Genesis 41:17-42
New Living Translation
17 So Pharaoh told Joseph his dream. “In my dream,” he said, “I was standing on the bank of the Nile River, 18 and I saw seven fat, healthy cows come up out of the river and begin grazing in the marsh grass. 19 But then I saw seven sick-looking cows, scrawny and thin, come up after them. I’ve never seen such sorry-looking animals in all the land of Egypt. 20 These thin, scrawny cows ate the seven fat cows. 21 But afterward you wouldn’t have known it, for they were still as thin and scrawny as before! Then I woke up.
22 “In my dream I also saw seven heads of grain, full and beautiful, growing on a single stalk. 23 Then seven more heads of grain appeared, but these were blighted, shriveled, and withered by the east wind. 24 And the shriveled heads swallowed the seven healthy heads. I told these dreams to the magicians, but no one could tell me what they mean.”
25 Joseph responded, “Both of Pharaoh’s dreams mean the same thing. God is telling Pharaoh in advance what he is about to do. 26 The seven healthy cows and the seven healthy heads of grain both represent seven years of prosperity. 27 The seven thin, scrawny cows that came up later and the seven thin heads of grain, withered by the east wind, represent seven years of famine.
28 “This will happen just as I have described it, for God has revealed to Pharaoh in advance what he is about to do. 29 The next seven years will be a period of great prosperity throughout the land of Egypt. 30 But afterward there will be seven years of famine so great that all the prosperity will be forgotten in Egypt. Famine will destroy the land. 31 This famine will be so severe that even the memory of the good years will be erased. 32 As for having two similar dreams, it means that these events have been decreed by God, and he will soon make them happen.
33 “Therefore, Pharaoh should find an intelligent and wise man and put him in charge of the entire land of Egypt. 34 Then Pharaoh should appoint supervisors over the land and let them collect one-fifth of all the crops during the seven good years. 35 Have them gather all the food produced in the good years that are just ahead and bring it to Pharaoh’s storehouses. Store it away, and guard it so there will be food in the cities. 36 That way there will be enough to eat when the seven years of famine come to the land of Egypt. Otherwise this famine will destroy the land.”
Joseph Made Ruler of Egypt
37 Joseph’s suggestions were well received by Pharaoh and his officials. 38 So Pharaoh asked his officials, “Can we find anyone else like this man so obviously filled with the spirit of God?” 39 Then Pharaoh said to Joseph, “Since God has revealed the meaning of the dreams to you, clearly no one else is as intelligent or wise as you are. 40 You will be in charge of my court, and all my people will take orders from you. Only I, sitting on my throne, will have a rank higher than yours.”
41 Pharaoh said to Joseph, “I hereby put you in charge of the entire land of Egypt.” 42 Then Pharaoh removed his signet ring from his hand and placed it on Joseph’s finger. He dressed him in fine linen clothing and hung a gold chain around his neck. 43 Then he had Joseph ride in the chariot reserved for his second-in-command. And wherever Joseph went, the command was shouted, “Kneel down!” So Pharaoh put Joseph in charge of all Egypt. 44 And Pharaoh said to him, “I am Pharaoh, but no one will lift a hand or foot in the entire land of Egypt without your approval.”
45 Then Pharaoh gave Joseph a new Egyptian name, Zaphenath-paneah.[a] He also gave him a wife, whose name was Asenath. She was the daughter of Potiphera, the priest of On.[b] So Joseph took charge of the entire land of Egypt. 46 He was thirty years old when he began serving in the court of Pharaoh, the king of Egypt. And when Joseph left Pharaoh’s presence, he inspected the entire land of Egypt.
47 As predicted, for seven years the land produced bumper crops. 48 During those years, Joseph gathered all the crops grown in Egypt and stored the grain from the surrounding fields in the cities. 49 He piled up huge amounts of grain like sand on the seashore. Finally, he stopped keeping records because there was too much to measure.
50 During this time, before the first of the famine years, two sons were born to Joseph and his wife, Asenath, the daughter of Potiphera, the priest of On. 51 Joseph named his older son Manasseh,[c] for he said, “God has made me forget all my troubles and everyone in my father’s family.” 52 Joseph named his second son Ephraim,[d] for he said, “God has made me fruitful in this land of my grief.”
53 At last the seven years of bumper crops throughout the land of Egypt came to an end. 54 Then the seven years of famine began, just as Joseph had predicted. The famine also struck all the surrounding countries, but throughout Egypt there was plenty of food. 55 Eventually, however, the famine spread throughout the land of Egypt as well. And when the people cried out to Pharaoh for food, he told them, “Go to Joseph, and do whatever he tells you.” 56 So with severe famine everywhere, Joseph opened up the storehouses and distributed grain to the Egyptians, for the famine was severe throughout the land of Egypt. 57 And people from all around came to Egypt to buy grain from Joseph because the famine was severe throughout the world.
Joseph’s Brothers Go to Egypt
42 When Jacob heard that grain was available in Egypt, he said to his sons, “Why are you standing around looking at one another? 2 I have heard there is grain in Egypt. Go down there, and buy enough grain to keep us alive. Otherwise we’ll die.”
3 So Joseph’s ten older brothers went down to Egypt to buy grain. 4 But Jacob wouldn’t let Joseph’s younger brother, Benjamin, go with them, for fear some harm might come to him. 5 So Jacob’s[e] sons arrived in Egypt along with others to buy food, for the famine was in Canaan as well.
6 Since Joseph was governor of all Egypt and in charge of selling grain to all the people, it was to him that his brothers came. When they arrived, they bowed before him with their faces to the ground. 7 Joseph recognized his brothers instantly, but he pretended to be a stranger and spoke harshly to them. “Where are you from?” he demanded.
“From the land of Canaan,” they replied. “We have come to buy food.”
8 Although Joseph recognized his brothers, they didn’t recognize him. 9 And he remembered the dreams he’d had about them many years before. He said to them, “You are spies! You have come to see how vulnerable our land has become.”
10 “No, my lord!” they exclaimed. “Your servants have simply come to buy food. 11 We are all brothers—members of the same family. We are honest men, sir! We are not spies!”
12 “Yes, you are!” Joseph insisted. “You have come to see how vulnerable our land has become.”
13 “Sir,” they said, “there are actually twelve of us. We, your servants, are all brothers, sons of a man living in the land of Canaan. Our youngest brother is back there with our father right now, and one of our brothers is no longer with us.”
14 But Joseph insisted, “As I said, you are spies! 15 This is how I will test your story. I swear by the life of Pharaoh that you will never leave Egypt unless your youngest brother comes here! 16 One of you must go and get your brother. I’ll keep the rest of you here in prison. Then we’ll find out whether or not your story is true. By the life of Pharaoh, if it turns out that you don’t have a younger brother, then I’ll know you are spies.”
17 So Joseph put them all in prison for three days.
Notas al pie
Genesis 41:17-42
Ang Pulong Sa Dios
17 Unya gisulti sa hari ang iyang damgo kang Jose. Miingon siya, “Nagdamgo ako nga nagtindog ako sa daplin sa Suba sa Nilo. 18 Nakita ko nga mitunga gikan sa suba ang pito ka himsog ug tambok nga mga baka, ug nanabsab kini sa kasagbotan. 19 Wala madugay mitunga usab ang laing pito ka daot ug niwang nga mga baka. Wala gayod akoy nakitang baka sa tibuok Ehipto nga sama kanila ka daot. 20 Unya gikaon niadtong daot ug niwang nga mga baka ang pito ka tambok nga mga baka nga unang mitunga. 21 Apan pagkahuman nila ug kaon, morag wala lang gihapon sila makakaon kay niwang man gihapon sila. Unya nakamata ako. 22 Apan nakatulog ako pagbalik ug nagdamgo pag-usab. Nakita ko sa akong damgo ang pito ka himsog ug bus-ok nga uhay nga misubol sa usa lang ka punoan. 23 Ug niadto usab nga punoan, misalingsing ang laing pito ka uhay nga niwang ug nanguyos tungod sa kainit sa hangin gikan sa sidlakan. 24 Unya gilamoy sa niwang nga mga uhay ang pito ka himsog nga mga uhay. Gisulti ko na kini sa mga madyikero, apan wala gayoy usa kanila nga nakasaysay kanako kon unsa ang kahulogan.”
25 Miingon si Jose sa hari, “Mahal nga hari, usa ray kahulogan sa duha mo ka damgo. Gipadayag kanimo sa Dios kon unsa ang iyang pagabuhaton. 26 Ang pito ka tambok nga mga baka ug ang pito ka himsog nga mga uhay managsama nga nagkahulogan ug pito ka tuig. 27 Ang pito ka niwang ug daot nga mga baka ug ang pito ka niwang nga mga uhay nga nanguyos tungod sa kainit sa hangin gikan sa sidlakan nagkahulogan ug pito ka tuig nga kagutom. 28 Sumala sa giingon ko na kanimo, Mahal nga Hari, gipadayag kanimo sa Dios kon unsa ang iyang pagabuhaton. 29 Moabot ang pito ka tuig nga labihan gayod kaabunda sa tibuok Ehipto. 30 Ug mosunod dayon ang pito ka tuig nga kagutom, ug malimtan sa mga tawo ang nasinati nila nga kaabunda sa Ehipto. Ang kagutom mohimo ug dakong kadaot sa yuta sa Ehipto. 31 Tungod sa makalilisang nga kagutom nga moabot, walay makita nga timailhan sa milabay nga panahon sa kaabunda sa yuta sa Ehipto. 32 Nagdamgo ka sa duha gayod ka higayon, Mahal nga Hari, aron nga mahibaloan mo nga pagbuot kini sa Dios nga mahitabo ug mahitabo gayod kini sa dili madugay.
33 “Busa karon, Mahal nga Hari, pagpili ug usa ka tawong maalamon nga padumalahon mo sa yuta sa Ehipto. 34 Pagbutang usab ug mga opisyal sa tibuok yuta sa Ehipto aron mangolekta sa ikalima nga bahin sa abot sa kaumahan sulod sa pito ka tuig nga abunda ang abot. 35 Sulod nianang mga tuiga, ipatigom kanila ang tanan nga bahin nga makolekta ninyo gikan sa mga abot.[a] Ug ilalom sa imong pagdumala, patipigi kanila ang mga abot diha sa mga bodega sa mga lungsod. 36 Kini nga mga pagkaon itagana alang sa moabot nga pito ka tuig nga kagutom sa Ehipto, aron dili magutman ang katawhan.”
Gitudlo si Jose Isip Tigdumala sa Ehipto
37 Nakauyon ang hari ug ang iyang mga opisyal sa plano ni Jose. 38 Miingon siya sa iyang mga opisyal, “May makita pa ba kitang sama kang Jose nga gigiyahan sa espiritu sa Dios?” 39 Busa miingon ang hari kang Jose, “Tungod kay gipadayag sa Dios kining mga butanga kanimo, wala nay laing tawo nga may kaalam ug salabotan nga sama kanimo. 40-41 Himuon ko ikaw karon nga tigdumala sa akong palasyo ug gobernador sa tibuok Ehipto, ug motuman kanimo ang tanan kong katawhan. Ako ray labaw kanimo kay hari man ako.” 42 Unya gihuslo sa hari ang iyang singsing nga pangtimbre ug gisul-ob kini sa tudlo ni Jose. Gipasul-oban niya si Jose ug pinasahi nga bisti nga linen ug gipakuwintas ug bulawan. 43 Gipasakay niya si Jose sa iyang ikaduhang karwahe,[b] ug may mga tigpahibalo nga nagauna kaniya ug nagsinggit, “Yukboi ninyo ang gobernador!” Busa sukad niadto nahimong gobernador si Jose sa tibuok Ehipto.
44 Unya miingon ang hari kang Jose, “Ako ang hari dinhi sa Ehipto, apan walay bisan kinsa nga makahimo ug bisan unsa dinhi sa Ehipto gawas kon may pagtugot gikan kanimo.” 45 Unya ginganlan niya si Jose ug Zafenat Panea. Gipaasawa usab niya kang Jose si Asenat nga anak ni Potifera nga pari sa lungsod sa On. Ingon nga gobernador, si Jose na ang nagdumala sa Ehipto.[c] 46 Nagaedad si Jose ug 30 ka tuig sa dihang nagsugod siya sa pag-alagad sa hari sa Ehipto. Usa ka higayon niana, mibiya si Jose sa palasyo ug milibot sa tibuok Ehipto.
47 Sulod sa pito ka tuig nga kaabunda, dako kaayo ang abot sa kaumahan. 48 Ug niadtong mga tuiga, gipatigom ni Jose ang tanang mga bahin nga nakolekta gikan sa mga abot.[d] Gipatipigan niya sa matag lungsod ang mga bahin sa abot nga nakolekta gikan sa mga uma sa palibot niini. 49 Labihan gayod kadaghan sa trigo nga natigom ni Jose; daw sama kini kadaghan sa balas sa baybayon. Tungod sa kadaghan niini giundangan na niya ang pagtakos.
50 Sa wala pa moabot ang tinggutom, natawo ang duha ka anak ni Jose kang Asenat, nga anak ni Potifera nga pari sa On. 51 Ginganlan ni Jose ang kamagulangan ug Manase[e] kay miingon siya, “Tungod sa tabang sa Dios, nalimtan ko ang akong mga pag-antos ug ang kamingaw ko sa panimalay sa akong amahan.” 52 Ginganlan niya ang ikaduha niyang anak ug Efraim[f] kay miingon siya, “Tungod sa tabang sa Dios, gihatagan ako ug kaliwat sa dapit diin nahiagom ako sa mga kasakit.”
53 Nahuman ang pito ka tuig sa kaabunda sa Ehipto, 54 ug nagsugod ang pito ka tuig nga kagutom sumala sa giingon ni Jose. May kagutom sa uban nga mga dapit apan ang tibuok Ehipto may pagkaon. 55 Wala madugay, nakasinati na usab sa kagutom ang mga taga-Ehipto, busa nangayo sila ug pagkaon gikan sa hari. Miingon ang hari kanila, “Adto kamo kang Jose ug buhata ninyo kon unsay iyang isulti.”
56 Mikuyanap ang kagutom sa tibuok kayutaan. Ug tungod sa labihan nga kagutom sa tibuok Ehipto, gipaablihan ni Jose ang tanang mga bodega ug gibaligyaan ug pagkaon ang mga taga-Ehipto. 57 Nangadto usab sa Ehipto ang katawhan sa ubang mga nasod aron pagpalit ug pagkaon kang Jose tungod kay labihan na gayod ang kagutom sa tibuok kalibotan.
Miadto sa Ehipto ang mga Igsoon ni Jose
42 Pagkahibalo ni Jacob nga may gibaligya nga pagkaon[g] didto sa Ehipto, giingnan niya ang iyang mga anak nga lalaki, “Nganong gatinan-awanay lang kamo? 2 Nakadungog ako nga may gibaligya nga pagkaon didto sa Ehipto, busa lakaw kamo didto ug pagpalit ug pagkaon aron dili kita mangamatay sa kagutom.” 3 Busa milakaw ang napulo ka igsoon ni Jose ngadto sa Ehipto aron pagpalit ug pagkaon. 4 Apan wala paubana ni Jacob si Benjamin nga manghod ni Jose kay nahadlok siya nga basin ug may daotan nga mahitabo kaniya.
5 Miadto ang mga anak ni Jacob[h] sa Ehipto kuyog sa ubang mga tawo aron pagpalit ug pagkaon, kay miabot na man usab ang kagutom sa Canaan. 6 Ingon nga gobernador sa Ehipto, si Jose ang namaligya ug pagkaon ngadto sa mga tawo. Busa pag-abot sa iyang mga igsoon, miyukbo sila agig pagtahod kaniya. 7-9 Pagkakita ni Jose kanila, nailhan dayon niya sila apan nagpakaaron-ingnon siya nga wala makaila kanila. Pinasingka siya nga nakigsulti kanila. Nangutana siya, “Taga-asa kamo?” Mitubag sila, “Taga-Canaan kami, ug mianhi kami dinhi aron mopalit ug pagkaon.” Wala makaila kaniya ang iyang mga igsoon. Nahinumdoman dayon ni Jose ang iyang damgo mahitungod kanila. Miingon siya, “Mga espiya kamo! Mianhi kamo dinhi aron pagsusi kon asa nga bahin sa among nasod ang huyang ug depensa.”
10 Mitubag sila, “Dili, sir! Dili kami mga espiya. Mianhi kami dinhi aron mopalit ug pagkaon. 11 Managsoon kaming tanan, usa ray among amahan, ug nagasulti kami sa tinuod. Dili kami mga espiya.” 12 Apan miingon si Jose, “Dili ako motuo! Mianhi kamo dinhi aron pagsusi kon asa nga bahin sa among nasod ang huyang ug depensa.” 13 Mitubag sila, “12 kaming managsoon, usa ray among amahan ug atua siya sa Canaan. Atua uban kaniya karon ang among kamanghoran, ug wala na ang usa namo ka igsoon.”
14 Miingon si Jose, “Sama sa akong giingon kaninyo, mga espiya kamo. 15 Ug masayran ko kon tinuod kanang inyong gisulti pinaagi niini: Ipanumpa ko sa ngalan sa hari sa Ehipto[i] nga dili gayod kamo makabiya dinhi hangtod nga dili moanhi ang inyong kamanghoran. 16 Papaulia ang usa kaninyo aron pagkuha sa inyong igsoon. Prisohon kamong mahibilin hangtod nga mapamatud-an nga tinuod ang inyong giingon, apan kon dili, tinuod gayod nga mga espiya kamo.” 17 Busa gipapriso niya sila sulod sa tulo ka adlaw.
Notas al pie
- 41:35 Tan-awa ang 47:24.
- 41:43 iyang ikaduhang karwahe: o, karwahe nga alang sa iyang luyo-luyong opisyal.
- 41:45 Ingon… nagdumala sa Ehipto: o, Gilibot ni Jose ang Ehipto.
- 41:48 Tan-awa ang 47:24.
- 41:51 Manase: Posible nga ang buot ipasabot sa Hebreo, gikalimtan.
- 41:52 Efraim: Posible nga ang buot ipasabot sa Hebreo, miuswag.
- 42:1 pagkaon: sa literal, lugas. Mao usab sa mosunod nga mga bersikulo.
- 42:5 Jacob: sa Hebreo, Israel.
- 42:15 hari sa Ehipto: sa Hebreo, Faraon.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.