Add parallel Print Page Options

Ipinaliwanag ni Jose ang panaginip ni Faraon.

41 At nangyari, sa katapusan ng dalawang taong ganap, na si Faraon ay nanaginip: at, narito, na siya'y nakatayo sa tabi ng ilog.

At, narito may nagsiahon sa ilog na pitong bakang magagandang anyo at matatabang laman; at nanginain sa talahiban.

At, narito, na ibang pitong baka, na nagsiahon sa ilog na nasa likuran nila, mga pangit na anyo, at payat; at nagsihinto roon sa tabi ng mga unang baka, sa tabi ng ilog.

At ang pitong bakang magagandang anyo at matataba, ay nilamon ng mga bakang pangit ang anyo at payat. Sa gayo'y nagising si Faraon.

At siya'y natulog at nanaginip na bilang ikalawa; at, narito may sumupling na pitong uhay na mabibintog at mabubuti, na may isa lamang tangkay.

At, narito, may pitong uhay na payat at tinutuyo ng hanging silanganan, na nagsitubong kasunod ng mga yaon.

At nilamon ng mga uhay na payat ang pitong uhay na mabibintog at malulusog. At nagising si Faraon, at, narito, isang panaginip.

At nangyari, sa kinaumagahan, na ang kaniyang diwa ay (A)nagulumihanan at siya'y nagsugo at kaniyang ipinatawag ang lahat ng (B)mago sa Egipto, at ang (C)lahat ng pantas doon: at isinaysay ni Faraon sa kanila ang kaniyang panaginip: datapuwa't walang makapagpaliwanag kay Faraon.

Nang magkagayo'y nagsalita ang puno ng mga katiwala kay Faraon, na sinasabi, Naaalaala ko sa araw na ito ang aking mga sala:

10 (D)Nguni't si Faraon laban sa kaniyang mga alila, (E)at ibinilanggo ako sa bahay ng kapitan ng bantay, ako at ang puno ng mga magtitinapay.

11 (F)At nanaginip kami ng panaginip sa isang gabi, ako at siya: kami ay kapuwa nanaginip ayon sa kapaliwanagan ng panaginip ng isa't isa sa amin.

12 At nandoong kasama namin ang isang binata, isang Hebreo, na alipin ng kapitan ng bantay; (G)at siya naming pinagsaysayan, at kaniyang ipinaliwanag sa amin ang aming panaginip; ipinaliwanag niya ayon sa panaginip ng bawat isa sa amin.

13 At nangyari, na kung paano ang kaniyang pagkapaliwanag sa amin, ay nagkagayon; ako'y pinabalik sa aking katungkulan, at ipinabitin ang isa.

14 (H)Nang magkagayo'y nagsugo si Faraon at ipinatawag si Jose, (I)at siya'y inilabas na madalian (J)sa bilangguan: siya'y nagahit at nagbihis ng suot, at naparoon kay Faraon.

15 At sinabi ni Faraon kay Jose, Ako'y nanaginip ng isang panaginip, at walang makapagpaliwanag: (K)at nabalitaan kita, na pagkarinig mo ng isang panaginip ay naipaliwanag mo.

16 At sumagot si Jose kay Faraon, na sinasabi, (L)Wala sa akin; (M)Dios ang magbibigay ng sagot sa kapayapaan kay Faraon.

17 At sinalita ni Faraon kay Jose, Sa aking panaginip ay narito, nakatayo ako sa tabi ng ilog:

18 At, narito, may nagsiahon sa ilog na pitong bakang matatabang laman at magagandang anyo, at nanginain sa talahiban:

19 At, narito, may ibang pitong baka na nagsiahon sa likuran nila, mga payat, at napakapangit ang anyo, at payat na kailan ma'y hindi ako nakakita sa buong lupain ng Egipto ng ibang kawangis ng mga yaon sa kapangitan.

20 At kinain ng mga bakang payat at pangit, ang pitong nauunang bakang matataba:

21 At nang kanilang makain, ay hindi man lamang maalaman na sila'y kanilang nakain; kundi ang kanilang anyo ay pangit ding gaya ng una. Sa gayo'y nagising ako.

22 At nakakita ako sa aking panaginip, at, narito, pitong uhay ay tumataas sa isang tangkay, mapipintog at mabubuti.

23 At, narito, may pitong uhay na lanta, mga pipi at tinutuyo ng hanging silanganan na nagsitaas na kasunod ng mga yaon:

24 At nilamon ng mga uhay na lanta ang pitong uhay na mabubuti: (N)at aking isinaysay sa mga mago: datapuwa't walang makapagpahayag niyaon sa akin.

25 At sinabi ni Jose kay Faraon, Ang panaginip ni Faraon ay iisa; ang gagawin ng (O)Dios ay ipinahayag kay Faraon:

26 Ang pitong bakang mabubuti ay pitong taon; at ang pitong uhay na mabubuti ay pitong taon; ang panaginip ay iisa.

27 At ang pitong bakang payat at mga pangit, na nagsiahong kasunod ng mga yaon ay (P)pitong taon, at gayon din ang pitong uhay na tuyo, na pinapaspas ng hanging silanganan; kapuwa magiging pitong taong kagutom.

28 (Q)Iyan ang bagay na sinalita ko kay Faraon: ang gagawin ng Dios, ipinaalam kay Faraon.

29 (R)Narito, dumarating ang pitong taong may malaking kasaganaan sa buong lupain ng Egipto;

30 (S)At may dadating, pagkatapos ng mga iyan, na pitong taong kagutom; at malilimutan iyang buong kasaganaan sa lupain ng Egipto; (T)at pupuksain ng kagutom ang lupain;

31 At ang kasaganaan ay hindi malalaman sa lupain, dahil sa kagutom na sumusunod; sapagka't magiging napakahigpit.

32 At kaya't pinagibayo ang panaginip kay Faraon na makalawa, ay sapagka't (U)bagay na itinatag ng Dios, at papangyayarihing madali ng Dios.

33 Ngayon nga'y humanap si Faraon ng isang taong matalino at pantas, at ilagay sa lupain ng Egipto.

34 Gawing ganito ni Faraon, at maglagay ng mga tagapamahala sa lupain, na paglimahing bahagi ang lupain ng Egipto sa loob ng pitong taon ng kasaganaan.

35 (V)At kanilang tipunin ang lahat ng pagkain nitong mabubuting taon na dumarating, at magkamalig ng trigo sa kapangyarihan ng kamay ni Faraon, na pinakapagkain sa mga bayan at ingatan.

36 At ang pagkain ay kamaligin na itaan sa lupain sa pitong taong kagutom na mangyayari sa lupain ng Egipto; upang huwag mapuksa ang lupain sa kagutom.

Ginawa siyang tagapamahala sa Egipto.

37 At ang bagay ay minabuti ng mga mata ni Faraon, at ng mga mata ng kaniyang mga lingkod.

38 At sinabi ni Faraon sa kaniyang mga lingkod, Makakasumpong kaya tayo ng isang gaya nito, (W)na taong kinakasihan ng espiritu ng Dios?

39 At sinabi ni Faraon kay Jose, Yamang ipinabatid sa iyo ng Dios: ang lahat ng ito, ay walang matalino o pantas na gaya mo:

40 (X)Ikaw ay magpupuno sa aking bahay, at ayon sa iyong salita ay pamamahalaan mo ang aking buong bayan: sa luklukang hari lamang magiging mataas ako sa iyo.

41 At sinabi ni Faraon kay Jose, Tingnan mo, ikaw ay inilagay ko sa buong lupain ng Egipto.

42 At (Y)inalis ni Faraon sa kamay niya ang kaniyang tandang singsing at inilagay sa kamay ni Jose, (Z)at siya'y sinuutan ng magandang (AA)lino at nilagyan siya ng isang kuwintas na ginto sa palibot ng kaniyang leeg;

43 At siya'y pinasakay niya sa ikalawang karro na tinatangkilik ni Faraon (AB)at isinisigaw sa unahan niya. Lumuhod kayo: (AC)at inihalal siya na puno sa buong lupain ng Egipto.

44 At sinabi ni Faraon kay Jose, Ako'y si Faraon, at kung wala ka ay hindi magtataas ang sinomang tao ng kaniyang kamay o ng kaniyang paa sa buong lupain ng Egipto.

Pagaasawa ni Jose.

45 At pinanganlan ni Faraon si Jose na Zaphnath-paanea, at ibinigay na asawa sa kaniya si Asenath, na anak ni Potiphera, na saserdote sa On. At lumabas si Jose, sa lupain ng Egipto.

46 At si Jose ay may tatlong pung taon nang (AD)tumayo sa harap ni Faraon na hari sa Egipto. At si Jose ay umalis sa harap ni Faraon, at nilibot ang buong lupain ng Egipto.

47 At sa pitong taong sagana ay nagdulot ang lupa ng sagana.

48 At tinipon ni Jose ang lahat na pagkain sa pitong taon na tinamo sa lupain ng Egipto: at inimbak ang nangasabing pagkain sa mga bayan; na ang pagkain sa bukid na nasa palibot ng bawa't bayan ay inimbak sa bawa't kinauukulan ding bayan.

49 At si Jose ay nagkamalig ng trigo na (AE)parang buhangin sa dagat, na napakarami hanggang sa hindi nabilang; sapagka't walang bilang.

50 (AF)At bago dumating ang taong kagutom ay ipinanganak kay Jose ang dalawang lalake, na ipinanganak sa kaniya ni Asenath na anak ni Potiphera, na saserdote sa On.

51 At tinawag ni Jose ang pangalan ng panganay na Manases, sapagka't aniya'y, Ipinalimot ng Dios sa akin ang lahat ng aking kapagalan at ang buong bahay ng aking ama.

52 At ang ipinangalan sa ikalawa ay Ephraim: Sapagka't ako'y pinalago ng Dios sa lupain ng aking kadalamhatian.

53 At ang pitong taon ng kasaganaan na nagkaroon sa lupain ng Egipto ay natapos.

Ang pagkakagutom.

54 (AG)At ang pitong taon ng kagutom ay nagpasimulang dumating, (AH)ayon sa sinabi ni Jose: at nagkagutom sa lahat ng lupain; datapuwa't sa buong lupain ng Egipto ay may tinapay.

55 At nang ang buong lupain ng Egipto ay magutom, ay dumaing ng tinapay ang bayan kay Faraon: at sinabi ni Faraon sa lahat ng mga Egipcio, Pumaroon kayo kay Jose; ang kaniyang sabihin sa inyo ay inyong gawin.

56 At ang kagutom ay nasa ibabaw ng buong lupa: at binuksan ni Jose ang lahat ng kamalig at nagbili sa mga Egipcio; (AI)at lumala ang kagutom sa lupain ng Egipto.

57 At lahat ng mga taga ibang lupain ay nagsiparoon kay Jose upang magsibili ng trigo; sapagka't lumala ang kagutom sa buong lupa.

Ipinaliwanag ni Jose ang Panaginip ng Faraon

41 Pagkalipas ng dalawang taon, nanaginip ang Faraon[a] na nakatayo siya sa pampang ng Ilog ng Nilo. Sa kanyang panaginip, biglang may umahon na pitong maganda at matabang baka na kumakain ng damo. Maya-maya paʼy may umahon din na pitong pangit at payat na baka, nilapitan ng pitong pangit at payat na baka ang pitong maganda at matabang baka, at kinain. At nagising agad ang Faraon.

Muling nakatulog ang Faraon at nanaginip na naman. Sa kanyang panaginip, nakakita siya ng pitong uhay na mataba ang butil na sumulpot sa isang sanga. At sa sanga ring iyon, sumulpot ang pitong uhay na payat ang butil na natuyo dahil sa mainit na hangin na galing sa silangan.[b] Kinain agad ng mapapayat na uhay ang pitong matatabang uhay. At nagising agad ang hari. Akala niyaʼy totoo iyon pero panaginip lang pala.

Kinaumagahan, litong-lito ang isip ng Faraon tungkol sa mga panaginip niya, kaya ipinatawag niya ang lahat ng salamangkero at matatalinong tao sa Egipto. Sinabi niya sa kanila ang mga panaginip niya, pero wala ni isa man sa kanila ang makapagpaliwanag kung ano ang kahulugan nito.

Pagkatapos, lumapit ang pinuno ng mga tagasilbi niya ng alak at nagsabi, “Naalala ko na po ngayon ang mga kasalanan ko. 10 Hindi po baʼt nagalit kayo noon sa akin at sa pinuno ng mga panadero, at ipinakulong nʼyo po kami sa bahay ng kapitan ng mga guwardya sa palasyo? 11 Isang gabi noon, nanaginip kaming dalawa, at magkaiba po ang kahulugan ng panaginip namin. 12 May kasama kami roon na binatang Hebreo, na alipin ng kapitan ng mga guwardya sa palasyo. Sinabi po namin sa kanya ang panaginip namin at ipinaliwanag niya sa amin ang kahulugan nito. 13 Nagkatotoo ang sinabi niya tungkol sa amin: Pinabalik nʼyo po ako sa trabaho ko at ipinabitin ninyo sa puno ang bangkay ng kasama ko.”

14 Kaya ipinatawag ng Faraon si Jose, at pinalabas siya agad sa bilangguan. Pagkatapos siyang gupitan at ahitan, nagpalit siya ng damit at pumunta sa Faraon.

15 Sinabi ng Faraon sa kanya, “Nanaginip ako pero walang makapagpaliwanag ng kahulugan nito. May nagsabi sa akin na marunong kang magpaliwanag ng kahulugan ng mga panaginip.”

16 Sumagot si Jose, “Hindi po ako, Mahal na Hari, kundi ang Dios ang siyang magbibigay ng kahulugan ng mga panaginip ninyo para sa ikabubuti ninyo.”

17 Sinabi ng Faraon ang panaginip niya kay Jose. Sinabi niya, “Nanaginip ako na nakatayo ako sa pampang ng Ilog Nilo. 18 Biglang may umahon na pitong maganda at matabang baka, at kumain sila ng damo. 19 Maya-maya paʼy may umahon ding pitong pangit at payat na baka. Wala pa akong nakitang baka sa buong Egipto na ganoon kapangit. 20 Kinain ng mga pangit at payat na baka ang pitong matatabang baka na unang nagsiahon. 21 Pero pagkakain nila, hindi man lang halata na nakakain sila ng ganoon dahil ganoon pa rin sila kapapayat. At bigla akong nagising.

22 “Pero nakatulog ulit ako at nanaginip na naman. Nakakita ako ng pitong uhay na mataba ang butil na sumulpot sa isang sanga. 23 At sa sanga ring iyon, sumulpot din ang pitong uhay na payat ang butil at natuyo dahil sa mainit na hangin na galing sa silangan. 24 At kinain ng mga payat na uhay ang pitong matatabang butil na uhay. Sinabi ko na ito sa mga salamangkero, pero wala ni isa man sa kanila ang makapagpaliwanag ng kahulugan nito.”

25 Sinabi ni Jose sa Faraon, “Mahal na Hari, ang dalawang panaginip po ninyo ay iisa lang ang kahulugan. Sa pamamagitan ng mga panaginip ninyo, ipinapahayag sa inyo ng Dios kung ano ang kanyang gagawin. 26 Ang pitong matatabang baka at pitong matatabang uhay ay parehong pitong taon ang kahulugan. 27 Ang pitong payat at pangit na baka at ang pitong payat na butil na uhay na pinatigas ng mainit na hangin na galing sa silangan ay nangangahulugan po ng pitong taong taggutom.

28 “Gaya po ng sinabi ko sa inyo, Mahal na Faraon, ipinapahayag sa inyo ng Dios kung ano po ang kanyang gagawin. 29 Sa loob po ng darating na pitong taon, magiging labis ang kasaganaan sa buong Egipto. 30 Pero susundan po agad ito ng pitong taon na taggutom, at makakalimutan na ng mga tao ang naranasan nilang kasaganaan dahil ang taggutom ay nagdulot ng pinsala sa lupain ng Egipto. 31 Matinding taggutom po ang darating na parang hindi nakaranas ng kasaganaan ang lupain ng Egipto. 32 Dalawang beses po kayong nanaginip, Mahal na Faraon, para malaman nʼyo na itinakda ng Dios na mangyayari ito at malapit na itong mangyari.

33 “Kaya ngayon, Mahal na Faraon, iminumungkahi ko po na dapat kayong pumili ng isang matalinong tao para mamahala sa lupain ng Egipto. 34 Maglagay din po kayo ng mga opisyal sa buong Egipto para ihanda[c] ang lugar na ito sa loob ng pitong taon na kasaganaan. 35 Sa mga panahong iyon, ipaipon nʼyo rin po sa kanila ang lahat ng makokolekta ninyo galing sa mga ani at sa ilalim ng inyong pamamahala, ipatago po ninyo sa kanila ang mga ani sa mga kamalig ng mga lungsod. 36 Ang mga pagkaing ito ay ilalaan para sa mga tao kapag dumating na ang pitong taong taggutom sa Egipto, para hindi sila magutom.”

Ginawang Tagapamahala si Jose sa Egipto

37 Nagustuhan ng hari at ng kanyang mga opisyal ang mungkahi ni Jose. 38 Sinabi niya sa kanyang mga opisyal, “Wala na tayong makikita pang ibang tao na kagaya ni Jose na ginagabayan ng Espiritu ng Dios.”

39 Kaya sinabi ng Faraon kay Jose, “Sapagkat sinabi sa iyo ng Dios ang mga bagay na ito, wala na sigurong iba pang tao na may kaalaman at pang-unawa na kagaya mo. 40-41 Gagawin kita ngayon na tagapamahala ng aking kaharian at gobernador ng buong Egipto, at susunod sa iyo ang lahat ng tauhan ko. Pero mas mataas pa rin ang karapatan ko kaysa sa iyo.” 42 Tinanggal agad ng Faraon ang kanyang singsing na pangtatak at isinuot sa daliri ni Jose. Pinasuotan niya si Jose ng espesyal na damit na gawa sa telang linen at pinasuotan ng gintong kwintas. 43 Ipinagamit din niya kay Jose ang kanyang pangalawang karwahe,[d] at may mga tagapamalita na mauuna sa kanya na sumisigaw, “Lumuhod kayo sa gobernador!” Kaya simula noon, naging gobernador si Jose sa buong lupain ng Egipto.

44 Sinabi pa ng Faraon kay Jose, “Ako ang hari rito sa Egipto, Pero walang sinuman ang gagawa ng kahit ano rito sa Egipto nang walang pahintulot mo.” 45 Pinangalanan niya si Jose ng Zafenat Panea. Pinag-asawa rin niya si Jose kay Asenat na anak ni Potifera na pari mula sa lungsod ng On. Bilang gobernador, si Jose na ang namahala sa Egipto.

46 Si Jose ay 30 taong gulang pa lang nang magsimulang maglingkod sa Faraon. Umalis siya sa palasyo at umikot sa buong Egipto.

47 Tunay ngang naging masagana ang ani sa loob ng pitong taong kasaganaan. 48 At sa panahong iyon, ipinaipon ni Jose ang lahat ng nakolekta galing sa mga ani.[e] Ipinatago niya sa bawat lungsod ang mga ani na galing sa bukid sa palibot nito. 49 Napakarami ng trigong naipon ni Jose; parang kasing dami ng buhangin sa tabing-dagat. Itinigil na lang niya ang pagtatakal nito dahil hindi na ito makayanang takalin.

50 Bago dumating ang taggutom, ipinanganak ang dalawang anak ni Jose kay Asenat na anak ni Potifera na pari ng lungsod ng On. 51 Pinangalanan ni Jose ang panganay na Manase[f] dahil ayon sa kanya, “Dahil sa tulong ng Dios, nakalimutan ko ang mga paghihirap ko at ang aking pananabik sa sambahayan ng aking ama.” 52 Pinangalanan niya ang pangalawa niyang anak na Efraim.[g] Sapagkat ayon sa kanya, “Dahil sa tulong ng Dios, naging masagana ako sa lugar kung saan nakaranas ako ng mga paghihirap.”

53 Natapos na ang pitong taong kasaganaan sa Egipto, 54 at nagsimula na ang pitong taong taggutom katulad ng sinabi ni Jose. May taggutom sa ibaʼt ibang lugar pero may pagkain sa buong Egipto. 55 Dumating ang panahon na naramdaman din ng mga taga-Egipto ang taggutom, kaya humingi sila ng pagkain sa hari. Sinabi ng hari sa kanila, “Pumunta kayo kay Jose dahil siya ang magsasabi sa inyo kung ano ang gagawin ninyo.”

56 Lumaganap ang taggutom kahit saan. At dahil sa matinding taggutom sa buong Egipto, pinabuksan ni Jose ang lahat ng kamalig at pinagbilhan ng pagkain ang mga taga-Egipto. 57 Pumunta rin sa Egipto ang halos lahat ng bansa para bumili ng pagkain kay Jose dahil matindi ang taggutom sa kanilang bansa.

Footnotes

  1. 41:1 Faraon: o, hari ng Egipto. Ganito rin sa sumusunod na mga talata.
  2. 41:6 hangin na galing sa silangan: Kung nasa Israel ka, galing sa bandang silangan. Pero kung nasa Egipto ka, galing sa bandang timog.
  3. 41:34 para ihanda: o, para mangolekta ng 20 porsiyento ng lahat ng ani.
  4. 41:43 ang kanyang pangalawang karwahe: o, ang karwahe ng opisyal na pangalawa sa kanya.
  5. 41:48 Tingnan ang 47:24.
  6. 41:51 Manase: Maaaring ang ibig sabihin, kinalimutan.
  7. 41:52 Efraim: Maaaring ang ibig sabihin, nagbunga o naging masagana.

约瑟为法老解梦

41 两年后,法老做了个梦,梦见自己站在尼罗河边, 有七头肥美、健壮的母牛从河里上来,在芦苇丛中吃草。 随后又有七头丑陋、瘦弱的母牛从河里上来,与那七头母牛一同站在河边。 后来,七头丑陋、瘦弱的母牛吃掉了七头肥美、健壮的母牛。这时,法老醒了过来。

之后,他又睡着了,又做了个梦。他梦见一株麦子上长了七个饱满的穗子。 后来这株麦子上面又长了七个干瘪的穗子,它们被东风吹干了。 七个干瘪的穗子吞食了七个饱满的穗子。法老醒过来,原来是一场梦。

早上法老心中不安,就派人召来埃及所有的术士和博学之士,把梦告诉他们,可是没有一个人能为他解梦。

后来,侍酒总管对法老说:“我今天才想起我的罪过。 10 我从前和膳食总管惹王生气,被王囚禁在护卫长府内的牢里。 11 一天晚上,我俩都做了梦。 12 当时有一个希伯来青年跟我们一起被囚在牢里,他是护卫长的仆人。我们把梦告诉他,他就分别为我们解梦。 13 后来,他为我们解的梦都应验了,我恢复了原职,膳食总管被挂在木头上处死了。”

14 于是,法老派人去召约瑟,他们急忙释放约瑟。约瑟剃头刮脸,更换衣服,去见法老。 15 法老对约瑟说:“我做了一个梦,没有人能为我解梦。我听说你能解梦。” 16 约瑟回答说:“我自己不会解梦,但上帝却能给王圆满的解释。”

17 法老对约瑟说:“我梦见自己站在尼罗河边, 18 有七头肥美、健壮的母牛从河里上来,在芦苇丛中吃草。 19 随后又有七头丑陋、瘦弱的母牛从河里上来,我在埃及从来没有见过有这么丑陋的牛。 20 这些丑陋、瘦弱的母牛吃掉先前的七头肥母牛。 21 可是,它们吃了以后却仍然像以前那么丑陋。这时,我就醒了。 22 后来我又梦见一株麦子,上面长了七个饱满的穗子, 23 接着又长出七个干瘪的穗子, 24 这些干瘪的穗子吞了那七个饱满的穗子。我把梦告诉了术士,却没有人能为我解梦。”

25 约瑟对法老说:“王的梦都是同一个意思,上帝已经借着梦把祂将要做的事指示王了。 26 七头肥美的母牛和七个饱满的穗子都代表七年,是同样的意思。 27 七头瘦弱、丑陋的母牛和七个干瘪、被东风吹干的穗子也代表七年,是七年饥荒。 28 正如我刚才说的,上帝已经把祂将要做的事向王显明了。 29 埃及全境很快会有七年大丰收, 30 随后是七年饥荒肆虐全国,之前的丰收将被忘记。 31 饥荒将非常严重,之前的丰收将荡然无存。 32 王的梦出现了两次,表示上帝的心意已定,上帝必很快成就这事。 33 王应该选一个精明的人,派他治理埃及。 34 王也应该在各地委派官员,在七年丰收期内征收全国出产的五分之一, 35 把在丰年收集的粮食储存在各城,归王管理。 36 这些粮食要留到七年饥荒时用,免得这片土地被饥荒毁灭。”

约瑟做埃及宰相

37 法老和他所有的臣仆都赞同约瑟的建议。 38 法老对臣仆说:“我们哪里找像这样有上帝的灵同在的人呢?” 39 法老对约瑟说:“上帝既然把梦的意思指示给你,可见没人有你这样的见识和智慧。 40 我要派你管理我家,我的人民都要遵从你的命令,只有我权力比你大。” 41 法老又说:“我现在派你治理埃及全国。” 42 于是,法老摘下手上用来盖印的戒指,戴在约瑟的手上,给他穿上细麻袍,把金链戴在他颈上, 43 让他坐在自己的第二辆御车上,并有人在御车前高呼:“跪下!”这样,法老派约瑟治理整个埃及。 44 法老对约瑟说:“我是法老,但没有你的命令,埃及的任何人都不得擅自行事。” 45 法老赐给约瑟一个名字叫撒发那忒·巴内亚,又把安城祭司波提非拉的女儿亚西纳赐给他为妻。约瑟巡视了整个埃及。

46 约瑟三十岁开始为法老效劳,他离开法老去巡视埃及各地。 47 七个丰年之内,埃及粮食大丰收, 48 约瑟收集七个丰年出产的所有粮食,储藏进各城,每一座城附近出产的粮食都存放在本城。 49 约瑟积存了大量五谷,多如海沙,不可胜数。

50 荒年到来前,安城祭司波提非拉的女儿亚西纳给约瑟生了两个儿子。 51 约瑟给长子取名叫玛拿西,因为他说:“上帝使我忘记一切的困苦和我父亲家。” 52 约瑟给次子取名叫以法莲,因为他说:“上帝使我在受苦之地昌盛。”

53 七个丰年结束后, 54 七个荒年接踵而至,正如约瑟所言。各地都有饥荒,只有埃及全国有粮食。 55 后来,埃及全国也闹饥荒,百姓就向法老求粮,法老对他们说:“你们去找约瑟吧,要照他的吩咐做。”

56 饥荒蔓延到整个埃及时,约瑟便开仓卖粮给埃及人。那时,埃及的饥荒非常严重。 57 各国的人都到埃及来向约瑟买粮,因为天下到处都是大饥荒。

Pharaoh's dreams

41 Two years later, Pharaoh had a dream. In his dream, he was standing by the River Nile. Seven cows walked up out of the river. They were fat and good to look at. They ate the grass at the side of the river. After those seven fat cows, Pharaoh saw seven other cows that also came up out of the river. Those cows were thin and not good to look at. They stood next to the other cows at the side of the river. The thin cows ate the seven fat cows! Then Pharaoh woke up.

Pharaoh went to sleep again and he had another dream. He saw seven groups of grain that were growing on one branch. The grains were fat and good to look at. Then he saw seven other groups of grain that grew after the first seven groups. These grains were thin, because the hot east wind had burned them. Then the groups of thin grains ate the seven groups of grains that were good and fat. Then Pharaoh woke up. He realized that it was a dream.

In the morning, Pharaoh had trouble in his mind. So he told all the magicians and the wise men in Egypt to come to him. Pharaoh told them about his dreams. But no one could tell Pharaoh what his dreams meant.

Then the king's cupbearer said to Pharaoh, ‘Now I remember that I have done a wrong thing![a] 10 Two years ago, you were angry with me and with your special baker. You put us in prison, in the house of the guards' captain. 11 One night we both had a dream. Each of our dreams had its own meaning. 12 A young Hebrew man was there with us. He was a servant of the guards' captain. We told the Hebrew man about our dreams. Then he told each of us the meaning of our dream. 13 And everything happened as he had told us! You gave me my job as cupbearer again. But you hanged the baker to kill him.’

14 So Pharaoh called Joseph to come to him. They quickly brought Joseph from the prison. Joseph washed himself and he cut his beard from his face. He put on clean clothes. Then he went and he stood in front of Pharaoh. 15 Pharaoh said to Joseph, ‘I had a dream, and no one can tell me what it means. But people have told me about you. They say that you can tell the meaning of dreams.’ 16 Joseph replied to Pharaoh, ‘I cannot do this. But God will give you an answer that will make you happy.’

17 Then Pharaoh said to Joseph, ‘In my dream, I stood at the side of the River Nile. 18 I saw seven cows that came up out of the river. They were fat, and good to look at. They were eating the grass at the side of the river. 19 After them, seven more cows came up out of the river. They were thin and they were not good to look at. I have never seen cows as bad as these in Egypt before. 20 The thin cows ate the seven fat cows that came out of the river first. 21 When they had eaten them, you would not have known it! They still seemed to be as thin as they were before they ate the fat cows. Then I woke up. 22 In another dream, I also saw seven groups of grain that grew on one branch. The grains were fat and good. 23 After those, seven other groups of grain grew. Those grains were thin because the hot east wind had burned them. 24 The thin grains ate the seven groups of fat grains. I told those dreams to my wise men and magicians. But none of them could tell me the meaning of my dreams.’

25 Then Joseph said to Pharaoh, ‘Your dreams both have the same meaning. God has shown you what he will soon do. 26 The seven fat cows tell us about seven years. And the seven groups of fat grains also mean seven years. Both dreams have the same meaning. 27 The seven thin cows that came out of the river mean seven years. And the seven groups of thin grains mean seven years. Both of these tell us about seven years of famine.

28 This is what your dreams mean. As I said, God has shown Pharaoh what he will do. 29 There will be plenty of food for seven years all over the land of Egypt. 30 But then seven years of famine will follow. People will forget about the seven years when they had plenty of food. The famine will destroy the land of Egypt. 31 No one will remember the seven good years, because the famine will be so bad. 32 God gave you two dreams with the same meaning because these things will certainly happen. God will cause them to happen very soon. 33 Now Pharaoh should look for a clever man. He should look for a man who knows what is right and wrong. Tell him to rule over the land of Egypt.

34-35 This is what you should do: Choose some officers. Give them authority to store food during the good years when there is plenty. They must take a fifth part of all the food that grows everywhere in Egypt. They must store the extra food during the good years that will come soon. Give these officers authority to store and to take care of the food in the cities. 36 Then you will be ready for the seven years of famine that will happen everywhere in Egypt. The people in Egypt will have enough food, and the famine will not destroy the land.’

37 Pharaoh and his officers thought that Joseph's idea was good. 38 Pharaoh said to his officers, ‘This man has the Spirit of God in him. We will never find anyone else like him.’ 39 So Pharaoh said to Joseph, ‘God himself has helped you to know all these things. So there is no one who is as wise and clever as you are. 40 I will give you authority in my palace. All my people will do whatever you tell them to do. Only I will be greater than you, because I am the king.’

41 Pharaoh also said to Joseph, ‘I give you authority in the whole land of Egypt.’ 42 Then Pharaoh took his king's ring from his finger and he put it on Joseph's finger. He dressed Joseph in beautiful clothes made of linen. He put a gold chain round Joseph's neck. 43 Pharaoh gave Joseph a chariot to ride in. It showed that Joseph was Pharaoh's most important officer. Only Pharaoh had more authority. As Joseph travelled, his servants shouted to the people, ‘Bend your knees to respect Joseph!’

In this way Pharaoh gave Joseph authority over everything in the land of Egypt. 44 Pharaoh said to Joseph, ‘I rule Egypt as Pharaoh. But nobody who lives anywhere in Egypt will do anything, unless you tell them to.’ 45 Pharaoh gave Joseph the name Zaphenath-Paneah. He also gave Asenath to Joseph to be his wife. She was the daughter of Potiphera, who was a priest in Heliopolis.[b] Everyone knew that Joseph had authority in all the land of Egypt.

46 Joseph was 30 years old when he began to serve Pharaoh, king of Egypt. Joseph then left Pharaoh's palace and he travelled all over Egypt. 47 During the seven good years, lots of food grew in the land. 48 Joseph got all the extra food that grew in the seven good years. He stored it in Egypt's cities, near the fields where it had grown. 49 In this way, Joseph stored a lot of food. The food grains were as many as the sand by the sea! Joseph stopped counting how much food he had stored because there was too much food to measure.

50 Before the years of famine arrived, Joseph became the father of two sons. Asenath, daughter of Potiphera, a priest in Heliopolis, was their mother. 51 Joseph called his firstborn son Manasseh. Joseph said, ‘God has made me forget all the trouble that my family has given to me.’ 52 Joseph called his second son Ephraim. Joseph said, ‘God has given children to me in the land where I have received pain.’

53 The seven good years with plenty of food in Egypt, came to an end. 54 The seven years of famine began, in the same way that Joseph had said would happen. There was a famine in all the other countries too. But in Egypt, the people still had food to eat. 55 When the Egyptian people became hungry, they cried out to Pharaoh for food. When they did that, Pharaoh told all the Egyptians, ‘Go to Joseph. Do whatever he tells you to do.’

56 The famine became very bad everywhere. Joseph opened all the places where he had stored the food. He sold grain to the Egyptians because there was a bad famine in all of Egypt. 57 People from all the other countries came to Egypt to buy food from Joseph. They came because the famine was very bad all over the world.

Footnotes

  1. 41:9 The cupbearer had authority in the king's house. He would make sure that the king's wine was safe for the king to drink.
  2. 41:45 Heliopolis was a city where people worshipped the sun god. The city was also called On.