Add parallel Print Page Options

15 Lời đáp dịu dàng làm nguôi cơn giận;
    Còn lời nói sỗ sàng gây ra tức giận.
Lưỡi người khôn ngoan truyền rao tri thức;
    Nhưng miệng kẻ ngu dại tuôn ra điều ngu xuẩn.
Con mắt của CHÚA ở khắp mọi nơi,
    Quan sát kẻ ác cũng như người thiện.
Lưỡi hiền lành[a] là cây sự sống,
    Còn lưỡi gian tà làm tinh thần suy sụp.
Kẻ ngu dại khinh sự giáo huấn của cha mình;
    Nhưng người khôn khéo nghe lời quở trách.
Nhà của người công chính có kho báu lớn,
    Nhưng trong hoa lợi của kẻ ác có điều tai họa.
Môi miệng người khôn ngoan rao truyền tri thức,
    Nhưng tâm trí kẻ ngu dại thì không như thế.
Tế lễ hy sinh của người gian ác lấy làm ghê tởm cho CHÚA;
    Nhưng lời cầu nguyện của người ngay thẳng là niềm vui của Ngài.
CHÚA ghê tởm đường lối kẻ ác,
    Nhưng Ngài yêu mến người theo đuổi sự công chính.
10 Kẻ từ bỏ đường ngay thẳng sẽ bị phạt nặng;
    Người ghét sự quở trách sẽ chết.
11 Âm Phủ và sự hủy diệt còn mở toang trước mặt CHÚA
    Huống gì lòng dạ loài người.
12 Kẻ nhạo báng không thích bị quở trách;
    Nó không muốn đến cùng người khôn ngoan.
13 Lòng vui tươi làm mặt mày hớn hở;
    Lòng buồn rầu, tinh thần suy sụp.
14 Lòng dạ sáng suốt tìm kiếm tri thức,
    Nhưng miệng kẻ ngu dại ăn nuốt điều ngu xuẩn.
15 Người khốn khổ thấy mỗi ngày đều là hoạn nạn,
    Nhưng tấm lòng vui mừng dự tiệc luôn luôn.
16 Thà có ít của cải nhưng kính sợ CHÚA
    Hơn là nhiều châu báu mà bối rối kèm theo.
17 Thà một bữa cơm rau nhưng có tình yêu thương
    Hơn là một con bò mập mà thù ghét cặp theo.
18 Kẻ nóng tính gây sự xung đột,
    Nhưng người chậm nóng giận làm nguôi cuộc cãi vã.
19 Con đường của kẻ lười biếng như bờ rào gai,
    Nhưng đường lối của người ngay thẳng như xa lộ.
20 Đứa con khôn ngoan làm cha nó vui lòng,
    Nhưng kẻ ngu dại khinh bỉ mẹ nó.
21 Sự ngu xuẩn là niềm vui của kẻ thiếu tâm trí;
    Nhưng người sáng suốt bước đi ngay thẳng.
22 Kế hoạch không thành vì thiếu sự hướng dẫn;
    Nhưng nhờ nhiều người cố vấn nó sẽ thành công.
23 Miệng đối đáp giỏi là niềm vui của người
    Và lời nói đúng lúc tốt đẹp biết bao.
24 Con đường sự sống dẫn người khôn ngoan đi lên
    Và tránh khỏi Âm phủ phía dưới.
25 CHÚA sẽ phá hủy nhà kẻ kiêu ngạo,
    Nhưng Ngài thiết lập một ranh giới cho người góa bụa.
26 Mưu kế ác là điều ghê tởm cho CHÚA
    Nhưng lời nói thanh sạch đẹp lòng Ngài.[b]
27 Kẻ tham lợi phi nghĩa gây họa cho nhà mình;
    Nhưng người ghét của hối lộ sẽ sống.
28 Lòng người công chính cân nhắc lời đối đáp,
    Nhưng miệng kẻ ác tuôn ra lời độc địa.
29 CHÚA ở xa người gian ác,
    Nhưng Ngài nghe lời cầu nguyện của người công chính.
30 Con mắt sáng láng làm tấm lòng vui vẻ;
    Tin mừng làm xương cốt khỏe mạnh.
31 Người nào có tai lắng nghe lời quở trách của cuộc sống,
    Sẽ được ở giữa những người khôn ngoan.
32 Ai từ khước sự giáo huấn, khinh bỉ linh hồn mình,
    Nhưng người nghe lời quở trách được thêm sự hiểu biết.
33 Sự kính sợ CHÚA giáo huấn một người trở thành khôn ngoan,
    Và sự khiêm nhường đi trước sự vinh dự.

Footnotes

  1. 15:4 Nt: lành
  2. 15:26 Ctd: Lời nhân hậu đẹp lòng Ngài

15 Lời đáp êm dịu làm nguôi cơn giận;
Còn lời xẳng xớm gây phẫn nộ thêm.
Lưỡi người khôn ngoan phát ban tri thức;
Miệng kẻ dại dột thốt chuyện điên rồ.

Mắt Chúa thấy rõ khắp nơi,
Thấy tất cả kẻ xấu và người tốt.
Lưỡi hiền lành là cây sự sống,
Còn lưỡi độc ác làm tan nát tinh thần.
Kẻ dại dột khinh lời cha khuyên dạy;
Còn người khôn nghe lời quở trách khuyên răn.
Trong nhà người ngay lành có nhiều của cải;
Còn trong lợi tức kẻ ác có rắc rối chờ cơ hội xảy ra.
Môi người khôn ngoan loan truyền tri thức;
Còn lòng kẻ dại dột ấm ức nhưng chẳng có kiến thức gì.
Lễ vật của kẻ gian ác là gớm ghiếc trước mặt Chúa,
Nhưng lời cầu nguyện của người ngay lành thì Ngài lại vui lòng.
Ðường lối kẻ gian ác là gớm ghiếc trước mặt Chúa,
Nhưng Ngài yêu thương người đeo đuổi sự ngay lành.
10 Sự nghiêm phạt dành cho kẻ bỏ đường ngay nẻo chánh,
Ai ghét sự khuyên răn chẳng tránh khỏi chết đâu.

11 Ngay cả âm phủ và hỏa ngục mà Chúa còn biết rõ,
Thì huống chi là lòng dạ loài người.
12 Kẻ nhạo báng không thích bị ai quở trách;
Nó tránh đến với người khôn để học sự khôn ngoan.

13 Lòng vui vẻ khiến mặt mày rạng rỡ;
Dạ âu sầu làm tan vỡ tinh thần.
14 Lòng người thông sáng thích kiếm tìm tri thức;
Miệng kẻ dại khờ ưa ẩm thực điên rồ.
15 Kẻ nghèo khó suốt đời chịu khánh kiệt;
Người vui vẻ trong lòng dự yến tiệc luôn luôn.

16 Thà ít của mà kính sợ Chúa,
Hơn của cải nhiều mà rắc rối ùa theo.
17 Thà ăn cơm với rau mà thương yêu nhau,
Hơn là ăn thịt bò mập béo mà ghen ghét cặp theo.
18 Người nóng tính dễ gây xung đột;
Còn người chậm nóng giận làm cuộc cãi lộn nguôi đi.
19 Đường kẻ biếng nhác gai góc mọc đầy cản trở;
Còn lối người ngay lành lại mở rộng thênh thang.
20 Ðứa con khôn ngoan làm cho cha vui vẻ;
Còn kẻ dại dột lại khinh rẻ mẹ mình.
21 Kẻ kém hiểu biết cho sự điên dại là vui;
Nhưng người có trí tuệ cứ bước theo đường chính đáng.

22 Thiếu bàn luận các chương trình bị hỏng,
Nhưng với mưu sĩ nhiều chúng có triển vọng thành công.
23 Lời đáp hay làm mọi người vui thích;
Lời đáp hay đúng lúc thật bổ ích biết bao!
24 Người khôn ngoan bước theo con đường sự sống dẫn đi lên,
Ðể giữ người ấy tránh xa âm phủ ở phía dưới.
25 Chúa phá hủy nhà của kẻ kiêu ngạo;
Nhưng Ngài bảo vệ địa giới của người góa bụa.
26 Ý đồ của kẻ gian ác là gớm ghiếc trước mặt Chúa;
Nhưng lời của người trong sạch được đẹp lòng Ngài.
27 Kẻ tham lợi bất nghĩa chuốc lấy rắc rối cho nhà mình;
Nhưng ai ghét của hối lộ sẽ tiếp tục sống còn.
28 Người ngay lành suy nghĩ trong lòng rồi mới đáp;
Còn miệng kẻ gian ác vội nói những lời độc ác hại người.
29 Chúa thật cách xa đối với phường gian ác,
Nhưng Ngài lắng nghe lời cầu nguyện của người ngay lành.
30 Ánh mắt hân hoan phản ánh lòng vui vẻ,
Tin tức vui mừng làm mạnh khỏe cốt xương.
31 Tai chịu lắng nghe những lời quở trách về cuộc sống,
Người ấy sẽ ở giữa các bậc hiền triết khôn ngoan.
32 Kẻ từ chối nghe lời chỉ giáo khinh bỉ linh hồn mình,
Nhưng ai chịu nghe lời khuyên bảo sẽ được sự thông sáng.
33 Kính sợ Chúa là cách giáo dục khôn ngoan,
Ðức khiêm nhường đi trước sự tôn trọng.