Add parallel Print Page Options

17-18 Nangandam si Jacob sa pagpauli sa Canaan, sa dapit sa iyang amahan nga si Isaac. Gipasakay niya ang iyang mga anak ug mga asawa sa mga kamelyo. Gidala niya ang iyang mga kahayopan ug ang tanang kabtangan nga iyang natigom sa Padan Aram. 19 Naatol kadto nga milakaw si Laban sa pagpanupi sa iyang mga karnero, ug samtang wala siya gikuha ni Raquel ang iyang mga dios-dios. 20 Nalingla ni Jacob si Laban nga Aramehanon tungod kay wala siya mosugilon niini nga mobiya na siya. 21 Dala ni Jacob sa iyang paglakaw ang tanan niyang kabtangan. Mitabok siya sa Suba sa Eufrates paingon sa bukid sa Gilead.

Gigukod ni Laban si Jacob

22 Tulo na ka adlaw ang milabay sa dihang nahibaloan ni Laban nga milayas sila si Jacob. 23 Busa giuban niya ang iyang mga paryente ug gigukod nila si Jacob sulod sa pito ka adlaw. Naapsan nila sila si Jacob didto sa bukid sa Gilead. 24 Niadtong gabhiona, nagpakita ang Dios kang Laban nga Aramehanon pinaagi sa damgo. Miingon ang Dios kaniya, “Ayaw hilabti si Jacob.[a]

25 Nagpatindog na si Jacob sa iyang tolda sa bukid sa Gilead sa dihang naapsan siya ni Laban. Ug didto na usab nagpatindog si Laban ug ang iyang mga paryente sa ilang mga tolda. 26 Miingon si Laban kang Jacob, “Nganong gibuhat mo kini kanako? Nganong gilingla mo ako? Imo pang gidala ang akong mga anak nga morag mga bihag sa gira. 27 Nganong gilingla mo ako ug milakaw nga wala mananghid kanako? Kon nagaingon pa kamo, ako unta kamong gipalakaw nga may kasadya sa sonata sa tamborin ug harpa. 28 Wala mo gani ako pahaloka sa akong mga apo ug mga anak. Binuang kining imong gibuhat. 29 May katungod gayod unta ako nga mobuhat ug daotan kanimo, apan gipahimangnoan ako kagabii sa Dios sa imong amahan nga dili ka hilabtan. 30 Nahibalo ako nga gimingaw ka na pag-ayo sa inyo, busa gusto ka na nga mopauli. Apan nganong gikawat mo man ang akong mga dios?”

31 Mitubag si Jacob kaniya, “Wala ako mananghid kanimo kay nahadlok ako nga basin ug pugson mo pagkuha gikan kanako ang imong mga anak. 32 Apan bahin sa imong mga dios nga nawala, si bisan kinsa nga nagkuha niini, mamatay. Sa atubangan sa atong mga paryente, tan-awa kon may kabtangan ka ba dinhi kanamo ug kon aduna, kuhaa.” Wala makahibalo si Jacob nga si Raquel diay ang nagkuha sa mga dios-dios ni Laban.

33 Busa gipangita ni Laban ang iyang mga dios-dios sa tolda ni Jacob, sa tolda ni Lea, ug sa tolda sa duha ka sulugoon nga babaye, apan wala gayod niya kini makita. Migawas siya sa tolda ni Lea, ug misulod sa tolda ni Raquel. 34 Apan gitagoan na ni Raquel ang mga dios-dios ilalom sa muntora sa kamelyo, ug iya kining gilingkoran. Nangita si Laban didto sa tibuok tolda ni Raquel apan wala gayod siyay nakita. 35 Miingon si Raquel kaniya, “Tay, ayaw lang kasuko kon dili ako makatindog kay naa man gud ang akong binulan.” Padayon nga nangita si Laban apan wala gayod niya makita ang mga dios-dios.

36 Wala na mapugngi ni Jacob ang iyang kasuko, busa miingon siya kang Laban, “Unsa may nahimo ko batok kanimo? Unsa may akong sala nga gigukod mo man gayod ako? 37 Karon nga nasusi mo na ang tanan kong mga kabtangan, may nakita ka ba nga imo? Kon anaa, ibutang kini dinhi sa atubangan sa akong mga paryente ug sa imong mga paryente, ug sila ang mohukom kanato. 38 Sa 20 ka tuig nga didto ako sa inyo, bisan kausa wala gayod makuhai sa ilang pagburos ang imong mga bayeng kanding ug karnero. Ug wala gayod ako makakaon sa imong mga laking karnero. 39 Wala ko na dad-a kanimo ang mga hayop nga gipatay sa ihalas nga mga mananap; giilisan ko kini dayon. Gipabayran mo usab kanako ang mga hayop nga gikawat panahon man sa adlaw o sa gabii. 40 Nagaantos ako sa kainit sa adlaw, ug sa katugnaw sa kagabhion, ug kulang ako kanunay sa tulog. 41 Sa 20 ka tuig nga pagpuyo ko sa inyo, 14 ka tuig akong nagaalagad kanimo alang sa imong duha ka anak nga babaye, ug unom ka tuig sa pagbantay sa imong mga kahayopan. Ug sulod usab nianang mga tuiga, kanapulo mo usab-usaba ang akong suhol. 42 Kon wala pa ako ubani sa Dios nga gitahod sa akong amahan nga si Isaac, nga mao usab ang Dios ni Abraham, gipalayas mo na tingali ako nga wala gayoy dala. Apan nakita sa Dios ang akong kalisod ug paghago, busa gibadlong ka niya kagabii.”

Ang Kasabotan ni Jacob ug ni Laban

43 Mitubag si Laban, “Kanang mga babaye akong mga anak, ug ang ilang mga anak akong mga apo. Ug kanang mga kahayopan ako usab. Tanan nga makita mo ako. Apan, unsa pa may akong mahimo sa akong mga anak ug mga apo karon? 44 Sige, maghimo kita ug kasabotan ug pamatud-an ta kini.”

45 Busa mikuha si Jacob ug dako nga bato ug iya kining gipatindog isip handomanan. 46 Unya gisugo niya ang iyang mga paryente nga magtapok ug mga bato diha daplin niini. Pagkahuman, nangaon sila duol sa tinapok nga mga bato. 47 Ginganlan ni Laban ang tinapok nga mga bato ug Jegar Sahaduta.[b] Apan ginganlan kini ni Jacob nga Galeed.[c]

48 Miingon si Laban, “Kining tinapok nga mga bato magpamatuod sa kasabotan natong duha.” Mao kana ang hinungdan kon nganong ginganlan kadtong maong tinapok ug Galeed. 49 Gitawag usab kini ug Mizpa,[d] tungod kay miingon si Laban, “Hinaut pa nga bantayan kita sa Ginoo sa atong panagbulag. 50 Ug kon dili mo ayohon pagtratar ang akong mga anak, o maminyo ka pa ug lain, hinumdomi nga bisan dili ako masayod, anaa ang Dios nga saksi sa atong kasabotan.”

51 Miingon pa gayod si Laban kang Jacob, “Ania ang tinapok nga mga bato ug ang bato nga handomanan nga magapamatuod sa atong kasabotan. 52 Kining tinapok nga mga bato ug ang bato nga handomanan mao ang magapamatuod sa atong kasabotan nga dili ako molapas niining tinapok nga mga bato aron paghimo ug daotan kanimo, ug dili ka usab molapas niining tinapok nga mga bato ug bato nga handomanan aron paghimo ug daotan kanako. 53 Hinaut pa nga ang dios[e] sa imong apohan nga si Abraham ug ang dios[f] sa akong amahan nga si Nahor, nga mao usab ang mga dios[g] sa ilang amahan nga si Tera, mao ang mohukom kanatong duha.” Nanumpa usab si Jacob sa ngalan sa Dios nga gitahod sa iyang amahan nga si Isaac. 54 Naghalad si Jacob didto sa bukid, ug unya gitawag niya ang iyang mga paryente ug nangaon sila. Nagpabilin sila didto sa bukid nianang gabhiona.

55 Sayo kaayo nianang pagkabuntag, gihalokan ni Laban ug gipanalanginan ang iyang mga anak ug mga apo, ug milakaw siya balik sa iyang dapit.

Nangandam si Jacob sa Pagpakigkita kang Esau

32 Mipadayon usab sila si Jacob sa ilang lakaw, ug gitagbo siya sa mga anghel sa Dios. Pagkakita ni Jacob kanila, miingon siya, “Mga sundalo kini sa Dios.” Busa ginganlan niya kadto nga dapit ug Mahanaim.[h]

Nagsugo si Jacob ug mga tawo nga mouna kaniya ngadto sa iyang igsoon nga si Esau didto sa yuta sa Seir, ang dapit nga gitawag usab ug Edom. Gimandoan niya sila sa pag-ingon, “Ingna ninyo si Esau nga mao kini ang akong gisulti: Mipuyo ako uban kang Laban sulod sa dugayng panahon ug karon pa ako makapauli. Sultihi usab ninyo siya nga aduna akoy mga baka, asno, karnero, kanding, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye. Gipadala ko kining mga tawo sa pagpahibalo ug paghangyo kanimo nga unta pakitaan mo ako sa imong kaayo.”

Pagbalik sa mga tawo nga gisugo ni Jacob, miingon sila, “Didto kami sa imong igsoon nga si Esau, ug nagapadulong na siya dinhi sa pagsugat kanimo. May kauban siya nga 400 ka mga lalaki.” Gikulbaan pag-ayo si Jacob ug wala siya mahimutang, busa gibahin niya sa duha ka grupo ang iyang kauban nga mga tawo, apil ang iyang mga karnero, baka, kanding, ug kamelyo. Naghunahuna siya nga kon pananglit moabot si Esau ug sulongon ang usa ka grupo, makaikyas pa ang usa ka grupo.

Unya nagaampo si Jacob, “Dios sa akong apohan nga si Abraham ug Dios sa akong amahan nga si Isaac, ikaw ang Ginoo nga nagaingon kanako nga mobalik ako sa akong mga paryente, didto sa yuta diin ako natawo, ug panalanginan mo ako. 10 Dili ako takos nga modawat sa tanan nga kaayo ug pagkamatinumanon nga imo nang gipakita kanako nga imong alagad. Kay sa pagtabok ko kaniadto sa Jordan baston ra gayod ang akong dala, apan karon may duha na ako ka grupo. 11 Nagahangyo ako kanimo nga luwason mo ako gikan sa kamot sa akong igsoon nga si Esau. Nahadlok ako nga tingalig moanhi siya ug pamatyon kaming tanan, apil ang mga inahan ug ang ilang mga anak. 12 Apan misaad ka kanako nga panalanginan mo ako ug padaghanon mo ang akong mga kaliwat sama sa balas sa baybayon nga dili maihap.”

Footnotes

  1. 31:24 hilabti si Jacob: sa literal, pagsultig daotan o maayo ngadto kang Jacob.
  2. 31:47 Jegar Sahaduta: Ang buot ipasabot niini sa pinulongang Aramico, tinapok isip pagpamatuod.
  3. 31:47 Galeed: Ang buot ipasabot sa Hebreo, tinapok isip pagpamatuod.
  4. 31:49 Mizpa: Ang buot ipasabot sa Hebreo, bantayanan.
  5. 31:53 dios: o, mga dios; o, Dios.
  6. 31:53 dios: o, mga dios; o, Dios.
  7. 31:53 mga dios: o, dios; o, Dios.
  8. 32:2 Mahanaim: Ang buot ipasabot sa Hebreo, duha ka kampo.

17 Then Jacob put his children and his wives(A) on camels,(B) 18 and he drove all his livestock ahead of him, along with all the goods he had accumulated(C) in Paddan Aram,[a](D) to go to his father Isaac(E) in the land of Canaan.(F)

19 When Laban had gone to shear his sheep,(G) Rachel stole her father’s household gods.(H) 20 Moreover, Jacob deceived(I) Laban the Aramean(J) by not telling him he was running away.(K) 21 So he fled(L) with all he had, crossed the Euphrates River,(M) and headed for the hill country of Gilead.(N)

Laban Pursues Jacob

22 On the third day(O) Laban was told that Jacob had fled.(P) 23 Taking his relatives(Q) with him(R), he pursued Jacob for seven days and caught up with him in the hill country of Gilead.(S) 24 Then God came to Laban the Aramean(T) in a dream at night and said to him,(U) “Be careful not to say anything to Jacob, either good or bad.”(V)

25 Jacob had pitched his tent in the hill country of Gilead(W) when Laban overtook him, and Laban and his relatives camped there too. 26 Then Laban said to Jacob, “What have you done?(X) You’ve deceived me,(Y) and you’ve carried off my daughters like captives in war.(Z) 27 Why did you run off secretly and deceive me? Why didn’t you tell me,(AA) so I could send you away with joy and singing to the music of timbrels(AB) and harps?(AC) 28 You didn’t even let me kiss my grandchildren and my daughters goodbye.(AD) You have done a foolish thing. 29 I have the power to harm you;(AE) but last night the God of your father(AF) said to me, ‘Be careful not to say anything to Jacob, either good or bad.’(AG) 30 Now you have gone off because you longed to return to your father’s household.(AH) But why did you steal(AI) my gods?(AJ)

31 Jacob answered Laban, “I was afraid, because I thought you would take your daughters away from me by force.(AK) 32 But if you find anyone who has your gods, that person shall not live.(AL) In the presence of our relatives, see for yourself whether there is anything of yours here with me; and if so, take it.” Now Jacob did not know that Rachel had stolen the gods.(AM)

33 So Laban went into Jacob’s tent and into Leah’s tent(AN) and into the tent of the two female servants,(AO) but he found nothing.(AP) After he came out of Leah’s tent, he entered Rachel’s tent. 34 Now Rachel had taken the household gods(AQ) and put them inside her camel’s saddle(AR) and was sitting on them. Laban searched(AS) through everything in the tent but found nothing.

35 Rachel said to her father, “Don’t be angry, my lord, that I cannot stand up in your presence;(AT) I’m having my period.(AU)” So he searched but could not find the household gods.(AV)

36 Jacob was angry and took Laban to task. “What is my crime?” he asked Laban. “How have I wronged(AW) you that you hunt me down?(AX) 37 Now that you have searched through all my goods, what have you found that belongs to your household?(AY) Put it here in front of your relatives(AZ) and mine, and let them judge between the two of us.(BA)

38 “I have been with you for twenty years now.(BB) Your sheep and goats have not miscarried,(BC) nor have I eaten rams from your flocks. 39 I did not bring you animals torn by wild beasts; I bore the loss myself. And you demanded payment from me for whatever was stolen(BD) by day or night.(BE) 40 This was my situation: The heat consumed me in the daytime and the cold at night, and sleep fled from my eyes.(BF) 41 It was like this for the twenty years(BG) I was in your household. I worked for you fourteen years for your two daughters(BH) and six years for your flocks,(BI) and you changed my wages(BJ) ten times.(BK) 42 If the God of my father,(BL) the God of Abraham(BM) and the Fear of Isaac,(BN) had not been with me,(BO) you would surely have sent me away empty-handed. But God has seen my hardship and the toil of my hands,(BP) and last night he rebuked you.(BQ)

43 Laban answered Jacob, “The women are my daughters, the children are my children, and the flocks are my flocks.(BR) All you see is mine. Yet what can I do today about these daughters of mine, or about the children they have borne? 44 Come now, let’s make a covenant,(BS) you and I, and let it serve as a witness between us.”(BT)

45 So Jacob took a stone and set it up as a pillar.(BU) 46 He said to his relatives, “Gather some stones.” So they took stones and piled them in a heap,(BV) and they ate there by the heap. 47 Laban called it Jegar Sahadutha, and Jacob called it Galeed.[b](BW)

48 Laban said, “This heap(BX) is a witness between you and me today.”(BY) That is why it was called Galeed. 49 It was also called Mizpah,[c](BZ) because he said, “May the Lord keep watch between you and me when we are away from each other. 50 If you mistreat(CA) my daughters or if you take any wives besides my daughters, even though no one is with us, remember that God is a witness(CB) between you and me.”(CC)

51 Laban also said to Jacob, “Here is this heap,(CD) and here is this pillar(CE) I have set up between you and me. 52 This heap is a witness, and this pillar is a witness,(CF) that I will not go past this heap to your side to harm you and that you will not go past this heap(CG) and pillar to my side to harm me.(CH) 53 May the God of Abraham(CI) and the God of Nahor,(CJ) the God of their father, judge between us.”(CK)

So Jacob took an oath(CL) in the name of the Fear of his father Isaac.(CM) 54 He offered a sacrifice(CN) there in the hill country and invited his relatives to a meal.(CO) After they had eaten, they spent the night there.

55 Early the next morning Laban kissed his grandchildren and his daughters(CP) and blessed(CQ) them. Then he left and returned home.[d](CR)

Jacob Prepares to Meet Esau

32 [e]Jacob also went on his way, and the angels of God(CS) met him. When Jacob saw them, he said, “This is the camp of God!”(CT) So he named that place Mahanaim.[f](CU)

Jacob sent messengers(CV) ahead of him to his brother Esau(CW) in the land of Seir,(CX) the country of Edom.(CY) He instructed them: “This is what you are to say to my lord(CZ) Esau: ‘Your servant(DA) Jacob says, I have been staying with Laban(DB) and have remained there till now. I have cattle and donkeys, sheep and goats, male and female servants.(DC) Now I am sending this message to my lord,(DD) that I may find favor in your eyes.(DE)’”

When the messengers returned to Jacob, they said, “We went to your brother Esau, and now he is coming to meet you, and four hundred men are with him.”(DF)

In great fear(DG) and distress(DH) Jacob divided the people who were with him into two groups,[g](DI) and the flocks and herds and camels as well. He thought, “If Esau comes and attacks one group,[h] the group[i] that is left may escape.”

Then Jacob prayed, “O God of my father Abraham,(DJ) God of my father Isaac,(DK) Lord, you who said to me, ‘Go back to your country and your relatives, and I will make you prosper,’(DL) 10 I am unworthy of all the kindness and faithfulness(DM) you have shown your servant. I had only my staff(DN) when I crossed this Jordan, but now I have become two camps.(DO) 11 Save me, I pray, from the hand of my brother Esau, for I am afraid(DP) he will come and attack me,(DQ) and also the mothers with their children.(DR) 12 But you have said, ‘I will surely make you prosper and will make your descendants like the sand(DS) of the sea, which cannot be counted.(DT)’”

Footnotes

  1. Genesis 31:18 That is, Northwest Mesopotamia
  2. Genesis 31:47 The Aramaic Jegar Sahadutha and the Hebrew Galeed both mean witness heap.
  3. Genesis 31:49 Mizpah means watchtower.
  4. Genesis 31:55 In Hebrew texts this verse (31:55) is numbered 32:1.
  5. Genesis 32:1 In Hebrew texts 32:1-32 is numbered 32:2-33.
  6. Genesis 32:2 Mahanaim means two camps.
  7. Genesis 32:7 Or camps
  8. Genesis 32:8 Or camp
  9. Genesis 32:8 Or camp