Deuteronomy 5-6
New Living Translation
Ten Commandments for the Covenant Community
5 Moses called all the people of Israel together and said, “Listen carefully, Israel. Hear the decrees and regulations I am giving you today, so you may learn them and obey them!
2 “The Lord our God made a covenant with us at Mount Sinai.[a] 3 The Lord did not make this covenant with our ancestors, but with all of us who are alive today. 4 At the mountain the Lord spoke to you face to face from the heart of the fire. 5 I stood as an intermediary between you and the Lord, for you were afraid of the fire and did not want to approach the mountain. He spoke to me, and I passed his words on to you. This is what he said:
6 “I am the Lord your God, who rescued you from the land of Egypt, the place of your slavery.
7 “You must not have any other god but me.
8 “You must not make for yourself an idol of any kind, or an image of anything in the heavens or on the earth or in the sea. 9 You must not bow down to them or worship them, for I, the Lord your God, am a jealous God who will not tolerate your affection for any other gods. I lay the sins of the parents upon their children; the entire family is affected—even children in the third and fourth generations of those who reject me. 10 But I lavish unfailing love for a thousand generations on those[b] who love me and obey my commands.
11 “You must not misuse the name of the Lord your God. The Lord will not let you go unpunished if you misuse his name.
12 “Observe the Sabbath day by keeping it holy, as the Lord your God has commanded you. 13 You have six days each week for your ordinary work, 14 but the seventh day is a Sabbath day of rest dedicated to the Lord your God. On that day no one in your household may do any work. This includes you, your sons and daughters, your male and female servants, your oxen and donkeys and other livestock, and any foreigners living among you. All your male and female servants must rest as you do. 15 Remember that you were once slaves in Egypt, but the Lord your God brought you out with his strong hand and powerful arm. That is why the Lord your God has commanded you to rest on the Sabbath day.
16 “Honor your father and mother, as the Lord your God commanded you. Then you will live a long, full life in the land the Lord your God is giving you.
17 “You must not murder.
18 “You must not commit adultery.
19 “You must not steal.
20 “You must not testify falsely against your neighbor.
21 “You must not covet your neighbor’s wife. You must not covet your neighbor’s house or land, male or female servant, ox or donkey, or anything else that belongs to your neighbor.
22 “The Lord spoke these words to all of you assembled there at the foot of the mountain. He spoke with a loud voice from the heart of the fire, surrounded by clouds and deep darkness. This was all he said at that time, and he wrote his words on two stone tablets and gave them to me.
23 “But when you heard the voice from the heart of the darkness, while the mountain was blazing with fire, all your tribal leaders and elders came to me. 24 They said, ‘Look, the Lord our God has shown us his glory and greatness, and we have heard his voice from the heart of the fire. Today we have seen that God can speak to us humans, and yet we live! 25 But now, why should we risk death again? If the Lord our God speaks to us again, we will certainly die and be consumed by this awesome fire. 26 Can any living thing hear the voice of the living God from the heart of the fire as we did and yet survive? 27 Go yourself and listen to what the Lord our God says. Then come and tell us everything he tells you, and we will listen and obey.’
28 “The Lord heard the request you made to me. And he said, ‘I have heard what the people said to you, and they are right. 29 Oh, that they would always have hearts like this, that they might fear me and obey all my commands! If they did, they and their descendants would prosper forever. 30 Go and tell them, “Return to your tents.” 31 But you stand here with me so I can give you all my commands, decrees, and regulations. You must teach them to the people so they can obey them in the land I am giving them as their possession.’”
32 So Moses told the people, “You must be careful to obey all the commands of the Lord your God, following his instructions in every detail. 33 Stay on the path that the Lord your God has commanded you to follow. Then you will live long and prosperous lives in the land you are about to enter and occupy.
A Call for Wholehearted Commitment
6 “These are the commands, decrees, and regulations that the Lord your God commanded me to teach you. You must obey them in the land you are about to enter and occupy, 2 and you and your children and grandchildren must fear the Lord your God as long as you live. If you obey all his decrees and commands, you will enjoy a long life. 3 Listen closely, Israel, and be careful to obey. Then all will go well with you, and you will have many children in the land flowing with milk and honey, just as the Lord, the God of your ancestors, promised you.
4 “Listen, O Israel! The Lord is our God, the Lord alone.[c] 5 And you must love the Lord your God with all your heart, all your soul, and all your strength. 6 And you must commit yourselves wholeheartedly to these commands that I am giving you today. 7 Repeat them again and again to your children. Talk about them when you are at home and when you are on the road, when you are going to bed and when you are getting up. 8 Tie them to your hands and wear them on your forehead as reminders. 9 Write them on the doorposts of your house and on your gates.
10 “The Lord your God will soon bring you into the land he swore to give you when he made a vow to your ancestors Abraham, Isaac, and Jacob. It is a land with large, prosperous cities that you did not build. 11 The houses will be richly stocked with goods you did not produce. You will draw water from cisterns you did not dig, and you will eat from vineyards and olive trees you did not plant. When you have eaten your fill in this land, 12 be careful not to forget the Lord, who rescued you from slavery in the land of Egypt. 13 You must fear the Lord your God and serve him. When you take an oath, you must use only his name.
14 “You must not worship any of the gods of neighboring nations, 15 for the Lord your God, who lives among you, is a jealous God. His anger will flare up against you, and he will wipe you from the face of the earth. 16 You must not test the Lord your God as you did when you complained at Massah. 17 You must diligently obey the commands of the Lord your God—all the laws and decrees he has given you. 18 Do what is right and good in the Lord’s sight, so all will go well with you. Then you will enter and occupy the good land that the Lord swore to give your ancestors. 19 You will drive out all the enemies living in the land, just as the Lord said you would.
20 “In the future your children will ask you, ‘What is the meaning of these laws, decrees, and regulations that the Lord our God has commanded us to obey?’
21 “Then you must tell them, ‘We were Pharaoh’s slaves in Egypt, but the Lord brought us out of Egypt with his strong hand. 22 The Lord did miraculous signs and wonders before our eyes, dealing terrifying blows against Egypt and Pharaoh and all his people. 23 He brought us out of Egypt so he could give us this land he had sworn to give our ancestors. 24 And the Lord our God commanded us to obey all these decrees and to fear him so he can continue to bless us and preserve our lives, as he has done to this day. 25 For we will be counted as righteous when we obey all the commands the Lord our God has given us.’
Deuteronomio 5-6
Ang Pulong Sa Dios
Ang Napulo ka Sugo
(Exo. 20:1-17)
5 Gitigom ni Moises ang tanang mga Israelinhon ug giingnan: “Mga Israelinhon! Pamatia ninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga ihatag ko kaninyo karong adlawa. Tun-i ninyo kini ug tumana gayod. 2 Ang Ginoo nga atong Dios naghimo ug kasabotan uban kanato didto sa Bukid sa Sinai.[a] 3 Wala niya kini himoa kaniadto sa atong mga katigulangan kondili kanatong tanan nga buhi karon. 4 Didto sa bukid nakigsulti ang Ginoo kaninyo taliwala sa kalayo nga daw nagaatubangay lang kamo. 5 Mitindog ako sa taliwala ninyo ug sa Ginoo niadto nga higayon sa pagsulti kaninyo sa mensahe sa Ginoo, kay nahadlok kamo sa kalayo ug dili kamo mosaka sa bukid. Miingon ang Ginoo,
6 “ ‘Ako ang Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon.
7 “ ‘Ayaw kamo pagsimba ug laing dios gawas kanako.
8 “ ‘Ayaw kamo paghimo ug mga dios-dios sa dagway sa bisan unsa nga anaa sa langit o sa yuta o sa tubig. 9 Ayaw gayod ninyo kini yukbo-i o simbaha, kay ako, ang Ginoo nga inyong Dios, abughoan. Dili ako gusto nga may lain kamong simbahon. Silotan ko ang mga nakasala kanako apil ang ilang mga kaliwat hangtod sa ikatulo ug ikaupat nga henerasyon nga nagasalikway kanako. 10 Apan ginapakita ko ang akong paghigugma ngadto sa daghan kaayong henerasyon nga nagahigugma kanako ug nagatuman sa akong mga sugo.
11 “ ‘Ayaw ninyo gamita ang akong ngalan sa walay pasipala, kay ako, ang Ginoo nga inyong Dios, magasilot kang bisan kinsa nga mogamit sa akong ngalan sa walay pasipala.
12 “ ‘Tumana ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay, ug himoa ninyo kini nga pinasahi nga adlaw alang kanako, ang Ginoo nga inyong Dios, sumala sa gimando ko kaninyo. 13 Magtrabaho kamo sulod sa unom ka adlaw, 14 apan ang ikapito nga adlaw, ang Adlaw nga Igpapahulay, inyong igahin alang kanako, ang Ginoo nga inyong Dios. Ayaw kamo pagtrabaho niining adlawa apil ang inyong mga anak, mga ulipon, mga baka, mga asno, ug uban pa ninyong kahayopan, o ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo. Ang inyong mga sulugoon kinahanglang mopahulay usab sama kaninyo. 15 Hinumdomi ninyo nga nahimo usab kamong mga ulipon kaniadto sa Ehipto, ug ako, ang Ginoo nga inyong Dios, nagpagawas kaninyo pinaagi sa akong dakong gahom. Busa ako, ang Ginoo nga inyong Dios, nagmando kaninyo nga tumanon ninyo ang akong mga ginapahimo sa Adlaw nga Igpapahulay.
16 “ ‘Tahora ninyo ang inyong amahan ug inahan sumala sa gimando ko kaninyo, aron magkinabuhi kamo ug dugay ug mahimong maayo ang inyong kahimtang diha sa yuta nga ihatag ko kaninyo.
17 “ ‘Ayaw kamo pagpatay.
18 “ ‘Ayaw kamo panapaw.
19 “ ‘Ayaw kamo pangawat.
20 “ ‘Ayaw kamo pagsaksi ug bakak batok sa inyong isigka-tawo.
21 “ ‘Ayaw kamo kaibog sa asawa sa inyong isigka-tawo o sa iyang balay, yuta, mga sulugoon, mga kahayopan,[b] o sa bisan unsa nga anaa kaniya.’
22 “Mao kana ang mga sugo sa Ginoo kaninyong tanan nga nanagtigom didto sa bukid. Sa dihang nagsulti siya sa makusog nga tingog gikan sa taliwala sa kalayo nga nalibotan sa bagang panganod, gihatag niya kini nga mga sugo ug wala na niya dugangi. Gisulat niya kini sa duha ka lagpad nga bato ug gihatag kanako.
23 “Sa dihang nadunggan ninyo ang tingog gikan sa kangitngit samtang nagadilaab ang bukid, miduol kanako ang tanang pangulo sa inyong mga tribo ug ang inyong mga tigdumala. 24 Ug miingon sila, ‘Gipakita sa Ginoo nga atong Dios ang iyang gahom ug kadungganan kanato, ug nadunggan nato ang iyang tingog gikan sa taliwala sa kalayo. Nakita nato karong adlawa nga mahimo diay magpabiling buhi ang tawo bisan nakigsulti ang Dios kaniya. 25 Apan dili namo ibutang sa peligro ang among kinabuhi. Kay kon madunggan namo pag-usab ang tingog sa Ginoo nga atong Dios, sigurado nga lamyon gayod kami sa gamhanan nga kalayo, 26 kay walay laing tawo nga nakadungog ug sama sa atong nadungog nga nagpabiling buhi. 27 Ikaw na lay duol sa Ginoo nga atong Dios, ug pamatia ang tanan nga isulti niya. Unya isugilon kanamo ang tanang giingon niya, kay pamation namo kini ug tumanon.’
28 “Nadungog sa Ginoo ang inyong giingon sa dihang nakigsulti kamo kanako, ug miingon siya kanako, ‘Nadungog ko kon unsa ang giingon niining mga tawhana kanimo, ug maayo ang tanan nilang gisulti. 29 Hinaut nga motahod sila kanunay kanako ug motuman sa akong mga sugo aron mahimong maayo ang ilang kahimtang ug sa ilang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. 30 Lakaw ug sultihi sila nga mobalik na sa ilang mga tolda. 31 Apan ikaw magpabilin dinhi kanako aron ihatag ko kanimo ang tanang mga sugo, tulumanon, ug lagda nga itudlo mo kanila nga ilang sundon didto sa yuta nga gihatag ko kanila nga ilang panag-iyahon.’
32 “Busa tumana gayod ninyo pag-ayo ang gimando kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw ninyo lapasa ang bisan usa sa iyang mga sugo. 33 Pagkinabuhi kamo sumala sa gisugo kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios aron magkinabuhi kamog dugay ug magmauswagon kamo didto sa yuta nga inyo unyang panag-iyahon.”
Higugmaa ang Ginoo nga inyong Dios
6 “Mao kini ang mga sugo, mga tulumanon, ug mga lagda nga gihatag sa Ginoo nga inyong Dios kanako nga itudlo kaninyo. Tumana ninyo kini didto sa yuta nga inyong panag-iyahon didto sa tabok sa Jordan, 2 aron kamo ug ang inyong mga kabataan ug mga kaapohan motahod sa Ginoo nga inyong Dios samtang nagakinabuhi kamo. Kon tumanon ninyo ang tanan niyang mga pamalaod ug mga sugo nga gihatag ko kaninyo, magakinabuhi kamog dugay. 3 Pamati kamo, O katawhan sa Israel, ug tumana ninyo pag-ayo ang iyang mga sugo aron mahimong maayo ang inyong kahimtang, ug aron modaghan gayod kamo didto sa maayo ug mabungahon nga yuta,[c] sumala sa gisaad kaninyo sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan.
4 “Pamati kamo, O katawhan sa Israel: Ang Ginoo nga atong Dios mao lang ang Ginoo.[d] 5 Higugmaa ang Ginoo nga inyong Dios sa tibuok ninyong kasingkasing, sa tibuok ninyong kalag, ug sa tibuok ninyong kusog. 6 Ayaw gayod ninyo kalimti kining mga sugo nga gihatag ko kaninyo karong adlawa. 7 Itudlo kini kanunay sa inyong mga kabataan. Hisgoti ninyo kini kon anaa kamo sa inyong mga balay ug kon nagalakaw kamo o kon nagahigda kamo o kon mobangon kamo. 8 Ihigot kini sa inyong mga bukton ug ibutang sa inyong mga agtang aron sa pagpahinumdom kaninyo. 9 Isulat ninyo kini sa kilid sa mga pultahan sa inyong mga balay ug sa mga ganghaan sa inyong lungsod.
10 “Dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. Kining yutaa may dagko ug mauswagong mga lungsod nga dili kamo ang nagtukod. 11 May mga balay usab kini nga puno sa maayong mga butang nga dili kamo ang naghago, may mga atabay nga dili kamo ang nagkalot, ug may mga tamnanan sa ubas ug sa mga kahoyng olibo nga dili kamo ang nagtanom. Ug kon makakaon na gani kamo ug mangabusog, 12 pagbantay gayod kamo nga dili ninyo malimtan ang Ginoo nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon.
13 “Tahora ninyo ang Ginoo nga inyong Dios; siya lang ang inyong alagaran ug manumpa kamo sa iya lang nga ngalan. 14 Dili kamo magsunod sa laing mga dios, ang mga dios sa mga katawhan sa inyong palibot; 15 kay ang Ginoo nga inyong Dios nga nagapuyo uban kaninyo dili buot nga may lain kamong ginasimba. Kon magsimba kamo sa laing dios mahiagom kamo sa kasuko sa Ginoo ug wagtangon niya kamo sa kalibotan. 16 Dili ninyo sulayan ang Ginoo nga inyong Dios sama sa inyong gihimo didto sa Masa. 17 Tumana gayod ninyo ang mga sugo, mga pagtulon-an, ug mga tulumanon nga gihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. 18 Himoa ninyo ang husto ug ang maayo atubangan sa Ginoo aron mahimong maayo ang inyong kahimtang ug mapanag-iyahan ninyo ang maayong yuta nga iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. 19 Abugon niya sa inyong atubangan ang tanan ninyong mga kaaway sumala sa iyang giingon.
20 “Sa umaabot nga panahon, kon mangutana ang inyong mga kabataan, ‘Unsa ang buot ipasabot sa mga pagtulon-an, mga tulumanon, ug mga lagda nga gimando kaninyo sa Ginoo nga atong Dios?’ 21 Ingna sila, ‘Mga ulipon kami kaniadto sa hari[e] sa Ehipto, apan gipagawas kami sa Ginoo gikan sa Ehipto pinaagi sa iyang gahom. 22 Nakita namo mismo ang daghang mga milagro ug katingalahang mga butang nga iyang gihimo sa pagsilot sa mga katawhan sa Ehipto, apil na sa ilang hari ug sa tibuok niini nga panimalay. 23 Ug gipagawas niya kami gikan sa Ehipto aron dad-on niining yutaa nga iyang gisaad sa atong mga katigulangan. 24 Gimandoan kami sa Ginoo nga tumanon namo kining tanang mga tulumanon ug motahod kaniya nga atong Dios, aron magmauswagon kami kanunay ug magkinabuhi ug dugay sama sa nagakahitabo karon. 25 Ug kon tumanon lang nato pag-ayo kining tanang sugo sa Ginoo nga atong Dios, sumala sa iyang gimando kanato, mahimo kitang matarong sa iyang panan-aw.’ ”
Notas al pie
- 5:2 Bukid sa Sinai: sa Hebreo, Horeb.
- 5:21 kahayopan: sa literal, baka o asno.
- 6:3 maayo… yuta: sa Hebreo, yuta nga nagaagas ang gatas ug dugos.
- 6:4 Ang Ginoo nga atong Dios mao lang ang Ginoo: o, Ang Ginoo nga atong Dios, usa lang nga Ginoo; o, Ang Ginoo mao ang atong Dios, ang Ginoo usa lang.
- 6:21 hari: sa Hebreo, Faraon. Mao usab sa bersikulo 22.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.