy giờ tôi thấy sự khôn ngoan trội hơn sự điên dại như ánh sáng trội hơn bóng tối.

Nhưng tôi cũng biết rằng rồi đây cả hai sẽ cùng chung một kết cục. ¹⁵ Bấy giờ tôi tự hỏi trong lòng, “Những gì sẽ xảy đến cho kẻ dại cũng sẽ xảy đến cho tôi. Thế thì tôi được khôn ngoan xuất chúng để làm gì?” Rồi tôi tự nhủ trong lòng: điều ấy cũng là vô nghĩa. ¹⁶ Vì người ta sẽ không nhớ đến ai mãi, bất kể người ấy khôn hay dại. Rồi đây trong những ngày đến, tất cả đều sẽ rơi vào quên lãng. Há chẳng phải người khôn cũng chết giống như kẻ dại sao? ¹⁷ Vì thế tôi cảm thấy chán ghét cuộc sống, bởi vì đối với tôi, tất cả những gì đã làm ra dưới ánh mặt trời đều là xấu cả, vì tất cả đều vô nghĩa và là hoài công bắt gió.

¹⁸ Tôi đâm ra chán ghét mọi công trình của tôi, mà tôi đã lao khổ làm ra dưới ánh mặt trời, vì biết rằng rồi đây tôi sẽ bỏ chúng lại cho kẻ khác, ¹⁹ và ai biết được rằng kẻ ấy sẽ là người khôn hay kẻ dại? Thế nhưng kẻ ấy sẽ có quyền trên mọi công trình tôi đã lao khổ và dùng sự khôn ngoan của tôi để tạo ra dưới ánh mặt trời. Ðiều đó cũng là vô nghĩa. ²⁰ Vì thế lòng tôi cảm thấy chán chường khi nghĩ đến tất cả công lao khó nhọc tôi đã vất vả tạo ra dưới ánh mặt trời, ²¹ bởi vì tất cả sự nghiệp một người đã vận dụng khôn ngoan, tri thức, và tài năng của mình để vất vả tạo ra, rốt cuộc cũng phải để lại cho những kẻ đến sau không vất vả làm ra hưởng lấy. Ðiều đó cũng là vô nghĩa và là một bất hạnh lớn. ²² Vì một người sẽ được gì sau khi đã lao tâm lao lực và dốc đổ tâm huyết tạo dựng một cơ đồ dưới ánh mặt trời? ²³ Vì suốt đời người ấy đã chuốc lấy biết bao sầu não, đau lòng, và gian khổ; thậm chí, đêm về tâm trí cũng không được nghỉ ngơi. Ðiều đó cũng là vô nghĩa.

Niềm Vui Tạm Bợ

²⁴ Thiết tưởng không có gì tốt hơn cho một người là ăn, uống, và cho linh hồn mình hưởng kết quả do công lao khó nhọc của mình làm ra. Tôi thấy rằng phước đó cũng là do tay Ðức Chúa Trời ban thưởng. ²⁵ Vì ai có thể ăn mà biết ngon, và ai có thể cảm thấy sảng khoái nếu không phải do Ngài ban cho? ²⁶ Vì hễ ai được đẹp lòng Ngài, Ngài ban cho khôn ngoan, tri thức, và niềm vui; còn kẻ tội lỗi, Ngài bắt phải làm lụng vất vả, thâu trữ, và chất chứa của cải, để rồi sẽ trao lại hết cho người đẹp lòng Ngài. Ðiều đó cũng là vô nghĩa và là hoài công bắt gió.

Mọi Sự Ðều Có Thời Kỳ

3 Mọi sự đều có thời của nó, và mọi việc ở dưới trời đều có kỳ của nó:

Việc Ðức Chúa Trời Giao Phó

⁹ Một người lao động vất vả để rồi sẽ được gì? ¹⁰ Tôi đã thấy công việc Ðức Chúa Trời giao cho người ta làm rồi. ¹¹ Ngài đã làm mọi sự tốt đẹp đúng vào thời điểm của chúng. Ngoài ra Ngài còn đặt vào tâm trí con người khái niệm về vĩnh hằng; dù vậy con người vẫn không thể thấu triệt những gì Ðức Chúa Trời đã làm từ đầu đến cuối. ¹² Tôi tin rằng không gì tốt hơn cho con người là vui hưởng hạnh phúc của cuộc sống và làm những điều tốt đẹp suốt những ngày còn lại của đời mình. ¹³ Ngoài ra mỗi người nên ăn, uống, và hưởng kết quả do mọi công lao khó nhọc của mình làm ra, vì đó là món quà của Ðức Chúa Trời ban cho con người. ¹⁴ Tôi biết rằng những gì Ðức Chúa Trời làm sẽ còn lại đời đời, không cần thêm gì vào và cũng không cần bớt gì đi. Ðức Chúa Trời đã làm như vậy để người ta kính sợ Ngài. ¹⁵ Ðiều gì có, đã có rồi; điều gì sẽ có, đã có tự ngàn xưa. Ðức Chúa Trời có thể cho sự việc đã xảy ra xưa kia được tái diễn.

Sự Phán Xét trong Tương Lai thuộc về Ðức Chúa Trời

¹⁶ Ngoài ra tôi còn thấy điều nầy dưới ánh mặt trời: có sự gian tà ở nơi tòa án, có sự gian ác ở chốn pháp đình. ¹⁷ Tôi tự nhủ trong lòng: Ðức Chúa Trời sẽ phán xét cả người công chính lẫn kẻ gian ác, vì Ngài đã định thời điểm cho mọi điều và mọi sự. ¹⁸ Tôi tự nhủ trong lòng: về loài người, Ðức Chúa Trời thử nghiệm họ, để họ thấy rằng họ chẳng hơn gì loài thú. ¹⁹ Vì số phận của loài người và số phận của loài thú đều như nhau: loài nầy chết và loài kia cũng chết. Cả hai đều thở chung một bầu khí quyển,^[a] và loài người chẳng hơn gì loài thú, vì tất cả đều vô nghĩa. ²⁰ Tất cả đều về chung một chỗ; tất cả đều ra từ bụi đất, và tất cả sẽ trở về bụi đất. ²¹ Ai có thể biết chắc rằng rồi đây linh hồn^[b] của con người sẽ đi lên còn giác hồn^[c] của loài thú sẽ đi xuống dưới đất chăng? ²² Do đó tôi nhận thấy: không có gì tốt hơn cho con người là hưởng niềm vui trong công việc mình, vì đó là phần số của mình, vì ai sẽ đem cho người ấy thấy những gì sẽ xảy đến sau khi người ấy qua đời chăng?

Những Gian Khổ Trong Chức Vụ của Phao-lô

¹⁶ Tôi xin nói lại, xin đừng ai nghĩ tôi là một kẻ điên khùng; nhưng nếu ai nghĩ vậy, thì xin cứ nhận tôi như một kẻ điên khùng đi, để tôi cũng có thể tự hào đôi chút. ¹⁷ Những gì tôi sắp nói đây không phải là nói theo ý Chúa, nhưng nói theo ý của một kẻ điên khùng đang tự tin và tự hào.

¹⁸ Vì đã có lắm người tự hào về những gì thuộc xác thịt, tôi cũng có thể tự hào vậy. ¹⁹ Bởi anh chị em là những người khôn ngoan mà đã hoan hỉ chịu đựng những kẻ điên khùng kia mà! ²⁰ Nếu ai bắt anh chị em làm nô lệ, nếu ai cắn nuốt anh chị em, nếu ai tước đoạt của cải anh chị em, nếu ai lên mình hách dịch với anh chị em, thậm chí nếu ai tát vào mặt anh chị em, anh chị em cũng vẫn chịu đựng được kia mà. ²¹ Tôi lấy làm hổ thẹn mà nói rằng chúng tôi đã quá yếu đuối, nên không thể làm được như họ! Nhưng nếu ai dám tự hào về bất cứ điều gì, thì tôi nói như một kẻ điên khùng rằng, tôi cũng dám tự hào về điều đó. ²² Họ là người Hê-bơ-rơ chăng? Tôi cũng vậy. Họ là người I-sơ-ra-ên chăng? Tôi cũng vậy. Họ là dòng dõi của Áp-ra-ham chăng? Tôi cũng vậy. ²³ Họ là những người phục vụ Ðấng Christ chăng? Tôi nói như một kẻ điên khùng, tôi còn phục vụ nhiều hơn họ. Tôi đã lao động vất vả hơn, bị tù thường xuyên hơn, bị đánh đập vô kể, biết bao lần suýt chết. ²⁴ Năm lần tôi bị người Do-thái đánh bằng roi dây, mỗi lần thiếu một roi đầy bốn chục. ²⁵ Ba lần tôi bị đánh đòn, một lần bị ném đá, ba lần bị chìm tàu, một ngày một đêm lênh đênh trên biển cả. ²⁶ Trong những cuộc hành trình, tôi gặp nguy hiểm trên sông rạch, nguy hiểm với bọn cướp, nguy hiểm với đồng bào mình, nguy hiểm với các dân ngoại, nguy hiểm trong thành phố, nguy hiểm trong đồng hoang, nguy hiểm trên biển cả, nguy hiểm với anh chị em giả dối. ²⁷ Tôi phải lao động vất vả và làm việc khó nhọc, thường khi thiếu ngủ, chịu đói chịu khát, nhiều lúc thiếu ăn, chịu rét mướt, và thiếu mặc. ²⁸ Ngoài bao nhiêu việc khác, mỗi ngày tôi phải chịu áp lực lo lắng cho tất cả các hội thánh. ²⁹ Có ai yếu đuối mà tôi không yếu đuối chăng? Có ai bị vấp ngã mà tôi không như nung như đốt chăng?

³⁰ Nếu phải tự hào, tôi sẽ tự hào về những yếu đuối của tôi. ³¹ Ðức Chúa Trời, Cha của Ðức Chúa Jesus, Ðấng đáng được chúc tụng đời đời, biết rõ rằng tôi không nói dối. ³² Ở Ða-mách, quan tổng trấn dưới quyền Vua A-rê-ta đã ra lệnh canh giữ Thành Ða-mách để bắt tôi, ³³ nhưng tôi đã được dòng xuống trong một cái thúng, qua cửa số, thả ra bên ngoài tường thành, và tôi đã thoát khỏi tay ông ấy.