Giảng Sư 9
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Cái chết có công bằng không?
9 Ta suy nghĩ và tìm hiểu những điều đó. Ta thấy rằng Thượng Đế cai quản người công chính và người khôn ngoan cùng những điều họ làm, nhưng không ai biết họ sẽ được yêu hay ghét.
2 Kẻ xấu người tốt đều về chung một đường:
người làm phải, kẻ làm quấy, người làm lành,
kẻ làm ác, người trong sạch,
kẻ dơ bẩn, người hi sinh, kẻ vị kỷ.
Việc xảy ra cho người nhân đức,
cũng xảy ra cho kẻ có tội,
điều xảy ra cho người hứa nguyện với Thượng Đế
cũng như kẻ chẳng hứa nguyện gì.
3 Đây là điều tệ hại nhất xảy ra trên đất nầy: Mọi người đều cùng chung số phận. Cho nên trong khi còn sống, tâm trí con người đầy dẫy điều ác và tư tưởng xấu. Sau đó họ nhập bọn với kẻ chết. 4 Nhưng ai còn sống thì còn hi vọng; vì con chó sống hơn con sư tử chết!
5 Người sống biết mình sẽ chết,
nhưng kẻ chết chẳng biết gì cả.
Người chết không còn nhận được phần thưởng gì,
và bị người đời quên lãng.
6 Sau khi qua đời,
không ai còn yêu hay ghét hoặc đố kỵ gì.
Họ không còn dự phần gì
vào những việc xảy ra trên đất.
Hãy tận hưởng cuộc đời trong khi còn cơ hội
7 Cho nên hãy ăn và hưởng thụ;
hãy uống rượu và vui chơi,
vì đó là điều Thượng Đế ban thưởng cho ngươi.
8 Hãy luôn luôn mặc quần áo đẹp
và xức dầu thơm trên đầu.
9 Hãy vui hưởng lạc thú bên người vợ mình yêu. Hãy vui hưởng những chuỗi ngày vô dụng của cuộc đời vô dụng mà Thượng Đế đã cho ngươi trên đất vì đó là điều ngươi có. Cho nên hãy tận hưởng công khó của ngươi trên đời nầy. 10 Việc gì ngươi làm hãy làm hết sức vì mồ mả là nơi ngươi sắp đi đến chẳng có việc làm, chương trình, hiểu biết hay khôn ngoan gì.
Đời nầy không thấy công bằng
11 Ta cũng thấy việc khác nữa trên đời nầy:
Người chạy nhanh nhất không phải lúc nào cũng thắng cuộc đua,
chiến sĩ dũng cảm nhất không phải lúc nào cũng thắng trận,
người khôn ngoan nhất không phải lúc nào cũng đủ ăn,
người thông minh nhất không phải lúc nào cũng giàu có,
và người có tài năng nhất không phải lúc nào cũng được ca tụng.
Thời thế và cơ hội xảy ra cho mỗi người.
12 Không ai biết được tương lai.
Như cá mắc lưới, như chim sa bẫy,
con người bị điều ác bắt lấy
khi việc ác thình lình chụp lấy họ.
Sự khôn ngoan không phải lúc nào cũng thắng lợi
13 Ta cũng thấy điều khôn ngoan nầy trên đất khiến ta chú ý. 14 Tỉnh nhỏ kia có ít dân. Một vị vua mạnh đến đào hào, đắp lũy để bao vây và tấn công nó. 15 Có một người nghèo mà khôn trong tỉnh, dùng trí khôn mình giải cứu cho cả tỉnh, nhưng về sau chẳng ai nhớ đến người ấy. 16 Ta vẫn cho sự khôn ngoan hơn sức mạnh. Người ta quên lãng sự khôn ngoan của người nghèo và lời nói của người chẳng ai thèm nghe.
17 Lời êm dịu của người khôn đáng được nghe,
hơn tiếng la hét của kẻ cầm quyền ngu dại.
18 Sự khôn ngoan hơn khí giới chiến tranh,
nhưng một kẻ ngu dại [a] có thể làm thiệt hại lớn lao.
Footnotes
- Giảng Sư 9:18 kẻ ngu dại Hay “kẻ có tội.”
Giảng Sư 9
Bản Dịch 2011
Hãy Tận Hưởng Cuộc Sống
9 Số là tôi đã để tâm suy gẫm về mọi điều nầy, nên tôi có thể đi đến kết luận rằng: Tất cả những gì người ngay lành và người khôn ngoan đã làm đều ở trong tay Ðức Chúa Trời. Không ai biết mình sẽ được thương hay ghét. Không ai biết trước chuyện gì sẽ xảy ra. 2 Cuối cùng mọi người đều cùng chung một số phận, người ngay lành cũng như kẻ gian ác, người tốt cũng như kẻ xấu,[a] người trong sạch cũng như kẻ ô uế, người dâng các của lễ cũng như kẻ chẳng dâng gì. Người tốt ra sao, kẻ có tội cũng như vậy. Người đã thề ra sao, kẻ sợ mà không dám thề gì cũng như vậy.
3 Ðây là điều bất hạnh trong mọi sự đã xảy ra dưới ánh mặt trời: Cuối cùng mọi người đều cùng chung một số phận. Vì thế lòng dạ của con người cứ đầy những gian ác xấu xa. Ngày nào còn sống, tâm địa của họ vẫn còn ấp ủ những chuyện điên rồ, để rồi sau đó họ sẽ nhập bọn với những người đã chết.
4 Quả thật tất cả những ai hiện đang sống đều còn có hy vọng, vì con chó sống vẫn tốt hơn con sư tử chết. 5 Vì ít nữa người sống còn biết mình sẽ chết, nhưng kẻ chết rồi chẳng còn biết điều chi. Họ đâu còn hưởng nhận được gì, thậm chí kỷ niệm về họ cũng đã rơi vào quên lãng. 6 Bao nhiêu yêu thương, thù ghét, và ganh tị của họ đều đã tan biến. Họ sẽ không bao giờ có phần gì về những việc sẽ xảy ra dưới ánh mặt trời nữa.
7 Hãy đi, hãy ăn thức ăn của bạn cách vui vẻ, hãy uống rượu của bạn với tâm hồn khoan khoái, vì bây giờ Ðức Chúa Trời chấp nhận những việc bạn làm. 8 Hãy luôn mặc đẹp[b] và đừng thiếu dầu thơm trên đầu.
9 Hãy tận hưởng hạnh phúc với vợ của bạn, người bạn yêu thương, trọn những ngày vô nghĩa của cuộc đời mà Ðức Chúa Trời đã ban cho bạn dưới ánh mặt trời. Vì đó là phần của bạn trong chuỗi ngày vô nghĩa của cuộc sống mà bạn đã lao động vất vả dưới ánh mặt trời.
Ðường Lối của Ðức Chúa Trời Không Thể Hiểu Ðược
10 Những gì tay bạn làm được, hãy làm hết sức mình, vì trong phần mộ, nơi bạn sẽ đến, không có việc làm, không có kế hoạch, không có kiến thức, và không có khôn ngoan.
11 Tôi quay lại và nhìn thấy dưới ánh mặt trời rằng:
Không hẳn người chạy nhanh sẽ thắng cuộc chạy đua,
Không hẳn người dũng mãnh sẽ chiến thắng nơi trận mạc,
Không hẳn người khôn ngoan sẽ luôn có thức ăn,
Không hẳn người thông thái sẽ luôn được giàu có,
Và không hẳn người tri thức sẽ luôn được ban ơn,
Vì thời thế và cơ hội xảy đến chung cho mọi người.
12 Ngoài ra không ai biết trước được chuyện rủi ro sẽ xảy đến cho mình lúc nào. Như bầy cá chẳng may bị mắc lưới, như đàn chim bị sập vào bẫy lưới, người ta cũng có thể bị chuyện rủi ro ập xuống thình lình trên mình như vậy.
Khôn Ngoan Tốt Hơn Dại Dột
13 Tôi cũng đã thấy điều nầy liên quan đến sự khôn ngoan đã xảy ra dưới ánh mặt trời, và điều đó rất có ý nghĩa đối với tôi: 14 Có một thành nhỏ kia với dân số ít ỏi. Một đại vương nọ kéo quân đến đánh và bao vây thành. Vua ấy xây các công sự lớn để tấn công thành. 15 Bấy giờ người ta tìm được trong thành một người nghèo mà khôn. Người ấy đã dùng sự khôn ngoan của mình để giải cứu thành; nhưng sau đó không ai nhớ đến người nghèo ấy cả. 16 Vì thế tôi nói: Sự khôn ngoan mạnh hơn vũ lực, nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị coi thường, và lời nói của người nghèo không được ai đếm xỉa.
17 Lời nói của người khôn thốt ra cách nhỏ nhẹ được nghe rõ hơn tiếng la hét của kẻ cầm quyền đoán xét giữa những kẻ dại khờ.
18 Sự khôn ngoan có năng lực hơn các vũ khí chiến tranh, nhưng một kẻ nội gián có thể phá tan bao nhiêu kỳ mưu diệu kế.
Footnotes
- Giảng Sư 9:2 Bản Hebrew không có chữ “kẻ xấu”, nhưng bản Bảy Mươi (Septuagint), Vulgate, và Syriac có chữ nầy.
- Giảng Sư 9:8 nt: mặc áo choàng trắng
Giáo Huấn 9
New Vietnamese Bible
Suy Ngẫm Về Số Phận Loài Người
9 Thật tôi chuyên lòng suy nghiệm mọi điều này về người công chính và người khôn ngoan, cùng công việc họ làm. Thảy đều nằm trong tay Đức Chúa Trời. Loài người không biết được Ngài thương ai hoặc ghét ai tùy ý Ngài. 2 Mọi sự đều như nhau đối với mọi người: cùng một số phận cho người công chính hoặc người gian ác, người thiện, người tinh sạch hoặc người ô uế, người dâng sinh tế hoặc người không dâng.
Những gì xảy đến cho người nhơn đức
Cũng xảy đến cho người phạm tội ác,
Những gì xảy đến cho người thề nguyện
Cũng xảy đến cho người ngại không dám thề nguyện.
3 Điều đau buồn nhất trong mọi việc xảy ra trên đời, ấy là mọi người đều cùng chung một số phận. Hơn nữa, lòng người đầy gian ác, sự ngu dại ở trong tâm trí họ suốt đời. Rốt cuộc, tất cả đều đi về cõi chết! 4 Nào có ai tránh được? Còn sống là còn hy vọng[a] vì “một con chó còn sống hơn con sư tử chết.”
5 Vì người sống biết mình sẽ chết,
Nhưng người chết chẳng biết gì cả.
Cũng chẳng còn phần thưởng gì cho họ,
Vì họ đã bị chìm vào quên lãng, không còn ai nhớ đến.
6 Ngay cả tình yêu, lòng ganh ghét,
Tính tranh chấp của họ cũng thảy đều tiêu tan.
Họ chẳng còn phần gì nữa trong mọi việc xảy ra trên đời.
Lời Khuyên
7 Vậy, hãy vui vẻ nhận lấy thức ăn, hãy uống rượu với lòng hớn hở, vì Đức Chúa Trời thuận cho con làm các việc ấy. 8 Lúc nào cũng ăn mặc như ngày lễ,[b] và đừng quên xức dầu thơm trên đầu.
9 Hãy vui sống với người vợ con yêu quí trọn những ngày trên đời mà Đức Chúa Trời đã ban cho con trên trần thế phù du này. Vì đó là phần của con trong cuộc sống lao khổ nhọc nhằn trên đời này. 10 Bất cứ điều gì con có thể làm được, hãy làm hết sức mình, vì chẳng có việc làm, hoặc suy luận, hoặc tri thức, hay sự khôn ngoan nơi cõi chết, là nơi con đi đến.
Những Bất Ngờ Trong Cuộc Sống
11 Tôi lại nhận thấy rằng trên đời này:
Không phải lúc nào người chạy nhanh cũng thắng cuộc,
Người mạnh sức cũng thắng trận,
Người khôn ngoan luôn no đủ,
Người thông sáng luôn giàu sang,
Người trí thức cũng được biệt đãi[c]
Vì thời điểm và cơ hội xảy đến cho mọi người.
12 Không ai biết được lúc nào tai họa xảy đến cho mình.
Như cá mắc phải lưới ác nghiệt,
Như chim sa vào bẫy,
Loài người cũng bị nhốt chặt
Trong thời tai họa thình lình ập xuống.
Suy Gẫm Về Sự Khôn Ngoan Và Ngu Dại
13 Tôi cũng nhận thấy trên đời một sự khôn ngoan thật nổi bật và có ý nghĩa. 14 Một thành nhỏ kia có ít dân cư. Một vua hùng mạnh kéo quân đến vây hãm và xây đắp công sự để tấn công thành. 15 Trong thành có một người khôn ngoan nhưng nghèo, dùng sự khôn ngoan mình giải cứu được thành. Thế nhưng không ai nhắc đến tên người nghèo đó. 16 Vậy tôi tự nhủ: “khôn ngoan hơn sức mạnh.” Tuy nhiên, người khôn ngoan mà nghèo lại bị khinh khi, và lời nói của người không được ai nghe.
17 Lời lẽ từ tốn của người khôn ngoan có tác dụng hữu hiệu hơn
Tiếng quát tháo của người chỉ huy giữa ba quân dại khờ.
18 Sự khôn ngoan mạnh hơn vũ khí,
Nhưng một sự sơ suất phá vỡ cả cơ đồ.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)