Añadir traducción en paralelo Imprimir Opciones de la página

The Burial of Sarah

23 When Sarah was 127 years old, she died at Kiriath-arba (now called Hebron) in the land of Canaan. There Abraham mourned and wept for her.

Then, leaving her body, he said to the Hittite elders, “Here I am, a stranger and a foreigner among you. Please sell me a piece of land so I can give my wife a proper burial.”

The Hittites replied to Abraham, “Listen, my lord, you are an honored prince among us. Choose the finest of our tombs and bury her there. No one here will refuse to help you in this way.”

Then Abraham bowed low before the Hittites and said, “Since you are willing to help me in this way, be so kind as to ask Ephron son of Zohar to let me buy his cave at Machpelah, down at the end of his field. I will pay the full price in the presence of witnesses, so I will have a permanent burial place for my family.”

10 Ephron was sitting there among the others, and he answered Abraham as the others listened, speaking publicly before all the Hittite elders of the town. 11 “No, my lord,” he said to Abraham, “please listen to me. I will give you the field and the cave. Here in the presence of my people, I give it to you. Go and bury your dead.”

12 Abraham again bowed low before the citizens of the land, 13 and he replied to Ephron as everyone listened. “No, listen to me. I will buy it from you. Let me pay the full price for the field so I can bury my dead there.”

14 Ephron answered Abraham, 15 “My lord, please listen to me. The land is worth 400 pieces[a] of silver, but what is that between friends? Go ahead and bury your dead.”

16 So Abraham agreed to Ephron’s price and paid the amount he had suggested—400 pieces of silver, weighed according to the market standard. The Hittite elders witnessed the transaction.

17 So Abraham bought the plot of land belonging to Ephron at Machpelah, near Mamre. This included the field itself, the cave that was in it, and all the surrounding trees. 18 It was transferred to Abraham as his permanent possession in the presence of the Hittite elders at the city gate. 19 Then Abraham buried his wife, Sarah, there in Canaan, in the cave of Machpelah, near Mamre (also called Hebron). 20 So the field and the cave were transferred from the Hittites to Abraham for use as a permanent burial place.

A Wife for Isaac

24 Abraham was now a very old man, and the Lord had blessed him in every way. One day Abraham said to his oldest servant, the man in charge of his household, “Take an oath by putting your hand under my thigh. Swear by the Lord, the God of heaven and earth, that you will not allow my son to marry one of these local Canaanite women. Go instead to my homeland, to my relatives, and find a wife there for my son Isaac.”

The servant asked, “But what if I can’t find a young woman who is willing to travel so far from home? Should I then take Isaac there to live among your relatives in the land you came from?”

“No!” Abraham responded. “Be careful never to take my son there. For the Lord, the God of heaven, who took me from my father’s house and my native land, solemnly promised to give this land to my descendants.[b] He will send his angel ahead of you, and he will see to it that you find a wife there for my son. If she is unwilling to come back with you, then you are free from this oath of mine. But under no circumstances are you to take my son there.”

So the servant took an oath by putting his hand under the thigh of his master, Abraham. He swore to follow Abraham’s instructions. 10 Then he loaded ten of Abraham’s camels with all kinds of expensive gifts from his master, and he traveled to distant Aram-naharaim. There he went to the town where Abraham’s brother Nahor had settled. 11 He made the camels kneel beside a well just outside the town. It was evening, and the women were coming out to draw water.

12 “O Lord, God of my master, Abraham,” he prayed. “Please give me success today, and show unfailing love to my master, Abraham. 13 See, I am standing here beside this spring, and the young women of the town are coming out to draw water. 14 This is my request. I will ask one of them, ‘Please give me a drink from your jug.’ If she says, ‘Yes, have a drink, and I will water your camels, too!’—let her be the one you have selected as Isaac’s wife. This is how I will know that you have shown unfailing love to my master.”

15 Before he had finished praying, he saw a young woman named Rebekah coming out with her water jug on her shoulder. She was the daughter of Bethuel, who was the son of Abraham’s brother Nahor and his wife, Milcah. 16 Rebekah was very beautiful and old enough to be married, but she was still a virgin. She went down to the spring, filled her jug, and came up again. 17 Running over to her, the servant said, “Please give me a little drink of water from your jug.”

18 “Yes, my lord,” she answered, “have a drink.” And she quickly lowered her jug from her shoulder and gave him a drink. 19 When she had given him a drink, she said, “I’ll draw water for your camels, too, until they have had enough to drink.” 20 So she quickly emptied her jug into the watering trough and ran back to the well to draw water for all his camels.

21 The servant watched her in silence, wondering whether or not the Lord had given him success in his mission. 22 Then at last, when the camels had finished drinking, he took out a gold ring for her nose and two large gold bracelets[c] for her wrists.

23 “Whose daughter are you?” he asked. “And please tell me, would your father have any room to put us up for the night?”

24 “I am the daughter of Bethuel,” she replied. “My grandparents are Nahor and Milcah. 25 Yes, we have plenty of straw and feed for the camels, and we have room for guests.”

26 The man bowed low and worshiped the Lord. 27 “Praise the Lord, the God of my master, Abraham,” he said. “The Lord has shown unfailing love and faithfulness to my master, for he has led me straight to my master’s relatives.”

28 The young woman ran home to tell her family everything that had happened. 29 Now Rebekah had a brother named Laban, who ran out to meet the man at the spring. 30 He had seen the nose-ring and the bracelets on his sister’s wrists, and had heard Rebekah tell what the man had said. So he rushed out to the spring, where the man was still standing beside his camels. 31 Laban said to him, “Come and stay with us, you who are blessed by the Lord! Why are you standing here outside the town when I have a room all ready for you and a place prepared for the camels?”

32 So the man went home with Laban, and Laban unloaded the camels, gave him straw for their bedding, fed them, and provided water for the man and the camel drivers to wash their feet. 33 Then food was served. But Abraham’s servant said, “I don’t want to eat until I have told you why I have come.”

“All right,” Laban said, “tell us.”

34 “I am Abraham’s servant,” he explained. 35 “And the Lord has greatly blessed my master; he has become a wealthy man. The Lord has given him flocks of sheep and goats, herds of cattle, a fortune in silver and gold, and many male and female servants and camels and donkeys.

36 “When Sarah, my master’s wife, was very old, she gave birth to my master’s son, and my master has given him everything he owns. 37 And my master made me take an oath. He said, ‘Do not allow my son to marry one of these local Canaanite women. 38 Go instead to my father’s house, to my relatives, and find a wife there for my son.’

39 “But I said to my master, ‘What if I can’t find a young woman who is willing to go back with me?’ 40 He responded, ‘The Lord, in whose presence I have lived, will send his angel with you and will make your mission successful. Yes, you must find a wife for my son from among my relatives, from my father’s family. 41 Then you will have fulfilled your obligation. But if you go to my relatives and they refuse to let her go with you, you will be free from my oath.’

42 “So today when I came to the spring, I prayed this prayer: ‘O Lord, God of my master, Abraham, please give me success on this mission. 43 See, I am standing here beside this spring. This is my request. When a young woman comes to draw water, I will say to her, “Please give me a little drink of water from your jug.” 44 If she says, “Yes, have a drink, and I will draw water for your camels, too,” let her be the one you have selected to be the wife of my master’s son.’

45 “Before I had finished praying in my heart, I saw Rebekah coming out with her water jug on her shoulder. She went down to the spring and drew water. So I said to her, ‘Please give me a drink.’ 46 She quickly lowered her jug from her shoulder and said, ‘Yes, have a drink, and I will water your camels, too!’ So I drank, and then she watered the camels.

47 “Then I asked, ‘Whose daughter are you?’ She replied, ‘I am the daughter of Bethuel, and my grandparents are Nahor and Milcah.’ So I put the ring on her nose, and the bracelets on her wrists.

48 “Then I bowed low and worshiped the Lord. I praised the Lord, the God of my master, Abraham, because he had led me straight to my master’s niece to be his son’s wife. 49 So tell me—will you or won’t you show unfailing love and faithfulness to my master? Please tell me yes or no, and then I’ll know what to do next.”

50 Then Laban and Bethuel replied, “The Lord has obviously brought you here, so there is nothing we can say. 51 Here is Rebekah; take her and go. Yes, let her be the wife of your master’s son, as the Lord has directed.”

Notas al pie

  1. 23:15 Hebrew 400 shekels, about 10 pounds or 4.6 kilograms in weight; also in 23:16.
  2. 24:7 Hebrew seed; also in 24:60.
  3. 24:22 Hebrew a gold nose-ring weighing a beka [0.2 ounces or 6 grams] and two gold bracelets weighing 10 [shekels] [4 ounces or 114 grams].

Namatay si Sara, ug Nagpalit si Abraham ug Lubnganan

23 Nagkinabuhi si Sara ug 127 ka tuig. Namatay siya didto sa Kiriat Arba (nga mao ang Hebron) sa yuta sa Canaan. Nagbangotan pag-ayo si Abraham sa pagkamatay ni Sara.

Unya, mibiya una si Abraham sa haya sa iyang asawa ug nakigkita sa mga Hitihanon. Miingon siya kanila, “Nagpuyo ako dinhi sa inyong dapit ingon nga usa ka dumuduong, busa tugoti ninyo ako nga makaangkon ug yuta nga kalubngan ko sa akong asawa.” Mitubag ang mga Hitihanon, “Sir, pamati una kanamo. Giila ka namo nga usa ka dungganon nga tawo, busa mahimo mong ilubong ang imong asawa sa among labing maayong lubnganan. Walay usa kanamo nga modumili sa paghatag kanimo ug dapit nga kalubngan mo sa imong asawa.” Diha-diha miyukbo si Abraham atubangan sa mga Hitihanon. Unya miingon siya, “Kon uyon kamo nga ilubong ko dinhi ang akong asawa, tabangi ninyo ako sa paghangyo kang Efron nga anak ni Zohar nga ibaligya niya kanako ang iyang langub nga anaa sa daplin sa iyang yuta sa Macpela. Sultihi ninyo siya nga bayran ko siya sa husto nga kantidad dinhi mismo sa inyong atubangan aron mapanag-iya ko na ang langub aron himuon ko nga lubnganan.”

10 Naa diay didto si Efron nga nagalingkod uban sa iyang mga katagilungsod nga mga Hitihanon. Busa mitubag siya kang Abraham nga nadunggan sa tanang mga Hitihanon nga nagtigom didto sa may pultahan sa lungsod. 11 Miingon siya, “Sa atubangan niining akong mga katagilungsod ihatag ko kanimo ang tibuok nga yuta apil na ang langub. Busa ilubong na ang imong asawa.” 12 Miyukbo pag-usab si Abraham atubangan sa mga Hitihanon. 13 Unya miingon siya kang Efron nga nadunggan sa tanan, “Paminawa ako. Paliton ko ang yuta. Dawata ang akong bayad aron malubong ko na ang akong asawa didto.” 14 Mitubag si Efron, 15 “Sir, ang yuta nagakantidad ug 400 ka buok nga pilak. Apan dili kana mahinungdanon. Sige, ilubong na didto ang imong asawa.” 16 Miuyon si Abraham sa kantidad nga giingon ni Efron, busa nagbayad siya ug 400 ka buok nga pilak sa atubangan sa mga Hitihanon. Ang mga pilak gibasi sumala sa timbangan sa mga negosyante niadtong panahona.

17-18 Busa napanag-iya ni Abraham ang yuta ni Efron sa Macpela, sa sidlakang bahin sa Mamre, apil na ang langub ug ang mga kahoy libot sa uma. Saksi ang tanang mga Hitihanon nga nagtigom didto sa may pultahan sa lungsod. 19 Unya gilubong ni Abraham si Sara didto sa langub sa uma sa Macpela nga duol sa Mamre nga mao ang Hebron, nga sakop sa yuta sa Canaan. 20 Busa ang uma apil ang langub, nga kaniadto gipanag-iya sa mga Hitihanon, napanag-iya na ni Abraham ug gibuhat niya kini nga lubnganan.

Asawa alang kang Isaac

24 Tigulang na kaayo si Abraham ug gipanalanginan siya sa Ginoo sa tanang butang. Usa niana ka adlaw, giingnan niya ang iyang tigdumala[a] nga sulugoon nga nagaatiman sa tanan niyang mga kabtangan, “Itapion ang imong kamot taliwala sa duha ko ka paa,[b] ug panumpa kanako sa ngalan sa Ginoo, ang Dios sa langit ug sa yuta, nga dili ka magpili ug pangasaw-onon alang sa akong anak nga si Isaac gikan sa mga taga-Canaan nga kauban nato nga nagpuyo dinhi. Adto sa dapit nga akong gigikanan, ug didto sa akong kaparyentehan pagpili ug babaye nga ipaasawa sa akong anak nga si Isaac.” Apan nangutana ang sulugoon, “Kon pananglit dili mouban ang babaye dinhi, dad-on ko ba si Isaac didto?” Mitubag si Abraham, “Ayaw gayod dad-a si Isaac didto! Ang Ginoo, ang Dios sa langit, ang nagdala kanako dinhi gikan sa panimalay sa akong amahan, ug sa dapit diin ako natawo. Ug nanumpa siya nga ihatag niya kining yuta sa Canaan sa akong mga kaliwat. Busa lakaw kay ipadala sa Ginoo ang iyang anghel nga mag-uban kanimo aron makakita ka didto ug pangasaw-onon alang sa akong anak. Kon dili mouban ang babaye kanimo, wala kay tulubagon niining panumpa mo kanako. Apan ayaw lang dad-a didto ang akong anak.” Busa gitapion sa sulugoon ang iyang kamot taliwala sa duha ka paa ni Abraham nga iyang agalon, ug nanumpa siya nga tumanon niya ang gisugo kaniya. 10 Pagkahuman, mikuha ang sulugoon ug napulo ka kamelyo ug mga mahalong butang nga iyang dad-on ingon nga gasa gikan sa iyang agalon nga si Abraham. Unya miadto siya sa Aram Naharaim,[c] ang lungsod nga gipuy-an ni Nahor.

11 Pag-abot sa sulugoon didto, gipalubog niya ang mga kamelyo duol sa atabay sa gawas sa lungsod. Kilomkilom na ug mao usab kini ang tingsag-ob sa mga babaye. 12 Nagaampo ang sulugoon, “Ginoo, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hinaut nga hatagan mo ug kalamposan ang akong tuyo dinhi, ug ipakita mo ang imong kaayo sa akong agalon. 13 Ania, nagatindog ako dinhi sa daplin sa atabay ug manganhi ang mga babaye niini nga lungsod sa pagsag-ob. 14 Kon mohangyo ako sa usa ka dalaga nga paimnon ako gikan sa iyang tibod, ug mosugot siya ug moingon nga paimnon usab niya ang akong mga kamelyo, hinaut nga siya na ang babaye nga imong gipili nga mahimong asawa sa imong sulugoon nga si Isaac. Niining paagiha mahibaloan ko nga gipakita mo ang imong kaayo sa akong agalon nga si Abraham.”

15 Wala pa siya makahuman ug ampo, miabot si Rebeka nga may gipas-an nga tibod. Si Rebeka anak ni Betuel, ug si Betuel anak ni Nahor ug ni Milca. Si Nahor igsoon ni Abraham. 16 Hilabihan gayod katahom ni Rebeka ug putli pa. Nanaog siya ngadto sa atabay ug gisudlan niya ug tubig ang iyang tibod. Unya misaka siya aron mopauli. 17 Midagan ang sulugoon aron pagsugat kaniya ug miingon, “Palihog paimna ako ug tubig gikan sa imong tibod bisan gamay lang.” 18 Mitubag si Rebeka “Sige sir, inom lang.” Unya gipaubos niya ang tibod ug gikuptan samtang miinom ang sulugoon. 19 Pagkahuman niya ug painom sa sulugoon, miingon siya, “Magsag-ob usab ako alang sa imong mga kamelyo hangtod nga makainom silang tanan.” 20 Dali-dali niyang gibubo ang tubig sa imnanan sa mga mananap ug mibalik siya sa atabay sa pagsag-ob ug usab. Nagsige siya ug sag-ob hangtod nga nakainom ang tanang mga kamelyo. 21 Naniid lang ang sulugoon ug naghunahuna kon gipalampos na ba sa Ginoo ang iyang tuyo sa pag-adto niadto nga dapit.

22 Pagkahuman ug inom sa mga kamelyo, gipagawas sa sulugoon ang dala niyang singsing nga bulawan nga may gibug-aton nga mga unom ka gramo, ug ang duha ka pulseras nga bulawan nga may gibug-aton nga mga 115 ka gramo. Gihatag niya kini kang Rebeka, 23 ug nangutana siya, “Kang kinsa kang anak? May makatulgan ba kami sa inyo karong gabii?” 24 Mitubag si Rebeka, “Anak ako ni Betuel nga anak nga lalaki ni Nahor ug ni Milca. 25 May makatulgan kamo didto sa amo, ug may daghan usab nga mga dagami ug kumpay alang sa inyong mga kamelyo.” 26 Unya miyukbo ang sulugoon ug misimba sa Ginoo. 27 Miingon siya, “Dalaygon ang Ginoo, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham. Iya gayod nga gipakita ang iyang padayon nga kaayo sa akong agalon. Gigiyahan niya ako ngadto sa panimalay sa mga paryente sa akong agalon.”

28 Midagan si Rebeka pauli sa balay sa iyang inahan ug gisugilon niya kanila ang tanan nga nahitabo. 29-30 May igsoon si Rebeka nga ginganlag Laban. Nakadungog kini sa iyang gisugilon mahitungod sa gipanulti sa tawo kaniya, ug nakita usab niini ang singsing ug pulseras nga iyang gisul-ob. Busa midagan si Laban paingon sa atabay ug miadto sa tawo nga giingon ni Rebeka. Nakita niya kini nga nagtindog duol sa atabay, uban sa mga kamelyo. 31 Miingon si Laban kaniya, “Ikaw diay ang tawo nga gipanalanginan sa Ginoo. Nganong nagatindog ka ra man dinhi? Tana sa balay, giandam ko na ang kuwarto alang kaninyo ug ang dapit alang sa mga kamelyo.”

32 Miuban ang sulugoon kang Laban. Pag-abot nila sa balay, gihaw-asan ni Laban ug mga karga ang mga kamelyo ug unya gihatagan niyag dagami ug kumpay. Gidad-an usab niyag tubig ang sulugoon ug ang iyang mga kauban, aron makapanghimasa sila. 33 Sa dihang gisukaran na sila ug pagkaon, miingon ang sulugoon, “Dili ako mokaon hangtod nga dili ko masulti ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi.” Mitubag si Laban, “Sige, suginli kami.”

34 Miingon siya, “Sulugoon ako ni Abraham. 35 Gipanalanginan sa Ginoo ang akong agalon ug adunahan na kaayo siya karon. Gihatagan siya sa Ginoo ug daghang mga karnero, kanding, baka, kamelyo, asno, pilak, bulawan, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye. 36 Bisan ug tigulang na kaayo si Sara nga iyang asawa, nakaanak pa siya. Ug kining anak nila nga lalaki mao ang manunod sa tanan niyang mga kabtangan. 37 Gipapanumpa ako sa akong agalon nga tumanon ang iyang sugo. Miingon siya, ‘Ayaw pagpili ug pangasaw-onon alang sa akong anak gikan sa mga babaye dinhi sa Canaan kansang yuta akong gipuy-an karon. 38 Lakaw sa panimalay sa akong amahan, ug didto sa akong mga kaparyentehan pagpili ug babaye nga ipaasawa sa akong anak.’ 39 Apan nangutana ako, ‘Unsa may akong buhaton kon dili mouban ang babaye kanako?’ 40 Mitubag siya, ‘Ang Ginoo nga akong gituman kanunay mopadala sa iyang anghel sa pag-uban kanimo aron molampos ka sa imong tuyo didto. Makakita ka ug pangasaw-onon sa akong anak gikan sa akong mga paryente, sa panimalay sa akong amahan. 41 Kon moadto ka sa akong kaparyentehan, ug dili nila pakuyogon ang babaye kanimo, gawasnon ka na sa imong panumpa.’

42 “Busa pag-abot ko ganina sa atabay, nagaampo ako. Matod ko, ‘Ginoo, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hinaut nga hatagan mo ug kalamposan ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi. 43 Ania, nagatindog ako dinhi sa daplin sa atabay. Kon may moabot nga dalaga aron pagsag-ob, mohangyo ako nga paimnon bisan ug gamay lang nga tubig gikan sa iyang tibod. 44 Kon paimnon niya ako ug moingon siya nga sag-oban usab niya ang akong mga kamelyo, hinaut nga siya na ang babaye nga gipili mo nga mahimong asawa sa anak sa akong agalon.’

45 “Wala pa gani ako makahuman sa akong hilom nga pag-ampo, miabot na si Rebeka nga may gipas-an nga tibod. Mikanaog siya ngadto sa atabay ug nagsag-ob. Miingon ako kaniya, ‘Palihog paimna ako.’ 46 Unya gipaubos niya ang iyang gipas-an nga tibod, ug miingon, ‘Sige, inom lang, ug paimnon ko usab ang imong mga kamelyo.’ Busa miinom ako, ug unya gipainom usab niya ang mga kamelyo. 47 Pagkahuman niadto, gipangutana ko siya kon kang kinsa siyang anak. Mitubag siya, ‘Kang Betuel nga anak nga lalaki ni Nahor ug ni Milca.’ Unya gitaoran ko ug singsing ang iyang ilong ug gisul-oban ug mga pulseras ang iyang bukton. 48 Unya miyukbo ako ug misimba sa Ginoo. Gidayeg ko ang Ginoo, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham. Siya ang nagtultol kanako sa husto nga dapit, aron makita ko ang anak sa paryente sa akong agalon nga mahimong asawa sa iyang anak.

49 “Karon, gusto kong mahibaloan kon ipaasawa ba ninyo si Rebeka kang Isaac ingon nga pagpakita sa inyong tinuod nga kaayo sa akong agalon. Sultihi ninyo ako aron mahibaloan ko usab kon unsa ang akong buhaton.” 50 Mitubag si Laban ug si Betuel, “Tungod kay kabubut-on kini sa Ginoo, wala na kamiy ikasulti. 51 Ania si Rebeka, dad-a siya sa imong pagpauli aron mahimo siyang asawa sa anak sa imong agalon, sumala sa giingon sa Ginoo.”

Notas al pie

  1. 24:2 tigdumala: o, pinakatigulang.
  2. 24:2 Itapion… sa duha ko ka paa: Ang buot ipasabot, itapion sa kinatawo isip timailhan sa pagpanumpa.
  3. 24:10 Aram Naharaim: usa ka dapit sa Mesopotamia.