Châm Ngôn 20
New Vietnamese Bible
20 Rượu nho là kẻ nhạo báng, rượu mạnh là kẻ cãi lộn;
Người nào bị nó quyến rũ không phải người khôn.
2 Cơn thịnh nộ của vua như sư tử rống;
Kẻ nào chọc giận vua ắt phạm đến mạng sống mình.
3 Tránh tranh cãi là vinh dự cho con người,
Còn kẻ ngu dại hay cãi cọ.
4 Kẻ lười biếng không cày cấy lúc mùa đông,
Nên vào mùa gặt người tìm kiếm nhưng chẳng thấy gì.
5 Ý định trong lòng người như nước sâu,
Nhưng người sáng suốt sẽ múc lấy.
6 Nhiều người tuyên bố rằng mình nhân từ,
Nhưng ai tìm được một người trung tín?
7 Người công chính sống trong thành thực;
Con cái đến sau họ sẽ được phước.
8 Vua ngồi trên ngai đoán xét,
Người lấy mắt sàng sảy mọi điều ác.
9 Ai có thể nói ta đã luyện sạch lòng ta;
Ta trong sạch khỏi tội lỗi?
10 Cân nhẹ, đo thiếu,
Cả hai đều gớm ghiếc đối với CHÚA.
11 Ngay cả trẻ con cũng được bày tỏ qua hành động;
Trong sự cư xử của chúng, trong sạch hay ngay thẳng.
12 Tai để nghe, mắt để thấy;
CHÚA tạo nên cả hai.
13 Chớ yêu thích ngủ nghê e rằng con sẽ nghèo khổ;
Hãy mở mắt ra thì con sẽ đầy đủ cơm gạo.[a]
14 Khách mua hàng chê “xấu! xấu!”
Nhưng khi đi khỏi đó thì lại khen.
15 Có vàng và nhiều ngọc quý,
Nhưng môi miệng có tri thức là châu ngọc quý giá.
16 Hãy lấy áo kẻ bảo lãnh cho người xa lạ;
Hãy giữ nó làm tin vì nó bảo lãnh cho người xa lạ.[b]
17 Bánh gian dối lấy làm ngọt ngào,
Nhưng cuối cùng miệng nó sẽ đầy sạn.
18 Kế hoạch thành tựu nhờ cố vấn;
Tham chiến phải được hướng dẫn khôn ngoan.
19 Kẻ ngồi lê đôi mách hay tiết lộ bí mật,
Vậy chớ giao du với kẻ hở môi.
20 Kẻ nào rủa sả cha mẹ;
Ngọn đèn nó sẽ tắt trong tối tăm mù mịt.
21 Sản nghiệp nhận được vội vàng lúc đầu,
Về sau sẽ không được chúc phước.
22 Chớ nói rằng: Ta sẽ báo trả điều ác,
Hãy chờ đợi CHÚA, Ngài sẽ giải cứu con.
23 Quả cân nhẹ là điều ghê tởm đối với CHÚA;
Cái cân gian là điều không đẹp lòng Ngài.
24 Những bước đường của một người đến từ CHÚA;
Vậy thì làm sao một người hiểu được đường lối của mình?
25 Ấy là một cái bẫy cho người nào vội biệt vật gì ra thánh,
Và sau khi thề nguyện mới suy nghĩ lại.
26 Một vua khôn ngoan sàng lọc kẻ gian ác,
Và cho bánh xe đập lúa cán trên chúng.
27 Tâm linh trong con người là ngọn đèn của CHÚA,
Nó xem xét mọi nơi sâu kín nhất trong lòng.
28 Tình yêu thương và trung tín gìn giữ một vị vua;
Ngôi vua được bền vững nhờ tình yêu thương.
29 Sự vinh quang của tuổi trẻ là sức lực,
Và vinh hiển của người già là tóc bạc.
30 Những lằn roi làm đau đớn sẽ tẩy sạch điều ác;
Đòn vọt làm sạch nơi sâu kín nhất trong lòng.
Châm Ngôn 20
Bản Dịch 2011
20 Rượu biến người ta thành kẻ nhạo báng,
Rượu mạnh khiến người ta ăn nói sỗ sàng,
Ai để rượu điều khiển mình là người kém khôn ngoan.
2 Cơn giận của vua như sư tử rống;
Chọc giận vua mạng sống sẽ lâm nguy.
3 Ai giữ mình khỏi dính vào cuộc xung đột là người đáng nể trọng,
Kẻ nào dại mới mong tham dự vào cuộc cãi vã mà thôi.
4 Kẻ biếng nhác không chịu làm việc trong mùa cày cấy,
Đến mùa gặt hái nó cầu xin nhưng chẳng có chi.
5 Mưu chước trong lòng người như nước ở giếng sâu;
Nhưng người thông sáng biết cách nào múc được nó lên.
6 Nhiều người cho mình là người trung thành,
Nhưng có mấy người là thật sự đáng tin?
7 Người ngay lành bước đi cách liêm khiết;
Phước hạnh thay cho con cháu người ấy biết nối bước đi theo.
8 Vua ngồi trên ngai xét xử,
Dùng mắt mình trừ khử mọi kẻ gian manh.
9 Ai có thể nói, “Ta đã tự làm cho lòng ta trong sạch,
Ta đã tự làm cho lòng mình sạch mọi tội lỗi ô nhơ?”
10 Hai bộ trái cân và hai bộ kích thước để lường gạt;
Cả hai đều gớm ghiếc trước mặt Chúa.
11 Bản tính của trẻ con bộc lộ qua hành động của nó;
Lòng trong sạch và ngay lành của nó có thể được nhận ra ngay.
12 Tai để nghe, mắt để thấy;
Cả hai đều do Chúa dựng nên.
13 Ðừng mê ngủ, nếu không, con sẽ trở nên nghèo đói,
Mở mắt chăm làm, con sẽ được no đủ và có dư dật thức ăn.
14 “Tệ quá! Tệ quá!” khách hàng chê giá đắt;
Mua rồi đi và khoe rằng đã mua được giá rẻ rề.
15 Vàng có đó và châu ngọc cũng nhiều đấy;
Nhưng người có môi tri thức thật quý giá hơn nhiều.
16 Hãy giữ lại áo choàng của kẻ bảo lãnh cho người xa lạ;
Hãy giữ lại của thế chân của kẻ bảo đảm cho người phụ nữ lăng loàn.
17 Bánh có được nhờ dối gạt mới ăn dường như ngon ngọt lắm;
Nhưng về sau miệng sẽ như ăn nhằm sỏi sạn khô khan.
18 Phải bàn luận trước rồi mới lập nên kế hoạch;
Phải có mưu lược cao rồi mới tuyên chiến xuất quân.
19 Kẻ lẻo mép tiết lộ những điều bí mật;
Bạn đừng nên tâm sự với kẻ hở môi.
20 Kẻ nào mắng cha chưởi mẹ,
Ngọn đèn của nó sẽ vụt tắt, để nó bị mù tối hoàn toàn.
21 Gia tài được hưởng cách hấp tấp lúc đầu,
Cuối cùng sẽ chẳng có phước gì.
22 Bạn đừng nói, “Tôi sẽ báo trả điều ác nó làm cho tôi.”
Hãy trông cậy Chúa, chắc chắn Ngài sẽ cứu bạn.
23 Chúa gớm ghiếc những bộ trái cân không thật;
Những cây cân không đúng đều bất hảo trước mặt Ngài.
24 Mọi bước tiến của con người đều do Chúa định;
Vậy làm sao người ta hiểu được đường lối mình?
25 Kẻ hấp tấp khấn hứa, “Con xin biệt riêng vật này ra thánh.”
Sau khi hứa nguyện rồi mới thấy là đã tự gài bẫy để bắt mình.
26 Vua khôn ngoan đoán phạt phường gian ác;
Áp dụng bánh xe luật hình nghiền nát chúng tiêu vong.
27 Linh tánh con người là ngọn đèn của Chúa,
Dò xét những nơi sâu thẳm nhất của lòng người.
28 Lòng nhân từ và sự thành tín giúp vua được giữ yên ngôi vị;
Ngôi nước vua được vững nhờ vào sự trung thành.
29 Vinh hiển của người trẻ tuổi là sức vóc;
Vẻ đẹp của bậc lão thành là mái tóc bạc phơ.
30 Bóp nặn vết thương tẩy ra mủ độc;
Sử dụng roi đòn làm trốc cả tà tâm.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)
Copyright © 2011 by Bau Dang