Add parallel Print Page Options

Các Châm Ngôn Của Vua Sa-lô-môn

10 Con trai khôn ngoan làm cho cha mình vui vẻ,
    Nhưng đứa con ngu dại gây cho mẹ mình buồn phiền.
Của phi nghĩa không sinh lời,
    Nhưng sự công chính giải cứu khỏi sự chết.
CHÚA không để người công chính đói khát,
    Nhưng Ngài từ khước lòng thèm muốn của kẻ ác.
Cánh tay lười biếng gây nên nghèo khổ
    Nhưng bàn tay siêng năng làm cho giàu có.
Người nào thâu trữ trong mùa hè là đứa con khôn ngoan;
    Kẻ ngủ trong mùa gặt là đứa con gây sỉ nhục.
Phước lành ở trên đầu người công chính,
    Nhưng miệng kẻ gian ác che giấu điều hung bạo.[a]
Kỷ niệm của người công chính là một phước lành,
    Nhưng tên của kẻ gian ác sẽ mục nát.
Lòng khôn ngoan chấp nhận mệnh lệnh;
    Nhưng môi miệng ngu dại sẽ đưa đến hủy hoại.
Người sống[b] ngay thẳng sẽ sống an toàn,
    Nhưng đường lối gian tà sẽ bị phát giác.
10 Người nháy mắt làm hiệu gây nên sầu não,
    Và môi miệng ngu dại sẽ đưa đến hủy hoại.[c]
11 Miệng người công chính là nguồn sự sống,
    Nhưng miệng kẻ gian ác che giấu điều hung bạo.
12 Thù ghét gây ra xung đột,
    Nhưng tình yêu thương che đậy mọi vi phạm.
13 Khôn ngoan được tìm thấy trên môi miệng người hiểu biết,
    Nhưng roi vọt dành cho lưng kẻ thiếu trí hiểu.
14 Người khôn ngoan tích trữ tri thức,
    Nhưng môi miệng kẻ ngu dại đem hủy hoại đến gần.
15 Tài sản người giàu có là thành trì kiên cố của người;
    Sự hủy hoại của kẻ nghèo là sự nghèo khó của họ.
16 Công lao của người công chính dẫn đến sự sống;
    Lợi lộc của kẻ gian ác dẫn đến tội lỗi.
17 Ai nghe lời giáo huấn ở trên đường dẫn đến sự sống,
    Nhưng kẻ khước từ sự quở trách sẽ bị lầm lạc.
18 Kẻ che giấu lòng thù ghét là kẻ có môi giả dối,
    Và người buông ra lời nói hành là người ngu dại.
19 Hễ nhiều lời thì sẽ không thiếu vấp phạm,
    Nhưng người khôn ngoan gìn giữ môi miệng mình.
20 Lưỡi người công chính là bạc nguyên chất;
    Lòng người gian ác không có giá trị gì.
21 Môi miệng người công chính nuôi dưỡng nhiều người,
    Nhưng những kẻ ngu dại chết vì thiếu trí hiểu.
22 Phước lành của CHÚA làm nên giàu có;
    Ngài cũng không thêm buồn phiền cặp theo.
23 Người ngu dại coi hành động ác là thích thú,[d]
    Nhưng người sáng suốt vui thích trong sự khôn ngoan.
24 Điều kẻ ác lo sợ sẽ xảy ra cho nó,
    Nhưng điều người công chính ước ao sẽ được ban cho.
25 Khi giông tố thổi qua, kẻ ác sẽ không còn nữa,
    Nhưng nền móng của người công chính còn đời đời.
26 Như giấm làm ê răng, như khói làm cay mắt;
    Kẻ lười biếng đối với người sai phái nó cũng vậy.
27 Sự kính sợ CHÚA sẽ gia tăng ngày tháng,
    Nhưng năm thọ của kẻ ác sẽ bị cắt ngắn đi.
28 Hy vọng của người công chính là sự vui vẻ,
    Nhưng sự trông đợi của kẻ ác sẽ tiêu tan.
29 Đường lối của CHÚA là thành lũy cho người ngay thẳng,
    Nhưng là sự hủy hoại cho kẻ gian ác.
30 Người công chính sẽ không bao giờ bị rung chuyển,
    Nhưng kẻ ác sẽ không tồn tại trên đất.
31 Miệng của người công chính đem lại sự khôn ngoan,
    Nhưng lưỡi gian tà sẽ bị cắt đứt.
32 Môi người công chính biết điều thích hợp,
    Còn miệng kẻ gian ác biết sự gian tà.

Footnotes

  1. 10:6 Ctd: điều hung bạo che phủ miệng người gian ác
  2. 10:9 Nt: đi
  3. 10:10 LXX: nhưng người quở trách thẳng thắn đem lại bình an
  4. 10:23 Ctd: trò đùa

Lời khôn ngoan của Sô-lô-môn

10 Đây là những châm ngôn của Sô-lô-môn:

Con trai khôn ngoan làm cha mình vui,
    nhưng con trai ngu dại gây buồn khổ cho mẹ nó.
Của bất nghĩa không có giá trị gì,
    những ai công chính sẽ cứu mình khỏi chết.
Chúa không bao giờ để người lành bị đói khổ,
    nhưng Ngài cản không cho kẻ ác đạt được ý muốn.
Ai lười biếng sẽ nghèo khổ,
    nhưng ai chịu khó sẽ được giàu có.
Ai thu chứa hoa quả đúng mùa là khôn ngoan,
    nhưng kẻ ngủ suốt mùa gặt là điều sỉ nhục.
Người nhân lành sẽ được nhiều ân phúc,
    nhưng miệng kẻ ác che dấu điều hung bạo.
Người nhân đức để lại những nguồn phước hạnh,
    nhưng tên tuổi kẻ ác sẽ bị tiêu diệt [a].
Người khôn làm theo điều chỉ bảo,
    nhưng kẻ nói nhiều sẽ bị tổn hại.
Ai thanh liêm sẽ sống bình an,
    nhưng kẻ bất lương sẽ bị bại lộ.
10 Kẻ dùng mắt mình làm dấu sẽ gặp lôi thôi,
    và ai nói nhiều sẽ gặp tổn hại [b].
11 Lời nói của người tốt giống như suối nước tươi mát [c],
    nhưng miệng kẻ ác sẽ bị thiệt hại.
12 Sự ghen ghét gây ra điều lôi thôi,
    còn tình yêu thương tha thứ mọi lỗi lầm.
13 Sự khôn ngoan ở trên lưỡi người thông minh,
    nhưng roi đập xuống lưng kẻ ngu dại [d].
14 Người khôn ngoan thận trọng khi nói ra điều mình biết,
    còn miệng kẻ ngu dại mang tai hoạ cho mình.
15 Kẻ giàu được bảo vệ nhờ tiền nhiều,
    nhưng kẻ nghèo bị tổn hại vì thiếu tiền.
16 Phần thưởng của người công chính là sự sống,
    còn lợi tức của kẻ ác là sự trừng phạt.
17 Ai chịu sửa dạy là đi theo đường sự sống,
    còn kẻ xem thường sự sửa trị sẽ dẫn kẻ khác lầm lạc.
18 Người che giấu điều ganh ghét là kẻ dối trá.
    Kẻ loan tin đồn là dại [e].
19 Nói nhiều chỉ đưa đến lỗi lầm;
    còn ai canh chừng miệng lưỡi mình là khôn.
20 Lời nói của người nhân đức như bạc nguyên chất,
    nhưng tư tưởng của kẻ ác chẳng có giá trị gì.
21 Lời nói của người nhân đức giúp đỡ kẻ khác,
    nhưng kẻ dại dột sẽ chết vì thiếu hiểu biết.
22 Phước lành của Chúa ban của cải,
    còn vất vả cũng chẳng thêm được gì. [f]
23 Kẻ dại thích làm bậy,
    còn người hiểu biết thích làm việc khôn.
24 Kẻ ác sẽ lãnh điều chúng nó sợ,
    còn người nhân đức sẽ nhận được điều mình ao ước.
25 Trận bão sẽ thổi bay kẻ ác đi,
    nhưng người nhân đức sẽ đứng vững vàng.
26 Kẻ biếng nhác làm hại người chủ sai mình đi,
    như giấm buốt răng hay khói cay mắt.
27 Ai kính sợ Chúa sẽ sống lâu,
    nhưng đời của kẻ ác sẽ bị cắt ngắn.
28 Niềm hi vọng của người lành mang lại vui mừng [g],
    còn hi vọng kẻ ác sẽ tiêu tan.
29 Chúa gìn giữ người liêm chính,
    nhưng Ngài diệt kẻ ác.
30 Người liêm chính sẽ không bao giờ bị lay chuyển,
    còn kẻ ác sẽ bị đuổi ra [h] khỏi xứ.
31 Người nhân đức nói ra những lời khôn ngoan,
    nhưng lưỡi của kẻ nói dối sẽ bị cắt đi.
32 Người nhân đức biết điều mình phải nói,
    nhưng kẻ ác chỉ chuyên nói dối.

Footnotes

  1. Châm Ngôn 10:7 bị tiêu diệt Hay “bị người ta quên lãng mau chóng.”
  2. Châm Ngôn 10:10 Kẻ dùng mắt … tổn hại Đây là theo bản Hê-bơ-rơ. Bản cổ Hi-lạp ghi “Nếu con nói thẳng thắn, sẽ có hoà bình.”
  3. Châm Ngôn 10:11 suối nước tươi mát Hay “nguồn sống.”
  4. Châm Ngôn 10:13 Sự khôn ngoan … ngu dại Đây là theo nguyên văn Hê-bơ-rơ. Một hình thức chơi chữ. Trong tiếng Hê-bơ-rơ từ ngữ “môi” nghe như “cái roi.”
  5. Châm Ngôn 10:18 Người che giấu … là dại Hay “Đôi khi nói điều không hay là dại, nhưng cách tốt nhất để che dấu sự chống đối của con là nói dối mà thôi.”
  6. Châm Ngôn 10:22 cũng chẳng thêm được gì Hay “Ngài không kèm theo sự đau buồn gì.”
  7. Châm Ngôn 10:28 Niềm hi vọng … vui mừng Hay “Người lành trông mong điều vui mừng.”
  8. Châm Ngôn 10:30 đuổi ra Hay “bị tiêu diệt.”