Add parallel Print Page Options

Tầm quan trọng của Châm ngôn

Sau đây là những châm ngôn của Sô-lô-môn, con Đa-vít, vua Ít-ra-en
để dạy sự khôn ngoan và tiết độ;
    giúp con chấp nhận sự sửa dạy,
    am hiểu những lời thông sáng.
Không những chúng dạy con tiết độ và khôn ngoan
    mà còn biết làm điều phải, công bằng và chính trực.
Những lời ấy khiến kẻ mộc mạc, chất phác trở nên khôn ngoan,
    và giúp người trẻ tuổi thêm hiểu biết và dè dặt.
Kẻ khôn ngoan có thể nghe và học hỏi!
    Người thông minh cũng tìm được ý tưởng hay.
Ai nấy có thể hiểu biết lời lẽ và truyện tích khôn ngoan,
    cùng những lời của người khôn và câu đố của họ.
Kính sợ Chúa là khởi điểm của sự hiểu biết,
    còn kẻ ngu dại ghét sự khôn ngoan và tiết độ.

Lời khuyên con

Con ơi [a], hãy nghe lời dạy dỗ của cha con,
    đừng quên lời khuyên răn của mẹ con.
Những lời dạy bảo ấy như hoa cài trên tóc,
    như vòng xuyến đeo quanh cổ con.
10 Con ơi, nếu tội nhân tìm cách dẫn con vào lối lầm lạc,
    thì đừng nghe theo.
11 Chúng sẽ nói, “Hãy cùng chúng ta
    rình rập giết hại kẻ khác;
    hãy tấn công người nào đi ngang qua.
12 Hãy ăn tươi nuốt sống chúng nó như sự chết;
    hãy nuốt sống chúng nó như mồ mả.
13 Chúng ta sẽ cướp mọi của báu,
    và chất của ăn cắp đầy nhà chúng ta.
14 Hãy đến nhập bọn với chúng ta.
    Chúng ta sẽ chia của ăn cắp [b] với anh.”
15 Con ơi, chớ nhập bọn với chúng theo con đường ấy,
    hãy tránh lối đi của chúng.
16 Chúng vội vàng làm điều ác,
    và nhanh tay giết người.
17 Giăng lưới mà để chim nhìn thấy được thì thật vô ích.
18 Nhưng chúng lại tự giăng bẫy cho mình,
    và rình rập mình.
19 Đó là phần số của những kẻ tham lam;
    Chúng sẽ chết vì tính tham lam của mình.

Sự khôn ngoan lên tiếng

20 Sự khôn ngoan [c] lên tiếng nơi đường phố;
    nàng [d] lên tiếng chỗ công cộng.
21 Nàng kêu lên trong đường phố ồn ào,
    và la lên nơi cửa thành như sau:
22 “Hỡi kẻ ngu dại, các ngươi sẽ chuộng sự ngu dại cho đến chừng nào?
    Các ngươi sẽ chế giễu sự khôn ngoan,
    và ghét sự thông sáng cho đến bao giờ?
23 Nếu các người chịu nghe khi ta sửa dạy các ngươi,
    thì ta sẽ cho các ngươi biết tư tưởng của ta;
    ta hẳn đã cho các ngươi biết ý nghĩ trong trí ta.
24 Tuy nhiên vì ta kêu mà các ngươi chẳng trả lời;
    ta giơ tay ra mà các ngươi không thèm để ý.
25 Các ngươi chẳng thèm nghe lời khuyên ta,
    và không đếm xỉa khi ta sửa dạy.
26 Cho nên khi các ngươi gặp khốn khó ta sẽ chế diễu các ngươi.
    Ta sẽ chế diễu khi thảm hoạ chụp bắt các ngươi.
27 Khi thảm họa đến với các ngươi như giông bão,
    khi khốn khó lao vào ngươi như gió lốc,
    khi sự đau đớn và khốn khó chụp lấy ngươi,
28 Lúc ấy, chúng nó sẽ cầu cứu ta
    nhưng ta sẽ không trả lời.
    Chúng nó sẽ tìm kiếm ta nhưng không gặp.
29 Vì chúng đã gạt bỏ sự hiểu biết
    và không kính sợ Chúa.
30 Chúng không thèm nghe lời khuyên ta,
    bỏ ngoài tai mọi sự sửa dạy ta.
31 Cho nên chúng sẽ lãnh hậu quả của hành động mình;
    chúng sẽ lãnh lấy những điều chúng dành cho kẻ khác.
32 Những kẻ ngu dại sẽ chết vì tính nết hư hỏng,
    chúng sẽ bị tiêu diệt vì tính tự mãn.
33 Nhưng ai nghe lời ta sẽ sống an toàn,
    bình an vô sự, không sợ hãi điều gì.”

Footnotes

  1. Châm Ngôn 1:8 Con ơi Những châm ngôn trong khúc nầy rất có thể viết cho một cậu con ở tuổi thiếu niên, một hoàng tử và sau nầy trở thành một thanh niên. Các châm ngôn nầy dùng để dạy cậu thiếu niên ấy lớn lên trở thành người có trách nhiệm và một lãnh tụ biết kính sợ Thượng Đế. Trong một khúc sau (9:13-18), sự ngu dại cũng được hình dung bằng một người đàn bà khác xúi giục chàng thanh niên đi vào nếp sống tội lỗi.
  2. Châm Ngôn 1:14 chia của ăn cắp Hay “chia túi bạc.”
  3. Châm Ngôn 1:20 Sự khôn ngoan Sự khôn ngoan ở đây được hình dung như một người đàn bà đức hạnh kêu gọi chàng thanh niên trở nên khôn ngoan và vâng lời Thượng Đế.
  4. Châm Ngôn 1:20 nàng Chỉ “sự khôn ngoan.” (Những chỗ khác: Chương 1-5, tác giả đều nhân cách hóa từ nầy.)

Purpose and Theme

The proverbs(A) of Solomon(B) son of David, king of Israel:(C)

for gaining wisdom and instruction;
    for understanding words of insight;
for receiving instruction in prudent behavior,
    doing what is right and just and fair;
for giving prudence to those who are simple,[a](D)
    knowledge and discretion(E) to the young—
let the wise listen and add to their learning,(F)
    and let the discerning get guidance—
for understanding proverbs and parables,(G)
    the sayings and riddles(H) of the wise.[b](I)

The fear of the Lord(J) is the beginning of knowledge,
    but fools[c] despise wisdom(K) and instruction.(L)

Prologue: Exhortations to Embrace Wisdom

Warning Against the Invitation of Sinful Men

Listen, my son,(M) to your father’s(N) instruction
    and do not forsake your mother’s teaching.(O)
They are a garland to grace your head
    and a chain to adorn your neck.(P)

10 My son, if sinful men entice(Q) you,
    do not give in(R) to them.(S)
11 If they say, “Come along with us;
    let’s lie in wait(T) for innocent blood,
    let’s ambush some harmless soul;
12 let’s swallow(U) them alive, like the grave,
    and whole, like those who go down to the pit;(V)
13 we will get all sorts of valuable things
    and fill our houses with plunder;
14 cast lots with us;
    we will all share the loot(W)”—
15 my son, do not go along with them,
    do not set foot(X) on their paths;(Y)
16 for their feet rush into evil,(Z)
    they are swift to shed blood.(AA)
17 How useless to spread a net
    where every bird can see it!
18 These men lie in wait(AB) for their own blood;
    they ambush only themselves!(AC)
19 Such are the paths of all who go after ill-gotten gain;
    it takes away the life of those who get it.(AD)

Wisdom’s Rebuke

20 Out in the open wisdom calls aloud,(AE)
    she raises her voice in the public square;
21 on top of the wall[d] she cries out,
    at the city gate she makes her speech:

22 “How long will you who are simple(AF) love your simple ways?
    How long will mockers delight in mockery
    and fools hate(AG) knowledge?
23 Repent at my rebuke!
    Then I will pour out my thoughts to you,
    I will make known to you my teachings.
24 But since you refuse(AH) to listen when I call(AI)
    and no one pays attention(AJ) when I stretch out my hand,
25 since you disregard all my advice
    and do not accept my rebuke,
26 I in turn will laugh(AK) when disaster(AL) strikes you;
    I will mock(AM) when calamity overtakes you(AN)
27 when calamity overtakes you like a storm,
    when disaster(AO) sweeps over you like a whirlwind,
    when distress and trouble overwhelm you.

28 “Then they will call to me but I will not answer;(AP)
    they will look for me but will not find me,(AQ)
29 since they hated knowledge
    and did not choose to fear the Lord.(AR)
30 Since they would not accept my advice
    and spurned my rebuke,(AS)
31 they will eat the fruit of their ways
    and be filled with the fruit of their schemes.(AT)
32 For the waywardness of the simple will kill them,
    and the complacency of fools will destroy them;(AU)
33 but whoever listens to me will live in safety(AV)
    and be at ease, without fear of harm.”(AW)

Footnotes

  1. Proverbs 1:4 The Hebrew word rendered simple in Proverbs denotes a person who is gullible, without moral direction and inclined to evil.
  2. Proverbs 1:6 Or understanding a proverb, namely, a parable, / and the sayings of the wise, their riddles
  3. Proverbs 1:7 The Hebrew words rendered fool in Proverbs, and often elsewhere in the Old Testament, denote a person who is morally deficient.
  4. Proverbs 1:21 Septuagint; Hebrew / at noisy street corners