Gia-cốp và Ê-sau Tái Ngộ

33 Bấy giờ Gia-cốp ngước mắt lên và thấy Ê-sau đang tiến đến, cùng bốn trăm người đi theo ông. Gia-cốp liền chia các con ông ra cho Lê-a, Ra-chên, và hai nữ tỳ. ² Ông để hai nữ tỳ với các con họ đi trước, kế đến là Lê-a và các con bà, rồi Ra-chên và Giô-sép đi cuối cùng. ³ Ðoạn chính ông tiến lên trước họ, sấp mình xuống đất bảy lần, cho đến khi ông đến gần anh ông.

⁴ Nhưng Ê-sau chạy đến gặp ông, ôm lấy ông, tựa đầu vào cổ ông, và hôn ông. Ðoạn hai anh em cùng khóc. ⁵ Khi Ê-sau ngước lên và thấy các phụ nữ cùng các trẻ con, ông hỏi, “Mấy người đi với em đây là ai vậy?”

Gia-cốp đáp, “Ðó là những đứa con Ðức Chúa Trời đã thương ban cho tôi tớ anh.”

⁶ Bấy giờ hai nữ tỳ và các con họ đến gần và sấp mình xuống chào. ⁷ Kế đến Lê-a và các con bà đến gần và sấp mình xuống chào. Cuối cùng Giô-sép và Ra-chên đến gần và sấp mình xuống chào. ⁸ Ê-sau hỏi, “Em định làm gì với tất cả các đàn súc vật mà anh đã gặp vậy?”

Gia-cốp đáp, “Ðể mong được anh là chúa của em đoái thương.”

⁹ Nhưng Ê-sau nói, “Anh đã có đầy đủ rồi, em à. Những gì của em, em hãy giữ lại đi.”

¹⁰ Gia-cốp đáp, “Thưa anh, không được đâu. Nếu em được ơn trước mặt anh, xin anh vui lòng nhận món quà đó từ tay em tặng, vì thưa anh, được thấy lại mặt anh thật chẳng khác gì em thấy được mặt Ðức Chúa Trời, vì anh đã thương mà chấp nhận em. ¹¹ Xin anh nhận món quà em gởi đến anh, vì Ðức Chúa Trời đã đối xử tốt với em, và em đã có được mọi điều em cần.” Vì ông cứ nài ép mãi nên Ê-sau đã bằng lòng nhận.

¹² Ðoạn Ê-sau nói, “Chúng ta hãy lên đường. Ðể anh đi trước dẫn đường.”

¹³ Nhưng Gia-cốp nói với ông, “Thưa chúa của em, chắc anh cũng biết các cháu còn yếu lắm. Các đàn chiên, dê, bò, lừa cũng vậy; chúng có các con nhỏ đi cùng. Em cần phải ở bên để săn sóc. Nếu ép buộc phải đi cho nhanh thì chỉ một ngày, tất cả các đàn chiên và dê sẽ chết hết. ¹⁴ Xin chúa của em cứ đi trước tôi tớ anh, cho em thủng thẳng đi sau, theo chân đàn súc vật phía trước em, và theo sức các cháu bé, cho đến khi em đến nơi anh ở tại Sê-i-rơ.”

¹⁵ Ê-sau nói, “Nếu vậy thôi để anh cho một số người đi với anh ở lại để hộ tống em.”

Nhưng ông đáp, “Tại sao em phải làm phiền chúa của em như thế?”

¹⁶ Vậy nội trong ngày đó Ê-sau lên đường trở về Sê-i-rơ. ¹⁷ Còn Gia-cốp thì đi ngược trở về Su-cốt và cất cho mình một căn nhà tại đó, rồi ông làm chuồng cho các đàn súc vật của ông. Vì thế người ta gọi nơi đó là Su-cốt.^[a]

Gia-cốp Dọn đến Si-chem

¹⁸ Sau khi rời khỏi Pa-đan A-ram, Gia-cốp đến Thành Si-chem trong xứ Ca-na-an được an toàn. Ðến nơi, ông dựng lều trước cửa thành. ¹⁹ Số là ông đã mua một miếng đất của các con cháu Ha-mô cha của Si-chem với giá một trăm miếng bạc để có chỗ dựng lều. ²⁰ Tại đó ông xây một bàn thờ và đặt tên là Ên Ê-lô-he I-sơ-ra-ên.^[b]

Ði-na Bị Hãm Hiếp

34 Bấy giờ Ði-na, con gái Lê-a sinh cho Gia-cốp, đi ra thăm các thiếu nữ trong vùng. ² Si-chem con trai Ha-mô người Hi-vi, hoàng tử trong vùng, trông thấy nàng. Hắn bắt nàng và dùng vũ lực hiếp dâm nàng. ³ Linh hồn hắn say mê đắm đuối Ði-na con gái Gia-cốp. Hắn yêu người thiếu nữ đó và dùng những lời ngọt ngào nói với nàng. ⁴ Si-chem nói với Ha-mô cha hắn, “Xin cha cưới cô gái đó cho con.”

⁵ Lúc ấy Gia-cốp đã được báo rằng Si-chem đã xâm phạm tiết hạnh của Ði-na con gái ông, nhưng vì các con trai ông đang còn chăn bầy ở ngoài đồng, nên ông cố nín lặng cho đến khi họ về.

⁶ Ha-mô cha của Si-chem đi ra gặp Gia-cốp để nói chuyện với ông. ⁷ Nhằm lúc đó các con trai của Gia-cốp cũng vừa từ ngoài đồng về. Khi nghe như vậy họ nổi nóng và rất giận, bởi vì hắn đã làm một điều đồi bại trong I-sơ-ra-ên: hắn đã xâm phạm tiết hạnh của con gái Gia-cốp, một điều không được phép làm.

⁸ Nhưng Ha-mô nói với họ, “Lòng của Si-chem con trai tôi đã quyến luyến con gái quý vị. Xin quý vị vui lòng gả nàng làm vợ nó. ⁹ Chúng ta hãy kết nghĩa sui gia với nhau. Hãy gả các con gái quý vị cho chúng tôi và hãy cưới các con gái chúng tôi cho quý vị. ¹⁰ Quý vị hãy ở với chúng tôi và xứ nầy mở rộng cho quý vị. Hãy ở đây, làm ăn buôn bán, mua nhà mua đất trong xứ nầy.”

¹¹ Si-chem cũng nói với cha nàng và các anh nàng, “Cháu mong được ơn trước mặt bác và các anh. Bác và các anh muốn gì, cháu cũng chịu. ¹² Xin đòi một sính lễ thật cao và quà cưới bao nhiêu cũng được, cháu sẽ xin nộp đủ, miễn là cho cháu được cưới nàng làm vợ.”

¹³ Các con trai của Gia-cốp trả lời Si-chem và Ha-mô cha hắn một cách có âm mưu, vì hắn đã xâm phạm tiết hạnh của Ði-na em gái họ. ¹⁴ Họ nói với hai người ấy, “Chúng tôi không thể làm việc nầy, tức gả em gái chúng tôi cho một người không được cắt bì, vì đó là điều sỉ nhục đối với chúng tôi. ¹⁵ Chúng tôi chỉ đòi hỏi một điều kiện nầy thôi, nếu quý vị làm được, chúng tôi sẽ bằng lòng: đó là quý vị phải trở nên giống như chúng tôi, có nghĩa là mọi người nam của quý vị phải được cắt bì. ¹⁶ Khi ấy chúng tôi sẽ gả các con gái của chúng tôi cho quý vị, và chúng tôi sẽ cưới các con gái quý vị cho chúng tôi, rồi chúng tôi sẽ sống giữa quý vị, và chúng ta sẽ thành một dân. ¹⁷ Nhưng nếu quý vị không đồng ý với chúng tôi mà không chịu cắt bì, thì chúng tôi sẽ bắt em gái chúng tôi và dọn đi.”

¹⁸ Những lời của họ thật làm hài lòng Ha-mô và Si-chem con trai Ha-mô. ¹⁹ Chàng trai trẻ ấy làm ngay điều đó, không chút chậm trễ, vì chàng mê cô con gái của Gia-cốp. Vả, bấy giờ chàng là người được quý trọng nhất trong cả nhà cha chàng.

²⁰ Vậy Ha-mô và Si-chem con trai ông ra cổng thành và nói với những người nam trong thành, ²¹ “Những người ấy rất thân thiện với chúng ta. Hãy cho họ ở trong xứ và làm ăn buôn bán giữa chúng ta. Xứ sở chúng ta còn rộng rãi, đủ chỗ cho họ ở. Chúng ta hãy cưới các con gái họ và cho họ cưới các con gái chúng ta. ²² Họ đồng ý ở giữa chúng ta để trở thành một dân, chỉ với một điều kiện là mọi người nam trong chúng ta phải được cắt bì giống như họ, những người đã được cắt bì. ²³ Há chẳng phải các đàn súc vật của họ, tài sản của họ, và mọi thứ gì họ có đều sẽ thuộc về chúng ta sao? Chỉ cần chúng ta đồng ý với họ, họ sẽ ở giữa chúng ta.”

²⁴ Tất cả những người đi ra họp ở cổng thành đều nghe theo Ha-mô và Si-chem con trai ông. Thế là mọi người nam, kể cả những người đã ra họp ở cổng thành, đều chịu cắt bì.

Các Anh của Ði-na Bội Ước và Báo Thù

²⁵ Ðến ngày thứ ba, khi họ đang đau đớn, hai con trai của Gia-cốp là Si-mê-ôn và Lê-vi, tức hai anh của Ði-na, lấy gươm của họ, bất thần xông vào thành, và giết tất cả người nam trong thành. ²⁶ Họ dùng gươm giết Ha-mô và Si-chem con trai ông ấy. Kế đó họ đem Ði-na ra khỏi nhà Si-chem, rồi đi. ²⁷ Các con trai khác của Gia-cốp xông qua xác những người bị giết mà cướp phá thành, vì em gái họ đã bị xâm phạm tiết hạnh. ²⁸ Họ cướp đoạt tất cả chiên, dê, bò, lừa và mọi thứ, cả trong thành lẫn ngoài đồng. ²⁹ Họ cũng cướp lấy tất cả của cải và mọi thứ trong nhà người ta, rồi bắt tất cả vợ con của họ dẫn đi.

³⁰ Bấy giờ Gia-cốp nói với Si-mê-ôn và Lê-vi, “Các con đã gây họa cho cha rồi. Các con đã khiến cha trở thành tởm ghét đối với các dân trong xứ nầy, tức dân Ca-na-an và dân Pê-ri-xi. Cha chỉ có một ít người, và nếu họ họp nhau lại tấn công cha, thì cha và nhà mình sẽ bị tiêu diệt.”

³¹ Nhưng họ đáp, “Chẳng lẽ cha để hắn đối xử với em gái chúng con như một con điếm sao?”

Gia-cốp Trở Lại Bê-tên

35 Ðức Chúa Trời phán với Gia-cốp, “Hãy đứng dậy, đi lên Bê-tên và định cư tại đó. Hãy xây một bàn thờ để thờ phượng Ðức Chúa Trời, Ðấng đã hiện ra với ngươi khi ngươi chạy trốn khỏi Ê-sau anh ngươi.”

² Gia-cốp nói với gia đình ông và mọi người thuộc về ông, “Hãy dẹp bỏ các tượng thần dân ngoại ở giữa các người. Hãy thanh tẩy sạch sẽ, và mặc y phục sạch vào. ³ Sau đó hãy đến; chúng ta hãy đi lên Bê-tên để cha có thể xây một bàn thờ cho Ðức Chúa Trời tại đó. Ngài là Ðấng đã đáp lời cha trong ngày cha gặp gian truân và luôn ở với cha bất cứ nơi nào cha đặt chân đến.” ⁴ Vậy họ trao cho Gia-cốp tất cả các tượng thần dân ngoại họ có, và những vòng trang sức đeo nơi tai họ. Gia-cốp chôn tất cả những thứ đó dưới gốc cây sồi gần Si-chem.

⁵ Khi họ lên đường, Ðức Chúa Trời giáng một cơn kinh hãi xuống các thành xung quanh họ, nên không ai dám đuổi theo các con của Gia-cốp. ⁶ Gia-cốp và đoàn người đi với ông đến Lu-xơ, cũng gọi là Bê-tên, trong xứ Ca-na-an. ⁷ Tại đó ông dựng một bàn thờ và gọi nơi đó là Ên Bê-tên,^[c] vì nơi đó Ðức Chúa Trời đã bày tỏ chính Ngài cho ông khi ông trốn khỏi Ê-sau anh ông. ⁸ Bấy giờ Ðê-bô-ra bà vú của Rê-be-ca qua đời. Bà được chôn bên gốc cây sồi tại Si-chem, vì thế chỗ đó được gọi là Cây Sồi Than Khóc.

⁹ Ðức Chúa Trời lại hiện ra với Gia-cốp khi ông từ xứ Pa-đan A-ram trở về. Ngài ban phước cho ông. ¹⁰ Ðức Chúa Trời phán với ông, “Tên ngươi là Gia-cốp, nhưng ngươi sẽ không được gọi là Gia-cốp nữa; từ nay tên ngươi sẽ là I-sơ-ra-ên.” Vì thế ông được gọi là I-sơ-ra-ên. ¹¹ Ðức Chúa Trời phán với ông, “Ta là Ðức Chúa Trời Toàn Năng.^[d] Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, để một quốc gia và một cộng đồng của nhiều quốc gia sẽ ra từ ngươi, và các vua sẽ ra từ ngươi. ¹² Ta sẽ ban cho ngươi xứ Ta đã ban cho Áp-ra-ham và I-sác. Ta sẽ ban xứ ấy cho dòng dõi ngươi sinh ra sau này.” ¹³ Sau đó Ðức Chúa Trời từ nơi ấy, tức từ chỗ Ngài đã phán với ông, ngự lên. ¹⁴ Gia-cốp dựng một trụ đá nơi Ngài đã phán với ông. Ông đổ rượu lên trụ để dâng làm của lễ; sau đó ông đổ dầu lên trụ để biến trụ đá ấy ra thánh. ¹⁵ Gia-cốp gọi nơi Ðức Chúa Trời đã phán với ông là Bê-tên.

Bên-gia-min Ra Ðời và Ra-chên Qua Ðời

¹⁶ Sau đó họ rời Bê-tên ra đi. Khi họ còn cách Ép-rát không bao xa thì Ra-chên đến ngày sinh con, nhưng bà sinh khó. ¹⁷ Trong lúc bà đang đau đớn vì khó sinh, bà mụ nói, “Xin bà đừng sợ, vì bà sắp có một con trai nữa.” ¹⁸ Khi sắp tắt hơi, vì bà đang hấp hối, bà đặt tên nó là Bên Ô-ni,^[e] nhưng cha nó gọi nó là Bên-gia-min.^{[f] 19} Ra-chên qua đời và được chôn bên đường đi đến Ép-rát hay Bết-lê-hem. ²⁰ Gia-cốp dựng một bia đá nơi mộ bà, đó là bia đá của mộ Ra-chên. Bia đá ấy vẫn còn đó đến ngày nay. ²¹ I-sơ-ra-ên tiếp tục cuộc hành trình, và khi qua khỏi Tháp Ê-đe một khoảng thì ông dựng lều.

²² Trong thời gian I-sơ-ra-ên cư ngụ trong xứ ấy, Ru-bên đã đến và nằm với Bin-ha, vợ hầu của cha chàng, và người ta báo cho I-sơ-ra-ên hay việc đó.

Các Con của Gia-cốp

(1 Sử 2:1-2)

Ðây là mười hai con trai của Gia-cốp: ²³ Các con trai do Lê-a sinh là Ru-bên con đầu lòng của Gia-cốp, Si-mê-ôn, Lê-vi, Giu-đa, I-sa-ca, và Xê-bu-lun. ²⁴ Các con trai của Ra-chên là Giô-sép và Bên-gia-min. ²⁵ Các con trai của Bin-ha nữ tỳ của Ra-chên là Ðan và Náp-ta-li. ²⁶ Các con trai của Xinh-pa nữ tỳ của Lê-a là Gát và A-se. Ðó là các con trai của Gia-cốp, những đứa con ông sinh được khi còn ở Pa-đan A-ram.

I-sác Qua đời

²⁷ Gia-cốp đến thăm cha ông là I-sác tại Mam-rê, trong vùng Ki-ri-át Ạc-ba, tức là Hếp-rôn, nơi Áp-ra-ham và I-sác sống như những kiều dân. ²⁸ I-sác hưởng thọ một trăm tám mươi tuổi. ²⁹ I-sác trút hơi thở cuối cùng, qua đời, và được quy về với tổ tiên ông trong lúc tuổi đã cao. Ông hưởng trọn tuổi thọ của ông. Các con ông là Ê-sau và Gia-cốp mai táng ông.

Mười Hai Sứ Ðồ

(Mác 3:13-19; Lu 6:12-16)

10 Ngài gọi mười hai môn đồ Ngài đến và ban cho họ quyền phép trên các tà linh ô uế để đuổi trừ chúng và chữa lành mọi đau yếu và mọi bịnh tật. ² Ðây là tên của mười hai sứ đồ: trước hết là Si-môn, cũng gọi là Phi-rơ, và Anh-rê em trai ông; Gia-cơ con của Xê-bê-đê, và Giăng em trai ông; ³ Phi-líp và Ba-thô-lô-mi; Thô-ma và Ma-thi-ơ người thu thuế; Gia-cơ con của Anh-phê, và Tha-đê; ⁴ Si-môn người Ca-na-an, và Giu-đa Ích-ca-ri-ốt kẻ phản Ngài.

Sứ Mạng của Các Sứ Ðồ

(Mác 6:7-13; Lu 9:1-6)

⁵ Ðức Chúa Jesus sai mười hai người ấy ra đi và dặn rằng, “Ðừng đi đến các dân ngoại, cũng đừng vào thành nào của người Sa-ma-ri, ⁶ nhưng thà đến cùng những con chiên lạc mất của nhà I-sơ-ra-ên. ⁷ Ði đâu cũng hãy loan báo tin vui rằng, ‘Vương quốc thiên đàng đang đến gần.’ ⁸ Hãy chữa lành người bịnh, khiến kẻ chết sống lại, chữa sạch người phung, và đuổi trừ các quỷ. Các ngươi đã được nhận lãnh miễn phí, hãy ban cho cách miễn phí. ⁹ Ðừng đem theo vàng, bạc, hay đồng nào trong thắt lưng, ¹⁰ cũng đừng mang theo túi đi đường, hoặc hai áo, hoặc giày, hoặc gậy, vì người làm việc đáng hưởng lương của mình.

¹¹ Khi vào thành nào hoặc làng nào, hãy hỏi xem ai là người xứng đáng ở đó, và hãy ở nhà người ấy cho đến khi đi. ¹² Khi các ngươi vào nhà nào, hãy chúc phước bình an cho nhà ấy. ¹³ Nếu gia đình đó xứng đáng, phước bình an của các ngươi sẽ ở với họ; còn nếu họ không xứng đáng, phước bình an của các ngươi sẽ trở về với các ngươi. ¹⁴ Nếu ai không hoan nghênh các ngươi và không nghe lời dạy của các ngươi, hãy phủi bụi đã dính nơi chân các ngươi khi rời thành đó hay nhà đó. ¹⁵ Quả thật, Ta nói với các ngươi, trong ngày phán xét, dân các xứ Sô-đôm và Gô-mô-ra sẽ được xử nhẹ hơn dân thành đó.”

Sự Bách Hại

(Mác 13:9-13; Lu 21:12-17)

¹⁶ “Này, Ta sai các ngươi ra đi như chiên giữa bầy muông sói. Vậy hãy khôn lanh như rắn và đơn sơ như bồ câu. ¹⁷ Hãy coi chừng người ta, vì họ sẽ nộp các ngươi cho các hội đồng xét xử và đánh đập các ngươi trong các hội đường. ¹⁸ Các ngươi sẽ bị điệu đến trước các tổng trấn và các vua chúa vì cớ Ta, để làm chứng cho họ và cho các dân ngoại về Ta. ¹⁹ Khi họ đem các ngươi ra xét xử, đừng lo phải nói thế nào hoặc sẽ nói điều gì, vì những điều phải nói sẽ được ban cho các ngươi trong chính giờ đó. ²⁰ Vì chẳng phải các ngươi sẽ tự mình nói, bèn là Ðức Thánh Linh của Cha các ngươi sẽ nói qua các ngươi.